Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

trabajar la tierra

  • 1 trabajar la tierra

    • till the soil

    Diccionario Técnico Español-Inglés > trabajar la tierra

  • 2 tierra

    f.
    1 land (terrenos, continentes).
    en tierras mexicanas/del rey on Mexican soil/the King's land
    por estas tierras round these parts, down this way
    tierra de nadie no-man's-land
    tierra prometida Promised Land
    tierra del Fuego Tierra del Fuego
    tierra Santa the Holy Land
    tierra virgen virgin land
    2 land.
    cultivar la tierra to farm the land
    3 earth.
    se me ha metido tierra en los zapatos I've got some earth in my shoes
    un camino de tierra a dirt track
    4 ground (suelo).
    bajo tierra underground
    caer a tierra to fall to the ground
    tomar tierra to land
    5 homeland, native land (lugar de origen) (país).
    vino/queso de la tierra local wine/cheese
    tierra natal homeland, native land
    7 soil, dirt.
    8 country, homeland.
    9 plot of land, territory, estate, soil.
    * * *
    1 (planeta) earth
    3 (terreno cultivado) soil, land
    4 (país) country, land
    5 (suelo) ground
    6 ELECTRICIDAD earth, US ground
    1 land sing
    \
    dar en tierra con algo to drop something on the ground, throw something on the ground
    echar a tierra to demolish
    echar por tierra figurado to crush, destroy
    poner tierra por medio figurado to make oneself scarce
    por estas tierras in these parts
    por tierra overland, by land
    ¡tierra a la vista! land ahoy!
    ¡tierra trágame! figurado I wish I was somewhere else, I could curl up and die
    tirar por tierra figurado to crush, destroy
    tocar tierra MARÍTIMO to reach harbour (US harbor) 2 AVIACIÓN to touch down
    vivir de la tierra to make a living from the land
    tierra de nadie no-man's-land
    Tierra del Fuego Tierra del Fuego
    tierra firme terra firma, dry land
    tierra natal homeland
    Tierra Santa the Holy Land
    * * *
    noun f.
    2) land
    3) soil
    * * *
    SF
    1)

    la Tierra — the earth, the Earth

    2) (=superficie)
    a) [fuera del agua] land

    ¡tierra a la vista! — land ahoy!

    la industria pesquera genera unos 400.000 empleos en tierra — the fishing industry provides 400,000 jobs on land

    tierra adentroinland

    por tierra — overland, by land

    atravesar un país por tierrato go overland o by land across a country

    tomar tierra — to reach port, get in

    b) (=no aire) [desde el aire] ground; [desde el espacio] earth

    tocar tierra — to touch down

    tomar tierra — to land

    tierra firme(=no aire) solid ground; (=no agua) land

    3) (=suelo) ground

    caer a tierra — to fall down

    caer por tierra — [persona] to fall to the ground; [argumento, teoría] to fall apart

    dar con algo en tierra — to knock sth over

    echar a tierra — [+ construcción, rival] to knock down

    echarse a tierra — to throw o.s. on o to the ground

    - venirse a o por tierra
    4) (=material) [gen] earth; (=polvo) dust; (=barro) mud; [para jardinería, cultivo] soil

    con los zapatos llenos de tierra(=polvo) with his shoes covered in dust; (=barro) with his shoes covered in mud

    sacudir la tierra — Cono Sur, Méx to dust

    tierra caliente LAm land below 1000m approximately

    tierra fría LAm land above 2000m approximately

    tierra quemada — (Pol) scorched earth

    tierra templada LAm land between 1000m and 2000m approximately

    pista 3), política 2)
    5) (Agr) land

    tierra de secano — dry land, unirrigated land

    6) (=división territorial)
    a) (=lugar de origen)

    de la tierra — [vino, queso] local, locally produced; [fruta, verduras] locally grown

    b) [en plural]

    sus viajes por tierras de Castilla, su largo exilio en tierras australianas — her lengthy exile in Australia

    no es de estas tierras — he's not from these parts, he's not from this part of the world

    - ver tierras
    7) (Elec) earth, ground (EEUU)

    conectar un aparato a tierrato earth o (EEUU) ground an appliance

    toma 1., 1)
    * * *
    1) (campo, terreno) land

    tierras fértiles/áridas — fertile/arid land

    tierra labrantía or de cultivo — arable o cultivated land

    2) (suelo, superficie) ground; (materia, arena) earth

    echar algo por tierra<edificio/monumento> to pull o knock down; < planes> to wreck, ruin; < argumentos> to demolish, destroy; < esperanzas> to dash

    echarle tierra a algo/alguien — (Col fam) to put something/somebody to shame, make something/somebody look bad

    echar tierra a or sobre algo — ( ocultarlo) to cover o hush something up; ( olvidarlo) to forget about something

    tragarse la tierra a alguien: como si se lo hubiera tragado la tierra as if he'd vanished off the face of the earth; deseé que me tragara la tierra — I just wanted the earth to open and swallow me up

    3) (AmL) ( polvo) dust
    4) (Elec) ground (AmE), earth (BrE)

    estar conectado a tierra or (AmL) hacer tierra — to be grounded o earthed

    5) (por oposición al mar, al aire) land

    tocar tierra — to land, put into port

    tomar tierra — to land, touch down

    6)
    a) (país, lugar)
    b) ( territorio) soil
    7) ( planeta) la Tierra (the) Earth o earth
    * * *
    1) (campo, terreno) land

    tierras fértiles/áridas — fertile/arid land

    tierra labrantía or de cultivo — arable o cultivated land

    2) (suelo, superficie) ground; (materia, arena) earth

    echar algo por tierra<edificio/monumento> to pull o knock down; < planes> to wreck, ruin; < argumentos> to demolish, destroy; < esperanzas> to dash

    echarle tierra a algo/alguien — (Col fam) to put something/somebody to shame, make something/somebody look bad

    echar tierra a or sobre algo — ( ocultarlo) to cover o hush something up; ( olvidarlo) to forget about something

    tragarse la tierra a alguien: como si se lo hubiera tragado la tierra as if he'd vanished off the face of the earth; deseé que me tragara la tierra — I just wanted the earth to open and swallow me up

    3) (AmL) ( polvo) dust
    4) (Elec) ground (AmE), earth (BrE)

    estar conectado a tierra or (AmL) hacer tierra — to be grounded o earthed

    5) (por oposición al mar, al aire) land

    tocar tierra — to land, put into port

    tomar tierra — to land, touch down

    6)
    a) (país, lugar)
    b) ( territorio) soil
    7) ( planeta) la Tierra (the) Earth o earth
    * * *
    tierra2
    2 = land, ground, soil, earth, dry land [dryland].

    Ex: Until recently all libraries and some architects have maintained that an academic library should be capable of extension and that land should be reserved for future expansion.

    Ex: A profile is a scale representation of the intersection of a vertical surface with the surface of the ground.
    Ex: This article diagnoses the information needs of those who work in the area of pollution of air, soil and earth.
    Ex: Insulation techniques helpful to energy conservation are: more use of below surface areas; the mounding of earth against outside walls; sod roofs; and the correct use of glass.
    Ex: This article describes a knowledge based geographic information system for the broad scale mapping of dryland salinity in the Western Australian wheatbelt.
    * aprovechamiento de la tierra = land use.
    * asentamiento en tierras federales = homesteading.
    * bajo tierra = underground, below surface.
    * buena tierra = good soil.
    * camino de tierra = dirt track, dirt road.
    * como si se + Pronombre + hubiera tragado la tierra = into thin air.
    * con el suelo de tierra = dirt-floored.
    * confinado a la tierra = land-bound [landbound].
    * con los pies sobre la tierra = down-to-earth.
    * contaminación de la tierra = soil pollution.
    * corrimiento de tierra = landslide.
    * cultivar la tierra = farm + land, grow + crops.
    * dejar la tierra en barbecho = let + farmland lie fallow.
    * desaprovechamiento de la tierra = land misuse.
    * desprendimiento de tierra = landslide.
    * de tierra = onshore, earthen.
    * echar Algo por tierra = blow + Nombre + out of the water.
    * echarlo todo por tierra = upset + the applecart.
    * echar por tierra = scupper, blight, cast + a blight on.
    * echar por tierra las ilusiones = shatter + Posesivo + hopes.
    * echar por tierra los planes de Alguien = spike + Posesivo + guns.
    * echar por tierra una idea = crush + idea.
    * ejército de tierra, el = army, the [armies, pl.].
    * en la tierra = on the ground.
    * en la tierra de = in the land of.
    * en tierra = onshore, ashore.
    * en tierra firme = on dry land.
    * en tierras lejanas = outranged.
    * fertilidad de la tierra = soil fertility.
    * gestión de tierras = land management.
    * gran extensión de tierra dedicada a la cría de animales de pas = rangeland.
    * mala tierra = poor soil.
    * movimiento de tierra = earthwork.
    * nadie es profeta en su tierra = no man is a prophet in his own land.
    * pequeño propietario de tierras = yeoman farmer.
    * pies sobre la tierra = feet on the ground.
    * pista de tierra batida = clay tennis court.
    * poner los pies sobre la tierra = come down + to earth.
    * por encima de la tierra = aboveground.
    * rodeado de tierra = land-bound [landbound], land-locked [landlocked].
    * sin tierras, sin propiedad rural = landless.
    * sobre la tierra = on the ground.
    * temblor de tierra = quake, earth tremor.
    * tenis sobre tierra batida = clay tennis, clay court tennis.
    * ¡Tierra a la vista! = Land ahoy!, Land ho!.
    * tierra arenosa = sandy soil.
    * tierra baldía = wasteland, moor, barren land.
    * tierra buena = good soil.
    * tierra cenagosa = loamy soil.
    * tierra cultivable = arable land.
    * tierra de cultivo = soil, farmland [farm land].
    * Tierra de Israel, la = Land of Israel, the.
    * tierra de labranza = farmland [farm land].
    * tierra de nadie = twilight zone, wilderness, no-man's land.
    * tierra de pastoreo = pasture land.
    * tierra de pastos = pasture land.
    * tierra desconocida = terra incognita.
    * tierra en barbecho = fallow land.
    * tierra fértil = sod, loam.
    * tierra firme = dry land [dryland], land mass [landmass], firm ground, solid ground.
    * tierra lejana = far off land.
    * tierra mala = poor soil.
    * tierra margosa = loamy soil.
    * tierra natal = homeland.
    * tierra prometida, la = land of cream and honey, the, promised land, the, land of milk and honey, the.
    * tierras = landed estate.
    * tierras altas = highland.
    * tierras altas escocesas = Highland.
    * tierra salvaje = wilderness.
    * Tierra Santa = Holy Land, the.
    * tierras bajas = lowlands.
    * tierras celtas, las = Celtic fringe, the.
    * tierras del sur = southland.
    * tierras mejores = greener pastures.
    * tierras movedizas = shifting sands.
    * tierras perdidas = lost lands.
    * tierra virgen = uncharted territory, uncharted waters, unchartered territory, unchartered waters.
    * toma de tierra = earthing.
    * transporte por tierra = land transport.
    * tropa de tierra = ground troop.
    * uso de la tierra = land use.
    * vasallo propietario de sus tierras = yeoman [yeomen, -pl.].
    * vehículo de tierra a motor = motor land vehicle.
    * vivir de la tierra = live off + the land.

    * * *
    A (campo, terreno) land
    una distribución más justa de la tierra a fairer distribution of land
    tierras comunales common land
    compró unas tierras en Durango he bought some land in Durango
    tierras fértiles/áridas fertile/arid land
    tierra labrantía or de cultivo or de labranza or de labor or de labrantío arable o cultivated land
    tierras baldías wasteland
    los que trabajan la tierra those who work the land
    poner tierra de por medio to make oneself scarce, get out quick ( colloq)
    B
    1 (suelo, superficie) ground; (materia, arena) earth
    clavó la estaca en la tierra he drove the stake into the ground
    ésta es muy buena tierra this is very good land o soil
    cavaba la tierra he was digging the ground
    un camión de tierra a truckload of soil o earth
    no juegues con la tierra, que te vas a manchar don't play in the dirt, you'll get filthy
    un camino de tierra a dirt road o track
    ¡cuerpo a tierra! get down!, hit the ground! ( colloq)
    ya lleva un año bajo tierra she's been dead and buried for a year now
    echar algo por tierra ‹edificio/monumento› to demolish, pull o knock down;
    ‹planes› to wreck, ruin, put paid to; ‹argumentos› to demolish, destroy; ‹esperanzas› to dash
    echarle tierra a algo/algn ( Col fam); to put sth/sb to shame, make sth/sb look bad
    echarse tierra encima to do oneself down, cry stinking fish ( BrE)
    echar tierra a or sobre algo (ocultarlo) to cover o hush sth up; (olvidarlo) to forget about sth, put sth behind one
    tragarse la tierra a algn: parecía que se lo hubiera tragado la tierra it was as if he'd vanished off the face of the earth
    en aquel momento deseé que me tragara la tierra at that moment I just wanted the earth o the ground to open and swallow me up
    2 ( AmL) (polvo) dust
    Compuesto:
    ( Esp) clay
    C ( Elec) ground ( AmE), earth ( BrE)
    el cable que va a tierra the ground o earth lead
    necesita una conexión a tierra or debe estar conectado a tierra or ( AmL) debe hacer tierra it needs to be connected to ground o earth, it needs to be grounded o earthed
    D (por oposición al mar, al aire) land
    ¡tierra a la vista! land ho! o land ahoy!
    viajar por tierra to travel overland o by land
    iniciaron las expediciones tierra adentro they started expeditions into the interior
    gentes de tierra adentro people from the interior, people from inland
    misiles aire-tierra air-to-ground missiles
    tierra firme solid ground, terra firma
    quedarse en tierra to be left behind, miss one's train ( o boat etc)
    tocar tierra to land, put into port
    tomar tierra to land, touch down
    E
    1
    (país, región, lugar): después de tantos años de exilio decidió volver a su tierra after all those years in exile he decided to return to his homeland o to his native land
    las cosas que pasan por aquellas tierras the things that happen in those places o countries
    partió a tierras lejanas para buscar fortuna he set out for foreign parts o for distant lands to seek his fortune
    vino de la tierra local wine, locally produced wine
    fruta de la tierra locally grown fruit
    en el instante que pisó tierra francesa the moment he set foot on French soil
    Compuestos:
    : from Mexico to Peru, land below approx. 1,200m
    Tierra del Fuego
    no-man's-land
    the cold lands (pl), (from Mexico to Peru, land above approx. 2,200m)
    native land, land of one's birth
    Promised Land
    Holy Land
    the temperate lands (pl) (from Mexico to Peru, land between approx. 1,200m and 2,200m)
    F
    (planeta) la Tierra (the) Earth o earth
    la composición de la atmósfera de la Tierra the composition of the Earth's atmosphere
    ¿cúal es el planeta más cercano a la Tierra? what is the closest planet to (the) Earth?
    para proteger la vida en la Tierra to protect life on earth
    Creador del Cielo y de la Tierra Creator of Heaven and Earth
    * * *

     

    tierra sustantivo femenino
    1 (campo, terreno) land;

    tierra de cultivo arable land
    2 (suelo, superficie) ground;
    (materia, arena) earth;

    un camión de tierra a truckload of soil o earth;
    no juegues con tierra don't play in the dirt;
    un camino de tierra a dirt road o track;
    echar algo por tierra ‹ planes to wreck, ruin;

    argumentos to demolish, destroy;
    esperanzas to dash
    3 (AmL) ( polvo) dust
    4 (Elec) ground (AmE), earth (BrE);
    estar conectado a tierra or (AmL) hacer tierra to be grounded o earthed
    5 (por oposición al mar, al aire) land;
    viajar por tierra to travel overland o by land;

    tierra firme solid ground;
    tomar tierra to land, touch down
    6 (país, lugar):

    costumbres de aquellas tierras customs in those places o countries;
    la Ttierra Santa the Holy Land
    7 ( planeta)

    tierra sustantivo femenino
    1 (planeta) la Tierra, (the) Earth o earth
    2 (medio terrestre, terreno) land
    viajar por tierra, to travel by land
    tierra adentro, inland
    tierra de nadie, no-man's-land
    (un avión) tomar tierra, to land
    Agr land
    tiene tierras de cultivo, he has cultivated land
    tierra baldía, wasteland
    3 (país, lugar de origen) homeland
    (territorio) nació en tierra inglesa, she was born on English soil
    4 (superficie terrestre, suelo) ground
    bajo tierra, below ground
    (materia) soil, earth
    un puñado de tierra, a handful of earth o soil
    un camino de tierra, a dirt track
    5 Elec earth
    toma de tierra, earth wire, US ground
    ♦ Locuciones: echar por tierra, to ruin, spoil
    echar tierra sobre, to hush up
    familiar de la tierra, (producto del país) son tomates de la tierra, they are home-grown tomatoes
    familiar (alejarse, escapar) poner alguien tierra por medio, to get as far away as possible
    familiar (para expresar vergüenza) ¡tierra trágame! I wish the earth would swallow me up
    (perder un medio de transporte) quedarse alguien en tierra, to miss a plane/train or any other form of transport
    ' tierra' also found in these entries:
    Spanish:
    adentro
    - baja
    - bajo
    - barro
    - batida
    - batido
    - campo
    - construcción
    - criar
    - desaparecer
    - entrañas
    - escarbar
    - esquilmar
    - explotar
    - franja
    - fructífera
    - fructífero
    - global
    - globo
    - gua
    - horizonte
    - hoyo
    - hundimiento
    - langosta
    - palada
    - parcela
    - perforar
    - pista
    - polvo
    - ras
    - redondez
    - remover
    - ribera
    - rica
    - rico
    - seísmo
    - sementera
    - señorío
    - soñar
    - suelo
    - surco
    - temblar
    - terráquea
    - terráqueo
    - terrena
    - terreno
    - terrestre
    - terrón
    - terruño
    - tocar
    English:
    adjacent
    - adjoining
    - allotment
    - ashore
    - clump
    - crack
    - crumble
    - crunch
    - cultivated
    - cultivation
    - demolish
    - dig
    - dirt road
    - earth
    - earthworm
    - earthy
    - encroach
    - explode
    - face
    - fairyland
    - fall
    - farming
    - feel
    - ground
    - hedgehog
    - Holy Land
    - homeland
    - inland
    - land
    - level
    - lump
    - no man's land
    - orbit
    - overland
    - parched
    - portage
    - pull apart
    - quake
    - reclaim
    - rich
    - richness
    - rig
    - rock
    - roll
    - rough
    - sandy
    - seed
    - set down
    - shatter
    - shock
    * * *
    tierra nf
    1. [planeta]
    la Tierra (the) Earth
    2. [superficie] land;
    viajar por tierra to travel by land;
    poner tierra (de) por medio to make oneself scarce
    Am tierra caliente = in Latin America, climate zone up to an altitude of approximately 1,000 metres;
    tierra firme [por oposición al mar] land, dry land;
    [terreno sólido] hard ground; Am tierra fría = in Latin America, climate zone above the altitude of approximately 2,000 metres;
    Tierra del Fuego Tierra del Fuego;
    tierra de nadie no-man's-land;
    tierra prometida Promised Land;
    Tierra de Promisión Promised Land;
    Tierra Santa the Holy Land;
    la tierra del Sol Naciente the land of the Rising Sun;
    Am tierra templada = in Latin America, climate zone between the altitudes of approximately 1,000 and 2,000 metres;
    tierra virgen virgin land
    3. [suelo] ground;
    trabajan bajo tierra they work underground;
    caer a tierra to fall to the ground;
    dar en tierra con algo [tirar] to knock sth down o to the ground;
    quedarse en tierra [viajero] to miss the boat/train/plane/ etc;
    muchos aviones se han quedado en tierra por la niebla many planes have been grounded because of the fog;
    tocar tierra [avión] to touch down;
    tomar tierra: tomó tierra en un campo he landed in a field;
    tomaremos tierra en el aeropuerto de Barajas en diez minutos we will be landing at Barajas airport in ten minutes;
    besar la tierra to fall flat on one's face;
    echar o [m5] tirar algo por tierra [esperanzas, planes, carrera] to ruin sth;
    [argumentos, teoría] to demolish sth; Fam
    ¡tierra, trágame!, ¡trágame tierra! I wish the earth would swallow me up!;
    era como si se lo hubiera tragado la tierra he had vanished without a trace;
    venir o [m5] venirse a tierra to come to nothing
    4. [materia] earth;
    [para nutrir plantas] soil;
    se me ha metido tierra en los zapatos I've got some earth o dirt in my shoes;
    esta tierra no es buena para cultivar this soil isn't good for growing things;
    un camino de tierra a dirt track;
    política de tierra quemada scorched earth policy;
    Formal
    echar tierra a o [m5] sobre un asunto to hush up an affair
    tierra batida [en tenis] clay;
    tierra vegetal topsoil, loam
    5. [en agricultura] land;
    cultivar la tierra to farm the land
    tierra cultivable arable land;
    tierra de cultivo arable land;
    tierra de labor arable land;
    tierra de labranza arable land
    6. [lugar de origen] [país] homeland, native land;
    [región] home o native region;
    este chico es de mi tierra this lad is from where I come from;
    vino/queso de la tierra local wine/cheese
    tierra natal homeland, native land
    7. [terrenos, países]
    es el dueño de estas tierras he's the owner of this land;
    en tierras del rey on the King's land;
    en tierras mexicanas on Mexican soil;
    por estas tierras round these parts, down this way;
    ver otras tierras to travel, to see the world
    8. Elec
    (toma de) tierra Br earth, US ground;
    estar conectado a tierra, tener toma de tierra to be Br earthed o US grounded
    9. Quím tierra rara rare earth
    10. Am [polvo] dust
    * * *
    f
    1 land;
    tierra de labor, tierra cultivable arable land, farmland;
    tierras altas highlands;
    tierras bajas lowlands;
    poner tierra de por medio flee, make o.s. scarce fam ;
    por tierra viajar by land;
    2 materia soil, earth;
    echar tierra a algo fig hush sth up;
    echar por tierra ruin, wreck;
    como si se lo hubiera tragado la tierra as if he had vanished off the face of the earth
    3 ( patria) native land, homeland;
    de la tierra locally produced, local
    4 EL ground, Br
    earth
    5
    :
    la Tierra the Earth
    * * *
    tierra nf
    1) : land
    2) suelo: ground, earth
    3) : country, homeland, soil
    4)
    tierra natal : native land
    5)
    la Tierra : the Earth
    * * *
    1. (terreno) land
    2. (materia) earth / soil
    3. (suelo) ground
    echar por tierra to ruin / to spoil
    Cuando se refiere al planeta Tierra, se escribe con mayúscula: Earth

    Spanish-English dictionary > tierra

  • 3 trabajar


    trabajar ( conjugate trabajar) verbo intransitivo 1 ( en general) to work; trabajar jornada completa or a tiempo completo to work full-time; trabajar media jornada to work part-time; trabajar mucho to work hard; ¿en qué trabajas? what do you do (for a living)?; estoy trabajando en una novela I'm working on a novel; trabajar DE or COMO algo to work as sth 2 ( actuar) to act, perform;
    ¿quién trabaja en la película who's in the movie?
    verbo transitivo 1
    a)campo/tierra/madera to work
    2 (perfeccionar, pulir) to work on
    trabajar
    I verbo intransitivo
    1 to work: trabaja de secretaria, she works as a secretary
    trabaja en los astilleros, she works in the shipyard
    trabaja bien, he's a good worker
    2 Cine (actuar) to act: en esta película trabaja mi actriz favorita, my favourite actress is in this movie
    II verbo transitivo
    1 (pulir, ejercitar, estudiar) to work on: tienes que trabajar más el estilo, you have to work on your style
    2 (la madera) to work (un metal) to work (la tierra) to work, till (cuero) to emboss
    2 (comerciar) to trade, sell: nosotros no trabajamos ese artículo, we don't stock that item ' trabajar' also found in these entries: Spanish: ánimo - bestia - bregar - cuenta - equipo - hecha - hecho - herniarse - hormiguita - pausa - por - señorito - seria - serio - vida - aunque - balde - bartola - burro - campo - chequeo - clandestinidad - comisión - deber - demasiado - deprisa - desgana - desmayo - destajo - duro - exceder - exceso - firme - grupo - huevada - ir - jornada - jornal - junto - justificar - mucho - noche - rápido - servir - sistema English: act - agree - attuned to - away - beaver away - bone - branch out - burn - bustle - clock - cut out - done - dungarees - entitlement - exercise - expect - face - finger - fit - flag - for - free - get down to - graft - habit - hard - hindrance - keep at - knock off - knuckle down - labour - mad - mean - midnight - model - must - nonstop - object - often - overwork - pack up - plod - probation - pull together - ridesharing - set - settle down - shift - slave - slog

    English-spanish dictionary > trabajar

  • 4 trabajar

    v.
    1 to work (en empleo, tarea) (hierro, barro, tierra).
    ¿de qué trabaja? what does she do (for a living)?
    trabajar de/en to work as/in
    trabajar en una empresa to work for a firm
    ponerse a trabajar to get to work
    Ellos trabajan hoy They work today.
    Ellos trabajan la madera They work the wood.
    2 to act (Cine & Teatro).
    ¡qué bien trabajan todos! the acting is really good!
    3 to sell, to stock (vender) (producto, género, marca).
    4 to work on or at.
    5 to run.
    Eso trabaja con gasolina That runs on gasoline.
    6 to operate.
    El condensador trabaja The condenser operates.
    7 to work out for.
    Me trabajó el diagrama The diagram worked out for me.
    * * *
    1 (gen) to work
    2 (en obra, película) to act, perform
    ¿quién trabaja en la obra? who's in the play?
    3 figurado (soportar) to be under stress
    1 (materiales) to work (on)
    2 (idea, idioma, etc) to work on
    3 (la tierra) to till
    4 COCINA (pasta) to knead
    1 (idea, idioma, etc) to work on
    2 figurado (a alguien) to persuade
    \
    trabajar a alguien para que haga algo to talk somebody into doing something, try to persuade somebody to do something
    trabajar a destajo to do piecework
    trabajar como un,-a condenado,-a / trabajar como una bestia familiar to slave away
    trabajar de to be, work as
    trabajar de balde to work for nothing
    trabajar el hierro / trabajar la madera to work iron / work wood
    trabajar en balde familiar to work in vain
    trabajar por horas to be paid by the hour
    * * *
    verb
    * * *
    1. VI
    1) [persona] to work

    trabajar de algo — to work as sth

    trabajar en algo, ¿en qué trabajas? — what's your job?

    ¿ha trabajado antes en diseño gráfico? — do you have any previous work experience in graphic design?

    trabajar por horasto work by the hour

    trabajar jornada completa — to work full-time

    trabajar por hacer algo, estamos trabajando por conseguir nuestros derechos — we are working towards getting our rights

    trabajar a tiempo parcial — to work part-time

    2) (=funcionar) [fábrica] to work; [máquina] to run, work

    hacer trabajar, si quiere hacer trabajar su dinero llámenos — if you want to make your money work for you, give us a call

    3) [tierra, árbol] to bear, yield
    2. VT
    1) [+ tierra, cuero, madera] to work; [+ masa] to knead; [+ ingredientes] to mix in
    2) [+ detalle, proyecto] to work on; [+ mente] to exercise
    3) (Com) (=vender) to sell
    4) [+ caballo] to train
    3.
    See:
    * * *
    1.
    verbo intransitivo
    1) ( en empleo) to work

    trabajar jornada completa or a tiempo completo — to work full-time

    trabajar media jornada or (AmL) medio tiempo or (Esp) a tiempo parcial — to work part-time

    ¿en qué trabajas? — what do you do (for a living)?

    trabaja en publicidadshe works o is in advertising

    trabajar DE or COMO algo — to work as something

    2) (en tarea, actividad) to work

    trabajar como una bestia or un negro or (un) chino — to work like a slave

    3) ( actuar) to act, perform

    ¿quién trabaja en la película? — who are the actors o who's in the movie?

    4) (operar, funcionar) to work
    2.
    1)
    a) <campo/tierra> to work
    b) <madera/cuero> to work
    c) < masa> ( con las manos) to knead, work; ( con tenedor) to mix
    2) <género/marca> to sell, stock
    3) (perfeccionar, pulir) to work on
    4) (fam) ( intentar convencer) < persona> to work on (colloq)
    3.
    trabajarse v pron (fam)
    a) <premio/ascenso> to work for
    b) (enf) (fam) < persona> to work on (colloq)
    * * *
    = function, work.
    Ex. The DOBIS/LIBIS allows both the library and the computer center to function efficiently and at a lower cost by sharing one system.
    Ex. He represents how much can be accomplished by someone who has worked from the outside.
    ----
    * acabar de trabajar = clock off + work.
    * dejar de trabajar temporalmente = career break.
    * dejarse el pellejo trabajando = work + Posesivo + fingers to the bone.
    * dejarse la piel trabajando = work + Posesivo + fingers to the bone.
    * deslomarse trabajando = work + Posesivo + fingers to the bone.
    * empezar a trabajar = take + job.
    * en edad de trabajar = working-age.
    * espacio para trabajar = workspace.
    * estudiante que trabaja como auxiliar = student assistant, student aid.
    * familia en la que los dos miembros trabajan = two-parent working family.
    * forma de trabajar = working practice, work practice, business model.
    * hacer que Alguien trabaje exhaustivamente = work + Nombre + to death.
    * manera de trabajar = work practice.
    * matarse trabajando = work + Reflexivo + to death, work + Reflexivo + to the ground, work + Posesivo + fingers to the bone.
    * menú de herramientas para trabajar con gráficos = tool palette.
    * mientras se trabaja = on-the-job.
    * ponerse a trabajar en serio = get on with + Posesivo + work, buckle down to, pull up + Posesivo + socks, pull + (a/Posesivo) finger out.
    * ponerse a trabajar por cuenta propia = strike out on + Posesivo + own.
    * que trabaja desde casa = home-based.
    * que trabajan para él = in its employ.
    * seguir trabajando aceptando una limitación = work (a)round + limitation, work (a)round + constraints.
    * seguir trabajando aceptando un defecto = work (a)round + shortcoming.
    * seguir trabajando así = keep up + the good work.
    * seguir trabajando bien = keep up + the good work.
    * terminar de trabajar = clock off + work.
    * trabajando = in post.
    * trabajando con ahínco = hard at work.
    * trabajando intensamente = hard at work.
    * trabajando mucho = hard at work.
    * trabajar a cambio de nada = work for + nothing.
    * trabajar a distancia = telecommute.
    * trabajar a horas fuera de lo normal = work + unsocial hours.
    * trabajar a horas intespestivas = work + unsocial hours.
    * trabajar Algo exhaustivamente = work + Nombre + to death.
    * trabajar al propio ritmo de Uno = work at + Posesivo + own pace.
    * trabajar a partir de = work forward.
    * trabajar como persona en prácticas = intern.
    * trabajar como prostituta en la calle = work + the streets.
    * trabajar como residente = intern.
    * trabajar como una hormiguita = beaver away.
    * trabajar como un bellaco = work + Reflexivo + to the ground, work + Reflexivo + to death.
    * trabajar como un loco = work off + Posesivo + shoes.
    * trabajar con = operate to, get into.
    * trabajar conjuntamente = work + back to back, interwork.
    * trabajar con plazos de entrega estrictos = work to + deadlines.
    * trabajar con tesón = work + hard.
    * trabajar de = serve as.
    * trabajar de aprendiz con Alguien = apprentice.
    * trabajar de día y de noche = work + day and night.
    * trabajar de sol a sol = burn + the candle at both ends, work (a)round + the clock.
    * trabajar día y noche = work + Reflexivo + to the ground, work + Reflexivo + to death, work (a)round + the clock.
    * trabajar durante un período de tiempo = serve + stint.
    * trabajar duro = labour [labor, -USA], toil, slave away.
    * trabajar en = make + a life's work of.
    * trabajar en colaboración = team, interwork.
    * trabajar en colaboración (con) = team up (with).
    * trabajar en común = interwork, pull together.
    * trabajar en equipo = work as + a team.
    * trabajar en grupo = team.
    * trabajar en grupo (con) = team up (with).
    * trabajar en red = network.
    * trabajar estrechamente = work + closely together.
    * trabajar hacia atrás = work backward.
    * trabajar hacia delante = work forward.
    * trabajar hasta caer muerto = work + Reflexivo + to the ground, work + Reflexivo + to death.
    * trabajar hasta muy tarde = burn + the midnight oil.
    * trabajar horas extraordinarias = work + overtime.
    * trabajar horas extras = work + overtime.
    * trabajar intensamente = work + hard.
    * trabajar juntos = work together, pull together.
    * trabajar las veinticuatro horas del día = work (a)round + the clock.
    * trabajar mejor = work + best.
    * trabajar muchas horas al día = work + long hours.
    * trabajar mucho = work + hard.
    * trabajar noche y día = work + day and night.
    * trabajar para = in the employ of, act for.
    * trabajar por debajo de su potencia ideal = underload.
    * trabajar por turnos = work on + a rota, work on + a rota system, work + shifts.
    * trabajar sin descanso = work off + Posesivo + shoes, work (a)round + the clock.
    * trabajar sin parar = work (a)round + the clock.
    * trabajar sin preocupaciones = work along.
    * trabajar sin respiro = work at + full tilt.
    * * *
    1.
    verbo intransitivo
    1) ( en empleo) to work

    trabajar jornada completa or a tiempo completo — to work full-time

    trabajar media jornada or (AmL) medio tiempo or (Esp) a tiempo parcial — to work part-time

    ¿en qué trabajas? — what do you do (for a living)?

    trabaja en publicidadshe works o is in advertising

    trabajar DE or COMO algo — to work as something

    2) (en tarea, actividad) to work

    trabajar como una bestia or un negro or (un) chino — to work like a slave

    3) ( actuar) to act, perform

    ¿quién trabaja en la película? — who are the actors o who's in the movie?

    4) (operar, funcionar) to work
    2.
    1)
    a) <campo/tierra> to work
    b) <madera/cuero> to work
    c) < masa> ( con las manos) to knead, work; ( con tenedor) to mix
    2) <género/marca> to sell, stock
    3) (perfeccionar, pulir) to work on
    4) (fam) ( intentar convencer) < persona> to work on (colloq)
    3.
    trabajarse v pron (fam)
    a) <premio/ascenso> to work for
    b) (enf) (fam) < persona> to work on (colloq)
    * * *
    = function, work.

    Ex: The DOBIS/LIBIS allows both the library and the computer center to function efficiently and at a lower cost by sharing one system.

    Ex: He represents how much can be accomplished by someone who has worked from the outside.
    * acabar de trabajar = clock off + work.
    * dejar de trabajar temporalmente = career break.
    * dejarse el pellejo trabajando = work + Posesivo + fingers to the bone.
    * dejarse la piel trabajando = work + Posesivo + fingers to the bone.
    * deslomarse trabajando = work + Posesivo + fingers to the bone.
    * empezar a trabajar = take + job.
    * en edad de trabajar = working-age.
    * espacio para trabajar = workspace.
    * estudiante que trabaja como auxiliar = student assistant, student aid.
    * familia en la que los dos miembros trabajan = two-parent working family.
    * forma de trabajar = working practice, work practice, business model.
    * hacer que Alguien trabaje exhaustivamente = work + Nombre + to death.
    * manera de trabajar = work practice.
    * matarse trabajando = work + Reflexivo + to death, work + Reflexivo + to the ground, work + Posesivo + fingers to the bone.
    * menú de herramientas para trabajar con gráficos = tool palette.
    * mientras se trabaja = on-the-job.
    * ponerse a trabajar en serio = get on with + Posesivo + work, buckle down to, pull up + Posesivo + socks, pull + (a/Posesivo) finger out.
    * ponerse a trabajar por cuenta propia = strike out on + Posesivo + own.
    * que trabaja desde casa = home-based.
    * que trabajan para él = in its employ.
    * seguir trabajando aceptando una limitación = work (a)round + limitation, work (a)round + constraints.
    * seguir trabajando aceptando un defecto = work (a)round + shortcoming.
    * seguir trabajando así = keep up + the good work.
    * seguir trabajando bien = keep up + the good work.
    * terminar de trabajar = clock off + work.
    * trabajando = in post.
    * trabajando con ahínco = hard at work.
    * trabajando intensamente = hard at work.
    * trabajando mucho = hard at work.
    * trabajar a cambio de nada = work for + nothing.
    * trabajar a distancia = telecommute.
    * trabajar a horas fuera de lo normal = work + unsocial hours.
    * trabajar a horas intespestivas = work + unsocial hours.
    * trabajar Algo exhaustivamente = work + Nombre + to death.
    * trabajar al propio ritmo de Uno = work at + Posesivo + own pace.
    * trabajar a partir de = work forward.
    * trabajar como persona en prácticas = intern.
    * trabajar como prostituta en la calle = work + the streets.
    * trabajar como residente = intern.
    * trabajar como una hormiguita = beaver away.
    * trabajar como un bellaco = work + Reflexivo + to the ground, work + Reflexivo + to death.
    * trabajar como un loco = work off + Posesivo + shoes.
    * trabajar con = operate to, get into.
    * trabajar conjuntamente = work + back to back, interwork.
    * trabajar con plazos de entrega estrictos = work to + deadlines.
    * trabajar con tesón = work + hard.
    * trabajar de = serve as.
    * trabajar de aprendiz con Alguien = apprentice.
    * trabajar de día y de noche = work + day and night.
    * trabajar de sol a sol = burn + the candle at both ends, work (a)round + the clock.
    * trabajar día y noche = work + Reflexivo + to the ground, work + Reflexivo + to death, work (a)round + the clock.
    * trabajar durante un período de tiempo = serve + stint.
    * trabajar duro = labour [labor, -USA], toil, slave away.
    * trabajar en = make + a life's work of.
    * trabajar en colaboración = team, interwork.
    * trabajar en colaboración (con) = team up (with).
    * trabajar en común = interwork, pull together.
    * trabajar en equipo = work as + a team.
    * trabajar en grupo = team.
    * trabajar en grupo (con) = team up (with).
    * trabajar en red = network.
    * trabajar estrechamente = work + closely together.
    * trabajar hacia atrás = work backward.
    * trabajar hacia delante = work forward.
    * trabajar hasta caer muerto = work + Reflexivo + to the ground, work + Reflexivo + to death.
    * trabajar hasta muy tarde = burn + the midnight oil.
    * trabajar horas extraordinarias = work + overtime.
    * trabajar horas extras = work + overtime.
    * trabajar intensamente = work + hard.
    * trabajar juntos = work together, pull together.
    * trabajar las veinticuatro horas del día = work (a)round + the clock.
    * trabajar mejor = work + best.
    * trabajar muchas horas al día = work + long hours.
    * trabajar mucho = work + hard.
    * trabajar noche y día = work + day and night.
    * trabajar para = in the employ of, act for.
    * trabajar por debajo de su potencia ideal = underload.
    * trabajar por turnos = work on + a rota, work on + a rota system, work + shifts.
    * trabajar sin descanso = work off + Posesivo + shoes, work (a)round + the clock.
    * trabajar sin parar = work (a)round + the clock.
    * trabajar sin preocupaciones = work along.
    * trabajar sin respiro = work at + full tilt.

    * * *
    trabajar [A1 ]
    vi
    A (en un empleo) to work
    empiezo a trabajar mañana I start work tomorrow
    ¿a qué hora entras a trabajar ? what time do you start work?
    el lunes no se trabaja Monday is a holiday
    trabajar por su cuenta or por cuenta propia to be self-employed
    los que trabajamos jornada completa or a tiempo completo those of us who work full-time
    trabajar fuera (de casa) or ( AmL) trabajar afuera to go out to work
    trabajar en las minas/en el campo to work in o down the mines/on the land
    trabaja para una compañía extranjera she works for a foreign company
    trabajan a jornal fijo they are paid a fixed daily rate
    trabaja bien aunque le falta experiencia she does her job well o she's a good worker although she lacks experience
    los ponían a trabajar desde niños they were sent out to work from an early age
    trabajar EN algo:
    ¿en qué trabajas? what do you do (for a living)?, what line are you in?, what sort of work do you do?
    trabaja en publicidad she works in o she is in advertising
    trabajar DE or COMO algo to work AS sth
    trabaja de camarero por las noches he works as a waiter in the evenings
    B (en una tarea, actividad) to work
    deja de perder el tiempo y ponte a trabajar stop wasting time and start doing some work o get working
    voy a ir a trabajar un poco a la biblioteca I'm going to go and do some work in the library
    trabajó mucho he worked hard
    nos han tenido trabajando todo el día they've kept us (hard) at it all day ( colloq)
    trabajar EN algo to work ON sth
    estoy trabajando en una novela I'm working on a novel
    trabajamos en la búsqueda de una solución we are working on o working to find a solution
    trabajar EN CONTRA DE/ POR algo:
    trabajamos en contra de la aprobación de la ley we are working to prevent o we are trying to stop the law being passed
    siempre ha trabajado por la paz she has always worked for peace o to promote peace
    trabajar como una bestia or un negro or un enano or un chino ( fam); to work like a slave, to work one's butt off ( AmE colloq), to slog one's guts out ( BrE colloq)
    C (actuar) to act, perform
    ¿quién trabaja en la película? who's in the movie?, who are the actors in the movie?
    ella trabaja muy bien she's a very good performer o actress o she's very good
    trabajó en una película de Saura he was in one of Saura's films
    D
    (operar, funcionar): la empresa trabaja a pérdida the company is running o operating at a loss
    la fábrica está trabajando a tope the factory is working o operating at full capacity
    tienen mucha maquinaria ociosa, sin trabajar they have a lot of spare machinery standing idle
    los motores trabajan al máximo al despegar the engines work o operate o run at full throttle during take off
    haga trabajar su dinero make your money work for you
    hemos logrado que las mareas trabajen para nosotros we have succeeded in harnessing the tides
    el tiempo trabaja en contra nuestra/en nuestro favor time is (working) against us/is on our side
    un problema que hace trabajar el cerebro a problem which exercises the mind
    ■ trabajar
    vt
    A
    1 ‹masa› (con las manos) to knead, work; (con un tenedor) to mix
    2 ‹madera/cuero/oro› to work
    3 ‹campo/tierra› to work
    B ‹género/marca› to sell, stock
    C (perfeccionar, pulir) to work on
    hay que trabajar la escena final we must work on the last scene
    tengo que trabajarlo un poco más I have to work on it a bit more o do some more work on it
    D ( fam) (intentar convencer) to work on ( colloq)
    ( fam)
    1 ‹premio/ascenso› to work for
    2 ( enf) ( fam); ‹persona› to work on ( colloq)
    todavía me lo estoy trabajando I'm still working on him
    * * *

     

    trabajar ( conjugate trabajar) verbo intransitivo
    1 ( en general) to work;

    trabajar jornada completa or a tiempo completo to work full-time;
    trabajar media jornada to work part-time;
    trabajar mucho to work hard;
    ¿en qué trabajas? what do you do (for a living)?;
    estoy trabajando en una novela I'm working on a novel;
    trabajar DE or COMO algo to work as sth
    2 ( actuar) to act, perform;
    ¿quién trabaja en la película who's in the movie?

    verbo transitivo
    1
    a)campo/tierra/madera to work


    2 (perfeccionar, pulir) to work on
    trabajar
    I verbo intransitivo
    1 to work: trabaja de secretaria, she works as a secretary
    trabaja en los astilleros, she works in the shipyard
    trabaja bien, he's a good worker
    2 Cine (actuar) to act: en esta película trabaja mi actriz favorita, my favourite actress is in this movie
    II verbo transitivo
    1 (pulir, ejercitar, estudiar) to work on: tienes que trabajar más el estilo, you have to work on your style
    2 (la madera) to work
    (un metal) to work
    (la tierra) to work, till
    (cuero) to emboss
    2 (comerciar) to trade, sell: nosotros no trabajamos ese artículo, we don't stock that item
    ' trabajar' also found in these entries:
    Spanish:
    ánimo
    - bestia
    - bregar
    - cuenta
    - equipo
    - hecha
    - hecho
    - herniarse
    - hormiguita
    - pausa
    - por
    - señorito
    - seria
    - serio
    - vida
    - aunque
    - balde
    - bartola
    - burro
    - campo
    - chequeo
    - clandestinidad
    - comisión
    - deber
    - demasiado
    - deprisa
    - desgana
    - desmayo
    - destajo
    - duro
    - exceder
    - exceso
    - firme
    - grupo
    - huevada
    - ir
    - jornada
    - jornal
    - junto
    - justificar
    - mucho
    - noche
    - rápido
    - servir
    - sistema
    English:
    act
    - agree
    - attuned to
    - away
    - beaver away
    - bone
    - branch out
    - burn
    - bustle
    - clock
    - cut out
    - done
    - dungarees
    - entitlement
    - exercise
    - expect
    - face
    - finger
    - fit
    - flag
    - for
    - free
    - get down to
    - graft
    - habit
    - hard
    - hindrance
    - keep at
    - knock off
    - knuckle down
    - labour
    - mad
    - mean
    - midnight
    - model
    - must
    - nonstop
    - object
    - often
    - overwork
    - pack up
    - plod
    - probation
    - pull together
    - ridesharing
    - set
    - settle down
    - shift
    - slave
    - slog
    * * *
    vi
    1. [tener un empleo] to work;
    no trabajes tanto you shouldn't work so hard;
    trabajar a tiempo parcial/completo to work part time/full time;
    ¿de qué trabaja? what does she do (for a living)?;
    trabaja de o [m5] como taxista he's a taxi driver, he works as a taxi driver;
    trabajar de autónomo to be self-employed;
    trabajar de voluntario to do voluntary work;
    trabajar en una empresa to work for a firm;
    trabaja en personal she works in personnel;
    trabaja para una multinacional she works for a multinational;
    trabajar por horas to work by the hour;
    trabajar por cuenta propia/ajena to be self-employed/an employee;
    Am
    trabajar afuera to work outside the home;
    Am
    trabajar en casa to work at o from home
    2. [realizar una tarea] to work;
    tiene que trabajar más si quiere aprobar she has to work harder if she wants to pass;
    ponerse a trabajar to get to work;
    está trabajando en un nuevo guión he's working on a new script;
    trabajamos mucho con empresas japonesas we do a lot of business with Japanese companies
    3. [actor] to act;
    trabajaba en “Vértigo” she was in “Vertigo”;
    ¡qué bien trabajan todos! the acting is really good!
    4. [funcionar] to work;
    la central nuclear trabaja ya a pleno rendimiento the nuclear power station is now operating at maximum capacity;
    los pulmones son los que trabajan it demands a lot of your lungs;
    hacer trabajar una máquina to load a machine;
    hacer trabajar un músculo to exercise a muscle
    vt
    1. [hierro, barro, madera, cuero] to work;
    [la tierra, el campo] to work; [masa] to knead
    2. [vender] [producto, género, marca] to sell, to stock;
    sólo trabajamos esta marca we only sell o stock this brand
    3. [mejorar] to work on o at;
    debes trabajar la pronunciación you need to work on o at your pronunciation;
    trabajar los músculos to build up one's muscles
    4. Fam [convencer]
    trabajar a alguien (para que haga algo) to work on sb (to get them to do sth)
    * * *
    I v/i work;
    trabajar de camarero work as a waiter
    II v/t work; tema, músculos work on;
    trabajar media jornada work part-time
    * * *
    1) : to work
    trabaja mucho: he works hard
    trabajo de secretaria: I work as a secretary
    2) : to strive
    trabajan por mejores oportunidades: they're striving for better opportunities
    3) : to act, to perform
    trabajar en una película: to be in a movie
    1) : to work (metal)
    2) : to knead
    3) : to till
    4) : to work on
    tienes que trabajar el español: you need to work on your Spanish
    * * *
    trabajar vb to work
    ¿de qué trabajas? what do you do?

    Spanish-English dictionary > trabajar

  • 5 arrandiar

    Arrandiar ou arrendar, ou arrandar, es trabajar la tierra por última vez amontonándola en el tallo de las plantas. Esta delicada operación debe de hacerse con las plantas de las patatas antes de que éstas florezcan, pues ya cuando las plantas tienen flor es muy peligroso arrandarlas, porque ya tienen sus raíces muy extendidas y al arrandiarlas se pueden cortar parte de ellas, privando por esto a la planta de producir más abundante fruto. Con el maíz sucede lo mismo. Arriándame mio'amu endenantes de quiapanoye, arrímame la tierra 'n sen tarrones al lláu la tuca, ya s'endespós del mes de la yerba chueve, dareite dus panoches en vez d'una. (Trabájame mi amo antes de que me salga la panoja, arrímame bien la tierra sin terrones al lado de mi tallo, y después del mes de la hierba (Julio) si llueve, te daré dos panojas en vez de una). Nadie puede hablar de estas cosas con propiedad si en verdad no las ha vivido, no mirando cómo otros las efectúan, sino haciéndolas el mismo. Trabajar la tierra es un arte que no admite equivocaciones, equivócate en sembrar el maíz y tendrás media cosecha si es que viene buen año, fai lu mesmu 'l arriandalu, y'entóus fixiste trabayu pal diañu. (Haz lo mismo al arrandar y entonces has hecho el trabajo para el demonio). La mejor época para sembrar el maíz en las aldeas de las montañas, es cuando las hojas de la higuera son de crecidas como l' uréa d'un xatu mamón (la oreja de un ternero lechón). Y el mejor momento para arriandarlo es aquel cuando los ñarbaxus (plantas del maíz) aún no se atisba el síntoma de panojar. El maíz es una de las plantas más delicadas que existen, trabajándola y abonándola bien es muy agradecida, y te dará una excelente cosecha siempre que el año sea propicio. El maíz debe de arriandarse siempre en los días de amuga (nublos o de poco sol), por regla general al hacer este trabajo siempre hay que arrabucar (arrancar) muchas plantas, ya que de tallo a tallo debe de haber una distancia aproximada de cuarta y media. Las plantas que se arrancan se tiran, porque no sirven para nada, ya que si las comiesen así de bravas los ganados, podría originar en ellos algunas peligrosas enfermedades. Sólo son buenas para los ganados, cuando el maíz ya ha florecido y perdido toda su bravura.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > arrandiar

  • 6 work underground

    n
    CONST obras subterráneas f pl
    vi
    CONST trabajar bajo tierra

    English-Spanish technical dictionary > work underground

  • 7 palote

    Palote, pala de acero cuadrada y recia que sirve para trabajar la tierra que no sea recia ni pedregosa.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > palote

  • 8 chakrachay

    v.intr. trabajar su tierra

    Diccionario quechua - español > chakrachay

  • 9 campo

    m.
    1 country, countryside (campiña).
    en mitad del campo in the middle of the country o countryside
    la emigración del campo a la ciudad migration from rural areas to cities
    campo abierto open countryside
    a campo traviesa cross country
    2 field.
    dejar el campo libre a algo/alguien (figurative) to leave the field clear for something/somebody
    campo de batalla battlefield
    campo de pruebas testing ground
    campo de tiro firing range
    campo visual field of vision
    3 camp (campamento).
    campo de refugiados refugee camp
    campo de concentración concentration camp
    4 pitch (sport) (de fútbol). (peninsular Spanish)
    jugar en campo propio/contrario to play at home/away (from home)
    campo de deportes sports ground
    5 field (computing).
    6 room.
    7 domain, scope.
    8 campsite.
    9 pitch area, area of play.
    pres.indicat.
    1st person singular (yo) present indicative of spanish verb: campar.
    * * *
    1 (campiña) country, countryside
    3 (de deportes) field, pitch
    4 (espacio) space
    5 figurado field, scope
    \
    dejarle a alguien el campo libre figurado to leave the field open for somebody
    ir a campo traviesa/través to cut across the fields
    campo de batalla battlefield
    campo de concentración concentration camp
    campo de fútbol football pitch
    campo de golf golf course, golf links plural
    campo de tenis tennis court
    campo de tiro shooting range
    campo deportivo playing field
    campo visual visual field
    campo magnético magnetic field
    casa de campo country house
    trabajo de campo field work
    * * *
    noun m.
    1) country, countryside
    * * *
    SM
    1) (=terreno no urbano) country
    2) (Agr) [para cultivar]

    los obreros del campo — farm workers, agricultural workers

    los productos del campo — farm produce, country produce

    campo de cultivo — (lit) farm land; (fig) breeding ground

    3) (Dep) (=estadio) ground; (=cancha) pitch, field (EEUU)
    4) (=espacio delimitado)

    Campo de GibraltarSpanish territory around the border with Gibraltar

    campo santo — cemetery, churchyard

    Campos Elíseos[en París] Champs Elysées; (Mit) Elysian Fields

    5) (Mil) (=campamento) camp

    levantar el campo — (Mil) to break camp, strike camp; (=irse) to make tracks *

    campo de aviación — airfield, airdrome (EEUU)

    campo de trabajo[de castigo] labour o (EEUU) labor camp; [de vacaciones] work camp

    6) (=grupo) field
    7) (=ámbito) field

    campo de acción, campo de actuación — scope, room for manoeuvre o (EEUU) maneuver

    campo gravitatorio — gravity field, field of gravity

    campo visual — field of vision, visual field

    trabajo 1)
    8) (Arte) background
    9) (Heráldica) field
    10) And (=estancia) farm, ranch; Cono Sur (=tierra pobre) barren land; And, Cono Sur (Min) mining concession
    11) LAm (=espacio) space, room
    * * *
    1) ( zona no urbana) country; ( paisaje) countryside

    campo a través or a campo traviesa — <cruzar/ir> cross-country

    2)
    a) ( zona agraria) land; ( terreno) field
    b)

    investigaciones or observaciones de campo — a field study trabajo

    3) (Dep) ( de fútbol) field, pitch; ( de golf) course

    perdieron en su campo or en campo propio — they lost at home

    4) (ámbito, área de acción) field

    dejarle el campo libre a alguiento leave the field clear for somebody

    5) ( campamento) camp
    6) (Andes) (espacio, lugar)

    hagan or abran campo — make room

    7) (Inf) field
    * * *
    1) ( zona no urbana) country; ( paisaje) countryside

    campo a través or a campo traviesa — <cruzar/ir> cross-country

    2)
    a) ( zona agraria) land; ( terreno) field
    b)

    investigaciones or observaciones de campo — a field study trabajo

    3) (Dep) ( de fútbol) field, pitch; ( de golf) course

    perdieron en su campo or en campo propio — they lost at home

    4) (ámbito, área de acción) field

    dejarle el campo libre a alguiento leave the field clear for somebody

    5) ( campamento) camp
    6) (Andes) (espacio, lugar)

    hagan or abran campo — make room

    7) (Inf) field
    * * *
    campo1
    1 = country, countryside, field.

    Ex: But in the country the processes of printing always provoke such lively curiosity that the customers preferred to go in by a glazed door set in the shop-front and giving onto the street.

    Ex: Problems of community service seem to show up more clearly in the countryside.
    Ex: He was a loner himself, a small-town country boy who spent most of his time wandering about the hills and fields near his home.
    * biblioteca de campo de concentración = concentration camp library.
    * campo de juego = pitch.
    * campo a través = off-road.
    * campo de alfarero = potter's field.
    * campo de batalla = battleground, battlefield.
    * campo de ceniza volcánica = ash field.
    * campo de césped artificial = all-weather pitch.
    * campo de concentración = concentration camp, gulag, internment camp.
    * campo de cricket = cricket grounds.
    * campo de deportes = sport arena.
    * campo de detención = internment camp.
    * campo de exterminación = death camp.
    * campo de fútbol = football field.
    * campo de fútbol de tierra = dirt football pitch.
    * campo de golf = golf course.
    * campo de hierba artificial = all-weather pitch.
    * campo de internamiento = internment camp.
    * campo de juego = playing field.
    * campo de juego de tierra = dirt pitch.
    * campo de lava = lava field.
    * campo de manzanos = apple orchard.
    * campo de minas = minefield.
    * campo de naranjos = orange grove, orange orchard.
    * campo de olivos = olive grove.
    * campo de petróleo = oil field.
    * campo de prisioneros = prison camp, P.O.W. camp, prisoner of war camp, gulag.
    * campo de reclusión = internment camp.
    * campo de refugiados = refugee camp.
    * campo de tierra = dirt pitch.
    * campo de tiro = gun range, shooting range.
    * campo de trabajos forzados = labour camp, forced labour camp.
    * campo, el = bush, the.
    * campo petrolífero de producción regular = marginal field.
    * casa de campo = holiday home, country residence.
    * centro del campo = halfway line.
    * club de campo = country club.
    * como un campo de batalla = like a war zone.
    * cría en campo = free-range farming.
    * de campo = free-range.
    * dejar los campos en barbecho = let + fields lie fallow.
    * diario de campo = field notebook.
    * gallina de campo = free-range hen.
    * habitante del campo = country dweller.
    * línea de medio campo = halfway line.
    * mano de obra del campo = farm labour force.
    * pollo de campo = free-range chicken.
    * prácticas de campo = fieldwork [field work].
    * trabajador de campo = fieldworker [field worker].
    * trabajador del campo = farmworker [farm worker], agricultural labourer, farm labourer, farm worker.
    * trabajadores del campo = farm labour force.
    * vida en el campo = rural life.
    * vivir del campo = live off + the land.

    campo2
    2 = area, arena, field, front, territory.

    Ex: The area in which standards for bibliographic description have had the most impact is in catalogues and catalogue record data bases.

    Ex: This shifts the responsibility for headings and their arrangement into the arena of cataloguers and indexers.
    Ex: An appreciation of alternative approaches is particularly important in this field where trends towards standardisation are the norm.
    Ex: Present auguries on the resource front are not good.
    Ex: The report suggests that structural changes within higher education and within the information industry affect the legitimacy, status, and territory of librarians' work.
    * campo afín = twin field.
    * campo científico = academic field, scientific field.
    * campo de acción = purview, scope.
    * campo de actividad = area of application.
    * campo de actuación = purview, scope, sphere of interest.
    * campo de aplicación = field of application, scope, scope of application, field of practice, area of application.
    * campo de especialización = area of competence, field of specialisation.
    * campo de estudio = field of study.
    * campo de interés = sphere of interest.
    * campo de investigación = research field.
    * campo de la computación = computing field.
    * campo del conocimiento = field of knowledge.
    * campo de trabajo = field of endeavour.
    * campo de visión = breadth of vision, viewing position, field of vision.
    * campo electromagnético = electromagnetic field.
    * campo magnético = magnetic field.
    * campo temático = subject field.
    * campo visual = field of vision.
    * en el campo de = in the realm of, in the field of.
    * generar un campo magnético = generate + magnetic field.
    * investigación de campo = intervention research, field research.
    * investigador de campo = fieldworker [field worker].
    * trabajo de campo = fieldwork [field work].

    campo3
    3 = field.

    Ex: Records are normally divided into fields.

    * abreviatura del nombre del campo = tag.
    * búsqueda por campos = field searching.
    * campo bibliográfico = bibliographic field.
    * campo de cabecera = leader field.
    * campo de control = control field.
    * campo de datos = datafield.
    * campo de información = data field.
    * campo de longitud fija = fixed length field.
    * campo de longitud variable = variable length field.
    * campo de notas = notes field.
    * campo de registro = field.
    * campo de relación = linking field.
    * campo de texto libre = free-text field.
    * campo indizable = indexing field.
    * campo inserto = embedded field.
    * campo reservado = reserved field.
    * campo restringido = limit field.
    * código de campo = field code.
    * contenido del campo = field content.
    * de campos fijos = fixed-field.
    * delimitador de campo = field delimiter.
    * etiqueta de campo = field label, field tag.
    * identificador de campo = field label.
    * identificador de campo abreviado = short field label.
    * identificador de campo desarrollado = long field label.
    * indicador de campo = field indicator.
    * marca de final de campo = delimiter.
    * nombre del campo = field name.
    * separador de campo = field separator.
    * sufijo de campo = field suffix code.
    * tamaño del campo = field size.
    * tecla de borrado de campo = ERASE FIELD key.

    el campo
    (n.) = bush, the

    Ex: Her experiences in Namibia involved cycling along dirt roads through the bush to village schools in order to read stories and help children make their own books = Sus experiencias en Namibia supusieron ir en bicicleta por caminos de tierra por el campo a las escuelas de las aldeas para leer cuentos y ayudar a los niños a hacer sus propios libros.

    * * *
    A
    (campiña): el campo the country
    se fue a vivir al campo he went to live in the country
    la migración del campo a la ciudad migration from the countryside o from rural areas to the cities
    el campo se ve precioso con nieve the countryside looks lovely in the snow
    modernizar el campo to modernize agriculture
    el campo no se cultiva de manera eficaz the land is not worked efficiently
    la gente del campo country people
    a campo raso out in the open
    campo a través or a campo traviesa or a campo través cross-country
    Compuesto:
    cross-country running
    el campeonato nacional de campo a través the national cross-country championships
    1 ( Agr) field
    los campos de cebada the barleyfields, the fields of barley
    2 (de fútbol) field, pitch ( BrE); (de golf) course
    perdieron en su campoor en campo propio they lost at home
    lleno absoluto en el campo the stadium o ( BrE) ground is packed
    3
    de campo field ( before n)
    hicieron investigaciones or observaciones de campo they did a field study
    Compuestos:
    landing field
    battlefield
    training ground
    death camp
    golf course, golf links (pl)
    field of honor*
    ( period); football field, football pitch ( BrE)
    killing field
    minefield
    testing o proving ground
    firing range
    airfield
    minefield
    ( Per) mine
    oilfield
    cemetery
    mpl ( Mit) Elysian fields (pl); (en París) Champs Elysées
    C (ámbito, área de acción) field
    esto no está dentro de mi campo de acción this does not fall within my area o field of responsibility
    abandonó el campo de la investigación she gave up research work
    dejarle el campo libre a algn to leave the field clear for sb
    Compuestos:
    field of fire
    force field
    field of vision
    campo gravitatorio or de gravedad
    gravitational field
    magnetic field
    operative field
    semantic field
    field of vision
    levantar el campo ( fam); to make tracks ( colloq)
    Compuestos:
    concentration camp
    refugee camp
    work camp, working vacation ( AmE) o ( BrE) holiday
    E
    ( Andes) (espacio, lugar): hagan or abran campo make room
    siempre le guardo campo I always save her a place
    F ( Inf) field
    * * *

     

    Del verbo campar: ( conjugate campar)

    campo es:

    1ª persona singular (yo) presente indicativo

    campó es:

    3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativo

    Multiple Entries:
    campar    
    campo
    campo sustantivo masculino
    1 ( zona no urbana) country;
    ( paisaje) countryside;

    el campo se ve precioso the countryside looks beautiful;
    campo a través or a campo traviesa ‹caminar/ir cross-country
    2 ( zona agraria) land;
    ( terreno) field;

    las faenas del campo farm work;
    los campos de cebada the field of barley;
    campo de aterrizaje landing field;
    campo de batalla battlefield;
    campo de minas minefield;
    campo petrolífero oilfield
    3 (Dep) ( de fútbol) field, pitch (BrE);
    ( de golf) course;
    jugar en campo propio/contrario to play at home/away;

    campo a través cross-country running;
    campo de tiro firing range
    4 (ámbito, área de acción) field;

    5 ( campamento) camp;
    campo de concentración/de refugiados concentration/refugee camp

    campar verbo intransitivo to stand out, be prominent
    ♦ Locuciones: familiar campar por sus respetos, to do as one pleases
    campo sustantivo masculino
    1 country, countryside
    2 (tierra de cultivo) land: trabaja en el campo, he works on the land
    (parcela de cultivo) field: los campos de girasoles embellecen el paisaje, sunflower fields leave the landscape looking beautiful
    3 Dep field
    (de fútbol) pitch
    (de golf) course
    4 (ámbito) field
    5 Fís Fot field 6 campo de acción, field of action
    Mil campo de batalla, battlefield
    campo de concentración, concentration camp
    campo de trabajo, work camp
    campo magnético, magnetic field
    campo visual, field of vision
    trabajo de campo, fieldwork
    ♦ Locuciones: a campo traviesa o través, cross-country
    ' campo' also found in these entries:
    Spanish:
    abierta
    - abierto
    - ampliar
    - aplanar
    - chalet
    - ciudad
    - dibujar
    - dominguera
    - dominguero
    - dominio
    - eminencia
    - empecinada
    - empecinado
    - faena
    - faenar
    - finca
    - mariscal
    - merendero
    - pequeña
    - pequeño
    - primicia
    - rancho
    - reverdecer
    - salida
    - sembrada
    - sembrado
    - terrena
    - terreno
    - villa
    - vista
    - zigzag
    - abonar
    - ámbito
    - anegar
    - avance
    - caminata
    - campesino
    - cercar
    - criar
    - cultivar
    - empantanado
    - empantanarse
    - excursión
    - florido
    - fumigar
    - labor
    - medio
    - merendar
    - merienda
    - milpa
    English:
    airfield
    - angrily
    - area
    - arena
    - battlefield
    - bound
    - common
    - concentration camp
    - cottage
    - country
    - country club
    - country cottage
    - countryside
    - course
    - cover
    - cross-country
    - domain
    - dread
    - field
    - field trip
    - field work
    - football field
    - free rein
    - front nine
    - go through
    - golf course
    - ground
    - link
    - magnetic
    - minefield
    - open
    - out-of-bounds
    - pasture
    - pitch
    - playing field
    - proving ground
    - ramble
    - range
    - reputed
    - rifle range
    - rolling
    - scramble
    - shooting-range
    - sphere
    - villa
    - ahead
    - battle
    - branch
    - concentration
    - cross
    * * *
    campo nm
    1. [terreno, área] field;
    un campo de tomates a field of tomatoes;
    dejar el campo libre a algo/alguien to leave the field clear for sth/sb
    campo de acogida [de refugiados] provisional refugee camp;
    campo de aterrizaje landing-field;
    también Fig campo de batalla battlefield;
    campo de concentración concentration camp;
    los Campos Elíseos [en París] the Champs Êlysées;
    el campo enemigo enemy territory;
    campo de exterminio death camp;
    el Campo de Gibraltar = the area of Spain at the border of Gibraltar;
    campo de hielo ice field;
    campos de maíz cornfields;
    también Fig campo minado minefield;
    campo de minas minefield;
    campo de nieve snowfield;
    campo de prisioneros prison camp;
    campo de pruebas testing ground, proving-ground;
    campo de refugiados refugee camp;
    campo de tiro [para aviones] bombing range;
    [para policías, deportistas] firing range, shooting range;
    campo de trabajo [de vacaciones] work camp;
    [para prisioneros] labour camp
    2. [campiña]
    el campo the country, the countryside;
    una casa en el campo a house in the country;
    en mitad del campo in the middle of the country o countryside;
    la emigración del campo a la ciudad migration from rural areas to cities
    campo abierto open countryside; Dep campo a través cross-country running
    3. Esp Dep [de fútbol, hockey] field, Br pitch;
    [de tenis] court; [de golf] course;
    el campo de fútbol del Barcelona the Barcelona football ground;
    el campo contrario the opponents' half;
    jugar en campo propio/contrario to play at home/away (from home)
    campo atrás [en baloncesto] backcourt violation;
    campo de deportes sports Br ground o US facilities;
    campo de entrenamiento training ground;
    campo de juego playing field
    4. [área, ámbito] field;
    el campo de las ciencias the field of science;
    un campo del saber a field o an area of knowledge;
    no entra en su campo de actuación it's not one of his responsibilities
    Ling campo léxico lexical field
    5. Informát field
    6.
    de campo [sobre el terreno] in the field;
    trabajo de campo fieldwork
    7. Fís field
    campo eléctrico electric field;
    campo electromagnético electromagnetic field;
    campo de fuerza force field;
    campo gravitatorio gravitational field;
    campo magnético magnetic field;
    campo magnético terrestre terrestrial magnetic field;
    campo visual visual field, field of vision
    8. [partido, bando] camp, side;
    el campo rebelde the rebels
    9. Andes [sitio] room, space;
    hazme campo para que me siente make some room so I can sit down
    10. RP [hacienda] farm, ranch
    * * *
    m
    1 field
    2
    :
    el campo ( área rural) the country;
    en el campo in the country(side);
    ir al campo go to the country;
    raso in (the) open country;
    a campo traviesa, campo a través cross-country
    3 DEP field, Br tb
    pitch; ( estadio) stadium, Br tb
    ground
    4
    :
    en el campo de la técnica in the technical field;
    dejar el campo libre leave the field free (a for), make way (a for);
    tener campo libre para hacer algo have a free hand to do sth
    * * *
    campo nm
    1) campaña: countryside, country
    2) : field
    campo de aviación: airfield
    su campo de responsabilidad: her field of responsibility
    * * *
    2. (paisaje) countryside

    Spanish-English dictionary > campo

  • 10 firme

    adj.
    1 firm.
    2 solid.
    3 resolute.
    ¡firmes! (military) attention!
    4 single-minded, firm.
    5 secure, strong, firm.
    adv.
    hard.
    mantenerse firme en to hold fast to
    se mantuvo firme en su actitud he refused to give way, he stood his ground
    m.
    road surface.
    pres.subj.
    3rd person singular (él/ella/ello) Present Subjunctive of Spanish verb: firmar.
    * * *
    1 (estable) firm, steady
    2 (color) fast
    1 (pavimento) road surface
    1 hard
    \
    de firme hard
    en firme firm
    estar en lo firme to be in the right
    ¡firmes! MILITAR attention!
    mantenerse firme figurado to hold one's ground
    * * *
    adj.
    1) firm
    * * *
    1. ADJ
    1) [mesa, andamio] steady; [terreno] firm, solid
    2) [paso] firm, steady; [voz] firm; [mercado, moneda] steady; [candidato] strong
    3) [amistad, apoyo] firm, strong; [decisión, convicción] firm

    estar en lo firme to be in the right

    4) [sentencia] final
    5) (Mil)

    ¡firmes! — attention!

    ponerse firmesto come o stand to attention

    2.
    ADV hard
    3.
    SM (Aut) road surface

    firme del suelo — (Arquit) rubble base (of floor)

    * * *
    I
    1)
    a) <escalera/silla/mesa> steady

    pisar terreno firmeto be on safe o firm o solid ground

    con paso/pulso firme — with a firm step/steady hand

    de firme<estudiar/trabajar> hard

    b) ( color) fast
    c) < candidato> strong
    2) (Mil)

    en posición de firmesstanding at o (BrE) to attention

    3)
    a) < persona> firm

    se mantuvo firme — (ante las presiones, el enemigo) she stood her ground

    me mantuve firme en mi postura/idea — I stuck o kept to my position/idea

    b) (delante del n) <creencia/convicción> firm
    II
    masculino road surface
    * * *
    = firm [firmer -comp., firmest -sup.], powerful, sound [sounder -comp., soundest -sup.], strong [stronger -comp., strongest -sup.], uncompromising, steadfast, assertive, adamant, taut [tauter -comp., tautest -sup.], tight [tighter -comp., tightest -sup.], uncompromised, staunch [stanch, -USA], rock solid, unswerving, toned.
    Ex. Full consideration of the above factors should form a firm basis for the design of an effective thesaurus or list of subject headings.
    Ex. Because DOBIS/LIBIS integrates the authority files into the cataloguing process, it provides a unique and very powerful authority file facility.
    Ex. Thus the scheme has a sound organisational backing.
    Ex. In fact, the 1979 index figures show a strong contrast between the hardback and paperback turnovers, with the hardback market being down and the paperback market up.
    Ex. What precipitated that furor was that Panizzi's volume represented a uncompromising rejection of the comfortable ideology of the finding catalog.
    Ex. He does admit, however, that 'this power is unusual, it is a gift which must be cultivated, an accomplishment which can only be acquired by vigorous and steadfast concentration'.
    Ex. I tried to say at the very outset of my remarks that there probably has not been sufficient consumer-like and assertive leverage exerted upon our chief suppliers.
    Ex. The point is that even our most adamant, conservative faculty members are slowly dribbling in and saying, 'Could you add our name to your selective dissemination of information service?'.
    Ex. While the stencil is held taut, the cylinder is slowly rotated until the bottom edge of the wax sheet can be clamped in position.
    Ex. The platen was lashed up tight to the toe of the spindle by cords which connected hooks at its four corners to another set of hooks at the four lower corners of the hose.
    Ex. The Gazette advocated uncompromised racial equality and viewed the migration as a weapon against oppression.
    Ex. This article reviews the work of Professor Kaula, the staunch crusader of librarianship in India.
    Ex. The numbers in the ad, which are quite eye-opening, are rock-solid.
    Ex. His mistaken assumption that cult heroes are supermen, and his unswerving devotion to an empirical testing of the play impose significant limitations on his account.
    Ex. If you are shorter or have very nice toned legs without veins, scars or dark hair, I say take the skirt up a few inches if you want.
    ----
    * adoptar una postura firme ante una cuestión = take + position on + issue.
    * con pie firme = sure-footed.
    * en tierra firme = on dry land.
    * mantener firme = keep + steady, hold in + line, hold + steady.
    * mantenerse firme = stand + Posesivo + ground, stick to + Posesivo + guns.
    * permanecer firm = stay in + place.
    * poco firme = tenuous, rocky [rockier -comp., rockiest -sup.].
    * ponerse firme = stand to + attention.
    * senos firmes y de punta = pert breasts.
    * sobre suelo firme = on firm footing.
    * terreno firme = safe ground, solid ground.
    * tierra firme = solid ground.
    * * *
    I
    1)
    a) <escalera/silla/mesa> steady

    pisar terreno firmeto be on safe o firm o solid ground

    con paso/pulso firme — with a firm step/steady hand

    de firme<estudiar/trabajar> hard

    b) ( color) fast
    c) < candidato> strong
    2) (Mil)

    en posición de firmesstanding at o (BrE) to attention

    3)
    a) < persona> firm

    se mantuvo firme — (ante las presiones, el enemigo) she stood her ground

    me mantuve firme en mi postura/idea — I stuck o kept to my position/idea

    b) (delante del n) <creencia/convicción> firm
    II
    masculino road surface
    * * *
    = firm [firmer -comp., firmest -sup.], powerful, sound [sounder -comp., soundest -sup.], strong [stronger -comp., strongest -sup.], uncompromising, steadfast, assertive, adamant, taut [tauter -comp., tautest -sup.], tight [tighter -comp., tightest -sup.], uncompromised, staunch [stanch, -USA], rock solid, unswerving, toned.

    Ex: Full consideration of the above factors should form a firm basis for the design of an effective thesaurus or list of subject headings.

    Ex: Because DOBIS/LIBIS integrates the authority files into the cataloguing process, it provides a unique and very powerful authority file facility.
    Ex: Thus the scheme has a sound organisational backing.
    Ex: In fact, the 1979 index figures show a strong contrast between the hardback and paperback turnovers, with the hardback market being down and the paperback market up.
    Ex: What precipitated that furor was that Panizzi's volume represented a uncompromising rejection of the comfortable ideology of the finding catalog.
    Ex: He does admit, however, that 'this power is unusual, it is a gift which must be cultivated, an accomplishment which can only be acquired by vigorous and steadfast concentration'.
    Ex: I tried to say at the very outset of my remarks that there probably has not been sufficient consumer-like and assertive leverage exerted upon our chief suppliers.
    Ex: The point is that even our most adamant, conservative faculty members are slowly dribbling in and saying, 'Could you add our name to your selective dissemination of information service?'.
    Ex: While the stencil is held taut, the cylinder is slowly rotated until the bottom edge of the wax sheet can be clamped in position.
    Ex: The platen was lashed up tight to the toe of the spindle by cords which connected hooks at its four corners to another set of hooks at the four lower corners of the hose.
    Ex: The Gazette advocated uncompromised racial equality and viewed the migration as a weapon against oppression.
    Ex: This article reviews the work of Professor Kaula, the staunch crusader of librarianship in India.
    Ex: The numbers in the ad, which are quite eye-opening, are rock-solid.
    Ex: His mistaken assumption that cult heroes are supermen, and his unswerving devotion to an empirical testing of the play impose significant limitations on his account.
    Ex: If you are shorter or have very nice toned legs without veins, scars or dark hair, I say take the skirt up a few inches if you want.
    * adoptar una postura firme ante una cuestión = take + position on + issue.
    * con pie firme = sure-footed.
    * en tierra firme = on dry land.
    * mantener firme = keep + steady, hold in + line, hold + steady.
    * mantenerse firme = stand + Posesivo + ground, stick to + Posesivo + guns.
    * permanecer firm = stay in + place.
    * poco firme = tenuous, rocky [rockier -comp., rockiest -sup.].
    * ponerse firme = stand to + attention.
    * senos firmes y de punta = pert breasts.
    * sobre suelo firme = on firm footing.
    * terreno firme = safe ground, solid ground.
    * tierra firme = solid ground.

    * * *
    A
    1 ‹escalera/silla/mesa› steady
    edificar sobre terreno firme to build on solid ground
    tenemos que asegurarnos de que pisamos terreno firme we must make sure that we're not treading on dangerous ground
    tener las carnes firmes to have a firm body
    se acercó con paso firme he approached with a determined o firm step
    con pulso firme with a firm o steady hand
    una oferta en firme a firm offer
    un fallo a firme an enforceable o executable judgment
    de firme hard
    estudiar de firme to study hard
    2 (color) fast
    3 ‹candidato› strong
    B ( Mil):
    ¡firmes! attention!
    estaban en posición de firmes they were standing to attention
    C
    1 ‹persona› firm
    tienes que mostrarte más firme con él you have to be firmer with him
    se mantuvo firme she remained firm, she stood her ground, she did not waver
    2 ( delante del n) ‹creencia/convicción› firm
    su firme apoyo a los detenidos their firm support for the prisoners
    D ( Per fam) (excelente) excellent, brilliant ( colloq)
    road surface
    firme deslizante slippery surface
    ( Chi fam)
    la firme the truth
    te diré la firme I'll be honest with you o I'll tell you the truth
    * * *

     

    Del verbo firmar: ( conjugate firmar)

    firmé es:

    1ª persona singular (yo) pretérito indicativo

    firme es:

    1ª persona singular (yo) presente subjuntivo

    3ª persona singular (él/ella/usted) presente subjuntivo

    3ª persona singular (él/ella/usted) imperativo

    Multiple Entries:
    firmar    
    firme
    firmar ( conjugate firmar) verbo transitivo/intransitivo
    to sign
    firme adjetivo
    1escalera/silla/mesa steady;

    con paso/pulso firme with a firm step/steady hand;
    una oferta en firme a firm offer;
    de firme ‹estudiar/trabajar hard
    2 (Mil):
    ¡firmes! attention!

    3
    a) persona firm;


    me mantuve firme en mi idea I stuck o kept to my idea
    b) ( delante del n) ‹creencia/convicción firm

    firmar verbo transitivo to sign
    firme
    I adjetivo
    1 firm: se mantuvo firme ante la oposición, she stood firm against the opposition
    II m (pavimento de carretera) road surface
    III adv (con constancia) firm, firmly, hard
    IV excl Mil ¡firmes! attention!
    ♦ Locuciones: de firme, firm, hard
    en firme, definitive
    ' firme' also found in these entries:
    Spanish:
    hasta
    - inquebrantable
    - plantarse
    - pulso
    - roca
    - terrestre
    - actitud
    - enérgico
    - paso
    - postura
    - propósito
    - tierra
    English:
    adamant
    - assertive
    - deploy
    - exploit
    - fast
    - firm
    - govern
    - hard
    - hold
    - land
    - name
    - secure
    - self-assertion
    - self-assertive
    - shaky
    - shore
    - solid
    - steadfast
    - steady
    - stiff
    - stout
    - strong
    - surface
    - unsteady
    - unwavering
    - wonky
    - attention
    - decisive
    - definite
    - ground
    - intention
    - march
    - sound
    - sure
    - unbending
    - wobbly
    * * *
    adj
    1. [fuerte, sólido] firm;
    [andamio, construcción] stable; [pulso] steady; [paso] resolute;
    tiene unos principios muy firmes she has very firm principles, she's extremely principled;
    tiene la firme intención de resolver el problema she fully intends to solve the problem, she has every intention of solving the problem;
    llovió de firme durante varias horas it rained hard for several hours
    2. [argumento, base] solid;
    trabaja de firme en el nuevo proyecto she's working full-time on the new project;
    una respuesta en firme a definite answer;
    quedamos en firme para el miércoles we are definitely agreed on Wednesday;
    tenemos un acuerdo en firme para intercambiar información we have a firm agreement to exchange information
    3. [carácter, actitud] resolute;
    hay que mostrarse firme con los empleados you have to be firm with the workers;
    Fam
    poner firme a alguien to bring sb into line
    4. Mil
    ¡firmes! attention!;
    en la posición de firmes standing to attention
    nm
    road surface;
    firme en mal estado [en letrero] uneven road surface
    adv
    hard;
    mantenerse firme en to hold fast to;
    se mantuvo firme en su actitud he refused to give way, he stood his ground
    * * *
    I adj
    1 firm; ( estable) steady; ( sólido) solid;
    2 MIL
    :
    ¡ firmes! attention!;
    poner firme a alguien fig fam take a firm line with s.o.
    II m pavement, Br
    road surface
    III adv
    :
    trabajar firme work hard
    * * *
    firme adj
    1) : firm, resolute
    2) : steady, stable
    * * *
    firme1 adj
    1. (estable) steady [comp. steadier; superl. steadiest]
    2. (constante) firm
    firme2 n road surface

    Spanish-English dictionary > firme

  • 11 poner

    v.
    1 to put.
    Ella puso el mantel She set the tablecloth.
    Ella puso su mejor esfuerzo She exerted her best effort.
    2 to give, to set (asignar) (tarea, examen).
    le pusieron Mario they called him Mario
    le pusieron un cinco en el examen he got five out of ten in the exam
    3 to switch or put on (conectar) (televisión, radio).
    4 to send (comunicar) (telegrama, fax).
    ¿me pones con él? can you put me through to him? (peninsular Spanish)
    5 to show (Cine, Teatro & TV).
    ¿qué ponen en la tele? what's on the telly?
    6 to set up.
    ha puesto una tienda she has opened a shop
    poner la mesa to lay the table
    7 to do up.
    han puesto su casa con mucho lujo they've done up their house in real style
    8 to put in.
    poner dinero en el negocio to put money into the business
    poner algo de mi/tu/etc. parte to do my/your/etc bit
    poner mucho empeño en (hacer) algo to put a lot of effort into (doing) something
    Ponga más sal Put in more salt.
    9 to suppose.
    pongamos que sucedió así (let's) suppose that's what happened
    pon que necesitemos cinco días suppose we need five days
    poniendo que todo salga bien assuming everything goes according to plan
    10 to say (decir). (peninsular Spanish)
    ¿qué pone ahí? what does it say?
    11 to lay (eggs) (ave).
    12 to make, to render, to turn, to get.
    13 to apply, to put on.
    Ella puso desinfectante She applied disinfectant.
    14 to lay eggs, to lay.
    La gallina puso The hen laid eggs.
    15 to say about.
    * * *
    Present Indicative
    pongo, pones, pone, ponemos, ponéis, ponen.
    Past Indicative
    Future Indicative
    Conditional
    Present Subjunctive
    Imperfect Subjunctive
    Future Subjunctive
    Imperative
    pon (tú), ponga (él/Vd.), pongamos (nos.), poned (vos.), pongan (ellos/Vds.).
    Past Participle
    puesto,-a.
    * * *
    verb
    3) set
    4) set up, establish
    5) add
    6) switch on, put on
    7) lay
    - ponerse
    * * *
    Para las expresiones poner cuidado, poner en duda, poner por las nubes, poner a parir, poner como un trapo, poner verde, poner de vuelta y media, poner por testigo, ponerse por delante, ver la otra entrada.
    1. VERBO TRANSITIVO
    1) (=colocar, situar) to put

    ¿dónde pongo mis cosas? — where shall I put my things?

    poner algo [aparte] — to put sth aside, put sth to one side

    ponlo en su [sitio] — put it back

    2) [+ ropa, calzado] to put on
    3) (=añadir) to add

    ponle más sal — add some salt, put some more salt in it

    4) (=aplicar, administrar) to put
    5) (=disponer, preparar)

    poner la [mesa] — to lay {o} set the table

    6) (=instalar)
    a) [+ teléfono, calefacción] to put in
    b) [+ tienda] to open; [+ casa] to furnish
    7) (=exponer)

    ponlo al sol — leave {o} put it out in the sun

    8) (=hacer funcionar) [+ radio, televisión, calefacción] to put on, turn on; [+ disco] to put on, play

    ¿pongo música? — shall I put some music on?

    9) (=ajustar) [+ despertador] to set

    poner el reloj [en hora] — to put one's watch right

    ponlo [más alto] — turn it up

    10) (=adoptar)

    ¿por qué pones esa voz tan tonta? — why are you speaking in that silly voice?

    ¡no pongas esa [cara]! — don't look at me like that!

    11) (=volver) + adj, adv to make

    para no ponerle de mal humor — so as not to make him cross, so as not to put him in a bad mood

    ¡cómo te han puesto! — (=te han manchado) look what a mess you are!; (=te han pegado) they've given you a right thumping!

    12) (=servir)

    ¿qué te pongo? — what can I get you?, what would you like?

    ¿me pones más patatas? — could I have some more potatoes?

    13) (=conectar por teléfono) to put through

    ¿me pone con el Sr. García, por favor? — could you put me through to Mr García, please?

    14) (=exhibir)

    ¿qué ponen en el cine? — what's on at the cinema?

    ¿ponen alguna película esta noche? — is there a film on tonight?

    15) (=enviar) to send
    16) (=escribir) to put

    ¿qué pongo en la carta? — what shall I put in the letter?

    ¿te has acordado de poner el remite? — did you remember to put the return address on it?

    17) (=decir, estar escrito) to say

    ¿qué pone aquí? — what does it say here?

    18) (=imponer) [+ examen, trabajo] to give, set

    nos pone mucho trabajo — he gives {o} sets us a lot of work

    me han puesto una [multa] — I've been fined, I've been given a fine

    19) (=oponer) [+ inconvenientes] to raise

    le pone [peros] a todo — he's always finding fault with everything

    20) (=aportar, contribuir)
    [+ dinero]

    yo pongo el dinero pero ella escoge — I do the paying, but she does the choosing

    21) (=invertir) to put in
    22) (=apostar)
    23) (=llamar) to call

    ¿qué nombre {o} cómo le van a poner? — what are they going to call him?, what name are they giving him?

    24) (=criticar, alabar)

    te puso muy [bien] ante el jefe — she was very nice about you to the boss

    ¡[cómo] te han puesto! — (=te han criticado) they had a real go at you!; (=te han alabado) they were really nice about you!

    tu cuñada te ha puesto muy [mal] — your sister-in-law was very nasty about you

    25) (=tildar)

    poner a algn [de], la han puesto de idiota para arriba — they called her an idiot and worse

    26) (=suponer)

    pongamos [que] ganas la lotería — suppose {o} supposing you win the lottery

    poniendo que... — supposing that...

    27)

    poner a algn [a] + infin

    28)

    poner a Juan [bien] con Pedro — to make things up between Juan and Pedro

    poner a Juan [mal] con Pedro — to make Juan fall out with Pedro, cause a rift between Juan and Pedro

    29) [en trabajo]

    poner a algn [de], puso a su hija de sirvienta — she got her daughter a job as a servant

    30)
    31) [gallina] [+ huevos] to lay
    2. VERBO INTRANSITIVO
    1) [aves] to lay (eggs)
    2) (=apostar)
    3.
    See:
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1)
    a) ( colocar) to put

    lo pusieron en el curso avanzadohe was put o placed in the advanced class

    b) <anuncio/aviso> to place, put
    2) ( agregar) to put

    ¿cuándo se le pone el agua? — when do you put the water in?, when do you add the water?

    ¿le pones azúcar al café? — do you take sugar in your coffee?

    3) <ropa/calzado> (+ me/te/le etc)

    ¿me pones los zapatos? — can you put my shoes on (for me)?

    4) <inyección/supositorio> to give
    5)

    poner la mesato lay o set the table

    6)
    a) (instalar, montar) <oficina/restaurante> to open
    b) <cocina/teléfono/calefacción> to install
    c) cerradura/armario to fit
    7) ave < huevo> to lay
    8) (Esp) (servir, dar)

    ¿qué le pongo? — what can I get you?

    póngame un café, por favor — I'll have a coffee, please

    ¿cuántos le pongo? — how many would you like?

    9)
    b) ( proporcionar) autobús/tren to lay on
    10) < atención> to pay; <cuidado/interés> to take
    11)
    a) ( imponer) < deberes> to give, set; <examen/problema> to set
    b) ( oponer)

    no puso inconvenientehe didn't have o raise any objections

    a todo le pone peros or pegas — she finds fault with everything

    c) ( adjudicar) < nota> to give

    ¿qué nota te puso? — what mark did he give you?

    12) ( dar) <nombre/apodo> to give; < ejemplo> to give

    ¿qué título le pusiste? — what title did you give it?

    le pusieron el apodo de `el cojo' — they nicknamed him `el cojo'

    13) ( enviar) < telegrama> to send
    14) ( escribir) to put
    15) (esp Esp) ( expresar por escrito) to say
    16) (Esp) (exhibir, dar) <obra/película>

    ¿ponen algo interesante en la tele? — is there anything interesting on TV?

    ¿qué ponen en el Royal? — what's on o what's showing at the Royal?

    17) (RPl) ( tardar) to take
    18) (en estado, situación) (+ compl)
    19) ( adoptar) cara/voz
    20)

    poner a alguien a + inf: puso a las hijas a trabajar he sent his daughters out to work; lo puse a hacer los deberes — I made him do his homework

    b)

    poner a alguien de algo: la pusieron de jefa de sección they made her head of department; lo pusieron de ángel he was given the part of an angel; siempre te pone de ejemplo — he always holds you up as an example

    21) ( suponer)

    pon que perdemos ese tren... — say we miss that train o if we (were to) miss that train...

    pongamos (por caso) que están equivocadossuppose o let's just say they're wrong

    ponerle — (esp AmL)

    ¿cuánto se tarda? - ponle dos horas — how long does it take? - about two hours o reckon on two hours

    22)
    a) (conectar, encender) <televisión/calefacción> to turn on, switch on, put on; <programa/canal> to put on; < disco> to put on

    puso el motor en marchashe switched on o started the engine

    b) (ajustar, graduar)
    23) (Esp) ( al teléfono)

    poner a alguien con algo/alguien — to put somebody through to something/somebody

    ¿me pone con la extensión 24? — could you put me through to extension 24, please?

    2.
    vi gallina to lay
    3.
    1) ponerse v pron
    2)
    a) (refl) ( colocarse)

    pongámonos a la sombralet's sit (o lie etc) in the shade

    ponerse de rodillas — to kneel (down), get down on one's knees

    ponte ahí, junto al árbol — stand over there, by the tree

    se me/le puso que... — (AmS fam) I/he had a feeling that... (colloq)

    se le pone cada cosa... — he gets the strangest ideas into his head

    b) (Esp) ( llegar)
    3) sol to set
    4) (refl) <calzado/maquillaje/alhaja> to put on

    me puse el collar de perlasI wore o put on my pearl necklace

    5) (en estado, situación) (+ compl)

    cómo te has puesto de barro! — look at you, you're covered in mud!

    6)
    a) ( empezar)

    ponerse a + inf — to start -ing, to start + inf

    se puso a lloverit started raining o started to rain

    b) (CS arg) ( contribuir dinero)

    cuando llega la cuenta hay que ponerse — when the bill comes, everyone has to cough up (colloq)

    yo me pongo con cienI'll put in o chip in a hundred

    7) (Esp) ( al teléfono)

    ¿Pepe? sí, ahora se pone — Pepe? OK, I'll just get him for you

    * * *
    = affix, fit, put, set, lay, set up, lay out on, lay down, deposit, play, lay out, plant, bung + Nombe + in, get on.
    Ex. Some libraries use small stickers affixed to the spines which have cartoons or ideograms indicating a special genre.
    Ex. One such method requires that each book has a magnetic strip inserted into the spine and a special exit door is fitted across which an electric signal is beamed.
    Ex. If you encounter an unlabeled document during charge-out, peel off one of the preprinted labels and put it in the document.
    Ex. If no fines are to be charged for a particular combination of borrower and material type, set the maximum fine to zero.
    Ex. By such mutual assistance, the wits and endeavours of the world may no longer be as so many scattered coals, or firebrands, which, for want of union are soon quenched, whereas, being but laid together, they would have yielded a comfortable light and heat.
    Ex. A table is set up in a classroom, books are laid out on it by pupil 'shop assistants' supervised by a rota of teachers, and regular opening hours are laid down and adhered to.
    Ex. A table is set up in a classroom, books are laid out on it by pupil 'shop assistants' supervised by a rota of teachers, and regular opening hours are laid down and adhered to.
    Ex. A table is set up in a classroom, books are laid out on it by pupil 'shop assistants' supervised by a rota of teachers, and regular opening hours are laid down and adhered to.
    Ex. The run-off paper must be thick and absorbent to cope with the thick layer of ink deposited on it by the duplicator.
    Ex. In another style of lesson, the book is approached through film clips, dramatizations on TV, or played on records or tapes made commercially.
    Ex. There should be plenty of space to lay out all the books attractively and for people to move about without feeling too crowded.
    Ex. The article is entitled 'To everything there is a season...a time to plant and a time to pluck up that which is planted: a life-cycle analysis of education for librarianship'.
    Ex. Instead of bunging it in the washing machine, clean it carefully by hand using lukewarm water.
    Ex. The full-length, two-direction zipper makes it easy to get on and off, and the bottom is easy to unzip for diaper changes.
    ----
    * con la mirada puesta en = in + Posesivo + sights.
    * cosas + ponerse feas = things + get rough.
    * costes + ponerse por las nubes = costs + spiral.
    * de quita y pon = burn-'em-down-build-'em-up, removable.
    * encargado de poner en práctica = implementor [implementer].
    * no poner en duda = be unquestioned.
    * poner a Alguien al cargo de = put + Nombre + in charge of.
    * poner a Alguien al frente de = put + Nombre + in charge of.
    * poner a Alguien al mando de = put + Nombre + in charge of.
    * poner a Alguien al tanto de = fill + Alguien + in on.
    * poner a Alguien contra las cuerdas = put + Nombre + on the spot.
    * poner a Alguien en contacto con = put + Nombre + in touch with.
    * poner a Alguien en el compromiso de = leave + Nombre + with the choice of.
    * poner a Alguien en guardia = put + Nombre + on + Posesivo + guard.
    * poner a Alguien en su sitio = cut + Nombre + down to size, knock + Nombre + off + Posesivo + pedestal, cut + Nombre + down to size.
    * poner a Alguien en un aprieto = put + Nombre + on the spot.
    * poner a Alguien en un apuro = put + Alguien + on the spot, put + Nombre + on the spot.
    * poner a Alguien en un compromiso = put + Alguien + on the spot.
    * poner a Alguien en un pedestal = put + Nombre + on a pedestal.
    * poner a cargo de = put in + charge of.
    * poner a disposición = keep within + reach.
    * poner a disposición de = make + available to, put at + the disposal of, place + at the disposal of, bring within + reach.
    * poner a la altura de las circunstancias = bring + Nombre + up to par.
    * poner a la defensiva = put on + the defensive.
    * poner al alcance = bring within + reach.
    * poner al día = bring + Nombre + up to date, bring + Nombre + up to scratch.
    * poner al día (de) = bring + Nombre + up to speed (on), get + Nombre + up to speed on.
    * poner Algo a disposición = put + Nombre + within reach.
    * poner Algo al alcance = put + Nombre + within reach.
    * poner Algo al descubierto = bring + Nombre + to the surface.
    * poner Algo a mano = put + Nombre + within reach.
    * poner Algo a prueba = push + Nombre + to + Posesivo + limits.
    * poner Algo en = stick + Nombre + on.
    * poner Algo en Internet = put (out) + Nombre + on the web.
    * poner Algo patas arriba = turn + Nombre + inside-out.
    * poner Algo por delante de = put + Nombre + ahead of.
    * poner Alguien al descubierto = blow + Posesivo + cover.
    * poner + Alguien + frenético = make + Alguien + furious.
    * poner al mismo nivel que = bring + Nombre + to a par with.
    * poner al revés = upend.
    * poner al tanto (de) = bring into + the swim of, bring + Nombre + up to speed (on), get + Nombre + up to speed on.
    * poner al tanto sobre = give + Nombre + the lowdown on.
    * poner a mal tiempo buena cara = keep + Posesivo + chin up.
    * poner a + Nombre + a la cabeza de = put + Nombre + ahead in.
    * poner a + Número = set to + Número.
    * poner aparte = set + apart.
    * poner a + Posesivo + disposición = put at + Posesivo + fingertips.
    * poner a prueba = stretch, tax, try, strain, overtax, pilot, put to + the test, test, plumb + the depths of, trial, overstretch, push + the envelope, put + Nombre + to the test, try + Nombre + on, push + Nombre + to the edge.
    * poner a prueba la paciencia de Alguien = test + Posesivo + patience, try + Nombre + patience.
    * poner a prueba la paciencia de un santo = try + the patience of a saint.
    * poner a prueba la paciencia de un santo = test + the patience of a saint.
    * poner a prueba una idea = test + idea, pilot + idea.
    * poner a punto = overhaul, hone, fine tune [fine-tune], tune-up.
    * poner atención = lend + an ear, listen (to).
    * poner a un lado = lay + Nombre + aside, set + aside.
    * poner bonito = get + the rough edge of + Posesivo + tongue.
    * poner carnada = bait.
    * poner cebo = bait.
    * poner como ejemplo = instance, cite + as an example, showcase.
    * poner con chinchetas = thumbtack.
    * poner delante de = lay before.
    * poner de manifiesto = bring into + relief, highlight, show, state, throw into + relief, throw up, evince, illustrate, underscore, underline, emphasise [emphasize, -USA], bring to + light, make + it + clear, lay + bare, provide + insight into, reveal, flag + Nombre + up.
    * poner de manifiesto las mejores cualidades de = bring out + the best in.
    * poner demasiado énfasis en Algo = overemphasise [over-emphasise] [overemphasize, -USA].
    * poner de patitas en la calle = give + Nombre + the boot, sack, boot (out), give + Nombre + the sack, turf out.
    * poner de pie = stand + upright.
    * poner de pie apoyado sobre un costado = stand on + Posesivo + side.
    * poner de + Posesivo + parte = do + Posesivo + part, do + Posesivo + share, do + Posesivo + bit.
    * poner de relieve = bring into + relief, throw into + relief, underscore, highlight, show, state, throw up, evince, illustrate, underline, emphasise [emphasize, -USA], flag + Nombre + up, reveal.
    * poner de relieve la importancia = underscore + importance.
    * poner doble acristalamiento = double glaze.
    * poner el candado = padlock.
    * poner el centro de atención = put + focus.
    * poner el colofón final = bookend.
    * poner el culo = take + Nombre + lying down.
    * poner el dedo en la llaga = hit + a (raw) nerve, touch on + raw nerve, hit + the nail on the head, strike + home, strike + a nerve, touch on + a sore spot, touch + a (raw) nerve.
    * poner el despertador = set + the alarm clock.
    * poner el énfasis = put + focus.
    * poner el grito en el cielo = be (all) up in arms, kick up + a stink, kick up + a fuss, blow + Posesivo + top, make + a row, make + a ruckus, kick up + a row, blow + Posesivo + lid, blow + Posesivo + stack, scream + blue murder, froth at + the mouth, shout + blue murder.
    * poner el matasellos a una carta = postmark.
    * poner el precio = price.
    * poner el sello = stamp.
    * poner el sello a = place + a stamp on.
    * poner el sello de = rubber stamp.
    * poner empeño = strive.
    * poner en adobo = marinade.
    * poner en alerta = put on + standby, put on + alert, place + Nombre + on standby.
    * poner en alquiler = rent out.
    * poner en apuros = cast + a shadow over, put + Nombre + in difficulties.
    * poner encima = top with.
    * poner en circulación = circulate.
    * poner en claro = clear up.
    * poner en cola = queue.
    * poner en cola de espera = place + in queue.
    * poner en contacto = bring into + relationship, contact, provide + an interface, bring into + contact.
    * poner en contenedor = containerise [containerize, -USA].
    * poner en cuarentena = quarantine.
    * poner en cuestión = call into + question, render + questionable.
    * poner en cuestión la validez de = bring into + question the validity of, question + the validity of.
    * poner en dificultades = put + Nombre + in difficulties.
    * poner en duda = challenge, be flawed, question, render + suspect, unsettle, cast + doubt on, regard + with suspicion, put in + doubt, call into + question, shed + doubt, throw into + doubt, throw + doubt on.
    * poner en duda la validez de = bring into + question the validity of.
    * poner en duda unos principios = shake + foundations.
    * poner en el haber de = credit.
    * poner en entredicho = challenge, cast + doubt on, subvert, compromise, cast + aspersions on, challenge + Posesivo + assumptions, doubt, question, call into + question, impugn.
    * poner en entredicho una postura = compromise + position.
    * poner en escena = stage.
    * poner en estado de alerta = put on + standby, put on + alert, place + Nombre + on standby.
    * poner en evidencia = make + it + clear, underline, bring to + light, put + Nombre + to shame, call + Posesivo + bluff, bring to + the fore.
    * poner énfasis = put + emphasis.
    * poner énfasis en = lay + stress on, place + emphasis on, lay + emphasis on.
    * poner en forma = buff up.
    * poner en funcionamiento = activate, set in + action, set up, trip, put into + working order, put in + place, put in + place, put into + place, set in + motion.
    * poner en funcionamiento un programa = implement + program(me).
    * poner en garantía = pawn.
    * poner en hielo = ice.
    * poner en juego = tap.
    * poner en la calle = evict.
    * poner en la pared = pin up.
    * poner en la red + Documento Impreso = webify + Documento Impreso.
    * poner en libertad = release from + jail.
    * poner en libertad bajo fianza = release on + bail.
    * poner en libertad condicional = release on + bail.
    * poner en libertad condicional, poner en libertad bajo fianza = release on + bail.
    * poner en lista de espera = put + on a waiting list.
    * poner en marcha = implement, set up, trip, set out on, crank up.
    * poner en marcha un proyecto = mobilise + effort.
    * poner en órbita = place into + orbit.
    * poner en orden = tidy up, put in + order, clear up.
    * poner en peligro = jeopardise [jeopardize, -USA], put into + jeopardy, imperil, put at + risk, compromise, endanger, pose + risk.
    * poner en peligro la seguridad = breach + security.
    * poner en peligro la vida = risk + Posesivo + life, risk + life and limb.
    * poner en práctica = exercise, implement, put into + practice, put to + work, put into + effect, put into + practical effect, put in + place, put into + place, translate into + practical action, bring to + bear, deploy.
    * poner en práctica una idea = put + Posesivo + idea + into practice.
    * poner en práctica una normativa = carry out + policy.
    * poner en práctica un arte = practise + art.
    * poner en préstamo = circulate.
    * poner en primer plano = foreground.
    * poner en relación = bring into + relationship.
    * poner en remojo = steep.
    * poner en ridículo = poke + fun at.
    * poner en riesgo = put at + risk.
    * poner en su sitio = put in + place.
    * poner en tela de juicio = throw + doubt on, contest.
    * poner en tensión = put + Nombre + under pressure.
    * poner entre comillas = enclose + in quotation marks.
    * poner entre corchetes = bracket.
    * poner entre la espada y la pared = press to + the point.
    * poner entre paréntesis = bracket.
    * poner entre rejas = put + Nombre + behind bars.
    * poner en uso = bring into + use, take in + use.
    * poner en venta = put on + sale.
    * poner esfuerzo = give + effort.
    * poner fin = curb, bring to + a close, draw to + a close.
    * poner fin a = put + paid to, put + an end to, put + a stop to, call + a halt on, bring + an end to, bring to + an end, sound + the death knell for, kill off.
    * poner fin a un embarazo = terminate + pregnancy.
    * poner freno = curb.
    * poner freno a = place + a curb on, clamp down on.
    * poner fuera de combate = lay + Nombre + low.
    * poner guiones = hyphenate.
    * poner huevos = lay + eggs, oviposit.
    * poner impuestos = impose + VAT.
    * poner la brida = bridle.
    * poner la casa al revés = turn + everything upside down.
    * poner la casa patas arriba = turn + the house upside down.
    * poner la dirección en un sobre = address + envelope.
    * poner ladrillos = laying of bricks, lay + bricks.
    * poner la fecha = date-stamp.
    * poner la mesa = lay + the table.
    * poner la otra mejilla = turn + the other cheek.
    * poner la responsabilidad en = put + the burden on.
    * poner las antenas = prick (up) + Posesivo + ears, Posesivo + antennas + go up.
    * poner las bases = lay + foundation, lay + the basis for.
    * poner las cartas boca arriba = lay + Posesivo + cards on the table, put + Posesivo + cards on the table.
    * poner las cartas sobre la mesa = lay + Posesivo + cards on the table, put + Posesivo + cards on the table.
    * poner las cosas en marcha = get + the ball rolling, set + the ball rolling, start + the ball rolling, get + things rolling, get + things going, set + the wheels in motion.
    * poner las cosas en movimiento = get + the ball rolling, set + the ball rolling, start + the ball rolling, get + things rolling, get + things going, set + the wheels in motion.
    * poner las cosas en su lugar = set + the record straight.
    * poner las esposas = handcuff.
    * poner la vida en peligro = put + Posesivo + life at risk.
    * ponerle el cascabel al gato = stick + Posesivo + neck out (for), stick out + Posesivo + neck.
    * ponerle la guinda = put + icing on the cake.
    * ponerle la mano encima a = lay + a finger on.
    * ponerle los cuernos a = cuckold.
    * ponerlo de otra manera = put it + in a different way.
    * poner lo pelos de punta = frighten + the living daylights out of.
    * poner los ojos en blanco = roll + Posesivo + eyes.
    * poner los pelos de punta = bristle, scare + the living daylights out of, frighten + Nombre + to death, make + Posesivo + hair stand on end, scare + the hell out of.
    * poner los pies en alto = put + Posesivo + feet up.
    * poner los pies en + Posesivo + casa = darken + Posesivo + door.
    * poner los pies sobre la tierra = come down + to earth.
    * poner más fuerte = crank up.
    * poner mucho ahínco = try + Posesivo + heart out.
    * poner mucho ahínco en = put + Posesivo + heart into.
    * poner mucho empeño = try + Posesivo + heart out.
    * poner mucho empeño en = put + Posesivo + heart into.
    * poner mucho empeño en + Verbo = be at pains to + Infinitivo.
    * poner mucho empeño por = take + (great) pains to.
    * poner mucho esmero por = take + (great) pains to.
    * poner negro = drive + Alguien + (a)round the bend.
    * poner nervioso = rattle.
    * poner nervioso a Alguien = give + Nombre + the screaming abdabs.
    * poner + Nombre + a dieta = put + Nombre + on a diet.
    * poner + Nombre + a + Nombre = place + Nombre + against + Nombre.
    * poner objeciones = object.
    * poner objeciones a = object to.
    * poner obstáculos = cramp.
    * poner orden = bring + order, tidying (up), create + order, clear out, clear up.
    * poner orden en el caos = create + order out of chaos, create + order out of chaos.
    * poner papel en la impresora = load + printer.
    * poner parches = patch up, patch.
    * poner patas arriba = upend.
    * poner pegas = cavil (about/at), baulk [balk, -USA], quibble (about/over/with), raise + objection, find + fault with.
    * poner peros = baulk [balk, -USA], cavil (about/at), quibble (about/over/with), raise + objection, find + fault with.
    * poner por las nubes = praise + highly, wax + lyrical, wax + rapturous, praise + Nombre + to the skies, sing + Posesivo + praises.
    * poner por los suelos = slate, slag + Nombre + off, mouth off, say + nasty things about, call + Nombre + all the names under the sun, trash, cut + Nombre + up, tear + Nombre + down, rubbish.
    * poner + Posesivo + granito de arena = do + Posesivo + share, do + Posesivo + part, do + Posesivo + bit.
    * poner precio a la cabeza de = declare + open season on.
    * poner precio a la cabeza de Alguien = put + a price on + Posesivo + head.
    * poner punto final a = put + an end to, bring + an end to, bring to + an end, close + the book on.
    * poner punto y final a = put + a stop to, sound + the death knell for.
    * poner reparos = cavil (about/at), baulk [balk, -USA], quibble (about/over/with), raise + objection, find + fault with.
    * poner sal = salt.
    * ponerse = don, pull on, wax.
    * ponerse a = set about + Gerundio, get (a)round to, settle down to, get down to + Nombre.
    * ponerse a cero = roll over to + zero.
    * ponerse a cubierto = run for + cover.
    * ponerse a dieta = go on + a diet.
    * ponerse a hacer = set out to + do.
    * ponerse a hacer Algo en serio = buckle down to.
    * ponerse al corriente = come up to + speed.
    * ponerse al corriente de = catch up with, catch up on.
    * ponerse al día = catching up, come up to + speed, get + up to speed.
    * ponerse al día de = get up to + speed on.
    * ponerse al día de un atraso = clear + backlog.
    * ponerse al día en = catch up with, catch up on.
    * ponerse Algo = slip + Nombre + on.
    * ponerse al rojo vivo = reach + boiling point, fire up.
    * ponerse al tanto = get + up to speed, wise up.
    * ponerse al tanto de = get up to + speed on.
    * ponerse a malas con = run + afoul of, fall + afoul of.
    * ponerse amarillo de envidia = turn + green with envy.
    * ponerse a temblar con sólo pensar en = shudder at + the thought of.
    * ponerse a trabajar en serio = get on with + Posesivo + work, buckle down to, pull up + Posesivo + socks, pull + (a/Posesivo) finger out.
    * ponerse a trabajar por cuenta propia = strike out on + Posesivo + own.
    * ponerse a tratar + Algo = get down to + Nombre.
    * ponerse blanco = turn + white, whiten.
    * ponerse borroso = blur.
    * ponerse ciego = make + a pig of + Reflexivo, pig out (on).
    * ponerse + Color = go + Color.
    * ponerse colorado = get + red in the face, go + bright red.
    * ponerse colorado como un tomate = go + bright red.
    * ponerse como loco = go + crazy, get + (all) worked up (about), get + hot under the collar.
    * ponerse como una fiera = get + Posesivo + knickers in a twist, get + Posesivo + knickers in a bundle, get + Posesivo + panties in a bundle, blow + Posesivo + lid, blow + Posesivo + top, blow + Posesivo + stack.
    * ponerse como unas castañuelas = be tickled pink, be chuffed to bits, thrill + Nombre + to bits.
    * ponerse como un energúmeno = get + Posesivo + knickers in a twist, get + Posesivo + knickers in a bundle, get + Posesivo + panties in a bundle, blow + Posesivo + top, blow + a fuse, wax + indignant, throw + a wobbly, throw + a wobbler, tear + Posesivo + hair out, blow + Posesivo + lid, blow + Posesivo + stack.
    * ponerse contentísimo = be tickled pink, be chuffed to bits, thrill + Nombre + to bits.
    * ponerse de acuerdo sobre = agree (on/upon).
    * ponerse del lado de = side with.
    * ponerse del lado de Alguien = side in + Posesivo + favour.
    * ponerse de lleno a = buckle down to.
    * ponerse de mil colores = go + bright red.
    * ponerse de moda = come into + vogue, come into + fashion.
    * ponerse de parte de = side with.
    * ponerse de parte de Alguien = side in + Posesivo + favour.
    * ponerse de pie = rise, stand up, get to + Posesivo + feet, rise to + Posesivo + feet.
    * ponerse de punta = stand out.
    * ponerse, el = donning, the.
    * ponerse el cinturón = buckle up.
    * ponerse en cola = queue up, line up.
    * ponerse en contacto = make + contact.
    * ponerse en contacto con = be in touch (with), interact (with), get in + touch with.
    * ponerse en contra de = turn against.
    * ponerse en cuclillas = squat (down), crouch (down).
    * ponerse en el lugar de = place + Reflexivo + in the position of, put + Reflexivo + in the position of.
    * ponerse en el lugar de Alguien = put + Reflexivo + in + Nombre/Posesivo + shoes, wear + Posesivo + shoes, walk in + Posesivo + shoes.
    * ponerse enfermo = get + sick.
    * ponerse en fila = line up.
    * ponerse en forma = get + fit.
    * ponerse en forma para la lucir el cuerpo en la playa = get + beach-fit.
    * ponerse en lugar de Alguien = stand in + Posesivo + shoes.
    * ponerse en marcha = set off, get off + the ground, swing into + action.
    * ponerse en medio = get in + the way (of).
    * ponerse en pie de guerra = dig up + the tomahawk, dig up + the hatchet, dig up + the war axe.
    * ponerse en práctica = go into + effect.
    * ponerse en ridículo = make + a spectacle of + Reflexivo.
    * ponerse en tensión = tense up.
    * ponerse firme = stand to + attention.
    * ponerse frenético = go + berserk, go + postal, go + crazy, work up + a lather, tear + Posesivo + hair out, be furious.
    * ponerse fresco con = act + fresh with.
    * ponerse furioso = infuriate, get + (all) worked up (about), get + hot under the collar.
    * ponerse gallito = bluster.
    * ponerse hecho una fiera = go + ballistic, go + berserk, blow + Posesivo + top, go + postal, go + crazy, blow + a fuse, lose + Posesivo + temper, throw + a wobbly, throw + a wobbler, blow + Posesivo + lid, blow + Posesivo + stack.
    * ponerse hecho una furia = go + berserk, go + postal, go + crazy, lose + Posesivo + temper.
    * ponerse hecho un basilisco = go + ballistic, go + berserk, go + postal, go + crazy, lose + Posesivo + temper.
    * ponerse hecho un energúmeno = go + ballistic, blow + Posesivo + top, blow + Posesivo + lid, blow + Posesivo + stack.
    * ponerse histérico = go + berserk, go + postal, work up + a lather, throw + a wobbly, throw + a wobbler.
    * ponerse la ropa rápidamente = slip into + Posesivo + clothes.
    * ponerse las medallas = take + the credit (for).
    * ponerse las orejeras = put on + blinkers.
    * ponerse las pilas = buckle down to, pull up + Posesivo + socks, put + Posesivo + skates on, get + Posesivo + skates on, pull + (a/Posesivo) finger out.
    * ponerse las pilas, ponerse de lleno a, ponerse a trabajar en serio = buckle down to.
    * ponerse loco = go + berserk, go + postal, work up + a lather.
    * ponerse manos a la obra = get down to + business, swing into + action.
    * ponerse marrón = turn + brown.
    * ponerse morado = make + a pig of + Reflexivo, pig out (on).
    * ponerse nervioso = get + Posesivo + knickers in a bundle, get + Posesivo + panties in a bundle, be in a tizz(y), get in(to) a tizz(y), have + butterflies in + Posesivo + stomach.
    * ponerse por las nubes = go + ballistic.
    * ponerse rígido = stiffen.
    * ponerse rojo = get + red in the face, go + bright red.
    * ponerse rojo como un tomate = go + bright red.
    * ponerse seriamente a = settle to.
    * ponerse tenso = tense up, stress + Nombre + out.
    * ponerse tibio = pig out (on).
    * ponerse una tarea = set + Reflexivo + task.
    * poner sobre aviso = alert to.
    * poner término a = put + paid to.
    * poner toda la carne en el asador = go for + broke, shoot (for) + the moon, put + all (of) + Posesivo + eggs in one basket.
    * poner todo de + Posesivo + parte = give + Posesivo + best, do + Posesivo + best, give + Posesivo + utmost.
    * poner todo patas arriba = turn + everything upside down.
    * poner todos los huevos en una canasta = put + all (of) + Posesivo + eggs in one basket, put + all (of) + Posesivo + eggs in one basket.
    * poner trabas = cramp.
    * poner una bomba = plant + bomb.
    * poner una demanda = face + legal action.
    * poner una denuncia = file + police report.
    * poner una marca de comprobación = check-mark.
    * poner una nota en un sitio público = post.
    * poner una reclamación = appeal.
    * poner una señal = put up + a sign, put up + a notice.
    * poner una señal de aviso = post + a warning, post + a warning sign.
    * poner una tienda = pitch + tent.
    * poner un círculo alrededor = circle.
    * poner un ejemplo = take + an example, draw + example.
    * poner un letrero = put up + a sign, post + a notice, put up + a notice.
    * poner un pie = set + foot (inside/in/on).
    * poner un poquito de picante = pep up.
    * poner un precio a Algo muy alto = overprice.
    * poner verde = mouth off, get + the rough edge of + Posesivo + tongue, trash, call + Nombre + all the names under the sun, say + nasty things about, slag + Nombre + off, cut + Nombre + up, tear + Nombre + down, slate, rubbish.
    * poner vertical = stand + upright, upend.
    * poner y quitar = get on and off.
    * pongamos el caso de que = for the sake of + argument.
    * pongamos, por ejemplo,... = let us say, take, for example,..., take, for instance,....
    * por poner un ejemplo + Adjetivo = to take a + Adjetivo + example.
    * por poner un ejemplo sobre + Nombre = to take + Nombre.
    * precio + ponerse por las nubes = price + go through the roof, price + spiral out of control, price + soar through the roof.
    * precios + ponerse por las nubes = prices + spiral.
    * que pone la vida en peligro = life threatening.
    * que pone obstáculos = obstructive.
    * quita o pon = give or take.
    * sin poner en duda la veracidad de Algo temporalmente = suspension of disbelief.
    * sin poner en escena = unproduced.
    * sin ponerlo en duda = uncritically.
    * sin ponerse en duda = unquestioned.
    * sólo con la ropa interior puesta = in + Posesivo + underclothes.
    * sol + ponerse (por) = sun + set (on).
    * volver a ponerse al día = be back on track, be on track.
    * ya lo quitas, ya lo pones = burn-'em-down-build-'em-up.
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    1)
    a) ( colocar) to put

    lo pusieron en el curso avanzadohe was put o placed in the advanced class

    b) <anuncio/aviso> to place, put
    2) ( agregar) to put

    ¿cuándo se le pone el agua? — when do you put the water in?, when do you add the water?

    ¿le pones azúcar al café? — do you take sugar in your coffee?

    3) <ropa/calzado> (+ me/te/le etc)

    ¿me pones los zapatos? — can you put my shoes on (for me)?

    4) <inyección/supositorio> to give
    5)

    poner la mesato lay o set the table

    6)
    a) (instalar, montar) <oficina/restaurante> to open
    b) <cocina/teléfono/calefacción> to install
    c) cerradura/armario to fit
    7) ave < huevo> to lay
    8) (Esp) (servir, dar)

    ¿qué le pongo? — what can I get you?

    póngame un café, por favor — I'll have a coffee, please

    ¿cuántos le pongo? — how many would you like?

    9)
    b) ( proporcionar) autobús/tren to lay on
    10) < atención> to pay; <cuidado/interés> to take
    11)
    a) ( imponer) < deberes> to give, set; <examen/problema> to set
    b) ( oponer)

    no puso inconvenientehe didn't have o raise any objections

    a todo le pone peros or pegas — she finds fault with everything

    c) ( adjudicar) < nota> to give

    ¿qué nota te puso? — what mark did he give you?

    12) ( dar) <nombre/apodo> to give; < ejemplo> to give

    ¿qué título le pusiste? — what title did you give it?

    le pusieron el apodo de `el cojo' — they nicknamed him `el cojo'

    13) ( enviar) < telegrama> to send
    14) ( escribir) to put
    15) (esp Esp) ( expresar por escrito) to say
    16) (Esp) (exhibir, dar) <obra/película>

    ¿ponen algo interesante en la tele? — is there anything interesting on TV?

    ¿qué ponen en el Royal? — what's on o what's showing at the Royal?

    17) (RPl) ( tardar) to take
    18) (en estado, situación) (+ compl)
    19) ( adoptar) cara/voz
    20)

    poner a alguien a + inf: puso a las hijas a trabajar he sent his daughters out to work; lo puse a hacer los deberes — I made him do his homework

    b)

    poner a alguien de algo: la pusieron de jefa de sección they made her head of department; lo pusieron de ángel he was given the part of an angel; siempre te pone de ejemplo — he always holds you up as an example

    21) ( suponer)

    pon que perdemos ese tren... — say we miss that train o if we (were to) miss that train...

    pongamos (por caso) que están equivocadossuppose o let's just say they're wrong

    ponerle — (esp AmL)

    ¿cuánto se tarda? - ponle dos horas — how long does it take? - about two hours o reckon on two hours

    22)
    a) (conectar, encender) <televisión/calefacción> to turn on, switch on, put on; <programa/canal> to put on; < disco> to put on

    puso el motor en marchashe switched on o started the engine

    b) (ajustar, graduar)
    23) (Esp) ( al teléfono)

    poner a alguien con algo/alguien — to put somebody through to something/somebody

    ¿me pone con la extensión 24? — could you put me through to extension 24, please?

    2.
    vi gallina to lay
    3.
    1) ponerse v pron
    2)
    a) (refl) ( colocarse)

    pongámonos a la sombralet's sit (o lie etc) in the shade

    ponerse de rodillas — to kneel (down), get down on one's knees

    ponte ahí, junto al árbol — stand over there, by the tree

    se me/le puso que... — (AmS fam) I/he had a feeling that... (colloq)

    se le pone cada cosa... — he gets the strangest ideas into his head

    b) (Esp) ( llegar)
    3) sol to set
    4) (refl) <calzado/maquillaje/alhaja> to put on

    me puse el collar de perlasI wore o put on my pearl necklace

    5) (en estado, situación) (+ compl)

    cómo te has puesto de barro! — look at you, you're covered in mud!

    6)
    a) ( empezar)

    ponerse a + inf — to start -ing, to start + inf

    se puso a lloverit started raining o started to rain

    b) (CS arg) ( contribuir dinero)

    cuando llega la cuenta hay que ponerse — when the bill comes, everyone has to cough up (colloq)

    yo me pongo con cienI'll put in o chip in a hundred

    7) (Esp) ( al teléfono)

    ¿Pepe? sí, ahora se pone — Pepe? OK, I'll just get him for you

    * * *
    = affix, fit, put, set, lay, set up, lay out on, lay down, deposit, play, lay out, plant, bung + Nombe + in, get on.

    Ex: Some libraries use small stickers affixed to the spines which have cartoons or ideograms indicating a special genre.

    Ex: One such method requires that each book has a magnetic strip inserted into the spine and a special exit door is fitted across which an electric signal is beamed.
    Ex: If you encounter an unlabeled document during charge-out, peel off one of the preprinted labels and put it in the document.
    Ex: If no fines are to be charged for a particular combination of borrower and material type, set the maximum fine to zero.
    Ex: By such mutual assistance, the wits and endeavours of the world may no longer be as so many scattered coals, or firebrands, which, for want of union are soon quenched, whereas, being but laid together, they would have yielded a comfortable light and heat.
    Ex: A table is set up in a classroom, books are laid out on it by pupil 'shop assistants' supervised by a rota of teachers, and regular opening hours are laid down and adhered to.
    Ex: A table is set up in a classroom, books are laid out on it by pupil 'shop assistants' supervised by a rota of teachers, and regular opening hours are laid down and adhered to.
    Ex: A table is set up in a classroom, books are laid out on it by pupil 'shop assistants' supervised by a rota of teachers, and regular opening hours are laid down and adhered to.
    Ex: The run-off paper must be thick and absorbent to cope with the thick layer of ink deposited on it by the duplicator.
    Ex: In another style of lesson, the book is approached through film clips, dramatizations on TV, or played on records or tapes made commercially.
    Ex: There should be plenty of space to lay out all the books attractively and for people to move about without feeling too crowded.
    Ex: The article is entitled 'To everything there is a season...a time to plant and a time to pluck up that which is planted: a life-cycle analysis of education for librarianship'.
    Ex: Instead of bunging it in the washing machine, clean it carefully by hand using lukewarm water.
    Ex: The full-length, two-direction zipper makes it easy to get on and off, and the bottom is easy to unzip for diaper changes.
    * con la mirada puesta en = in + Posesivo + sights.
    * cosas + ponerse feas = things + get rough.
    * costes + ponerse por las nubes = costs + spiral.
    * de quita y pon = burn-'em-down-build-'em-up, removable.
    * encargado de poner en práctica = implementor [implementer].
    * no poner en duda = be unquestioned.
    * poner a Alguien al cargo de = put + Nombre + in charge of.
    * poner a Alguien al frente de = put + Nombre + in charge of.
    * poner a Alguien al mando de = put + Nombre + in charge of.
    * poner a Alguien al tanto de = fill + Alguien + in on.
    * poner a Alguien contra las cuerdas = put + Nombre + on the spot.
    * poner a Alguien en contacto con = put + Nombre + in touch with.
    * poner a Alguien en el compromiso de = leave + Nombre + with the choice of.
    * poner a Alguien en guardia = put + Nombre + on + Posesivo + guard.
    * poner a Alguien en su sitio = cut + Nombre + down to size, knock + Nombre + off + Posesivo + pedestal, cut + Nombre + down to size.
    * poner a Alguien en un aprieto = put + Nombre + on the spot.
    * poner a Alguien en un apuro = put + Alguien + on the spot, put + Nombre + on the spot.
    * poner a Alguien en un compromiso = put + Alguien + on the spot.
    * poner a Alguien en un pedestal = put + Nombre + on a pedestal.
    * poner a cargo de = put in + charge of.
    * poner a disposición = keep within + reach.
    * poner a disposición de = make + available to, put at + the disposal of, place + at the disposal of, bring within + reach.
    * poner a la altura de las circunstancias = bring + Nombre + up to par.
    * poner a la defensiva = put on + the defensive.
    * poner al alcance = bring within + reach.
    * poner al día = bring + Nombre + up to date, bring + Nombre + up to scratch.
    * poner al día (de) = bring + Nombre + up to speed (on), get + Nombre + up to speed on.
    * poner Algo a disposición = put + Nombre + within reach.
    * poner Algo al alcance = put + Nombre + within reach.
    * poner Algo al descubierto = bring + Nombre + to the surface.
    * poner Algo a mano = put + Nombre + within reach.
    * poner Algo a prueba = push + Nombre + to + Posesivo + limits.
    * poner Algo en = stick + Nombre + on.
    * poner Algo en Internet = put (out) + Nombre + on the web.
    * poner Algo patas arriba = turn + Nombre + inside-out.
    * poner Algo por delante de = put + Nombre + ahead of.
    * poner Alguien al descubierto = blow + Posesivo + cover.
    * poner + Alguien + frenético = make + Alguien + furious.
    * poner al mismo nivel que = bring + Nombre + to a par with.
    * poner al revés = upend.
    * poner al tanto (de) = bring into + the swim of, bring + Nombre + up to speed (on), get + Nombre + up to speed on.
    * poner al tanto sobre = give + Nombre + the lowdown on.
    * poner a mal tiempo buena cara = keep + Posesivo + chin up.
    * poner a + Nombre + a la cabeza de = put + Nombre + ahead in.
    * poner a + Número = set to + Número.
    * poner aparte = set + apart.
    * poner a + Posesivo + disposición = put at + Posesivo + fingertips.
    * poner a prueba = stretch, tax, try, strain, overtax, pilot, put to + the test, test, plumb + the depths of, trial, overstretch, push + the envelope, put + Nombre + to the test, try + Nombre + on, push + Nombre + to the edge.
    * poner a prueba la paciencia de Alguien = test + Posesivo + patience, try + Nombre + patience.
    * poner a prueba la paciencia de un santo = try + the patience of a saint.
    * poner a prueba la paciencia de un santo = test + the patience of a saint.
    * poner a prueba una idea = test + idea, pilot + idea.
    * poner a punto = overhaul, hone, fine tune [fine-tune], tune-up.
    * poner atención = lend + an ear, listen (to).
    * poner a un lado = lay + Nombre + aside, set + aside.
    * poner bonito = get + the rough edge of + Posesivo + tongue.
    * poner carnada = bait.
    * poner cebo = bait.
    * poner como ejemplo = instance, cite + as an example, showcase.
    * poner con chinchetas = thumbtack.
    * poner delante de = lay before.
    * poner de manifiesto = bring into + relief, highlight, show, state, throw into + relief, throw up, evince, illustrate, underscore, underline, emphasise [emphasize, -USA], bring to + light, make + it + clear, lay + bare, provide + insight into, reveal, flag + Nombre + up.
    * poner de manifiesto las mejores cualidades de = bring out + the best in.
    * poner demasiado énfasis en Algo = overemphasise [over-emphasise] [overemphasize, -USA].
    * poner de patitas en la calle = give + Nombre + the boot, sack, boot (out), give + Nombre + the sack, turf out.
    * poner de pie = stand + upright.
    * poner de pie apoyado sobre un costado = stand on + Posesivo + side.
    * poner de + Posesivo + parte = do + Posesivo + part, do + Posesivo + share, do + Posesivo + bit.
    * poner de relieve = bring into + relief, throw into + relief, underscore, highlight, show, state, throw up, evince, illustrate, underline, emphasise [emphasize, -USA], flag + Nombre + up, reveal.
    * poner de relieve la importancia = underscore + importance.
    * poner doble acristalamiento = double glaze.
    * poner el candado = padlock.
    * poner el centro de atención = put + focus.
    * poner el colofón final = bookend.
    * poner el culo = take + Nombre + lying down.
    * poner el dedo en la llaga = hit + a (raw) nerve, touch on + raw nerve, hit + the nail on the head, strike + home, strike + a nerve, touch on + a sore spot, touch + a (raw) nerve.
    * poner el despertador = set + the alarm clock.
    * poner el énfasis = put + focus.
    * poner el grito en el cielo = be (all) up in arms, kick up + a stink, kick up + a fuss, blow + Posesivo + top, make + a row, make + a ruckus, kick up + a row, blow + Posesivo + lid, blow + Posesivo + stack, scream + blue murder, froth at + the mouth, shout + blue murder.
    * poner el matasellos a una carta = postmark.
    * poner el precio = price.
    * poner el sello = stamp.
    * poner el sello a = place + a stamp on.
    * poner el sello de = rubber stamp.
    * poner empeño = strive.
    * poner en adobo = marinade.
    * poner en alerta = put on + standby, put on + alert, place + Nombre + on standby.
    * poner en alquiler = rent out.
    * poner en apuros = cast + a shadow over, put + Nombre + in difficulties.
    * poner encima = top with.
    * poner en circulación = circulate.
    * poner en claro = clear up.
    * poner en cola = queue.
    * poner en cola de espera = place + in queue.
    * poner en contacto = bring into + relationship, contact, provide + an interface, bring into + contact.
    * poner en contenedor = containerise [containerize, -USA].
    * poner en cuarentena = quarantine.
    * poner en cuestión = call into + question, render + questionable.
    * poner en cuestión la validez de = bring into + question the validity of, question + the validity of.
    * poner en dificultades = put + Nombre + in difficulties.
    * poner en duda = challenge, be flawed, question, render + suspect, unsettle, cast + doubt on, regard + with suspicion, put in + doubt, call into + question, shed + doubt, throw into + doubt, throw + doubt on.
    * poner en duda la validez de = bring into + question the validity of.
    * poner en duda unos principios = shake + foundations.
    * poner en el haber de = credit.
    * poner en entredicho = challenge, cast + doubt on, subvert, compromise, cast + aspersions on, challenge + Posesivo + assumptions, doubt, question, call into + question, impugn.
    * poner en entredicho una postura = compromise + position.
    * poner en escena = stage.
    * poner en estado de alerta = put on + standby, put on + alert, place + Nombre + on standby.
    * poner en evidencia = make + it + clear, underline, bring to + light, put + Nombre + to shame, call + Posesivo + bluff, bring to + the fore.
    * poner énfasis = put + emphasis.
    * poner énfasis en = lay + stress on, place + emphasis on, lay + emphasis on.
    * poner en forma = buff up.
    * poner en funcionamiento = activate, set in + action, set up, trip, put into + working order, put in + place, put in + place, put into + place, set in + motion.
    * poner en funcionamiento un programa = implement + program(me).
    * poner en garantía = pawn.
    * poner en hielo = ice.
    * poner en juego = tap.
    * poner en la calle = evict.
    * poner en la pared = pin up.
    * poner en la red + Documento Impreso = webify + Documento Impreso.
    * poner en libertad = release from + jail.
    * poner en libertad bajo fianza = release on + bail.
    * poner en libertad condicional = release on + bail.
    * poner en libertad condicional, poner en libertad bajo fianza = release on + bail.
    * poner en lista de espera = put + on a waiting list.
    * poner en marcha = implement, set up, trip, set out on, crank up.
    * poner en marcha un proyecto = mobilise + effort.
    * poner en órbita = place into + orbit.
    * poner en orden = tidy up, put in + order, clear up.
    * poner en peligro = jeopardise [jeopardize, -USA], put into + jeopardy, imperil, put at + risk, compromise, endanger, pose + risk.
    * poner en peligro la seguridad = breach + security.
    * poner en peligro la vida = risk + Posesivo + life, risk + life and limb.
    * poner en práctica = exercise, implement, put into + practice, put to + work, put into + effect, put into + practical effect, put in + place, put into + place, translate into + practical action, bring to + bear, deploy.
    * poner en práctica una idea = put + Posesivo + idea + into practice.
    * poner en práctica una normativa = carry out + policy.
    * poner en práctica un arte = practise + art.
    * poner en préstamo = circulate.
    * poner en primer plano = foreground.
    * poner en relación = bring into + relationship.
    * poner en remojo = steep.
    * poner en ridículo = poke + fun at.
    * poner en riesgo = put at + risk.
    * poner en su sitio = put in + place.
    * poner en tela de juicio = throw + doubt on, contest.
    * poner en tensión = put + Nombre + under pressure.
    * poner entre comillas = enclose + in quotation marks.
    * poner entre corchetes = bracket.
    * poner entre la espada y la pared = press to + the point.
    * poner entre paréntesis = bracket.
    * poner entre rejas = put + Nombre + behind bars.
    * poner en uso = bring into + use, take in + use.
    * poner en venta = put on + sale.
    * poner esfuerzo = give + effort.
    * poner fin = curb, bring to + a close, draw to + a close.
    * poner fin a = put + paid to, put + an end to, put + a stop to, call + a halt on, bring + an end to, bring to + an end, sound + the death knell for, kill off.
    * poner fin a un embarazo = terminate + pregnancy.
    * poner freno = curb.
    * poner freno a = place + a curb on, clamp down on.
    * poner fuera de combate = lay + Nombre + low.
    * poner guiones = hyphenate.
    * poner huevos = lay + eggs, oviposit.
    * poner impuestos = impose + VAT.
    * poner la brida = bridle.
    * poner la casa al revés = turn + everything upside down.
    * poner la casa patas arriba = turn + the house upside down.
    * poner la dirección en un sobre = address + envelope.
    * poner ladrillos = laying of bricks, lay + bricks.
    * poner la fecha = date-stamp.
    * poner la mesa = lay + the table.
    * poner la otra mejilla = turn + the other cheek.
    * poner la responsabilidad en = put + the burden on.
    * poner las antenas = prick (up) + Posesivo + ears, Posesivo + antennas + go up.
    * poner las bases = lay + foundation, lay + the basis for.
    * poner las cartas boca arriba = lay + Posesivo + cards on the table, put + Posesivo + cards on the table.
    * poner las cartas sobre la mesa = lay + Posesivo + cards on the table, put + Posesivo + cards on the table.
    * poner las cosas en marcha = get + the ball rolling, set + the ball rolling, start + the ball rolling, get + things rolling, get + things going, set + the wheels in motion.
    * poner las cosas en movimiento = get + the ball rolling, set + the ball rolling, start + the ball rolling, get + things rolling, get + things going, set + the wheels in motion.
    * poner las cosas en su lugar = set + the record straight.
    * poner las esposas = handcuff.
    * poner la vida en peligro = put + Posesivo + life at risk.
    * ponerle el cascabel al gato = stick + Posesivo + neck out (for), stick out + Posesivo + neck.
    * ponerle la guinda = put + icing on the cake.
    * ponerle la mano encima a = lay + a finger on.
    * ponerle los cuernos a = cuckold.
    * ponerlo de otra manera = put it + in a different way.
    * poner lo pelos de punta = frighten + the living daylights out of.
    * poner los ojos en blanco = roll + Posesivo + eyes.
    * poner los pelos de punta = bristle, scare + the living daylights out of, frighten + Nombre + to death, make + Posesivo + hair stand on end, scare + the hell out of.
    * poner los pies en alto = put + Posesivo + feet up.
    * poner los pies en + Posesivo + casa = darken + Posesivo + door.
    * poner los pies sobre la tierra = come down + to earth.
    * poner más fuerte = crank up.
    * poner mucho ahínco = try + Posesivo + heart out.
    * poner mucho ahínco en = put + Posesivo + heart into.
    * poner mucho empeño = try + Posesivo + heart out.
    * poner mucho empeño en = put + Posesivo + heart into.
    * poner mucho empeño en + Verbo = be at pains to + Infinitivo.
    * poner mucho empeño por = take + (great) pains to.
    * poner mucho esmero por = take + (great) pains to.
    * poner negro = drive + Alguien + (a)round the bend.
    * poner nervioso = rattle.
    * poner nervioso a Alguien = give + Nombre + the screaming abdabs.
    * poner + Nombre + a dieta = put + Nombre + on a diet.
    * poner + Nombre + a + Nombre = place + Nombre + against + Nombre.
    * poner objeciones = object.
    * poner objeciones a = object to.
    * poner obstáculos = cramp.
    * poner orden = bring + order, tidying (up), create + order, clear out, clear up.
    * poner orden en el caos = create + order out of chaos, create + order out of chaos.
    * poner papel en la impresora = load + printer.
    * poner parches = patch up, patch.
    * poner patas arriba = upend.
    * poner pegas = cavil (about/at), baulk [balk, -USA], quibble (about/over/with), raise + objection, find + fault with.
    * poner peros = baulk [balk, -USA], cavil (about/at), quibble (about/over/with), raise + objection, find + fault with.
    * poner por las nubes = praise + highly, wax + lyrical, wax + rapturous, praise + Nombre + to the skies, sing + Posesivo + praises.
    * poner por los suelos = slate, slag + Nombre + off, mouth off, say + nasty things about, call + Nombre + all the names under the sun, trash, cut + Nombre + up, tear + Nombre + down, rubbish.
    * poner + Posesivo + granito de arena = do + Posesivo + share, do + Posesivo + part, do + Posesivo + bit.
    * poner precio a la cabeza de = declare + open season on.
    * poner precio a la cabeza de Alguien = put + a price on + Posesivo + head.
    * poner punto final a = put + an end to, bring + an end to, bring to + an end, close + the book on.
    * poner punto y final a = put + a stop to, sound + the death knell for.
    * poner reparos = cavil (about/at), baulk [balk, -USA], quibble (about/over/with), raise + objection, find + fault with.
    * poner sal = salt.
    * ponerse = don, pull on, wax.
    * ponerse a = set about + Gerundio, get (a)round to, settle down to, get down to + Nombre.
    * ponerse a cero = roll over to + zero.
    * ponerse a cubierto = run for + cover.
    * ponerse a dieta = go on + a diet.
    * ponerse a hacer = set out to + do.
    * ponerse a hacer Algo en serio = buckle down to.
    * ponerse al corriente = come up to + speed.
    * ponerse al corriente de = catch up with, catch up on.
    * ponerse al día = catching up, come up to + speed, get + up to speed.
    * ponerse al día de = get up to + speed on.
    * ponerse al día de un atraso = clear + backlog.
    * ponerse al día en = catch up with, catch up on.
    * ponerse Algo = slip + Nombre + on.
    * ponerse al rojo vivo = reach + boiling point, fire up.
    * ponerse al tanto = get + up to speed, wise up.
    * ponerse al tanto de = get up to + speed on.
    * ponerse a malas con = run + afoul of, fall + afoul of.
    * ponerse amarillo de envidia = turn + green with envy.
    * ponerse a temblar con sólo pensar en = shudder at + the thought of.
    * ponerse a trabajar en serio = get on with + Posesivo + work, buckle down to, pull up + Posesivo + socks, pull + (a/Posesivo) finger out.
    * ponerse a trabajar por cuenta propia = strike out on + Posesivo + own.
    * ponerse a tratar + Algo = get down to + Nombre.
    * ponerse blanco = turn + white, whiten.
    * ponerse borroso = blur.
    * ponerse ciego = make + a pig of + Reflexivo, pig out (on).
    * ponerse + Color = go + Color.
    * ponerse colorado = get + red in the face, go + bright red.
    * ponerse colorado como un tomate = go + bright red.
    * ponerse como loco = go + crazy, get + (all) worked up (about), get + hot under the collar.
    * ponerse como una fiera = get + Posesivo + knickers in a twist, get + Posesivo + knickers in a bundle, get + Posesivo + panties in a bundle, blow + Posesivo + lid, blow + Posesivo + top, blow + Posesivo + stack.
    * ponerse como unas castañuelas = be tickled pink, be chuffed to bits, thrill + Nombre + to bits.
    * ponerse como un energúmeno = get + Posesivo + knickers in a twist, get + Posesivo + knickers in a bundle, get + Posesivo + panties in a bundle, blow + Posesivo + top, blow + a fuse, wax + indignant, throw + a wobbly, throw + a wobbler, tear + Posesivo + hair out, blow + Posesivo + lid, blow + Posesivo + stack.
    * ponerse contentísimo = be tickled pink, be chuffed to bits, thrill + Nombre + to bits.
    * ponerse de acuerdo sobre = agree (on/upon).
    * ponerse del lado de = side with.
    * ponerse del lado de Alguien = side in + Posesivo + favour.
    * ponerse de lleno a = buckle down to.
    * ponerse de mil colores = go + bright red.
    * ponerse de moda = come into + vogue, come into + fashion.
    * ponerse de parte de = side with.
    * ponerse de parte de Alguien = side in + Posesivo + favour.
    * ponerse de pie = rise, stand up, get to + Posesivo + feet, rise to + Posesivo + feet.
    * ponerse de punta = stand out.
    * ponerse, el = donning, the.
    * ponerse el cinturón = buckle up.
    * ponerse en cola = queue up, line up.
    * ponerse en contacto = make + contact.
    * ponerse en contacto con = be in touch (with), interact (with), get in + touch with.
    * ponerse en contra de = turn against.
    * ponerse en cuclillas = squat (down), crouch (down).
    * ponerse en el lugar de = place + Reflexivo + in the position of, put + Reflexivo + in the position of.
    * ponerse en el lugar de Alguien = put + Reflexivo + in + Nombre/Posesivo + shoes, wear + Posesivo + shoes, walk in + Posesivo + shoes.
    * ponerse enfermo = get + sick.
    * ponerse en fila = line up.
    * ponerse en forma = get + fit.
    * ponerse en forma para la lucir el cuerpo en la playa = get + beach-fit.
    * ponerse en lugar de Alguien = stand in + Posesivo + shoes.
    * ponerse en marcha = set off, get off + the ground, swing into + action.
    * ponerse en medio = get in + the way (of).
    * ponerse en pie de guerra = dig up + the tomahawk, dig up + the hatchet, dig up + the war axe.
    * ponerse en práctica = go into + effect.
    * ponerse en ridículo = make + a spectacle of + Reflexivo.
    * ponerse en tensión = tense up.
    * ponerse firme = stand to + attention.
    * ponerse frenético = go + berserk, go + postal, go + crazy, work up + a lather, tear + Posesivo + hair out, be furious.
    * ponerse fresco con = act + fresh with.
    * ponerse furioso = infuriate, get + (all) worked up (about), get + hot under the collar.
    * ponerse gallito = bluster.
    * ponerse hecho una fiera = go + ballistic, go + berserk, blow + Posesivo + top, go + postal, go + crazy, blow + a fuse, lose + Posesivo + temper, throw + a wobbly, throw + a wobbler, blow + Posesivo + lid, blow + Posesivo + stack.
    * ponerse hecho una furia = go + berserk, go + postal, go + crazy, lose + Posesivo + temper.
    * ponerse hecho un basilisco = go + ballistic, go + berserk, go + postal, go + crazy, lose + Posesivo + temper.
    * ponerse hecho un energúmeno = go + ballistic, blow + Posesivo + top, blow + Posesivo + lid, blow + Posesivo + stack.
    * ponerse histérico = go + berserk, go + postal, work up + a lather, throw + a wobbly, throw + a wobbler.
    * ponerse la ropa rápidamente = slip into + Posesivo + clothes.
    * ponerse las medallas = take + the credit (for).
    * ponerse las orejeras = put on + blinkers.
    * ponerse las pilas = buckle down to, pull up + Posesivo + socks, put + Posesivo + skates on, get + Posesivo + skates on, pull + (a/Posesivo) finger out.
    * ponerse las pilas, ponerse de lleno a, ponerse a trabajar en serio = buckle down to.
    * ponerse loco = go + berserk, go + postal, work up + a lather.
    * ponerse manos a la obra = get down to + business, swing into + action.
    * ponerse marrón = turn + brown.
    * ponerse morado = make + a pig of + Reflexivo, pig out (on).
    * ponerse nervioso = get + Posesivo + knickers in a bundle, get + Posesivo + panties in a bundle, be in a tizz(y), get in(to) a tizz(y), have + butterflies in + Posesivo + stomach.
    * ponerse por las nubes = go + ballistic.
    * ponerse rígido = stiffen.
    * ponerse rojo = get + red in the face, go + bright red.
    * ponerse rojo como un tomate = go + bright red.
    * ponerse seriamente a = settle to.
    * ponerse tenso = tense up, stress + Nombre + out.
    * ponerse tibio = pig out (on).
    * ponerse una tarea = set + Reflexivo + task.
    * poner sobre aviso = alert to.
    * poner término a = put + paid to.
    * poner toda la carne en el asador = go for + broke, shoot (for) + the moon, put + all (of) + Posesivo + eggs in one basket.
    * poner todo de + Posesivo + parte = give + Posesivo + best, do + Posesivo + best, give + Posesivo + utmost.
    * poner todo patas arriba = turn + everything upside down.
    * poner todos los huevos en una canasta = put + all (of) + Posesivo + eggs in one basket, put + all (of) + Posesivo + eggs in one basket.
    * poner trabas = cramp.
    * poner una bomba = plant + bomb.
    * poner una demanda = face + legal action.
    * poner una denuncia = file + police report.
    * poner una marca de comprobación = check-mark.
    * poner una nota en un sitio público = post.
    * poner una reclamación = appeal.
    * poner una señal = put up + a sign, put up + a notice.
    * poner una señal de aviso = post + a warning, post + a warning sign.
    * poner una tienda = pitch + tent.
    * poner un círculo alrededor = circle.
    * poner un ejemplo = take + an example, draw + example.
    * poner un letrero = put up + a sign, post + a notice, put up + a notice.
    * poner un pie = set + foot (inside/in/on).
    * poner un poquito de picante = pep up.
    * poner un precio a Algo muy alto = overprice.
    * poner verde = mouth off, get + the rough edge of + Posesivo + tongue, trash, call + Nombre + all the names under the sun, say + nasty things about, slag + Nombre + off, cut + Nombre + up, tear + Nombre + down, slate, rubbish.
    * poner vertical = stand + upright, upend.
    * poner y quitar = get on and off.
    * pongamos el caso de que = for the sake of + argument.
    * pongamos, por ejemplo,... = let us say, take, for example,..., take, for instance,....
    * por poner un ejemplo + Adjetivo = to take a + Adjetivo + example.
    * por poner un ejemplo sobre + Nombre = to take + Nombre.
    * precio + ponerse por las nubes = price + go through the roof, price + spiral out of control, price + soar through the roof.
    * precios + ponerse por las nubes = prices + spiral.
    * que pone la vida en peligro = life threatening.
    * que pone obstáculos = obstructive.
    * quita o pon = give or take.
    * sin poner en duda la veracidad de Algo temporalmente = suspension of disbelief.
    * sin poner en escena = unproduced.
    * sin ponerlo en duda = uncritically.
    * sin ponerse en duda = unquestioned.
    * sólo con la ropa interior puesta = in + Posesivo + underclothes.
    * sol + ponerse (por) = sun + set (on).
    * volver a ponerse al día = be back on track, be on track.
    * ya lo quitas, ya lo pones = burn-'em-down-build-'em-up.

    * * *
    poner [ E22 ]
    ■ poner (verbo transitivo)
    A
    1 colocar
    2 poner: anuncio, aviso
    B agregar
    C ropa, calzado etc
    D ‹inyección/supositorio›
    E poner la mesa
    F
    1 instalar, montar
    2 poner: cocina, teléfono etc
    3 poner: cerradura etc
    G poner: huevos
    H servir, dar
    A
    1 contribuir
    2 proporcionar
    B poner: atención, cuidado
    C
    1 imponer
    2 oponer
    3 adjudicar
    D poner: nombre
    E enviar
    F escribir
    G
    1 expresar por escrito
    2 impersonal
    H exhibir, dar
    I tardar
    A en un estado, una situación
    B poner: cara, voz, etc
    C
    1 hacer empezar
    2 poner a alguien de algo
    D suponer
    A
    1 conectar, encender
    2 ajustar, graduar
    B poner al teléfono
    ■ poner (verbo intransitivo)
    A
    1 apostar
    2 contribuir dinero
    B poner: gallinas
    C México: vulg
    ■ ponerse (verbo pronominal)
    A
    1 colocarse
    2 llegar
    B ponerse: el sol
    C ponerse: calzado etc
    A en un estado, una situación
    B
    1 empezar
    2 esforzarse, esmerarse
    3 contribuir dinero
    Sentido III ponerse al teléfono
    vt
    A
    1 (colocar) to put
    ¿dónde habré puesto las llaves? where can I have put the keys?
    ¿dónde vas a poner este cuadro? where are you going to put o hang this picture?
    pon ese cuadro derecho put that picture straight, straighten that picture
    lo pusieron en el curso avanzado he was put o placed in the advanced class
    ponle la cadena a la puerta put the chain on the door
    pon agua a calentar put some water on to boil
    2 ‹anuncio/aviso› to place, put
    pusieron un anuncio en el periódico they put o placed an advertisement in the newspaper
    B (agregar) to put
    ¿cuándo se le pone el agua? when do you put the water in?, when do you add the water?
    ¿le has puesto sal a la sopa? have you put any salt in the soup?
    ¿le pones azúcar al café? do you take sugar in your coffee?
    C ‹ropa/calzado› (+ me/te/le etc):
    ¿me pones los zapatos? can you put my shoes on (for me)?
    le puse el vestido rojo I dressed her in her red dress
    D ‹inyección/supositorio› to give
    el dentista le puso una inyección the dentist gave him an injection
    E
    poner la mesa to lay o set the table
    F
    1 (instalar, montar) ‹oficina/restaurante› to open
    puso un estudio junto con otra arquitecta she set up in business with another architect
    consiguió permiso para poner una autoescuela he got permission to open a driving school
    les ayudó a poner la casa he helped them set up house o home
    pusieron la casa/oficina a todo lujo they furnished the house/fitted the office out in style
    le puso un apartamento a su amante he set his mistress up in an apartment
    2 ‹cocina/teléfono/calefacción› to install
    van a poner cocinas de gas they are going to install o fit gas cookers
    3 ‹cerradura/armario› to fit
    G «ave» ‹huevos› to lay
    H
    ( Esp) (servir, dar): ¿qué le pongo? what can I get you?
    póngame un café, por favor I'll have a coffee, please
    ¿cuántos le pongo, señora? how many would you like, madam?
    A
    1 (contribuir):
    él pone el capital y yo el trabajo he puts up the capital and I supply the labor
    pusimos 500 pesos cada uno we put in 500 pesos each
    que cada uno ponga lo que pueda each person should give what he or she can afford
    2 (proporcionar) ‹autobús/tren› to lay on
    la empresa puso la comida y la bebida food and drink was laid on by the company
    B ‹atención› to pay; ‹cuidado› to take
    pon más atención en lo que estás haciendo pay more attention to what you're doing
    no ha puesto ningún cuidado en este trabajo she hasn't taken any care at all over this piece of work
    pone mucho entusiasmo en todo lo que hace he's very enthusiastic about everything he does, he puts a lot of enthusiasm into everything he does
    C
    1 (imponer) ‹deberes› to give, set; ‹examen› to set
    nos pusieron 20 preguntas we were given o set 20 questions
    2
    (oponer): no me puso ningún inconveniente he didn't have o raise any objections
    a todo le tiene que poner peros or pegas she finds fault with everything
    3 (adjudicar) ‹nota› to give
    ¿qué (nota) te puso en la redacción? what (mark) did he give you for your essay?
    le pusieron un cero he got nought out of ten
    D (dar) ‹nombre/apodo› to give
    ¡qué nombre más feo le pusieron! what a horrible name to give him!
    le pusieron Eva they called her Eva
    ¿qué título le vas a poner al poema? what title are you going to give the poem?, what are you going to call the poem?
    le pusieron el sobrenombre de `el cojo' they nicknamed him `el cojo'
    E (enviar) ‹telegrama› to send; ‹carta› to mail ( AmE), to post ( BrE)
    F (escribir) to put
    no has puesto ningún acento you haven't put any of the accents in
    no sé qué más ponerle I don't know what else to put o write
    puso mi nombre en la lista she put my name down on the list
    G ( esp Esp)
    el periódico no pone nada sobre el robo the newspaper doesn't say anything about the robbery
    mira a ver lo que pone en esa nota see what that note says
    allí pone que no se puede pasar it says there that you can't go in
    ¿qué pone aquí? what does it say here?, what does this say?
    H ( Esp) (exhibir, dar)
    ‹obra/película› ¿ponen algo interesante en la tele? is there anything interesting on TV?
    ¿qué ponen en el Trocadero? what's on o what's showing at the Trocadero?
    en el teatro ponen una obra de Casares there's a play by Casares on at the theater
    no pusieron ninguna película buena en Navidad there wasn't a single good film on over Christmas, they didn't show a single good film over Christmas
    I ( RPl) (tardar) to take
    el avión pone media hora de Montevideo a Buenos Aires the plane takes half an hour from Montevideo to Buenos Aires
    de allí a Salta pusimos tres horas it took us three hours from there to Salta
    A (en un estado, una situación) (+ compl):
    me pones nerviosa you're making me nervous
    ya la has puesto de mal humor now you've put her in a bad mood
    ¿por qué me pusiste en evidencia así? why did you show me up like that?
    lo pusiste en un aprieto you put him in an awkward position
    nos puso al corriente de lo sucedido he brought us up to date with what had happened
    ¡mira cómo has puesto la alfombra! look at the mess you've made on the carpet!
    me estás poniendo las cosas muy difíciles you're making things very difficult for me
    B (adoptar) ‹cara/voz›
    no pongas esa cara there's no need to look like that
    puso cara de enfado he looked annoyed
    puso voz de asustado he sounded scared
    C
    1
    (hacer empezar): el médico me puso a régimen the doctor put me on a diet
    poner a algn A + INF:
    tuvo que poner a las hijas a trabajar he had to send his daughters out to work
    lo puso a estudiar guitarra con Rodríguez she sent him to have guitar lessons with Rodríguez
    lo puso a pelar cebollas she set him to work peeling onions
    2 poner a algn DE algo:
    la pusieron de jefa de sección they made her head of department
    lo pusieron de ángel he was given a part as an angel, he was given the part of an angel
    su padre lo puso de botones en la oficina his father gave him a job as an office boy
    siempre te pone de ejemplo he always holds you up as an example
    D
    (suponer): pon que perdemos ese tren, no podríamos volver say we miss that train o if we (were to) miss that train, then we wouldn't be able to get back
    pon que es cierto ¿qué harías entonces? say o suppose o supposing it is true, then what would you do?
    pongamos (por caso) que están equivocados suppose o let's just say they're wrong
    ponerle ( AmL): ¿cuánto se tarda? — ponle dos horas how long does it take? — about two hours o in the region of two hours o reckon on two hours
    ¿cuánto nos costará? — y … pónganle alrededor de $200 how much will it cost us? — well, … you'd better reckon on about $200
    A
    1 (conectar, encender) ‹televisión/calefacción› to turn o switch o put on; ‹programa/canal› to put on
    pon un disco put on a record
    puso el motor en marcha she switched on o started the engine
    todavía no nos han puesto la luz we haven't had our electricity connected yet
    2
    (ajustar, graduar): pon el despertador a las siete set the alarm (clock) for seven
    ¿puedes poner la música un poco más alta? can you turn the music up a bit?
    puso el reloj en hora she put the clock right, she set the clock to the right time
    poner el motor a punto to tune up the engine
    B
    ( Esp) (al teléfono): en seguida le pongo I'm just putting you through o connecting you
    poner a algn CON algn/algo to put sb THROUGH TO sb/sth
    ¿me puede poner con el director, por favor? could you put me through to o could I speak to the director, please?
    ¿me pone con la extensión 24? could you put me through to o can I have extension 24, please?
    ■ poner
    vi
    A
    1 ( Jueg) (apostar) to put in
    2 (contribuir dinero) to contribute
    ¿vas a poner para el regalo de Pilar? are you going to give something o contribute toward(s) Pilar's present?
    B «gallina» to lay
    C ( Méx vulg) (copular) to score (sl)
    A
    1 ( refl)
    (colocarse): pongámonos un rato a la sombra let's sit ( o lie etc) in the shade for a while
    ponerse de pie to stand up, stand
    ponerse de rodillas to kneel, kneel down, get down on one's knees
    ponte ahí, junto al árbol stand over there, by the tree
    ponérsele a algn algo ( AmL fam): se le puso que tenía que escalar la montaña he got it into his head that he had to climb the mountain
    a ese viejo se le pone cada cosa that old man gets the strangest ideas into his head
    2
    ( Esp) (llegar): en diez minutos nos ponemos allí we can be there in ten minutes
    B «sol» to set
    C ( refl) ‹calzado/maquillaje/alhaja› to put on
    ponte el abrigo put your coat on
    no tengo nada que ponerme I don't have a thing to wear
    mi hermano siempre se pone mi ropa my brother is always borrowing my clothes
    ponte un poco de sombra de ojos put on a little eyeshadow
    me puse el collar de perlas I wore o put on my pearl necklace
    A (en un estado, una situación) (+ compl):
    me puse furiosa I got very angry
    cuando lo vio se puso muy contenta she was so happy when she saw it
    adelante, pónganse cómodos come in, make yourselves comfortable
    no te pongas así, que no es para tanto don't get so worked up, it's not that bad
    ¡mira cómo te has puesto de barro! just look at you, you're covered in mud!
    no te imaginas cómo se puso, hecha una fiera you wouldn't believe the way she reacted, she went absolutely wild
    la vida se está poniendo carísima everything's getting so expensive
    B
    1 (empezar) ponerse A + INF to start -ING
    se va a poner a llover de un momento a otro it's going to start raining o to start to rain any minute
    a ver si te pones a trabajar you'd better start working
    se puso a llorar sin motivo aparente she started crying o to cry for no apparent reason
    2 ( fam) (esforzarse, esmerarse) to try, make an effort
    si te pones lo acabas hoy mismo if you make an effort o if you try o if you put your mind to it, you'll finish it today
    3
    (CS arg) (contribuir dinero): cuando se casaron el viejo se puso con $5.000 when they got married, her old man shelled out $5,000 ( colloq)
    cuando llega la cuenta hay que ponerse when the check comes, everyone has to cough up ( colloq)
    yo me pongo con cien I'll put in o chip in a hundred ( colloq)
    ( Esp) (al teléfono): ¿Pepe? sí, ahora se pone Pepe? OK, I'll just get him for you
    dile a tu madre que se ponga tell your mother I want to speak to her, ask your mother to come to the phone
    * * *

     

    poner ( conjugate poner) verbo transitivo
    1


    ponle el collar al perro put the dog's collar on;
    poner una bomba to plant a bomb
    b)anuncio/aviso to place, put

    c) ropa› (+ me/te/le etc):


    2 ( agregar) to put
    3inyección/supositorio to give
    4
    poner la mesa to lay o set the table

    5 (instalar, montar)
    a)oficina/restaurante to open

    b)cocina/teléfono/calefacción to install

    c)cerradura/armario to fit

    6 [ ave] ‹ huevo to lay
    7 (Esp) (servir, dar):
    póngame un café, por favor I'll have a coffee, please;

    ¿cuántos le pongo? how many would you like?
    1 dinero› ( contribuir) to put in;

    2 atención to pay;
    cuidado/interés to take;

    3
    a) ( imponer) ‹ deberes to give, set;

    examen/problema to set;



    c) ( adjudicar) ‹ nota to give

    4 ( dar) ‹nombre/apodo to give;
    ejemplo to give;

    5 ( enviar) ‹ telegrama to send
    6 ( escribir) ‹dedicatoria/líneas to write
    7 (Esp) (exhibir, dar) ‹ película to show;
    ¿ponen algo interesante en la tele? is there anything interesting on TV?;

    ¿qué ponen en el Royal? what's on o what's showing at the Royal?
    1
    a) (conectar, encender) ‹televisión/calefacción to turn on, switch on, put on;

    programa/canal to put on;
    cinta/disco/música to put on;
    puso el motor en marcha she switched on o started the engine

    b) (ajustar, graduar) ‹ despertador to set;


    puso el reloj en hora she put the clock right
    2 (Esp) ( al teléfono): poner a algn con algo/algn to put sb through to sth/sb
    (en estado, situación) (+ compl):

    poner a algn en un aprieto to put sb in an awkward position
    vi [ ave] to lay
    ponerse verbo pronominal
    1 ( refl) ( colocarse):
    pongámonos ahí let's stand (o sit etc) there;

    ponerse de pie to stand (up);
    ponerse de rodillas to kneel (down), get down on one's knees
    2 [ sol] to set
    3 ( refl) ‹calzado/maquillaje/alhaja to put on;

    1 (en estado, situación) (+ compl):

    se puso triste she became sad;
    cuando lo vio se puso muy contenta she was so happy when she saw it;
    se puso como loco he went mad;
    ponerse cómodo to make oneself comfortable
    2 ( empezar) ponerse a + inf to start -ing, to start + inf;

    (Esp):

    poner verbo transitivo
    1 (en un lugar, una situación) to put: me puso en un aprieto, he put me in a tight corner
    (seguido de adjetivo) to make: me pone contento, he makes me happy
    2 (hacer funcionar) to turn o switch on
    3 (un fax, telegrama) to send
    poner una conferencia, to make a long-distance call
    4 (una multa, un castigo) to impose
    5 (abrir un negocio) to set up
    6 (vestir) to put on
    7 (exponer) tienes que poner la planta al sol/a la sombra, you have to put the plant in the sun/shade
    8 (aportar) yo puse mil pesetas, I contributed a thousand pesetas
    9 (conjeturar, imaginar) to suppose: pongamos que..., supposing (that)...
    10 (estar escrito) lo pone aquí, it's written here
    no pone nada de eso, it doesn't say anything about that
    11 TV Cine to put on, show
    12 Tel ponme con él, put me through to him
    13 (un nombre) le pondremos Tadeo, we are going to call him Tadeo
    ya le puso título a la novela, he has already given the novel a title
    ♦ Locuciones: poner a alguien a caldo, to pull sb to pieces
    poner a cien, to make sb nervous: me pone a cien cuando habla de ese modo, when he talks that way I get nervous
    poner en duda, to call into question: los inversores pusieron su competencia en duda, the investors questioned his competence
    poner a alguien en evidencia, to show sb up
    poner en evidencia, to show up: la situación pone en evidencia la falta de justicia del sistema, the situation exposes the system's unfairness
    poner a alguien en su sitio, to put sb in his place
    ' poner' also found in these entries:
    Spanish:
    activar
    - alinear
    - alta
    - alto
    - altura
    - antecedente
    - antena
    - arreglar
    - arrinconar
    - aunar
    - bandeja
    - brete
    - cabeza
    - calzar
    - caldo
    - calle
    - cara
    - cargar
    - carta
    - caso
    - cien
    - codificar
    - comprometer
    - confiar
    - coto
    - crecer
    - cuenco
    - cuestión
    - dejar
    - denuncia
    - depositar
    - descomponer
    - descubierta
    - descubierto
    - desesperar
    - diente
    - dirigir
    - discutir
    - distribuir
    - enchufar
    - enderezar
    - enervar
    - enfermar
    - enfrentar
    - enmascarar
    - entregar
    - entregarse
    - escenificar
    - escobilla
    - esmerarse
    English:
    acquaint
    - action
    - apply
    - arm
    - arrange
    - aside
    - best
    - blur
    - bond
    - box
    - bracket
    - bundle
    - bung
    - cap
    - cast
    - cheek
    - claim
    - code
    - collect
    - compromise
    - connect
    - cork
    - crack
    - cross
    - crown
    - curb
    - date
    - dip
    - discomfit
    - dishwasher
    - egg
    - end
    - endanger
    - excite
    - face
    - fault
    - feature
    - fetter
    - fill in
    - fit
    - fluster
    - follow up
    - forewarn
    - free
    - gather
    - get
    - glaze
    - go
    - gown
    - grin
    * * *
    vt
    1. [situar, agregar, meter] to put;
    me pusieron en la última fila I was put in the back row;
    ponle un poco más de sal put some more salt in it, add a bit of salt to it;
    pon los juguetes en el armario put the toys (away) in the cupboard;
    ¿dónde habré puesto la calculadora? where can I have put o left the calculator?;
    poner un anuncio en el periódico to put an advert in the paper;
    poner un póster en la pared to put a poster up on the wall;
    poner una inyección a alguien to give sb an injection;
    hubo que ponerle un bozal al perro we had to put a muzzle on the dog, we had to muzzle the dog
    2. [ropa, zapatos, maquillaje]
    poner algo a alguien to put sth on sb;
    ponle este pañal al bebé put this Br nappy o US diaper on the baby
    3. [servir]
    ¿qué le pongo? what can I get you?, what would you like?;
    póngame una cerveza, por favor I'd like o I'll have a beer, please;
    ¿cuánto le pongo? how much would you like?;
    póngame un kilo give me a kilo
    4. [contribuir, aportar] to put in;
    poner dinero en el negocio to put money into the business;
    poner algo de mi/tu/ etc[m5]. parte to do my/your/ etc bit;
    poner mucho empeño en (hacer) algo to put a lot of effort into (doing) sth;
    pon atención en lo que digo pay attention to what I'm saying;
    hay que poner más cuidado con o [m5] en la ortografía you have to take more care over your spelling
    5. [hacer estar de cierta manera]
    poner a alguien en un aprieto/de mal humor to put sb in a difficult position/in a bad mood;
    le has puesto colorado/nervioso you've made him blush/feel nervous;
    ponérselo fácil/difícil a alguien to make things easy/difficult for sb;
    lo puso todo perdido she made a real mess;
    el profesor nos puso a hacer cuentas the teacher gave us some sums to do;
    llegó y nos puso a todos a trabajar she arrived and set us all to work;
    pon la sopa a calentar warm the soup up;
    me pusieron de aprendiz de camarero they had me work as a trainee waiter;
    poner cara de tonto/inocente to put on a stupid/an innocent face
    6. [calificar]
    poner a alguien de algo to call sb sth;
    me pusieron de mentiroso they called me a liar;
    poner bien algo/a alguien to praise sth/sb;
    poner mal algo/a alguien to criticize sth/sb
    7. [oponer]
    poner obstáculos a algo to hinder sth;
    poner pegas a algo to raise objections to sth
    8. [asignar] [precio] to fix, to settle on;
    [multa] to give; [deberes, examen, tarea] to give, to set;
    le pusieron (de nombre) Mario they called him Mario;
    me han puesto (en el turno) de noche I've been assigned to the night shift, they've put me on the night shift;
    le pusieron un cinco en el examen he got five out of ten in the exam
    9. [comunicar] [telegrama, fax, giro postal] to send;
    [conferencia] to make; Esp
    ¿me pones con él? can you put me through to him?;
    Esp
    no cuelgue, ahora le pongo don't hang up, I'll put you through in a second
    10. [conectar, hacer funcionar] [televisión, radio] to switch o put on;
    [despertador] to set; [instalación, gas] to put in; [música, cinta, disco] to put on;
    pon la lavadora put the washing machine on;
    pon el telediario put the news on;
    puse el despertador a las seis/el reloj en hora I set my alarm clock for six o'clock/my watch to the right time;
    ¿te han puesto ya el teléfono? are you on the phone yet?, have they connected your phone yet?;
    ponlo más alto, que no se oye turn it up, I can't hear it
    11. [en el cine, el teatro, la televisión] to show;
    anoche pusieron un documental muy interesante last night they showed a very interesting documentary;
    ¿qué ponen en la tele/en el Rialto? what's on the TV/on at the Rialto?;
    en el Rialto ponen una de Stallone there's a Stallone movie on at the Rialto
    12. [montar] to set up;
    poner la casa to set up home;
    poner un negocio to start a business;
    ha puesto una tienda she has opened a shop;
    han puesto una cocina nueva they've had a new Br cooker o US stove put in;
    hemos puesto moqueta en el salón we've had a carpet fitted in the living-room;
    poner la mesa to lay the table;
    pusieron la tienda (de campaña) en un prado they pitched their tent o put their tent up in a meadow
    13. [decorar] to do up;
    han puesto su casa con mucho lujo they've done up their house in real style
    14. [suponer] to suppose;
    pongamos que sucedió así (let's) suppose that's what happened;
    pon que necesitemos cinco días suppose we need five days;
    poniendo que todo salga bien assuming everything goes according to plan;
    ¿cuándo estará listo? – ponle que en dos días when will it be ready? – reckon on it taking two days
    15. Esp [decir] to say;
    ¿qué pone ahí? what does it say there?
    16. [escribir] to put;
    ¿qué pusiste en la segunda pregunta? what did you put for the second question?
    17. [huevo] to lay
    18. RP [demorar] to take;
    el tren pone media hora en llegar allá the train takes half an hour to get there
    19. Fam [excitar]
    esa actriz me pone that actress totally does it for me
    vi
    [gallina, aves] to lay (eggs)
    v impersonal
    Am Fam [parecer]
    se me pone que… it seems to me that…
    * * *
    <part puesto> v/t
    1 put;
    poner en marcha set in motion;
    pongamos que let’s suppose o assume that
    2 ropa put on
    3 ( añadir) put in
    4 RAD, TV turn on, switch on
    5 la mesa set
    6 ( escribir) put down
    7 en periódico, libro etc say;
    la crítica puso muy bien su última película the critics gave his last film very good reviews
    8 negocio set up
    9 telegrama send
    10 huevos lay
    11 AUTO marcha put the car in, move into
    12 dinero deposit
    13
    :
    poner a alguien furioso make s.o. angry;
    ponerle a alguien con alguien TELEC put s.o. through to s.o.;
    * * *
    poner {60} vt
    1) colocar: to put, to place
    pon el libro en la mesa: put the book on the table
    2) agregar, añadir: to put in, to add
    3) : to put on (clothes)
    4) contribuir: to contribute
    5) escribir: to put in writing
    no le puso su nombre: he didn't put his name on it
    6) imponer: to set, to impose
    7) exponer: to put, to expose
    lo puso en peligro: she put him in danger
    8) : to prepare, to arrange
    poner la mesa: to set the table
    9) : to name
    le pusimos Ana: we called her Ana
    10) establecer: to set up, to establish
    puso un restaurante: he opened up a restaurant
    11) instalar: to install, to put in
    siempre lo pones de mal humor: you always put him in a bad mood
    13) : to turn on, to switch on
    14) suponer: to suppose
    pongamos que no viene: supposing he doesn't come
    15) : to lay (eggs)
    poner a : to start (someone doing something)
    lo puse a trabajar: I put him to work
    poner de : to place as
    la pusieron de directora: they made her director
    poner en : to put in (a state or condition)
    poner en duda: to call into question
    poner vi
    1) : to contribute
    2) : to lay eggs
    * * *
    poner vb
    1. (colocar) to put [pt. & pp. put]
    2. (ropa, etc) to put on
    3. (añadir) to put
    ¿le has puesto sal a las patatas? have you put any salt on the potatoes?
    ¿te pones azúcar? do you take sugar?
    4. (escribir) to write [pt. wrote; pp. written] / to put
    5. (programar) to set [pt. & pp. set]
    6. (encender) to put on / to turn on / to switch on
    7. (establecer) to open
    8. (enviar) to send [pt. & pp. sent]
    9. (comunicar) to put through
    ¿me pones con Asunción, por favor? can you put me through to Asunción, please?
    10. (decir) to say [pt. & pp. said]
    11. (proyectar) to be on
    ¿qué ponen en el Renoir? what's on at the Renoir?
    12. (dar un nombre) to call
    13. (imponer) to give [pt. gave; pp. given]
    14. (servir) to give
    ¿qué te pongo? what can I get you?
    ¿me pone un kilo de tomates? can I have a kilo of tomatoes, please?
    15. (aportar) to supply [pt. & pp. supplied] / to put in
    16. (suponer) to suppose / to say [pt. & pp. said]
    pongamos por caso... suppose... / let's say...
    poner huevos to lay eggs [pt. & pp. laid]

    Spanish-English dictionary > poner

  • 12 día

    m.
    day, twenty-four hours, twenty-four-hour period.
    * * *
    1 day
    ¿qué día es hoy? what day is it today?, what's the date today?
    2 (con luz) daylight, daytime
    3 (tiempo) day, weather
    1 (vida) days
    \
    a la luz del día in daylight
    a los pocos días a few days later
    al despuntar el día at dawn, at daybreak
    al día siguiente / al otro día the following day
    ¡buenos días! good morning!
    cada día / todos los días each day, every day
    dar los buenos días to say good morning
    de día during the day
    de un día para otro from one day to the next, overnight
    del día fresh
    día a día day by day
    el día menos pensado figurado when you least expect it
    estar al día figurado to be up to date
    hacer buen/mal día to be a nice/horrible day
    hasta el fin de sus días to the end of his days
    poner al día to bring up to date
    ser de día to be daylight
    si algún día lo ves... if you ever see him...
    un buen día figurado one fine day
    un día sí y otro no every other day
    vivir al día figurado to live from hand to mouth, not to save a penny
    día de año nuevo New Year's Day
    día de fiesta / día festivo holiday, bank holiday
    día de paga payday
    día lectivo teaching day
    día libre day off
    días alternos every other day sing
    * * *
    noun m.
    1) day
    - día festivo
    * * *
    SM
    1) (=período de 24 horas) day

    a los pocos díaswithin o after a few days, a few days later

    día a día — day in day out, day by day

    siete veces al día — seven times a day

    ese problema es ya de días — that's an old problem

    de día en día — from day to day

    día (de) por medio LAm every other day, on alternate days

    ocho días — a week

    quince días — a fortnight

    un día sí y otro no — every other day

    día tras día — day after day

    día azul — (Ferro) cheap ticket day

    día de diario, día de entresemana — weekday

    día de fiesta — holiday, public holiday

    Día de la Raza= Día de la Hispanidad

    día del espectadorday each week when cinema tickets are discounted

    estaremos aquí hasta el día del Juicioiró we'll be here till Kingdom come

    Día de los Difuntos — All Souls' Day, Day of the Dead

    día de los inocentes April Fools' Day ( 1 April)

    Día de (los) Muertos Méx All Souls' Day, Day of the Dead

    día de tribunalesday on which courts are open

    día feriado, día festivo — holiday, public holiday

    día franco — (Mil) day's leave

    día malo, día nulo — off day

    días de gracia — (Com) days of grace

    día señalado[gen] special day; [en calendario] red-letter day

    día útil — working day, weekday

    See:
    ver nota culturelle DÍA DE LOS (SANTOS) INOCENTES in inocente,
    ver nota culturelle DÍA DE REYES in rey
    2) (=no noche) daytime

    hace buen día — the weather's good today, it's a fine day

    ¡ buenos días!, ¡ buen día! — Cono Sur good morning!

    de día — by day, during the day

    duerme de día y trabaja de noche — he sleeps by day and works by night, he sleeps during the day and works at night

    día y nochenight and day

    3) (=fecha) date

    ¿qué día es hoy? — [del mes] what's the date today?; [de la semana] what day is it today?

    iré pronto, pero no puedo precisar el día — I'll be going soon, but I can't give an exact date

    hoy, día cinco de agosto — today, fifth August

    día lunes/martes etc LAm Monday/Tuesday etc

    el día de hoytoday

    el día de mañana — (lit) tomorrow; (fig) at some future date

    4) (=momento sin precisar)

    en los días de la reina Victoria — in Queen Victoria's day, in Queen Victoria's times

    cualquier día (de estos) — one of these days

    ¡cualquier día! — iró not on your life!

    cualquier día vieneiró we'll be waiting till the cows come home for him to turn up

    ¡cualquier día te voy a comprar una casa! — if you think I'm going to buy you a house you've got another think coming!

    en nuestros días — nowadays

    la prensa de nuestros días — today's press, the press these days

    otro día — some other day, another day

    ¡hasta otro día! — so long!

    - ¡tal día hará un año!
    5) (=actualidad)

    del día — [estilo] fashionable, up-to-date

    (=fresco)

    estar al día — (=actualizado) to be up to date; (=de moda) to be with it

    quien quiera estar al día en esta especialidad, que lea... — anyone who wishes to keep up to date with this area of study, should read...

    poner al día — [+ texto, contabilidad] to bring up to date; [+ base de datos] to update; [+ diario] to write up

    ponerse al día (en algo) — to get up to date (with sth)

    vivir al día — to live from one day to the next

    * * *
    1)

    el día anterior — the day before, the previous day

    el día siguientethe next o the following day

    el día de ayer/hoy — (frml) yesterday/today

    una vez/dos veces al día — once/twice a day

    un día sí y otro no — every other day, on alternate days

    día (de) por medio — (AmL) every other day, on alternate days

    dentro de quince díasin two weeks o (BrE) a fortnight

    buenos días or (RPl) buen día — good morning

    al día: estoy al día en los pagos I'm up to date with the payments; ponerse al día con algo <noticias/trabajo> to get up to date on/with something; ponga al día su correspondencia bring your correspondence up to date; de un día para otro overnight, from one day to the next; día y noche day and night, continually; hoy en día nowadays, these days; mantenerse al día to keep abreast of things, keep up to date; todo el santo día all day long; se pasa todo el santo día en el teléfono he's on the phone all day long; vivir al día — to live from hand to mouth

    b) ( jornada) day

    trabajan cuatro días a la semana — they work four days a week, they work a four-day week

    c) ( fecha)

    ¿qué día es hoy? — what day is it today?

    hasta el día 5 de junio — until June fifth, until the fifth of June

    2) ( horas de luz) day

    al caer el día — at dusk, at twilight

    de día claro — (Chi) in broad daylight

    hasta otro día! — so long!, see you!

    en su día: se lo contaré en su día I'll tell him in due course; dio lugar a un gran escándalo en su día it caused a huge scandal in its day o time; un buen día — one fine day

    4) días masculino plural (vida, tiempo) days (pl)

    tiene los días contados — his days are numbered, he won't last long

    estar en sus días — (Méx fam) to have one's period

    hace un día nublado/caluroso — it's cloudy/hot

    •• Cultural note:
    &rarrow; Día de la Raza
    In Latin America, the anniversary of Columbus's discovery of America, October 12. In Spain it is known as día de la Hispanidad. It symbolizes the cultural ties shared by Spanish-speaking countries
    On December 28 people in the Spanish-speaking world celebrate the Feast of the Holy Innocents, a religious festival commemorating the New Testament story of the massacre of the ‘Innocents’, by playing practical jokes, or inocentadas, on one another. The classic inocentada is to hang paper dolls on someone's back without their knowing. Spoof news stories also appear in newspapers and the media
    In Latin America and Spain, Labor Day is celebrated on May Day. In many Latin American countries, where workers still suffer greatly from low wages and bad working conditions, May Day celebrations often have strong overtones of protest
    Celebrated on November 1, is a day on when people place flowers on the graves of loved ones. In Mexico it is common to hold a party by the grave. A feast is prepared, in which the dead person is symbolically included
    * * *
    = date, day.
    Ex. This access is achieved by organising the tools so that a user may search under a specific access point or heading or index term, for example, subject term, author, name, title, date.
    Ex. Most host are not available twenty-four hours a day, seven days of the week.
    ----
    * 24 horas al día = around the clock.
    * 365 días al año = year-round.
    * acabar + Posesivo + días en = end up + Posesivo + days in.
    * a cualquier hora del día o de la noche = at any hour of the day or night, at any time of the day or night.
    * a día de hoy = as of today.
    * a la luz del día = in the light of day.
    * al despuntar el día = at the crack of dawn.
    * al día = in step, paid-up, in good standing.
    * al día de = in step with.
    * al día de hoy = as of today.
    * al día siguiente = the next day.
    * alegrarle el día a Alguien = brighten up + Posesivo + day, make + Posesivo + day.
    * al final del día = at the close of the day.
    * algún día = one day.
    * al romper el día = at the crack of dawn.
    * a medida que + avanzar + el día = as the day + wear on.
    * a medida que + pasar + el día = as the day + wear on.
    * a medida que + transcurrir + el día = as the day + wear on.
    * a plena luz del día = in broad daylight.
    * a un día de distancia de = one day away from.
    * barba de tres días = stubble beard, stubble.
    * barba de tres días de moda = designer stubble.
    * billete para otro día = rain cheque [rain check, -USA].
    * buenos días = good morning.
    * cada día = every day.
    * cada día que pasa = each passing day.
    * cada dos días = every other day.
    * centro de día = day care centre, day centre.
    * centro de día para mayores = day centre for the elderly.
    * como el día y la noche = worlds apart, like oil and water, like chalk and cheese, like apples and oranges.
    * como la noche y el día = like oil and water, worlds apart, like apples and oranges.
    * conforme + avanzar + el día = as the day + wear on.
    * conforme + pasar + el día = as the day + wear on.
    * conforme + transcurrir + el día = as the day + wear on.
    * de cada día = day to day [day-to-day].
    * de cinco días de duración = five-day.
    * de cuatro días de duración = four-day.
    * de día = in the daytime, during the daytime, during daytime.
    * de día a día = from day to day.
    * de día y de noche = day and night, night and day.
    * de dos días de duración = two-day [2-day].
    * de hoy día = of today.
    * de hoy en día = of today.
    * dejar Algo para otro día = take + a rain cheque.
    * del día o de la noche = day or night.
    * de medio día de duración = half-day [half day].
    * de + Número + días de duración = Número + day-long.
    * de puesta al día = top-up.
    * desde el primer día = from day one.
    * desde ese día = since that day.
    * desde + Expresión Temporal + hasta hoy día = from + Expresión Temporal + up to the present day.
    * de una día de duración = one-day.
    * de un día de duración = day-long, full-day.
    * día abrasador = scorcher.
    * día aburrido = dull day.
    * día a día = day by day.
    * día a día de, el = day-to-day running of, the.
    * día a día, el = daily situation.
    * día caluroso = scorcher.
    * día corriente = ordinary day.
    * Día de Acción de Gracias = Thanksgiving.
    * día de compras = shopping trip.
    * día de descanso = holiday.
    * día de entre semana = weekday.
    * día de fiesta = holiday, public holiday.
    * día de la apertura = opening day.
    * día de la boda = wedding day.
    * día de la inauguración = opening day.
    * día de la madre, el = Mother's Day, Mothering Sunday.
    * día de las elecciones = election day.
    * Día de la Tierra = Earth Day.
    * día de la votación = election day.
    * día del deporte = sports day.
    * día del Juicio Final = doomsday, Judgement Day.
    * día de lluvia = rainy day.
    * Día de los Caídos = Memorial Day.
    * día de los enamorados, el = St. Valentine's Day.
    * día de los Reyes Magos, el = Epiphany, the.
    * Día de los (Santos) Inocentes, el = April Fools' Day.
    * día de los trabajadores = Labour Day.
    * día del padre, el = Father's Day.
    * día del trabajo = Labour Day.
    * día de mucho calor = scorcher.
    * día de Navidad = Christmas Day.
    * día de perros = bad hair day.
    * día de San Valentín, el = St. Valentine's Day.
    * día de sol = sunny day.
    * Día de Todos los Santos = All Saints' Day.
    * día de trabajo = working day.
    * día de un santo = saint's day.
    * día de verano = summer day.
    * día escolar = school day.
    * día especial = red-letter day.
    * día + estar por llegar = day + be + yet to come.
    * día festivo = holiday, public holiday, bank holiday.
    * día funesto = bad hair day.
    * día hábil = business day, workday, weekday, working day.
    * día internacional de los trabajadores = Labour Day.
    * día internacional del trabajo = Labour Day.
    * día laborable = workday, business day, weekday, working day.
    * día libre = day off.
    * día libre por trabajo extra = compensatory day off.
    * día lluvioso = rainy day.
    * día malo = bad hair day.
    * día memorable = red-letter day.
    * día normal = ordinary day.
    * día que pasa = passing day.
    * día + romper = day + break.
    * día señalado = red-letter day.
    * día soleado = sunny day.
    * días universitarios = school days.
    * día tras día = day after day, day in and day out, day by day.
    * día veraniego = summer day.
    * día y noche = round the clock, day and night, night and day, around the clock.
    * durante días = for days.
    * durante días y días = for days on end.
    * durante el día = by day, by day, daytime [day-time], in the daytime, during the daytime, during daytime.
    * durante todo el día = all day long.
    * echar muchas horas al día = work + long hours.
    * echársele a Uno el día encima = make + hay while the sun shines.
    * el pan nuestro de cada día = all in a day's work.
    * en días alternos = every other day.
    * en el día a día = in the day to day, in the trenches.
    * en el orden del día = on the agenda.
    * en estos días = today, these days.
    * en los próximos días = in the next few days, over the next few days.
    * en los últimos días = in recent days.
    * en pleno día = in broad daylight.
    * en su día = in its day.
    * entrada para otro día = rain cheque [rain check, -USA].
    * estar a la orden del día = be the order of the day.
    * estar al día = monitor + developments, stay on top of + the game, stay on top of, stay on + top of things, keep on + top of things, be on top of things.
    * estos días = these days.
    * excursión de un día de duración = day trip.
    * excursionista de día = day hiker.
    * excursionista de un día = day-tripper.
    * exponer a la luz del día = expose to + daylight.
    * flor de un día = flash in the pan.
    * ganarse el pan de cada día = get + Posesivo + bread, earn + Posesivo + bread, earn + Posesivo + bread and butter.
    * hacer de la noche día = burn + the candle at both ends.
    * hace unos cuantos días = a few days ago.
    * hace unos días = a few days ago.
    * hace unos pocos días = a few days ago.
    * hospital de día = day hospital.
    * hoy día = nowadays, present day, the, today, in this day and age.
    * hoy en día = in this day and age, at the present time.
    * inscripción por un día = day registration.
    * la pesca del día = the day's catch, the catch of the day.
    * leche del día = fresh milk.
    * los 365 días del año = year-round.
    * los días antes de = leading up to.
    * luz del día = daylight.
    * mal día = bad hair day.
    * mantenerse al día = keep up to + date (with), keep up with + the current scene, keep + current.
    * mantenerse al día de = keep + abreast of, keep + pace with, keep up with, stay + abreast of, keep + a finger on the pulse of, stay in + step with, keep in + step with, keep + step with.
    * mantenerse al día de las noticias = keep up with + the news.
    * mantenerse al día de los avances = track + developments.
    * más largo que un día sin pan = as long as (my/your) arm.
    * medio día = one-half day.
    * menú del día = table d'hote, set menu.
    * noche y día = day and night, night and day.
    * Número + al día = Número + a day.
    * orden del día = agenda.
    * pasar los días = spend + Posesivo + days.
    * permanentemente los siete días de la semana = 24 hours a day, seven days a week.
    * píldora del día después = morning-after pill.
    * poner al día = bring + Nombre + up to date, bring + Nombre + up to scratch.
    * poner al día (de) = bring + Nombre + up to speed (on), get + Nombre + up to speed on.
    * ponerse al día = catching up, come up to + speed, get + up to speed.
    * ponerse al día de = catch up on.
    * ponerse al día de un atraso = clear + backlog.
    * ponerse al día en = catch up with.
    * por el día = daytime [day-time], during the daytime, in the daytime, during daytime.
    * por el día o por la noche = day or night.
    * por el día y por la noche = night and day.
    * por el día y por la noche = day and night.
    * puesta al día = catch-up [catchup], updatability, update [up-date].
    * puesta al día del personal = staff development.
    * punto del orden del día = agenda item.
    * seguir al día = remain on top of.
    * ser como el día y la noche = different as night and day.
    * servicio de atención de día = day care.
    * servicio de cuidado de día = day care.
    * sesión de puesta al día = briefing session.
    * sin afeitar desde hace varios días = stubbly [stubblier -comp., stubbliest -sup.].
    * tener los días contados = day + be + numbered, be doomed, doomed, be dead meat, the (hand)writing + be + on the wall, see it + coming.
    * tener un buen día = have + a good day.
    * tener un día muy largo = have + a long day.
    * tener un mal día = have + a bad day.
    * ticket para otro día = rain cheque [rain check, -USA].
    * todo el día = all day, all day long, around the clock.
    * todo el santo día = all day long.
    * todos los días = daily, on a daily basis, every day, day in and day out.
    * tomarse unos días de asuntos propios = take + time off, take + time out, take + time off work.
    * tomarse unos días de descanso = take + a break from work.
    * tomarse unos días de permiso = take + a leave of absence.
    * tomarse unos días de permiso en el trabajo = take + time off work.
    * tomarse unos días de permiso en el trabajo = take + time off, take + time out.
    * tomarse unos días de vacaciones = take + time off, take + time out, take + time off work.
    * trabajar de día y de noche = work + day and night.
    * trabajar día y noche = work + Reflexivo + to the ground, work + Reflexivo + to death, work (a)round + the clock.
    * trabajar las veinticuatro horas del día = work (a)round + the clock.
    * trabajar muchas horas al día = work + long hours.
    * trabajar noche y día = work + day and night.
    * un día de descanso = a day away from.
    * un día fuera = a day out.
    * un día haciendo algo diferente = a day away from.
    * un día normal = on a typical day.
    * un día sí y otro no = every other day.
    * un día sí y otro también = day in and day out.
    * un día tras otro = day after day.
    * un día y medio = one and a half days.
    * unos días más tarde = a few days later.
    * veinticuatro horas al día, siete días a la semana, 365 días al año = 24/7, 24/7/365.
    * ver la luz del día = see + the light of day.
    * visitante turístico de un día = day-tripper.
    * visita turística de una día de duración = day trip.
    * volver a ponerse al día = be back on track, be on track.
    * * *
    1)

    el día anterior — the day before, the previous day

    el día siguientethe next o the following day

    el día de ayer/hoy — (frml) yesterday/today

    una vez/dos veces al día — once/twice a day

    un día sí y otro no — every other day, on alternate days

    día (de) por medio — (AmL) every other day, on alternate days

    dentro de quince díasin two weeks o (BrE) a fortnight

    buenos días or (RPl) buen día — good morning

    al día: estoy al día en los pagos I'm up to date with the payments; ponerse al día con algo <noticias/trabajo> to get up to date on/with something; ponga al día su correspondencia bring your correspondence up to date; de un día para otro overnight, from one day to the next; día y noche day and night, continually; hoy en día nowadays, these days; mantenerse al día to keep abreast of things, keep up to date; todo el santo día all day long; se pasa todo el santo día en el teléfono he's on the phone all day long; vivir al día — to live from hand to mouth

    b) ( jornada) day

    trabajan cuatro días a la semana — they work four days a week, they work a four-day week

    c) ( fecha)

    ¿qué día es hoy? — what day is it today?

    hasta el día 5 de junio — until June fifth, until the fifth of June

    2) ( horas de luz) day

    al caer el día — at dusk, at twilight

    de día claro — (Chi) in broad daylight

    hasta otro día! — so long!, see you!

    en su día: se lo contaré en su día I'll tell him in due course; dio lugar a un gran escándalo en su día it caused a huge scandal in its day o time; un buen día — one fine day

    4) días masculino plural (vida, tiempo) days (pl)

    tiene los días contados — his days are numbered, he won't last long

    estar en sus días — (Méx fam) to have one's period

    hace un día nublado/caluroso — it's cloudy/hot

    •• Cultural note:
    &rarrow; Día de la Raza
    In Latin America, the anniversary of Columbus's discovery of America, October 12. In Spain it is known as día de la Hispanidad. It symbolizes the cultural ties shared by Spanish-speaking countries
    On December 28 people in the Spanish-speaking world celebrate the Feast of the Holy Innocents, a religious festival commemorating the New Testament story of the massacre of the ‘Innocents’, by playing practical jokes, or inocentadas, on one another. The classic inocentada is to hang paper dolls on someone's back without their knowing. Spoof news stories also appear in newspapers and the media
    In Latin America and Spain, Labor Day is celebrated on May Day. In many Latin American countries, where workers still suffer greatly from low wages and bad working conditions, May Day celebrations often have strong overtones of protest
    Celebrated on November 1, is a day on when people place flowers on the graves of loved ones. In Mexico it is common to hold a party by the grave. A feast is prepared, in which the dead person is symbolically included
    * * *
    = date, day.

    Ex: This access is achieved by organising the tools so that a user may search under a specific access point or heading or index term, for example, subject term, author, name, title, date.

    Ex: Most host are not available twenty-four hours a day, seven days of the week.
    * 24 horas al día = around the clock.
    * 365 días al año = year-round.
    * acabar + Posesivo + días en = end up + Posesivo + days in.
    * a cualquier hora del día o de la noche = at any hour of the day or night, at any time of the day or night.
    * a día de hoy = as of today.
    * a la luz del día = in the light of day.
    * al despuntar el día = at the crack of dawn.
    * al día = in step, paid-up, in good standing.
    * al día de = in step with.
    * al día de hoy = as of today.
    * al día siguiente = the next day.
    * alegrarle el día a Alguien = brighten up + Posesivo + day, make + Posesivo + day.
    * al final del día = at the close of the day.
    * algún día = one day.
    * al romper el día = at the crack of dawn.
    * a medida que + avanzar + el día = as the day + wear on.
    * a medida que + pasar + el día = as the day + wear on.
    * a medida que + transcurrir + el día = as the day + wear on.
    * a plena luz del día = in broad daylight.
    * a un día de distancia de = one day away from.
    * barba de tres días = stubble beard, stubble.
    * barba de tres días de moda = designer stubble.
    * billete para otro día = rain cheque [rain check, -USA].
    * buenos días = good morning.
    * cada día = every day.
    * cada día que pasa = each passing day.
    * cada dos días = every other day.
    * centro de día = day care centre, day centre.
    * centro de día para mayores = day centre for the elderly.
    * como el día y la noche = worlds apart, like oil and water, like chalk and cheese, like apples and oranges.
    * como la noche y el día = like oil and water, worlds apart, like apples and oranges.
    * conforme + avanzar + el día = as the day + wear on.
    * conforme + pasar + el día = as the day + wear on.
    * conforme + transcurrir + el día = as the day + wear on.
    * de cada día = day to day [day-to-day].
    * de cinco días de duración = five-day.
    * de cuatro días de duración = four-day.
    * de día = in the daytime, during the daytime, during daytime.
    * de día a día = from day to day.
    * de día y de noche = day and night, night and day.
    * de dos días de duración = two-day [2-day].
    * de hoy día = of today.
    * de hoy en día = of today.
    * dejar Algo para otro día = take + a rain cheque.
    * del día o de la noche = day or night.
    * de medio día de duración = half-day [half day].
    * de + Número + días de duración = Número + day-long.
    * de puesta al día = top-up.
    * desde el primer día = from day one.
    * desde ese día = since that day.
    * desde + Expresión Temporal + hasta hoy día = from + Expresión Temporal + up to the present day.
    * de una día de duración = one-day.
    * de un día de duración = day-long, full-day.
    * día abrasador = scorcher.
    * día aburrido = dull day.
    * día a día = day by day.
    * día a día de, el = day-to-day running of, the.
    * día a día, el = daily situation.
    * día caluroso = scorcher.
    * día corriente = ordinary day.
    * Día de Acción de Gracias = Thanksgiving.
    * día de compras = shopping trip.
    * día de descanso = holiday.
    * día de entre semana = weekday.
    * día de fiesta = holiday, public holiday.
    * día de la apertura = opening day.
    * día de la boda = wedding day.
    * día de la inauguración = opening day.
    * día de la madre, el = Mother's Day, Mothering Sunday.
    * día de las elecciones = election day.
    * Día de la Tierra = Earth Day.
    * día de la votación = election day.
    * día del deporte = sports day.
    * día del Juicio Final = doomsday, Judgement Day.
    * día de lluvia = rainy day.
    * Día de los Caídos = Memorial Day.
    * día de los enamorados, el = St. Valentine's Day.
    * día de los Reyes Magos, el = Epiphany, the.
    * Día de los (Santos) Inocentes, el = April Fools' Day.
    * día de los trabajadores = Labour Day.
    * día del padre, el = Father's Day.
    * día del trabajo = Labour Day.
    * día de mucho calor = scorcher.
    * día de Navidad = Christmas Day.
    * día de perros = bad hair day.
    * día de San Valentín, el = St. Valentine's Day.
    * día de sol = sunny day.
    * Día de Todos los Santos = All Saints' Day.
    * día de trabajo = working day.
    * día de un santo = saint's day.
    * día de verano = summer day.
    * día escolar = school day.
    * día especial = red-letter day.
    * día + estar por llegar = day + be + yet to come.
    * día festivo = holiday, public holiday, bank holiday.
    * día funesto = bad hair day.
    * día hábil = business day, workday, weekday, working day.
    * día internacional de los trabajadores = Labour Day.
    * día internacional del trabajo = Labour Day.
    * día laborable = workday, business day, weekday, working day.
    * día libre = day off.
    * día libre por trabajo extra = compensatory day off.
    * día lluvioso = rainy day.
    * día malo = bad hair day.
    * día memorable = red-letter day.
    * día normal = ordinary day.
    * día que pasa = passing day.
    * día + romper = day + break.
    * día señalado = red-letter day.
    * día soleado = sunny day.
    * días universitarios = school days.
    * día tras día = day after day, day in and day out, day by day.
    * día veraniego = summer day.
    * día y noche = round the clock, day and night, night and day, around the clock.
    * durante días = for days.
    * durante días y días = for days on end.
    * durante el día = by day, by day, daytime [day-time], in the daytime, during the daytime, during daytime.
    * durante todo el día = all day long.
    * echar muchas horas al día = work + long hours.
    * echársele a Uno el día encima = make + hay while the sun shines.
    * el pan nuestro de cada día = all in a day's work.
    * en días alternos = every other day.
    * en el día a día = in the day to day, in the trenches.
    * en el orden del día = on the agenda.
    * en estos días = today, these days.
    * en los próximos días = in the next few days, over the next few days.
    * en los últimos días = in recent days.
    * en pleno día = in broad daylight.
    * en su día = in its day.
    * entrada para otro día = rain cheque [rain check, -USA].
    * estar a la orden del día = be the order of the day.
    * estar al día = monitor + developments, stay on top of + the game, stay on top of, stay on + top of things, keep on + top of things, be on top of things.
    * estos días = these days.
    * excursión de un día de duración = day trip.
    * excursionista de día = day hiker.
    * excursionista de un día = day-tripper.
    * exponer a la luz del día = expose to + daylight.
    * flor de un día = flash in the pan.
    * ganarse el pan de cada día = get + Posesivo + bread, earn + Posesivo + bread, earn + Posesivo + bread and butter.
    * hacer de la noche día = burn + the candle at both ends.
    * hace unos cuantos días = a few days ago.
    * hace unos días = a few days ago.
    * hace unos pocos días = a few days ago.
    * hospital de día = day hospital.
    * hoy día = nowadays, present day, the, today, in this day and age.
    * hoy en día = in this day and age, at the present time.
    * inscripción por un día = day registration.
    * la pesca del día = the day's catch, the catch of the day.
    * leche del día = fresh milk.
    * los 365 días del año = year-round.
    * los días antes de = leading up to.
    * luz del día = daylight.
    * mal día = bad hair day.
    * mantenerse al día = keep up to + date (with), keep up with + the current scene, keep + current.
    * mantenerse al día de = keep + abreast of, keep + pace with, keep up with, stay + abreast of, keep + a finger on the pulse of, stay in + step with, keep in + step with, keep + step with.
    * mantenerse al día de las noticias = keep up with + the news.
    * mantenerse al día de los avances = track + developments.
    * más largo que un día sin pan = as long as (my/your) arm.
    * medio día = one-half day.
    * menú del día = table d'hote, set menu.
    * noche y día = day and night, night and day.
    * Número + al día = Número + a day.
    * orden del día = agenda.
    * pasar los días = spend + Posesivo + days.
    * permanentemente los siete días de la semana = 24 hours a day, seven days a week.
    * píldora del día después = morning-after pill.
    * poner al día = bring + Nombre + up to date, bring + Nombre + up to scratch.
    * poner al día (de) = bring + Nombre + up to speed (on), get + Nombre + up to speed on.
    * ponerse al día = catching up, come up to + speed, get + up to speed.
    * ponerse al día de = catch up on.
    * ponerse al día de un atraso = clear + backlog.
    * ponerse al día en = catch up with.
    * por el día = daytime [day-time], during the daytime, in the daytime, during daytime.
    * por el día o por la noche = day or night.
    * por el día y por la noche = night and day.
    * por el día y por la noche = day and night.
    * puesta al día = catch-up [catchup], updatability, update [up-date].
    * puesta al día del personal = staff development.
    * punto del orden del día = agenda item.
    * seguir al día = remain on top of.
    * ser como el día y la noche = different as night and day.
    * servicio de atención de día = day care.
    * servicio de cuidado de día = day care.
    * sesión de puesta al día = briefing session.
    * sin afeitar desde hace varios días = stubbly [stubblier -comp., stubbliest -sup.].
    * tener los días contados = day + be + numbered, be doomed, doomed, be dead meat, the (hand)writing + be + on the wall, see it + coming.
    * tener un buen día = have + a good day.
    * tener un día muy largo = have + a long day.
    * tener un mal día = have + a bad day.
    * ticket para otro día = rain cheque [rain check, -USA].
    * todo el día = all day, all day long, around the clock.
    * todo el santo día = all day long.
    * todos los días = daily, on a daily basis, every day, day in and day out.
    * tomarse unos días de asuntos propios = take + time off, take + time out, take + time off work.
    * tomarse unos días de descanso = take + a break from work.
    * tomarse unos días de permiso = take + a leave of absence.
    * tomarse unos días de permiso en el trabajo = take + time off work.
    * tomarse unos días de permiso en el trabajo = take + time off, take + time out.
    * tomarse unos días de vacaciones = take + time off, take + time out, take + time off work.
    * trabajar de día y de noche = work + day and night.
    * trabajar día y noche = work + Reflexivo + to the ground, work + Reflexivo + to death, work (a)round + the clock.
    * trabajar las veinticuatro horas del día = work (a)round + the clock.
    * trabajar muchas horas al día = work + long hours.
    * trabajar noche y día = work + day and night.
    * un día de descanso = a day away from.
    * un día fuera = a day out.
    * un día haciendo algo diferente = a day away from.
    * un día normal = on a typical day.
    * un día sí y otro no = every other day.
    * un día sí y otro también = day in and day out.
    * un día tras otro = day after day.
    * un día y medio = one and a half days.
    * unos días más tarde = a few days later.
    * veinticuatro horas al día, siete días a la semana, 365 días al año = 24/7, 24/7/365.
    * ver la luz del día = see + the light of day.
    * visitante turístico de un día = day-tripper.
    * visita turística de una día de duración = day trip.
    * volver a ponerse al día = be back on track, be on track.

    * * *
    A
    ¿qué día es hoy? what day is it today?
    todos los días every day
    no es algo que pase todos los días it's not something that happens every day, it's not an everyday occurrence
    el día anterior the day before, the previous day
    el día siguiente era domingo the next o the following day was Sunday
    al día siguiente or al otro día volvió a suceder it happened again the following o the next day
    el día de ayer/hoy ( frml); yesterday/today
    una vez/dos veces al día once/twice a day
    trabaja doce horas por día she works twelve hours a day, she works a twelve-hour day
    un día sí y otro no every other day, on alternate days
    día (de) por medio ( AmL); every other day, on alternate days
    dentro de quince días in two weeks o ( BrE) a fortnight
    el otro día la vi I saw her the other day
    está cada día más delgado he gets thinner every day o with every day that passes
    viene cada día a quejarse he comes here every day to complain
    la lucha de cada día the daily struggle
    buenos días or ( RPl) buen día good morning
    día a día lo veía envejecer day by day she saw him getting older
    le entregaba día a día una cantidad determinada he gave her a certain amount of money every day o daily o on a daily basis
    día tras día day after day
    al día: ¿tienes el trabajo al día? is your work all up to date?
    estoy al día en los pagos I'm up to date with the payments
    está siempre al día con las noticias he's always well up on the news
    ponga al día su correspondencia bring your correspondence up to date
    ponerse al día con algo (con las noticias) to get up to date with sth; (con el trabajo) to catch up on sth
    el día a día the daily round o routine
    (de) tal día hará un año see if I/we care
    de un día para otro overnight, from one day to the next
    día y noche day and night, continually
    hoy en día nowadays, these days
    mantenerse al día to keep abreast of things, keep up to date
    todo el santo día all day long
    se pasa todo el santo día hablando por teléfono he's on the phone all day long, he spends the whole day on the phone
    2 (jornada) day
    trabajan cuatro días a la semana they work four days a week, they work a four-day week
    un día laborable de 8 horas an eight-hour working day
    (fecha): la reunión que tuvo lugar el día 17 the meeting which took place on the 17th
    empieza el día dos it starts on the second
    hasta el día 5 de junio until June fifth, until the fifth of June
    pan del día fresh bread, bread baked today
    vivir al día to live from hand to mouth
    orden2 (↑ orden (2)), menú
    Compuestos:
    day of reckoning
    el día de Año Nuevo New Year's Day
    day off
    weekday
    (de pedido) delivery date; (de trabajo, tarea) deadline; (de solicitudes) closing date
    el día de entrega de regalos es el 24 de diciembre the date for giving presents is December 24
    weekday
    day of atonement
    holiday
    ( Esp): el día de la Hispanidad Columbus Day; Día de la Raza (↑ día aa1)
    independence day
    Mother's Day
    ( AmL): el día de la raza Columbus Day
    el día del juicio final Judgment Day, the Day of Judgment
    (national) book day
    gay pride day
    el día del Señor the Lord's Day
    día del trabajo or de los trabajadores
    el día del trabajo or de los trabajadores Labor* day
    Día del Trabajo (↑ día aaaa1)
    ( Esp): el día de los difuntos All Souls' Day
    Día de todos los Santos or (in Spain) de los Difuntos or (in Latin America) de los Muertos (↑ día aaaaa1)
    (St) Valentine's Day
    December 28 ( day when people play practical jokes on each other), ≈ April Fool's Day Día de los (Santos) Inocentes (↑ día aaa1)
    ( AmL): el día de los muertos All Souls' Day
    Día de todos los Santos or (in Spain) de los Difuntos or (in Latin America) de los Muertos (↑ día aaaaa1)
    el día de San Valentín (St) Valentine's Day
    Día de todos los Santos or (in Spain) de los Difuntos or (in Latin America) de los Muertos (↑ día aaaaa1)
    (de carnet, licencia) expiration date ( AmE), expiry date ( BrE); (de intereses, letra, pago) due date; (de plazo) closing date
    día festivo or ( AmL tb) feriado
    public holiday
    working day
    working day
    school ( o college etc) day
    (sin trabajo) day off; (sin compromisos) free day
    sidereal day
    solar day
    calendar days
    duerme durante el día it sleeps during the day o daytime
    ya era de día it was already light o day
    al caer el día at dusk, at twilight
    nunca ve la luz del día he never sees the daylight
    en pleno día in broad daylight
    de día claro ( Chi); in broad daylight
    tienes que pasar por casa un día you must drop in sometime o some day o one day
    si un día te aburres y te quieres ir … if one day you get fed up and you want to leave …
    ya me lo agradecerás algún día you'll thank me for it one day
    el día que tengas hijos, sabrás lo que es when you have children of your own, you'll know just what it involves
    ¿cuándo será el día que te vea entusiasmada? when will I ever see you show some enthusiasm?
    si el plan se realiza algún día if the plan is ever put into effect, if the plan is one day put into effect
    lo haremos otro día we'll do it another o some other time
    un día de estos one of these days
    ¡hasta otro día! so long!, see you!
    ¡cualquier día! ( iró): podríamos invitarlos a cenar — ¡cualquier día! we could have them round for dinner — over my dead body!
    cualquier día vuelvo yo a prestarle el coche that's the last time I lend him the car, no way will I ever lend him the car again! ( colloq)
    quizás nos ofrece más dinero — ¡cualquier día! maybe he'll offer us more money — sure, and pigs might fly! ( iro)
    el día menos pensado when you least expect it
    en su día: compraremos las provisiones en su día we'll buy our supplies later on o in due course
    dio lugar a un gran escándalo en su día it caused a huge scandal in its day o time
    un buen día one fine day
    D días mpl (vida, tiempo) days (pl)
    tiene los días contados his days are numbered, he won't last long
    desde el siglo XVII hasta nuestros días from the 17th Century to the present day
    en días de tu bisabuelo back in your great-grandfather's day o time
    estar en sus días ( Méx fam); to have one's period
    hace un día nublado/caluroso it's a cloudy/hot day, it's cloudy/hot
    * * *

     

    día sustantivo masculino
    1


    día a día day by day;
    de or durante el día during the day;
    el día anterior the day before, the previous day;
    el día siguiente the next o the following day;
    trabaja doce horas por día she works twelve hours a day;
    un día sí y otro no or (AmL) día (de) por medio every other day, on alternate days;
    dentro de quince días in two weeks o (BrE) a fortnight;
    cada día every day;
    buenos días or (RPl) buen día good morning;
    al día: una vez al día once a day;
    estoy al día en los pagos I'm up to date with the payments;
    poner algo al día to bring sth up to date;
    ponerse al día con algo ( con noticias) to get up to date with sth;

    ( con trabajo) to catch up on sth;
    mantenerse al día to keep up to date;

    de un día para otro overnight;
    hoy en día nowadays, these days
    b) ( fecha):

    ¿qué día es hoy? what day is it today?;

    empieza el día dos it starts on the second;
    el día de Año Nuevo New Year's Day;
    día de los enamorados (St) Valentine's Day;
    día de los inocentes December 28, ≈ April Fool's Day;
    día de Reyes Epiphany;
    día festivo or (AmL) feriado public holiday;
    día laborable working day;
    día libre ( sin trabajo) day off;

    ( sin compromisos) free day
    2


    lo haremos otro día we'll do it some other time;
    un día de estos one of these days;
    ¡hasta otro día! so long!, see you!;
    el día menos pensado when you least expect it
    b)

    días sustantivo masculino plural (vida, tiempo) days (pl);

    tiene los días contados his days are numbered;
    hasta nuestros días (up) to the present day
    día sustantivo masculino day
    una vez al día, once a day
    (fecha) ¿qué día es hoy?, what's the date today?
    (estado del tiempo) hace buen/mal día, it's a nice/bad day o the weather is nice/bad today
    (periodo de luz diurna) daytime, daylight: duerme durante el día y trabaja por la noche, she sleeps during the daytime and works at night
    (momento, ocasión) el día que me toque la lotería, the day I win the lottery
    se lo diré otro día, I'll tell him some other day
    Día de la Madre, Mothers' Day
    día festivo, holiday
    día hábil/ laborable, working day
    día lectivo, school day
    día libre, free day, day off
    día natural, day
    ♦ Locuciones: al día, up to date
    día a día, day by day
    de día, by day, during daylight
    de un día para otro, overnight
    del día, fresh
    día y noche, twenty-four hours a day, constantly
    el día de mañana, in the future
    el otro día, the other day
    hoy (en) día, nowadays
    ' día' also found in these entries:
    Spanish:
    A
    - actual
    - ancha
    - ancho
    - anochecer
    - anterior
    - asueto
    - barriga
    - bastante
    - bocado
    - bregar
    - cada
    - caer
    - cascar
    - cháchara
    - comida
    - concebir
    - danza
    - de
    - dejar
    - descanso
    - desgraciada
    - desgraciado
    - después
    - despuntar
    - devenir
    - disgusto
    - dos
    - durante
    - encerrarse
    - encima
    - estar
    - fastidiarse
    - festiva
    - festivo
    - fiesta
    - fijar
    - flipar
    - flor
    - gay
    - golfa
    - golfo
    - gozosa
    - gozoso
    - hasta
    - histórica
    - histórico
    - hoy
    - infeliz
    - inocentada
    English:
    A
    - abreast
    - act up
    - adjourn
    - after
    - agenda
    - all
    - antisexist
    - any
    - April Fools' Day
    - aspire
    - average
    - bad
    - before
    - Boxing Day
    - bread
    - break
    - bright
    - brightness
    - by
    - carry over
    - catch up
    - Christmas Day
    - clear
    - clock
    - close
    - commute
    - coop up
    - crack
    - cranberry
    - cream
    - daily
    - date
    - dawn
    - day
    - day off
    - day shift
    - day trip
    - daylight
    - daytime
    - delightful
    - dinner
    - disastrous
    - do
    - doomsday
    - dream
    - entire
    - eruption
    - escape
    - event
    * * *
    día nm
    1. [periodo de tiempo] day;
    un día de campo a day out in the countryside;
    todos los días every day;
    tres veces al día three times a day;
    iremos unos días a la playa we're going to the seaside for a few days;
    el referéndum se celebrará el día 25 de abril the referendum will take place on 25 April;
    un día martes one Tuesday;
    me voy el día 8 I'm going on the 8th;
    me pagan el primer día de cada mes I get paid on the first of each month;
    ¿a qué día estamos? what day is it today?;
    al día siguiente (on) the following day;
    a los pocos días a few days later;
    al otro día the next day, the day after;
    el otro día the other day;
    un día sí y otro no every other day;
    Fam Hum Am
    día por medio every other day;
    algún día me lo agradecerás you'll thank me some day;
    tienes que venir por casa algún día you should come round some time o one day;
    ¡buenos días!, RP [m5]¡buen día! good morning!;
    un día me voy a enfadar one of these days I'm going to get angry;
    cualquier o [m5] un día de éstos one of these days;
    el día de mañana in the future;
    el día menos pensado… when you least expect it…;
    el día que se entere, nos mata when he finds out, he'll kill us;
    de día en día, día a día from day to day, day by day;
    se recuperó de un día a o [m5] para otro he recovered overnight o from one day to the next;
    día tras día, Méx [m5] día con día day after day;
    Méx Fam
    estar en sus días to be having one's period;
    este pan está seco, no es del día this bread's stale, it's not fresh;
    ha sido la noticia del día it was the news of the day;
    en su día: en su día te lo explicaré I'll explain it to you in due course;
    en su día les advertí que esa inversión sería imposible I told them at the time that the investment would be impossible;
    la pintura abstracta no fue valorada en su día in its day abstract art wasn't highly thought of;
    hoy (en) día these days, nowadays;
    hoy no es mi día, todo me sale mal it isn't my day today, I seem to be doing everything wrong;
    mañana será otro día tomorrow's another day;
    tener un buen/mal día to have a good/bad day;
    has estado todo el (santo) día protestando you've been complaining all day (long), you've spent the whole day complaining;
    no ha parado de llover en todo el (santo) día it hasn't stopped raining all day;
    Fam
    un día es un día this is a special occasion;
    Fam
    tener mis/tus/sus/etc.[m5] días: ¿qué tal es tu compañero de casa? – tiene sus días what's your flatmate like? – he has his moments;
    vivir al día to live from hand to mouth
    día de Año Nuevo New Year's Day; RP Fam el día del arquero when pigs learn to fly;
    día de asueto day off;
    día de ayuno holy day;
    Ferroc día azul = cheap day for rail travel in Spain; Esp día de la banderita Red Cross Day; RP día del canillita = day on which newspaper sellers do not work;
    día de colegio school day;
    día D D-day;
    día de descanso [en competición deportiva] rest day;
    Com día de deuda pay-by date; Esp Día de Difuntos All Souls' Day;
    día de los enamorados (St) Valentine's Day;
    día del espectador = day when some cinemas sell tickets at a discount;
    día festivo (public) holiday;
    día de fiesta holiday;
    RP Fam día del golero when pigs learn to fly; Com días de gracia days of grace;
    día de guardar holy day;
    día hábil working day, US workday;
    Día de la Hispanidad = day celebrating Columbus's landing in America [12 October], US ≈ Columbus Day;
    día de huelga day of action;
    Día de los Inocentes 28 December, ≈ April Fools' Day;
    el día del Juicio:
    Fam
    hasta el día del Juicio until doomsday;
    el Día del Juicio Final Judgement Day;
    día laborable working day, US workday;
    día lectivo school o teaching day;
    día libre day off;
    día de la madre Mother's Day;
    Am Día de los Muertos All Souls' Day;
    día del padre Father's Day;
    día de pago payday;
    Am día patrio national holiday [commemorating important historical event]; Am Día de la Raza = day commemorating Columbus's landing in America [12 October], US ≈ Columbus Day;
    Día de Reyes Epiphany [6 January, day on which children receive presents];
    Ferroc día rojo = day on which rail travel is more expensive in Spain;
    Día de San Valentín (St) Valentine's Day;
    RP día sándwich = day between a public holiday and a weekend, which is also taken as a holiday; Esp Día de los Santos Difuntos All Souls' Day;
    día señalado red-letter day;
    el Día del Señor Corpus Christi;
    Día de Todos los Santos All Saints' Day;
    día del trabajador Labour Day;
    día de trabajo working day, US workday;
    me pagan por día de trabajo I get paid for each day's work;
    día útil working day, US workday;
    día de vigilia day of abstinence
    2. [luz diurna] daytime, day;
    los días son más cortos en invierno the days are shorter in winter;
    al caer el día at dusk;
    al despuntar o [m5] romper el día at daybreak o dawn;
    día y noche day and night;
    en pleno día, a plena luz del día in broad daylight;
    de día in the daytime, during the day;
    es de día it's daytime;
    despierta, ya es de día wake up, it's morning o it's already light;
    hacer algo de día to do sth in the daytime o during the day;
    como el día a la noche: son tan parecidos como el día a la noche they are as like as chalk and cheese
    3. [tiempo atmosférico] day;
    un día lluvioso a rainy day;
    hacía un día caluroso/invernal it was a hot/wintry day;
    hace un día estupendo para pasear it's a lovely day for a walk, it's lovely weather for walking;
    hace buen/mal día it's a lovely/dismal day;
    mañana hará un mal día tomorrow the weather will be bad;
    ¿qué tal día hace? what's the weather like today?
    4.
    días [tiempo, vida] days;
    desde entonces hasta nuestros días from that time until the present;
    en los días de la República in the days of the Republic;
    en mis días in my day;
    en aquellos días no había televisión in those days we didn't have television;
    en aquellos días de felicidad in those happy times;
    terminó sus días en la pobreza he ended his days in poverty;
    no pasar los días por o [m5]para alguien: los días no pasan por o [m5] para ella she doesn't look her age;
    tener los días contados: el régimen/tigre de Bengala tiene los días contados the regime's/Bengal tiger's days are numbered
    5. [tanto, corriente]
    estar al día to be up to date;
    está al día de todo lo que ocurre en la región she's up to date with everything that's going on in the region;
    estamos al día de todos nuestros pagos we're up to date with all our payments;
    poner algo/a alguien al día to update sth/sb;
    ya me han puesto al día sobre la situación de la empresa they've already updated me o filled me in on the company's situation;
    tenemos que poner este informe al día we have to update this report o bring this report up to date;
    se ha puesto al día de los últimos acontecimientos he's caught up with the latest developments
    * * *
    m
    ¿qué día es hoy?, ¿a qué día estamos? what day is it today?;
    al día siguiente the following o next day, the day after;
    el otro día the other day;
    un día sí y otro no every other day;
    un día sí y otro también every day, day in day out;
    día por medio every other day;
    día tras día day after day;
    para otro from one day to the next;
    de día en día from day to day;
    todo el santo día all day long;
    todos los días every day;
    de hoy en ocho días a week from today o from now;
    a los pocos días a few days later;
    mañana será otro día tomorrow’s another day
    :
    al día up to date;
    poner al día update, bring up to date
    3
    :
    de día by day, during the day;
    ya es de día it’s light already;
    se hizo de día dawn o day broke;
    día y noche night and day;
    ¡buenos días! good morning!
    4
    :
    hace mal día tiempo it’s a nasty day
    5
    :
    algún día, un día some day, one day;
    un día de estos one of these days;
    un día es un día this is a special occasion;
    el día menos pensado when you least expect it;
    el día de mañana in the future, one day;
    el día a día the day-to-day routine;
    hoy en día nowadays;
    en su día in due course;
    tiene sus días contados his/her/its days are numbered;
    ¡hasta otro día! see you around!;
    del día pan fresh
    * * *
    día nm
    1) : day
    todos los días: every day
    2) : daytime, daylight
    de día: by day, in the daytime
    en pleno día: in broad daylight
    3)
    al día : up-to-date
    4)
    en su día : in due time
    * * *
    día n
    ¿qué día es hoy? what day is it today?
    2. (horas de luz) daytime / daylight

    Spanish-English dictionary > día

  • 13 trabajado

    adj.
    1 worn-out, worked.
    2 finished.
    past part.
    past participle of spanish verb: trabajar.
    * * *
    1→ link=trabajar trabajar
    1 elaborate, carefully worked, painstaking
    * * *
    ADJ
    1) (=elaborado) carefully worked

    bien trabajado — well made, elaborately fashioned

    2) pey forced, strained, artificial
    3) [persona] (=cansado) worn out, weary from overwork
    * * *
    - da adjetivo <diseño/bordado/plan> elaborate
    * * *
    ----
    * muy trabajado = well-crafted.
    * * *
    - da adjetivo <diseño/bordado/plan> elaborate
    * * *
    * muy trabajado = well-crafted.
    * * *
    ‹diseño/peinado› elaborate
    un plan muy trabajado a carefully thought-out o an elaborate plan
    una novela muy bien trabajada an extremely well-crafted novel
    tiene un estilo demasiado trabajado her style is overelaborate
    * * *

    Del verbo trabajar: ( conjugate trabajar)

    trabajado es:

    el participio

    Multiple Entries:
    trabajado    
    trabajar
    trabajado
    ◊ -da adjetivo ‹diseño/bordado/plan elaborate

    trabajar ( conjugate trabajar) verbo intransitivo
    1 ( en general) to work;

    trabajado jornada completa or a tiempo completo to work full-time;
    trabajado media jornada to work part-time;
    trabajado mucho to work hard;
    ¿en qué trabajas? what do you do (for a living)?;
    estoy trabajando en una novela I'm working on a novel;
    trabajado DE or COMO algo to work as sth
    2 ( actuar) to act, perform;
    ¿quién trabaja en la película who's in the movie?

    verbo transitivo
    1
    a)campo/tierra/madera to work


    2 (perfeccionar, pulir) to work on
    trabajado,-a adjetivo
    1 (elaborado) worked
    2 (cansado) overworked
    3 (penoso) full of hardships
    4 (un escrito, una obra) elaborate
    la relación entre los personajes está muy trabajada en esta novela, the relationship between the main characters in this novel is artificial
    trabajar
    I verbo intransitivo
    1 to work: trabaja de secretaria, she works as a secretary
    trabaja en los astilleros, she works in the shipyard
    trabaja bien, he's a good worker
    2 Cine (actuar) to act: en esta película trabaja mi actriz favorita, my favourite actress is in this movie
    II verbo transitivo
    1 (pulir, ejercitar, estudiar) to work on: tienes que trabajar más el estilo, you have to work on your style
    2 (la madera) to work
    (un metal) to work
    (la tierra) to work, till
    (cuero) to emboss
    2 (comerciar) to trade, sell: nosotros no trabajamos ese artículo, we don't stock that item
    ' trabajado' also found in these entries:
    Spanish:
    elaborada
    - elaborado
    - trabajada
    English:
    elaborate
    - since
    * * *
    trabajado, -a adj
    1. [obra] well-crafted;
    [plan, proyecto] carefully thought out;
    la novela tiene un estilo muy trabajado the novel has a highly wrought o polished style
    2. [músculo] developed

    Spanish-English dictionary > trabajado

  • 14 trabajo

    m.
    1 work.
    una casa tan grande da mucho trabajo a big house like that is a lot of work
    hacer un buen trabajo to do a good job
    trabajo de campo field work
    trabajo en o de equipo teamwork
    trabajo físico physical effort
    trabajo intelectual mental effort
    trabajo manual manual labor
    trabajos forzados o forzosos hard labor
    trabajo de oficina office work
    trabajo social social work
    trabajo sucio dirty work
    trabajo temporal temporary work
    2 job (empleo).
    buscar/encontrar trabajo to look for/find work o a job
    no tener trabajo to be out of work
    3 work (place).
    en el trabajo at work
    ir al trabajo to go to work
    5 labor (economics & politics).
    6 effort (esfuerzo).
    costar mucho trabajo to take a lot of effort
    tomarse el trabajo de hacer algo to go to o take the trouble of doing something
    7 work place, job, workplace.
    pres.indicat.
    1st person singular (yo) present indicative of spanish verb: trabajar.
    * * *
    2 (tarea) task, job
    3 (empleo) job, employment
    4 (esfuerzo) effort
    5 EDUCACIÓN report, paper
    \
    ahorrarse el trabajo to save oneself the trouble
    con gran trabajo / con mucho trabajo with great effort
    cuesta trabajo... it's hard to...
    estar sin trabajo to be out of work
    ir al trabajo to go to work
    tomarse el trabajo de to take the trouble to
    trabajo de chinos familiar very intricate work, time-consuming work
    trabajo eventual casual labour (US labor)
    trabajo por turno / trabajo por turnos shiftwork
    trabajos forzados / trabajos forzosos hard labour (US labor) sing
    trabajos manuales arts and crafts, handicrafts
    * * *
    noun m.
    1) work, job
    * * *
    SM
    1) (=labor) work

    ¡buen trabajo! — good work!

    el trabajo de la casathe housework

    ropa de trabajo — work clothes

    estar sin trabajo — to be unemployed

    quedarse sin trabajo — to find o.s. out of work, lose one's job

    trabajo de campo, trabajo en el terreno — fieldwork

    trabajo manual — manual labour, manual labor (EEUU)

    trabajos forzadoshard labour sing, hard labor (EEUU) sing

    trabajos manuales — (Escol) handicrafts

    2) (tb: puesto de trabajo) job
    3) (tb: lugar de trabajo) work
    4) (=esfuerzo)

    ahorrarse el trabajo — to save o.s. the trouble

    costar trabajo, le cuesta trabajo hacerlo — he finds it hard to do

    dar trabajo, reparar la casa nos ha dado mucho trabajo — it was hard work o a real job repairing the house

    tomarse el trabajo de hacer algo — to take the trouble to do sth

    5) (=obra) (Arte, Literat) work; (Educ) essay; [de investigación] study
    6) (Econ)
    a) (=mano de obra) labour, labor (EEUU)
    b) (tb: Ministerio de Trabajo) Department of Employment, Department of Labor (EEUU)
    * * *
    1)
    a) ( empleo) job

    conseguir trabajoto get o find work, to get o find a job

    un trabajo de media jornada or (AmL) de medio tiempo or (Esp) a tiempo parcial — a part-time job

    trabajo de jornada completa or de or a tiempo completo — full-time work o job

    b) ( lugar) work
    2) (actividad, labor) work
    3)
    a) ( tarea) job
    b) ( obra escrita) piece of work
    4) ( esfuerzo)

    se tomó/dio el trabajo de venir — she took the trouble to come

    5) (Econ) labor*
    * * *
    1)
    a) ( empleo) job

    conseguir trabajoto get o find work, to get o find a job

    un trabajo de media jornada or (AmL) de medio tiempo or (Esp) a tiempo parcial — a part-time job

    trabajo de jornada completa or de or a tiempo completo — full-time work o job

    b) ( lugar) work
    2) (actividad, labor) work
    3)
    a) ( tarea) job
    b) ( obra escrita) piece of work
    4) ( esfuerzo)

    se tomó/dio el trabajo de venir — she took the trouble to come

    5) (Econ) labor*
    * * *
    trabajo1
    1 = employment, endeavour [endeavor, -USA], job, labour [labor, -USA], leg work, occupation, task, work, working environment, workload [work load], pursuit, workmanship, footwork, handwork, professional position, working practice, pursuit in life, handiwork, lifework, line of business, toil, industry.

    Ex: Under WOMEN -- EMPLOYMENT, for instance, are listed works on the health and safety hazards of employment, the wages of employment, the problems of mothers, married and/or single women and employment, and so on.

    Ex: Eventually, it came to be recognized that the Classification Research Group's endeavours might be pertinent to the problem of alphabetical indexing.
    Ex: To ease the cataloguer's job and save him the trouble of counting characters, DOBIS/LIBIS uses a special function.
    Ex: An editor is a person who prepares for publication an item not his own and whose labour may be limited to the preparation of the item for the manufacturer.
    Ex: DOBIS/LIBIS may replace the typewriter, the catalog card, and much leg work, but it cannot replace the decision-making capabilities of the library staff.
    Ex: Headings such as SALESMEN AND SALESMANSHIP and FIREMEN, since they are assigned to works covering the activities of both men and women in these occupations, are not specific.
    Ex: Further, menu screens will be necessary until the user has specified the task that he wishes executed or the information that he wishes to retrieve sufficiently for execution or retrieval to be effected.
    Ex: The Classification Research Group (CRG) has been a major force in the development of classification theory, and has made a major contribution towards work on a new general classification scheme.
    Ex: This article examines the various features now available on copiers and comments on the usefulness in a working environment.
    Ex: Each of these changes, if we were to deal with them in an adequate manner, create severe workload problems for the cataloging department.
    Ex: What is more arguable is whether or not it is a bibliographical pursuit at all since it bears little relationship to the physical nature of the book.
    Ex: William R Lethaby, the architect who had Westminster Abbey in his charge for over twenty years, once said 'Art is thoughtful workmanship'.
    Ex: If we decide to take on making up a subject file there'd be a lot of footwork even if we use that list as a basis = Si decidimos aceptar crear un fichero ordenado por materias habría mucho trabajo incluso si usamos esta lista como base.
    Ex: The newspaper's suppression after the first issue was not, as some historians have declared, the handwork of Massachusetts' Puritan clergy = La supresión del periódico después de su primer número no fue, como algunos historiadores han declarado, por la intervención del clero puritano de Massachussetts.
    Ex: In virtually all of her professional positions she has been involved with the handling of documents.
    Ex: While many believe that print on paper will never die, new formats are already changing working practice in many spheres.
    Ex: People who are blind, regardless of their pursuit in life, will not have access to current information, books, learning, or education opportunities unless all libraries and blindness organizations agree to work together.
    Ex: Rather than bringing in butchers to do the handiwork of his dissections, Vesalius himself worked on the human cadavers and said that students of medicine should do the same.
    Ex: This is an eloquent, moving testament to the lifework of a major artist of unimpeachable technique and passion.
    Ex: The computer people are muscling in on our line of business and we can't stop them.
    Ex: Furthermore, the computer can be used, and is already being used, to eliminate drudgery, busywork, and useless toil in library systems.
    Ex: In fact, the terms of the contrast are highly ambivalent: order vs. anarchy, liberty vs. despotism, or industry vs. sloth, and also dissimulation vs. honesty.
    * acoso en el trabajo = workplace mobbing.
    * agenda de trabajo = work agenda.
    * agobiado de trabajo = up to + Posesivo + eyeballs in work.
    * ahorrar el trabajo de = save + effort in.
    * almuerzo de trabajo = work luncheon.
    * ámbito de trabajo = field of endeavour.
    * amor al trabajo = love of work.
    * ansiedad en el trabajo = job anxiety, work anxiety.
    * anterior al trabajo = pre-service.
    * anuncio de trabajo = help wanted ad, help wanted notice.
    * anuncios de trabajo = help-wanted advertising.
    * año de trabajo = man year.
    * ascender en el trabajo = step up + the career ladder.
    * ascenso en el trabajo = job promotion.
    * aspirar a un puesto de trabajo = aspire to + position.
    * asunto relacionado con el trabajo = work-related issue.
    * avanzar en + Posesivo + trabajo = advance + Posesivo + work, advance + Posesivo + work.
    * basado en el trabajo en equipo = team-based.
    * bibliografía de trabajo = working bibliography.
    * biblioteconomía especializada en el trabajo de referencia = reference librarianship.
    * bolsa de trabajo = labour exchange, job opportunities, employment bureau, employment centre, employment opportunity, job centre, job pool.
    * borrador de trabajo = working paper.
    * buscador de trabajo = job applicant, job seeker.
    * buscar trabajo = seek + employment.
    * buscar trabajo en la calle = work + the streets.
    * campo de trabajo = field of endeavour.
    * campo de trabajos forzados = labour camp, forced labour camp.
    * cantidad de trabajo = workload [work load].
    * carga de trabajo = workload [work load].
    * centro de trabajo = workplace.
    * cobrar en un trabajo = job + pay.
    * comenzar el turno de trabajo = go on + duty.
    * comida de trabajo = business meal, professional meal.
    * compañero de trabajo = co-worker [coworker], male colleague, work colleague, fellow worker.
    * complementos del trabajo = fringe benefits, fringes.
    * conciliación del trabajo y la familia = reconciliation of work and family.
    * con demasiado trabajo = overworked.
    * condiciones del contrato de trabajo = terms of employment.
    * condiciones de trabajo = working conditions.
    * con mucho trabajo = painfully.
    * conseguir un puesto de trabajo = obtain + position.
    * conseguir un trabajo = enter + job, land + job.
    * con trabajo = in post.
    * contratar al primero que solicita el trabajo = hire on a first-come, first-take basis.
    * contrato de trabajo = contract position.
    * conversación de trabajo = shop talk.
    * costar mucho trabajo = have + a tough time, have + a hard time.
    * costar trabajo = have + Posesivo + work cut out for + Pronombre, have + Posesivo + job cut out for + Pronombre.
    * cualquier trabajo temporal = casual job.
    * cubrir un puesto de trabajo = fill + position.
    * cuestión relacionada con el trabajo = work-related issue.
    * dar permiso en el trabajo = give + time off work.
    * dar trabajo = present + burden.
    * dedicar trabajo = expend + effort.
    * definición de trabajo = working definition.
    * dejar a Alguien sin trabajo = put + Nombre + out of work.
    * dejar el puesto de trabajo = resign from + Posesivo + post.
    * dejar el trabajo = resign from + Posesivo + post, quit + Posesivo + job, jump + ship.
    * dejar sin trabajo = put + Nombre + out of work.
    * dejar un puesto de trabajo = resign from + Posesivo + position.
    * dejar un trabajo = quit, resign + Posesivo + post.
    * denominación del puesto de trabajo = job title, occupational title.
    * dentro del mismo trabajo = intraoccupational.
    * derecho del trabajo = employment law.
    * desarrollar + Posesivo + trabajo = advance + Posesivo + work.
    * desarrollar un plan de trabajo = develop + agenda.
    * descripción del puesto de trabajo = job description, position description, job profile.
    * desempeñar un trabajo = exercise + work.
    * despedir del trabajo = make + redundant.
    * después del horario de trabajo = after hours [after-hours].
    * de trabajo = working.
    * día del trabajo = Labour Day.
    * día de trabajo = working day.
    * día internacional del trabajo = Labour Day.
    * diario automático de trabajo = time log.
    * dignidad del trabajo = dignity of work.
    * dinámica de trabajo = workflow [work flow].
    * distribución del trabajo = workflow [work flow].
    * distribuir el trabajo = spread + the load.
    * división del trabajo = division of labour.
    * documento de trabajo = working document, working draft.
    * eficacia en el trabajo = quality of service.
    * elaborar un plan de trabajo = develop + agenda.
    * eliminar puestos de trabajo = shed + jobs, axe + jobs, cut + jobs.
    * empresa de trabajo = industrial affiliation.
    * encomendar un trabajo a Alguien = assign + job.
    * encontrar trabajo = find + a job.
    * encontrar trabajo en una biblioteca = join + library.
    * en el horario de trabajo = on company time.
    * en el trabajo = on-the-job, at work.
    * enseñanza antes de empezar el trabajo = pre-service education.
    * enseñanza en el trabajo = in-service education.
    * entorno de trabajo = working environment, work environment.
    * entrevista de trabajo = job interview.
    * equipo de trabajo = study team, project team, work team.
    * esclavo del trabajo = workaholic.
    * escribir un trabajo = write + essay.
    * espacio de trabajo = workspace.
    * específico de un trabajo concreto = job-specific.
    * estación de trabajo = workstation [work station], desktop workstation.
    * estación de trabajo remota = outstation.
    * estadía de trabajo = work visit.
    * estar mareado de tanto trabajo = be reeling.
    * estar relacionado con el trabajo = be work related.
    * estar saturado de trabajo = work to + capacity.
    * estar sin trabajo = stay out of + work.
    * estrategia que ahorra trabajo = labour saver.
    * estrés en el trabajo = job stress.
    * evaluar el rendimiento en el trabajo = evaluate + work performance.
    * excedencia en el trabajo = leave of absence.
    * ficha de trabajo = worksheet, project worksheet.
    * formación continua en el trabajo = workplace training, workplace learning.
    * formación en el trabajo = in-service training, in-service education, in-service, on-the-job training, in-service support.
    * funciones del puesto de trabajo = position + entail + duty.
    * grupo de trabajo = study group, study team, task force, working party, task group, research group, working group, project team.
    * grupo de trabajo por tema de interés = breakout group.
    * guía de trabajo = working guide.
    * hábito de trabajo = work habit, working habit.
    * hablar del trabajo = talk + shop.
    * hacer + Posesivo + trabajo = get on with + Posesivo + work.
    * hacer (todo) el trabajo pesado = do (all) + the donkey work.
    * hacer un buen trabajo = do + a good job.
    * hacer un trabajo = do + work, do + job.
    * hacer un trabajo sobre = do + a project about.
    * hasta aquí de trabajo = up to + Posesivo + eyeballs in work.
    * hasta el cuello de trabajo = up to + Posesivo + eyeballs in work.
    * herramienta de trabajo = tool, tool.
    * hora de trabajo = man-hour.
    * horario de trabajo = hours of operation, working hours, work hours.
    * horario intenso de trabajo = long hours, the.
    * horarios de trabajo demasiado cargados = over-long hours.
    * igualdad de oportunidad en el trabajo = equal employment opportunity.
    * igualdad de retribución por un trabajo de valor comparable = equal pay for comparable work.
    * igualdad de retribución por un trabajo de igual valor = equal pay for equal work.
    * incentivo en el trabajo = work incentive, labour incentive.
    * indicador del trabajo realizado = workload indicator.
    * intercambio de puestos de trabajo = job exchange.
    * jornada de trabajo = workshop.
    * liberar del exceso de trabajo = relieve + overload.
    * liberar de trabajo = relieve + pressure.
    * línea de trabajo = line of work.
    * llamar al trabajo para excusarse por enfermedad = call in + sick.
    * llegar tarde al trabajo = be late for work.
    * lugar de trabajo = affiliation, institutional affiliation, working environment, workplace, place of work, worksite [work site], home institution.
    * lugar de trabajo del autor = author affiliation.
    * magistratura del trabajo = industrial tribunal.
    * marco de trabajo = framework.
    * medida de seguridad e higiene en el trabajo = health and safety standard.
    * memoria de trabajo = working memory.
    * mercado de trabajo = labour market, job market.
    * mercado de trabajo, el = employment market, the.
    * mesa de trabajo = desk, study table.
    * método de trabajo = working method.
    * Ministerio de Trabajo = Department of Labor.
    * modelo de trabajo = working model, business model.
    * mucho trabajo = hard graft.
    * negligente en el trabajo = malpractitioner.
    * neurosis producida por el trabajo = occupational neurosis.
    * NISTF (Grupo de Trabajo sobre los Sistemas Nacionales de Información de la A = NISTF (Society of American Archivists National Information Systems Task Force).
    * no perder el trabajo = stay in + work.
    * norma de trabajo = working rule.
    * no tener trabajo = be unemployed.
    * obtener un puesto de trabajo = obtain + position.
    * ocupar un puesto de trabajo = assume + position, take up + post, hold + post.
    * oferta de trabajo = job advertisement, job offer, help wanted ad, help wanted notice.
    * ofertas de trabajo = help-wanted advertising.
    * oportunidad de trabajo = career opportunity.
    * organización del trabajo = workflow [work flow], working arrangement.
    * paquete de trabajo = workpackage.
    * para trabajos pesados = heavy-duty.
    * pérdida de puestos de trabajo = squeeze on jobs.
    * permiso de trabajo = work permit.
    * permuta de trabajo = job exchange.
    * persona encargada de hacer los trabajos sucios = hatchetman.
    * persona obsesiva con el trabajo = workoholic [workholic], workaholic.
    * persona que asigna el trabajo = assigner.
    * persona que deja un trabajo = leaver.
    * persona que reparte el trabajo = assigner.
    * personas sin trabajo remunerado, los = unwaged, the.
    * plan de trabajo = research agenda, work plan, working plan, work schedule.
    * política de trabajo = policy.
    * postura exigida por el trabajo = work posture.
    * proceso de trabajo = work process.
    * programa de formación en el trabajo = in-service training program(me).
    * programa de trabajo = work schedule.
    * programa de trabajo como interno residente = residency.
    * promoción en el trabajo = job promotion.
    * propuesta de trabajo = project proposal.
    * proyecto de trabajo = work project.
    * puente de trabajo = catwalk.
    * puesto de trabajo = appointment, position, post, opening, career path, professional position, position held.
    * puesto de trabajo de libre designación = line position.
    * puesto de trabajo ocupado = position held.
    * puestos de trabajo ocupados = positions held.
    * quitar puestos de trabajo = shed + jobs, axe + jobs, cut + jobs.
    * realizar el trabajo = get + Posesivo + work done.
    * realizar + Posesivo + trabajo = advance + Posesivo + work.
    * realizar un trabajo = perform + work, undertake + work.
    * realizar un trabajo monótono = have + Posesivo + nose to the grindstone.
    * red de trabajo = peer-to-peer network.
    * relacionado con el trabajo = job-related, work-related.
    * relación de trabajo = working relation, working relationship, work relationship, work relation.
    * relativo al trabajo = occupational.
    * rendimiento en el trabajo = work performance.
    * reunión de trabajo = business meeting, business session.
    * ropa de trabajo = work clothes.
    * rutina de trabajo = work process.
    * sala de trabajo = workroom.
    * salir del trabajo = clock off + work.
    * salud en el trabajo = occupational health.
    * satisfacción en el trabajo = job satisfaction, work satisfaction.
    * segregación en el trabajo = job segregation, employment segregation.
    * seguridad en el trabajo = safety at work, occupational safety.
    * sesión de trabajo = work session, working session.
    * sicología del trabajo = occupational psychology.
    * sin trabajo = jobless.
    * sobrecargado de trabajo = overworked.
    * sociología del trabajo = sociology of work.
    * soliciante de trabajo = job applicant.
    * solicitud de trabajo = job application.
    * superficie de trabajo = working surface, work surface.
    * taller de trabajo = workshop, study school.
    * taller de trabajo esclavo = sweatshop.
    * taller de trabajo sobre composición = writing workshop.
    * tener trabajo para rato = have + Posesivo + work cut out for + Pronombre, have + Posesivo + job cut out for + Pronombre.
    * tener un segundo trabajo = moonlight, work + a second job.
    * tener un trabajo = hold down + job.
    * tener un trabajo remunerado = be gainfully employed.
    * tener un trabajo retribuido = be gainfully employed.
    * tensión en el trabajo = job stress.
    * tensión producida por el trabajo = occupational stress.
    * terminar turno de trabajo = come off + duty.
    * toda una vida de trabajo = a lifetime of work.
    * tomarse excedencia en el trabajo = take + leave from + employment.
    * tomarse + Expresión Temporal + de permiso en el trabajo = take + Expresión Temporal + off, have + Expresión Temporal + off work.
    * tomarse unos días de permiso en el trabajo = take + time off work.
    * tomarse unos días de permiso en el trabajo = take + time off, take + time out.
    * trabajo académico = academic work.
    * trabajo a destajo = piecework.
    * trabajo a distancia = telecommuting, teleworking, telework.
    * trabajo administrativo de apoyo = clerical work.
    * trabajo a medias = job share.
    * trabajo artesanal = craftsmanship.
    * trabajo a tiempo parcial = part-time work, part-time employment, part-time job.
    * trabajo atípico = atypical work.
    * trabajo autónomo = self-employment.
    * trabajo bibliográfico = bibliographic work.
    * trabajo bibliotecario = library work.
    * trabajo burocrático = paper-keeping.
    * trabajo científico = scientific work, scholarly work.
    * trabajo compartido = job sharing.
    * trabajo complicado = major exercise.
    * trabajo con documentación automatizada = computer-based information work.
    * trabajo conjunto = interworking.
    * trabajo con ordenador = computer work.
    * trabajo cotidiano = daily work.
    * trabajo creativo = creative work.
    * trabajo de alfabetización = literacy work.
    * trabajo de apoyo = escort work.
    * trabajo de calidad = best practices, lessons learned [lessons learnt].
    * trabajo de campo = fieldwork [field work].
    * trabajo de catalogación = cataloguing work.
    * trabajo de chinos = fiddly [fiddlier -comp., fiddliest -sup.].
    * trabajo de clase = term paper, coursework [course work], term project, homework.
    * trabajo de detective = sleuthing.
    * trabajo de escolta = escort work.
    * trabajo de impresión = bookwork.
    * trabajo de impresión de material efímero = ephemeral jobbing.
    * trabajo de información y de las bibliotecas = library and information work.
    * trabajo de investigación = investigative work, research paper, research work.
    * trabajo de la casa = housework.
    * trabajo de menores = child labour.
    * trabajo de poca monta = odd-job.
    * trabajo de préstamo de servicios = service job.
    * trabajo de referencia = reference work.
    * trabajo desinteresado = labour of love.
    * trabajo detectivesco = sleuthing.
    * trabajo de toda una vida = life's work, lifework.
    * trabajo diario = day's work, daily work.
    * trabajo doméstico = domestic duty, domestic work, domestic task.
    * trabajo duro = hard labour, thirsty work, hard work.
    * trabajo duro, mucho trabajo = hard graft.
    * trabajo editorial = editorship.
    * trabajo en archivística = archives work.
    * trabajo en colaboración = interworking.
    * trabajo en común = interworking.
    * trabajo en curso = work in progress.
    * trabajo en equipo = teamwork, collaborative teamwork, team management.
    * trabajo en red = networking.
    * trabajo en sucio = rough work.
    * trabajo entre manos, el = work at hand, the.
    * trabajo eventual = jobbing.
    * trabajo físico = physical work.
    * trabajo improductivo = busywork.
    * trabajo individual = independent study, self-study.
    * trabajo infantil = child labour, child work.
    * trabajo ininterrumpido = continuous work.
    * trabajo manual = craft, craft activity, handiwork, manual labour.
    * trabajo monótono = drudge work, drudgery.
    * trabajo + no faltar = have + Posesivo + work cut out for + Pronombre, have + Posesivo + job cut out for + Pronombre.
    * trabajo no remunerado = unpaid work, unremunerated work.
    * trabajo pesado = grind, grinding, donkey work.
    * trabajo por cuenta propia = self-employment.
    * trabajo por libre = freelance [free-lance].
    * trabajo por + Posesivo + cuenta = freelance [free-lance].
    * trabajo por turnos = shift work.
    * trabajo práctico = fieldwork [field work], practical work.
    * trabajo preliminar = groundwork, legwork, spadework [spade work].
    * trabajo previo = groundwork, spadework [spade work].
    * trabajo remunerado = work-for-hire, paid work, paid labour.
    * trabajo rutinario = chore, routine work, mundane task.
    * trabajos = life's work.
    * trabajos de impresión de material efímero = jobbing work.
    * trabajos de rescate = rescue work.
    * trabajos forzados = forced labour, hard labour.
    * trabajo social = social work.
    * trabajo sucio = dirty work.
    * trabajo sumergido = informal work.
    * trabajo temporal = temporary job, casual job.
    * trabajo urgente = hurried work, rush job.
    * trabajo y esfuerzo = toil and trouble.
    * turno de trabajo de atención al usuario = desk duty.
    * un trabajo bien hecho = a job well done.
    * uso compartido de mesas de trabajo = hot desking.
    * útil de trabajo = tool.
    * vida en el trabajo = job life.
    * visita de trabajo = field trip.

    trabajo2
    2 = assignment, student paper, work, project work, term project.

    Ex: The problems and assignments presented are real problems and assignments, and the people involved are real people, all suitably disguised to protect their identity.

    Ex: 5 data collection instruments were used: printouts of data base searches executed by students; a questionnaire; bibliographies from student papers; serial holdings of the university library; and interviews with instructors.
    Ex: An authority entry is an entry for which the initial element is the uniform heading for a person, corporate body, or work, as established by the cataloguing agency responsible.
    Ex: For instance, if children are doing a project work on dogs, they will hunt out anything and everything that so much as mentions them and the bits thus mined are assiduously transcribed into project folders.
    Ex: In 1994, 21 students on an introductory course on communication processes completed analyses of 14 different electronic lists or newsgroups as their term projects.
    * impresor de pequeños trabajos = jobbing house, jobbing office, jobbing printer.
    * mesa de trabajo = writing desk, work desk.
    * preparar un trabajo de clase = research + paper.
    * trabajo de clase = essay assignment, class assignment, course assignment, student assignment, written assignment.
    * trabajo de lectura obligatoria = a must-read.
    * trabajo de restauración = restoration work.
    * trabajo editado = published work.
    * trabajo escolar = school work [schoolwork].
    * trabajo impreso = printed work.
    * trabajo publicado = published work.
    * trabajos de clase = classroom asignment.
    * un trabajo cuqlquiera = casual job.

    * * *
    A
    1
    (empleo): conseguir trabajo to get o find work
    consiguió un trabajo muy bien pagado he got himself a very well-paid job
    hay dos trabajos interesantes en el periódico de hoy there are two interesting vacancies o jobs in today's paper
    se fue a la capital a buscar trabajo he went to the capital to look for work o for a job
    se quedó sin trabajo she lost her job, she was made redundant, she was let go ( AmE)
    no tiene trabajo fijo he doesn't have a steady job
    buscaba trabajo de jornada completa or a tiempo completo or de tiempo completo I was looking for full-time work o for a full-time job
    2 (lugar) work
    está en el trabajo she's at work
    ir al trabajo to go to work
    llámame al trabajo give me a call at work
    la estación queda cerca de mi trabajo the station's close to where I work
    Compuesto:
    work-sharing
    B (actividad, labor) work
    trabajo intelectual intellectual work o brainwork
    su capacidad de trabajo es enorme he has an enormous capacity for work
    la máquina hace el trabajo de cinco personas the machine does the work of five people
    requiere años de trabajo it takes years of work
    todo nuestro trabajo ha sido en vano all our work has been in vain
    es un trabajo especializado/de precisión it's specialized/precision work
    me tocó a mí hacer todo el trabajo I ended up doing all the work, I got stuck o ( BrE) landed with all the work ( colloq)
    hoy no puedo, tengo mucho trabajo I can't today, I have o I've got a lot of work to do
    tengo mucho trabajo acumulado I have a huge backlog of work to do
    este bordado tiene mucho trabajo a lot of work has gone into this embroidery
    ¡buen trabajo! te felicito nice work! well done
    fue premiado por su trabajo en esa película he was given an award for his performance in that movie
    hacer un trabajo de zapa to work o scheme behind the scenes
    le he estado haciendo un trabajo de trabajo y ya lo tengo en el bote I've been quietly working on him o softening him up and now I've got him right where I want him
    Compuestos:
    piece work
    agricultural work
    (CS) work to rule
    fieldwork
    fiddly o laborious job
    labor*
    work experience
    assembly-line work
    mpl hard labor*
    mpl handicrafts (pl)
    social work
    voluntary o ( AmE) volunteer work
    C
    1 (tarea, obra) job
    es un trabajo que no lo puede hacer cualquiera it's not a job that just anyone can do
    limpiar el horno es un trabajo que odio cleaning the oven is a job o chore I hate
    la satisfacción de un trabajo bien hecho the satisfaction of a job well done
    me cobró un dineral por un par de trabajos he charged me a fortune for doing a couple of little jobs o tasks
    2 (obra escrita) piece of work
    un trabajo bien documentado a well-documented piece of work
    estoy haciendo un trabajo sobre Lorca I'm doing a paper/an essay on Lorca
    D
    (esfuerzo): con mucho trabajo consiguió levantarse with great effort she managed to get up
    nos dio mucho trabajo pintarlo painting it was hard work o took a lot of work
    los niños dan mucho trabajo children are hard work o a lot of work
    me cuesta trabajo creerlo I find it hard to believe
    nos costó trabajo convencerla de que viniera we had a hard time persuading her to come
    se tomó/dio el trabajo de venir a buscarme she took the trouble to come and pick me up
    puedes ahorrarte el trabajo de ir hasta allá you can save yourself the trouble o bother of going all the way over there
    E ( Econ) labor*
    el capital y el trabajo capital and labor
    F ( Fís) work
    * * *

     

    Del verbo trabajar: ( conjugate trabajar)

    trabajo es:

    1ª persona singular (yo) presente indicativo

    trabajó es:

    3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativo

    Multiple Entries:
    trabajar    
    trabajo
    trabajar ( conjugate trabajar) verbo intransitivo
    1 ( en general) to work;

    trabajo jornada completa or a tiempo completo to work full-time;
    trabajo media jornada to work part-time;
    trabajo mucho to work hard;
    ¿en qué trabajas? what do you do (for a living)?;
    estoy trabajando en una novela I'm working on a novel;
    trabajo DE or COMO algo to work as sth
    2 ( actuar) to act, perform;
    ¿quién trabaja en la película who's in the movie?

    verbo transitivo
    1
    a)campo/tierra/madera to work


    2 (perfeccionar, pulir) to work on
    trabajo sustantivo masculino
    1
    a) ( empleo) job;

    buscar trabajo to look for work o for a job;

    quedarse sin trabajo to lose one's job;
    un trabajo fijo a steady job;
    un trabajo de media jornada a part-time job;
    un trabajo de jornada completa or a tiempo completo a full-time job
    b) ( lugar) work;


    ir al trabajo to go to work
    2 (actividad, labor) work;

    el trabajo de la casa housework;
    los niños dan mucho trabajo children are hard work;
    ¡buen trabajo! well done!;
    trabajo de campo fieldwork;
    trabajos forzados hard labor( conjugate labor);
    trabajos manuales handicrafts (pl);
    trabajo voluntario voluntary o (AmE) volunteer work
    3
    a) ( tarea) job;



    (en universidad, escuela) essay
    4 ( esfuerzo):

    me cuesta trabajo creerlo I find it hard to believe
    trabajar
    I verbo intransitivo
    1 to work: trabaja de secretaria, she works as a secretary
    trabaja en los astilleros, she works in the shipyard
    trabaja bien, he's a good worker
    2 Cine (actuar) to act: en esta película trabaja mi actriz favorita, my favourite actress is in this movie
    II verbo transitivo
    1 (pulir, ejercitar, estudiar) to work on: tienes que trabajar más el estilo, you have to work on your style
    2 (la madera) to work
    (un metal) to work
    (la tierra) to work, till
    (cuero) to emboss
    2 (comerciar) to trade, sell: nosotros no trabajamos ese artículo, we don't stock that item
    trabajo sustantivo masculino
    1 work: hoy tengo poco trabajo, I have little work today
    2 (empleo) job: no tiene trabajo, he is unemployed
    3 (esfuerzo) work, effort: nos costó mucho trabajo hacerlo, it was hard to do it
    4 Educ (sobre un tema) paper
    (de manualidades) craft work
    5 (tarea) task
    un trabajo de chinos, a laborious job
    ' trabajo' also found in these entries:
    Spanish:
    abarcar
    - abundancia
    - actual
    - adicta
    - adicto
    - afanosa
    - afanoso
    - agencia
    - agobiada
    - agobiado
    - agobiante
    - antigüedad
    - ascender
    - asquerosidad
    - aterrizar
    - balde
    - bestialidad
    - bicoca
    - bolsa
    - bordar
    - buscar
    - cadena
    - calendario
    - calle
    - cambiar
    - campo
    - capear
    - cara
    - cargada
    - cargado
    - caterva
    - chapucera
    - chapucero
    - chapuza
    - chollo
    - colocarse
    - como
    - condición
    - condicionamiento
    - construcción
    - cuanta
    - cuanto
    - cubierta
    - cubierto
    - dar
    - dejar
    - desbandada
    - descansada
    - descansado
    - descargar
    English:
    abandon
    - acclaim
    - actual
    - allocation
    - ambivalent
    - anxiety
    - apathetic
    - application
    - apply
    - apply for
    - apprentice
    - arm-twisting
    - artwork
    - assignment
    - at
    - attack
    - backlog
    - backup
    - barrel
    - be-all and end-all
    - begrudge
    - better
    - blouse
    - blue
    - board
    - bog down
    - boiler suit
    - book
    - botch
    - bother
    - bread-and-butter
    - bulk
    - burn out
    - bury
    - busywork
    - by
    - capacity
    - careless
    - carry over
    - casual
    - catch up
    - chapter
    - choose
    - chuck in
    - clerical
    - collaboration
    - colleague
    - comedown
    - commute
    - commuter
    * * *
    1. [tarea, actividad, práctica] work;
    tengo mucho trabajo que hacer I've got a lot of work to do;
    una casa tan grande da mucho trabajo a big house like that is a lot of work;
    uno de los últimos trabajos de Diego Rivera one of Diego Rivera's last works;
    recibió un Óscar por su trabajo en “Cabaret” she received an Oscar for (her performance in) “Cabaret”;
    ¡buen trabajo! good work!;
    hacer un buen trabajo to do a good job;
    ser un trabajo de chinos [minucioso] to be a fiddly o finicky job;
    [pesado] to be hard work trabajo de campo fieldwork;
    trabajo de o en equipo teamwork;
    trabajo físico physical work, manual labour;
    trabajos forzados o forzosos hard labour;
    trabajo intelectual intellectual work;
    trabajo manual manual labour;
    trabajos manuales [en el colegio] arts and crafts;
    trabajo de oficina office job;
    trabajo remunerado paid work;
    trabajo social social work;
    trabajo sucio dirty work;
    trabajo temporal temporary work;
    trabajo por turnos shiftwork;
    trabajo voluntario voluntary work
    2. [empleo] job;
    buscar/encontrar trabajo to look for/find work o a job;
    no tener trabajo, estar sin trabajo to be out of work;
    me he quedado sin trabajo I've been left without a job, I'm out of work;
    tener un trabajo fijo to have a permanent job
    3. [lugar] work;
    en el trabajo at work;
    ir al trabajo to go to work;
    ¿quieres que pase a recogerte al trabajo? do you want me to pick you up from work?
    4. [escrito] [por estudiante] essay, paper;
    hacer un trabajo sobre algo/alguien to write an essay on sth/sb
    5. [esfuerzo] effort;
    lograron sacar el armario con mucho trabajo they managed to remove the wardrobe, but not without a lot of effort o but it was no easy task;
    costar mucho trabajo (a alguien) to take (sb) a lot of effort;
    me cuesta mucho trabajo levantarme por las mañanas I find it a real struggle getting up in the morning;
    cuesta trabajo admitir que uno se ha equivocado it's not easy to admit that you're wrong;
    tomarse el trabajo de hacer algo to go to o take the trouble of doing sth
    6. Econ & Pol labour
    7. Fís work
    8. Literario
    trabajos [apuros] hardships;
    pasar trabajos to suffer hardships
    * * *
    m work; ( tarea, puesto) job;
    buscar trabajo be looking for work, be looking for a job;
    tengo un buen trabajo I have a good job;
    costar trabajo be hard o difficult;
    tomarse el trabajo de take the trouble to
    * * *
    1) : work, job
    2) labor: labor, work
    tengo mucho trabajo: I have a lot of work to do
    3) tarea: task
    4) esfuerza: effort
    5)
    costar trabajo : to be difficult
    6)
    tomarse el trabajo : to take the trouble
    7)
    trabajo en equipo : teamwork
    8) trabajos nmpl
    : hardships, difficulties
    * * *
    1. (actividad, esfuerzo) work
    2. (empleo, tarea) job
    3. (lugar) work
    4. (redacción) essay / project

    Spanish-English dictionary > trabajo

  • 15 carraca

    Carraca, esta palabra significa comida, condimentos, conquivus, (cacharros, etc.). Cuando íbamos a llindiar el ganáu disdi ‘l albiar el díe fasta que tapecíe, (cuidar el ganado desde el amanecer hasta el oscurecer) llevábamos la carraca nun cabaxín, zurronacu ou cestacu cualquier, (cabás, zurrón o cualquier otro cesto). Les muyeres baxaben al merquéu ya traíen la carraca pa toa la xemana. (Las mujeres bajaban al mercado y compraban si tenían dinero lo que se necesitase en la casa para toda la semana). Carraca tamén lu ye lu que lus vaqueirus chebaban disdi la teixá pal sou cabanu ou corte de la braña, dunde a lu mexor taben un fatáu de díes xin baxar a l'aldina, per ístu llebaben un carracáu de couxes que ñecexitaben. (Carraca también es lo que los vaqueros llevaban desde casa para sus cabañas del puerto, las morteras o los prados, donde a lo mejor estaban unos días sin bajar a la aldea, por esto subían muchas cosas que necesitaban y no todas eran para comer sino que algunas eran simples cacharros, o humildes mantas. Y carraca hermanos míos, era la que hacía mi madre y todas las vindas de los rojos, cuando todas las semanas iban a visitar a sus maridos a la Cárcel Modelo de Oviedo, como por las demás no puedo hablar, porque yo no sé cómo se arreglaban las pobrecitas, aunque me supongo que muchas hasta pidiendo limosna, sí que lo puedo hacer de mi madre, que todos los martes era el día que tenía de comunicación, y ella nunca sabía si le iba encontrar vivo, porque por aquellos tiempos fechus de llágrimes ya xufriencies, tous lus díes na carxel d'Uviéu achuquinaben cambrionáus enteirus de xóvenes astures y'anxina d’ista maneira tan achuquina, encalducá per prexones xin concencia, nin dinidá nin «Xusticia Humana», fexérun bon amagüestu de toes les xuventúes roxes d'Asturies, ya les pouques que nun achuquinarun llantárunlas nus batallones de trabayadores, dunde munchus morrierun achindi fartus de fames, de llatigazus ya vexaciones, ya lus oitres que xuerti tubieren de golguer pa la sou teixá, fexérunlu mamplenáus d'amollexíes que per mor d'echus tamén fatáus morrieron. Falaba you que carraca yera lu que miou má le chevaba ‘l miou pá tous lus martes a la carxel, que you nun séi lu que yera, perque na nuexa teixá nun había esconxolancia de nagua, peru lu que fora écha llantábalu tou nuna fardelaca, ya colaba na xuntura d'oitres muyeres de l'allina camín d'Uviéu tres ou catru gores endenantes qu’almaneciera, pos teníen qu'espatuxar alrreór de cuarenta quilómetrus andandu ya oitres tantus pa la regolguía, pos entoncenes nun valía faer el auto-stop que güéi se fae, perque tous lus cambriones ya coches cuaxi yeren millitares, y'angunus oitres yeren de lus drechistes, ya lus roxus nun teníamus namái que goxetáus mexeries, ya manegáus de miéu ‘l nuexu hermenu ‘l venceor, perque lus nuexus homes morrieran lluchandu nel frinti, ya lus oitres taben arretrigáus per les cárxeles dunde poucu a poucu lus achuquinaben ou lus esclavizaben nus batallones de trabayaóres, anxina yera que tou Asturies taba xemada de viudes, de vieyus ya de guaxiquinus güerfaninus, que tous nuexóitres, viétchus, muyeres ya nenus de lus roxus, díbamus ser esclavizáus inhumanamente baxu 'n enfernal xugu que nun nus dexaba más llibertá que la que nel xuenu cheldábamus. —Ya n'agora vou xebrame del trabayu d'enfilerar pallabres p'encalducalus cuamigu dientru d’ista hestoria dou tán lus raigones ya l'escola de nuexes costumes ya llingua. TRADUCCIÓN.—Por aquellos tiempos hechos de lágrimas y de grandes sufrimientos, todos los días que el Hacedor alumbraba, en la cárcel de Oviedo asesinaban camiones enteros de jóvenes astures, y así de esta manera tan despiadada y asesina, llevada a cabo por personas sin conciencia, ni dignidad ni ninguna clase de «Justicia Humana», llevaron a término casi el total exterminio de las juventudes rojas de Asturias, y las pocas que no asesinaron, las esclavizaron en los famosos batallones de trabajadores, donde muchos allí murieron hartos de hambre, de vejaciones y latigazos, y los pocos que tuvieron la suerte de volver a sus hogares, lo hicieron llenos de enfermedades que por mor de ellas también murieron bastantes. —Decía yo que carraca también era lo que mi madre le llevaba todos los martes a mi padre a la cárcel, que yo no sé lo que pudiera ser, porque en nuestra casa no había ninguna cosa de nada, pero lo que fuese ella lo metía dentro de una saca y marchaba en unión de otras mujeres de la aldea camino de Oviedo tres o cuatro horas antes que amaneciese, pues tenían que caminar alrededor de cuarenta quilómetros y otros tantos de retorno y todos los hacían andando, pues no servía hacer el auto-stop que hoy se hace, porque todos los camiones y coches casi eran militares, y algunos otros que había eran de los derechistas, pues los izquierdistas no teníamos nada más que grandes cantidades de miseria, así como de miedo a nuestro hermano el vencedor que jamás se portó nada bien con nosotros, porque nuestros hombres habían muerto en el frente, y los otros estaban presos en las cárceles, donde poco a poco les iban asesinando, o los esclavizaban en los campos de concentración o batallones de trabajadores, así era que toda Asturias estaba sembrada de viudas, de viejos y de niños huérfanos, que todos nosotros, viejos, mujeres y niños de las izquierdas, íbamos a ser esclavizados inhumanamente bajo el infernal yugo que no nos dejaba más libertad que la que en el sueño hacíamos. Y ahora me voy alejar del trabajo de poner en orden las palabras en este diccionario, para llevarles conmigo a los lugares donde yo he aprendido la dulce lengua de Asturias, que no es otro lugar que la escuela donde vivían las raíces y costumbres de Nuestro Pueblo, pues no se pueden buscar nuestras falancias en ningún otro lugar ni parte. Por esto les digo ahora, que si yo no hubiese vivido tan simple, sencilla, pobre, miserable, esclavizadora y dentro de la más natural de la «RAIZ ANCESTRAL DE ASTURIAS», ni yo ni nadie podría legarle a mi «AMADA ASTURIAS» ni a sus «HIDALGAS GENTES», la documentación pura, natural y sencilla que pueda tener este diccionario, porque desde estas mis simples líneas y mirándome muy mucho de lo que digo, les afirmo que hay muy poco fiable por no decir nada, escrito de nuestras costumbres y lengua. «DIES D’ENFERNU» (DÍAS DE INFIERNO) —Yera you 'n zaragoletu, 'n guaxiquín, un nenacu, 'n rapacín (un niño de unos ocho años), cundu la ñecexidá más prieta me fexera depriender lu que yera ‘l dollor, la xufriencia, l’inxusticia, lu pior qu'el Home pudiés encaldar d'enría lus sous xemexantes, you yera ún de lus miles d'anxelinus de miou Tierra que diba faer arroxaúra nel vivir d’ enfernu que m’aguardaba. Xin, fatáus de güérfanus lu mesmu que you, que güéi nel díe xuntu con nuexes familias, ente fius, ñetus, ya tou ‘l andecháu de parantela xomus más de la metá de les xentes d'Asturias, peru naquechus tempus d'achuquinus ya inxusticies nun yéramus namái qu'unus guaxiquinus dexamparáus de la man del Faidor ya del Home, ya tous noxóitres tubiemus que catanus el xustentu de fatáus de maneires diferientes, la miou per exemplu fó'ísta. COLOCOUME MIOU Má de cabrieru na teixá d'un amu baldrayu y atuñáu, llabascu y'achuquín tan solu per que me diera de comer ya me vistiera dalgu, peru ‘l condenáu matábame de fame, ya la vestimenta que punxu d'enría ‘l miou llombu conxistía nun calzáu que la metá ‘l tempu espatuxaba con las patas arregañás, apaxiétchau con unus fatucus tous esgacicáus que per tous lus lláus diben les mious carnis al entestate, acaniláes per el callor ya ‘l fríu en tou ‘l tempu. —Tenía yo aproximadamente ocho años de edad cuando me asesinaron a mi padre, y me recuerdo con toda exactitud cómo la ley de aquel tiempo llevó a cabo tan imperdonable, deshumanizante y vandálica felonía. —Nuna nuétche (una noche) llegaron a la casa de unos tíos míos que en mi aldea vivían y donde mis padres y yo nos refugiamos al término de la guerra en Asturias cuatro desalmados, cuatro bandoleros, cuatro inmundicias humanas, que escudados tras de sus armas empuñadas, representaban l'enñordiada Lley (LA SUCIA LEY) que en aquellos tiempos a la Justicia traicionaba, cuento yo, que aquellos cuatro merucus (gusanos), atemorizando e insultando a toda mi familia, detuvieron a mi padre, le amarraron como a la bestia que se lleva al matadero y se lo intentaron llevar de la casa, sin que mis tíos, (y la cosa no era para menos), intentasen pronunciar asustados como se encontraban ni la más mínima palabra de súplica o protesta. Pero mi madre no les secundó, sino que bravamente intentó defender al sou home (a su marido) no sólo con la palabra, que mi madre la tenía d'aguxa lu mesmu qu’un bon obreiru (de afilada lo mismo que un buen aguijón), sino que temerariamente se abalanzó sobre ellos y fuele preciso a uno de aquellos cobardes y desalmados representantes de la deshumanizada ley que corría en aquellos tiempos, de propinarle varios golpes con la pistola, dejándola mal herida y ensangrentada, tirada en el suelo con el conocimiento perdido. Mientras que aquellos bandidos, se llevaban a mi padre sin permitirle que de mi se despidiera, y tan solamente le he podido ver por última vez, tres les rexes de la cárxel d'Uvieu 'n die 'ndenantes que l'achuquinaren. (Detrás de las rejas de la cárcel de Oviedo, un día antes de que le asesinasen). Pronto mi madre y yo, llenos de la más desolante de las tristezas, y vestidos con el traje de las más indigentes miserias y pobrezas, nos marchamos de la casa de mis tíos y nos asentamos en la abandonada, vieja y destartalada casa de mi abuela. Y sin muebles, ni nada, los dos juntos, como grandes e indomables luchadores que hemos sido siempre, dimos comienzo sin desfallecer ni un momento, a la dura lucha por la vida, sin que nadie jamás nos ayudara. Empecé a ganarme la vida como pastor, a la corta edad de que cualquier niño sólo pensaría en jugar, comer cuando tuviese hambre y recibir de continuo montones de caricias y de amor, yo sin embargo, a pesar de no poseer nada de todas estas maravillosas cosas, era en extremo a mi manera feliz. Marchaba todas las mañanas con mi ganado al monte, donde permanecía todo el día, tan sólo con la compañía que me brindaba mi fiel y siempre por mí con cariño recordado Pelayu, que era un perro, de una inteligencia y sentimientos, que más bien que un chuchu (perro), parecía aquel singular animal un ser humano. Luego por las tardes, cuando el sol se escondía por detrás de las altas cumbres, retornaba feliz a la aldea, siempre lleno de contentura, cantando las más de las veces, amenizado por el potente tañir del zumbiétchu (cencerro) que llevaba colgado al cuello el semental del rebaño. Una mañana como tantas otras me encaminé con mi rebaño al monte y seria como a la media tarde cuando a la entrada de una cueva que se asentaba en un lugar casi inaccesible me encontré medio enterrado con las piedras y la escasa tierra que hacían la reducida plataforma de la portada de la caverna, un pequeño aro de oro, yo he tenido por así decirlo desde mi infancia la inmensa suerte de poseer una imaginación tan inmensamente dislocada, que por tal solían decirme mis vecinos, que era yo el rey de las mentiras, así como el más hábil inventor de endemoniados cuentos. El caso era, que aquel misterioso anillo abandonado a tan larga distancia de mi aldea y en lugar tan argutosu (estrecho, alto, inaccesible), hiciéronme presto pensar, que aquella joya no había llegado a tal escondrijo por sí sola, sino que desde luego alguien la había traído. En el momento mi imaginación desbordante de una alegría que no encontraba un fin para frenarla, comenzó a fomentar sin el menor titubeo la fantástica idea de que en el interior de aquella caverna debía de encontrarse un tesoro de preciosas joyas y valorativas monedas, y quién le había ocultado sabe Dios cuando, seguramente habría perdido aquel anillo que por casualidad yo encontrara. Así pues, ya firmemente convencido, adentreme temerariamente sin el menor temor por la angosta cueva con las miras de apoderarme de aquella inmensa riqueza que según mi soñativa imaginación me había hecho comprender que en su interior me estaba aguardando. Pero aquel día no conseguí mi feliz propósito, porque era la caverna más larga de lo que había pensado y la oscuridad que en ella reinaba me hacía ciego de toda luz. Senteme en su entrada muy desilusionado al no poder lograr lo que había soñado, pero pronto mi mente empezó a dibujarme mil dispares tesoros, pues por el rastro que descubriera seguramente que dentro de la gruta se hallaría escondida alguna chalga (tesoro) guardado con toda seguridad por una Xana, Xumiciu, Trasgu o Culiebru (dioses de la Mitología asturiana), pues al decir de el abuelo Nicomedes cuando en las largas veladas de los inviernos y sin jamás interrumpirle con grande contentura le escuchábamos las leyendas, cuentos e historias que él lúcida y socarronamente nos contaba, afirmándonos siempre que eran tan ciertos sus relatos, como que todos habíamos nacido para morir. Y cuando hablaba de las chalgas aseguraba que tal o cual vecino, morador de esta o aquella aldea, se había hecho de la noche a la mañana rico al haber encontrado una chalga. También afirmaba poniéndose muy serio alegando unos razonamientos que convencían, que las montañas que rodeaban nuestra aldea había muchas chalgas escondidas, que fueron sepultadas hacía muchos siglos por los invasores moros, que al ser vencidos por los astures y al no poder huir con tan pesados tesoros, los ocultaban en las montañas con las miras de poder regresar algún día a desenterrarlos. Como cuento, yo en aquellos momentos vivía alborozado, sumergido en una disloca alegría al saberme ya dueño de aquella incontable riqueza, haciendo que mis inocentes ojos sonriesen felices inmersos en la imaginativa dicha de poder muy pronto liberar a mi madre de la pobreza y quitarla del agobiador trabajo que faenaba trabajando en los eros de los vecinos de estrella a estrella por un miserable sueldo andechandu (en cuadrilla) todos los días. Y así pensando todas las dichas que mi infantil mente podía imaginar, rodeado por el sepulcral silencio que envolvía la grandiosidad de las montañas, rasgado de vez en cuando por el potente y agudo graznido que desde los peñascos más inaccesibles, o desde los infinitos espacios donde con majestuosidad planeaban, lanzaban las útres (águilas), que con ojos inquisitivos oteaban con hambrientas intenciones los escabrosos riscos y las empinadas fistietchas (pequeños valles encajonados entre las peñas), con la esperanza achuquinante (asesina) de poder atrapar con la rapidez del rayo, algún recental que se hubiese xebrau (apartado) de su madre. También aquel silencio que invitaba a la meditación era con más continuidad cortado, por el dinámico tañir del zumbiétchu (pequeño cencerro) que colgaba del brioso cuello del macho cabrio, conductor y semental del rebaño. Como cuento, allí permanecía ensimismada mi mente en el soñar despierto, fabricando sin trabas de la misma nada, las más disparatadas y fabulosas dichas, que harían la felicidad de mi madre junto con la mía. Llegó casi sin enterarme el atapecer del día (al oscurecer) y fue entonces cuando desperté con prisa del maravilloso soñar donde vivía, y raudo, con agilidad y destreza que hoy al recordarla me causa dicha, reuní en pocos minutos mi rebaño, ayudado con eficacia por Pelayu, mi fiel, obediente, valiente y amaestrado perro, que no le tenía miedo a nada ni a nadie si exceptuamos al siempre mal intencionado y vigoroso macho semental de la reciétcha que yo allindiaba (ganado menudo que yo cuidaba). Y cuando ya el día agonizaba entre las negras vestimentas de la noche, entré en mi aldea conduciendo orgullosamente mi rebaño. A la entrada del pueblo sentado plácidamente fumándose un cigarro, estaba esperándome mi amo preocupado por mi tardanza y acercándose a mí, con palabras desaforadas e insultantes, a la par que me reprendía con dureza, me preguntaba el por qué me había demorado tanto. No recuerdo lo que le contesté, ni la historia que le largué, lo que si sé, que no se creyó de ella nada, pues todas las gentes que me conocían bien sabían, que yo confundía la verdad con la mentira haciendo con entrambas las más inverosímiles y dislocadas historias. Sin embargo, lo que yo sabía muy bien, era que aquel miserable labriego de mi aldea, que tenía la desgracia de cuidarle sus ganados, por la triste desgracia de una comida infame y peor vestimenta, no le incomodaba en absoluto que yo llegase tarde o que me despeñara desde un serapu (peña) y me escontonara la motchera (rompiera la cabeza), lo único que le preocupaba al condenado, era que llegasen a su teixada (casa) sanos y fartus (hartos) todos sus ganados. Al siguiente día bien de mañana como de continuo hacía, con un poco de sabadiegu (chorizo malo) un cantezu (pedazo) de pan moreno y cuatro manzanas dentro de mi zurrón, salí de mi aldea afaluchandu (arreando) el rebaño, y con aquellas miserables viandas que llevaba en mi morral, tenía que aguantar todo el día en el monte corriendo sin descanso tras aquella veceira (rebaño) de cabras. Lo que no sabía el condenado de mi amo, era que yo siempre que tenía hambre, le ordeñaba sus cabras dentro de una lata que tenía escondida en la montaña, hartándome tanto yo como mi fiel Pelayu de espumosa y fresca leche hasta el golifar (hastiar). Si el bastruya (zafio) de mi amo tan sólo hubiese sospechado que le mucía (ordeñaba) sus cabras todos los días, me hubiera eszarapau (despedazado) mi frágil cuerpo con un mamplén de cibiétchazus (con muchos palos). Espatuxaba (caminaba) yo muy contento aquella mañana, quizás lo hiciera mucho más feliz que nunca, arreaba mi rebaño con desacostumbrada prisa, porque ansias locas tenía de llegar a la montaña, para entrar de nuevo en la misteriosa cueva, pues ahora ya no tendría problemas con la obscuridad que en ella reinaba, ya que conmigo llevaba una caja de cerillas y un pequeño candil que le había arrapiegáu (hurtado, quitado) de la corte (cuadra, establo) a mi amo, y con aquella luz, sería capaz de bajar hasta las mismas entrañas de la tierra, si a tal lugar la caverna se extendiese. Aquella noche había dormido poco y soñado mucho, tanto despierto como dentro del desvelado sueño, y tanto de una manera como de la otra, siempre llegaba a la conclusión, de que dentro de aquella para mi misteriosa gruta se ocultaba una fabulosa chalga de la que iba ser yo su señor y dueño, y cuando tal me sucediese, ya no sería yo más criado de ningún rapiegu (zorro) amo, ni tampoco a mi querida madre se le encallecerían jamás las manos, efectuando esclavizantes trabajos, nunca para el prójimo bien servidos y siempre por él peor pagados, ni se partiría sus costillas refrescándose el cansancio en su propio sudor por las fincas de nuestros vecinos, por donde se arreventaba todos los días del año, por la mezquina soldada de una fuente no muy grande de harina, un cesto de patatas, o cualquier otra vianda que mitigase el enorme fantasma del hambre, que desde el fin de la guerra se había enseñoreado de nuestro indigente char (lar), que nos obligaba despiadadamente a unos ayunos tan sumamente raquíticos, que el día que comíamos algo en traza (algo mas), tal parecía que habíamos cometido un grave pecado. Cuando yo fuese dueño de aquel tesoro, (abanzaba seguido de Pelayu arreando con prisa los ganados camino de la argutosa «abrupta» montaña, a la par que imaginativamente iba pensando), compraremos una casa decente, buenas fincas y mejores ganados, y entonces nuestros vecinos nos mirarán con respeto, y no nos tratarán con el menosprecio y la esclavitud a que ahora nos someten. Llegué al fin hasta el lugar que por costumbre tenía de enveredar el ganado para que a su aire subiesen guareciendu (pastiando) como siempre hacían hasta llegar al final de la tarde que era cuando el rebaño solía alcanzar lo más alto de la montaña. Pero aquel día no seguí yo al redil como siempre hacía, sino que me adelante a él corriendo sin el menor cansancio laderas arriba, hasta que por fin sudoroso y galopante en la alegría llegué a la vecindad de la caverna. Pude comprobar sonriente a la par que cariñosamente acariciaba a Pelayu, cómo éste me miraba contrariado al ver que yo por primera vez había cambiado todos mis cotidianos hábitos. Ya que siempre nada más llegar al monte y dejar a las cabras a su albedrío pastiando, nos sentábamos en el lugar acostumbrado, y zampábamos sin pérdida de tiempo a partes iguales como buenos compañeros, la miserable comida que nos había servido nuestro amo. Después jugábamos incansablemente en mil dispares entretenimientos hasta quedarnos rendidos, y muchas veces tras de nuestros juegos, los dos juntos abrazados nos quedábamos profundamente dormidos y al despertarnos sino avistábamos el rebaño, corríamos alocados por la preocupación, por entre los abruptos riscos, y las espinosas malezas hasta lograr encontrarlo. Después otra vez gozosos retornábamos a nuestros juegos, o yo me quedaba mirando a las montañas ensimismado pensando, mientras que Pelayu se entretenía cazando grillos, u otros insectos, y otras veces con sus blancos y poderosos colmillos recorría con rabia su pelambrudo cuerpo, diezmando la cabanada (rebaño) de pulgas y otros parásitos que con su sangre se alimentaban. Como cuento, aquella mañana mi fiel Pelayu me miraba preocupado, pudiendo yo observar en sus vivarachos, picarescos e inteligentes ojos, una recriminación que me estaba haciendo, por su forma de ponerme sus fuertes patas en mi pecho, a la vez que me lamía entre pequeños y cariñosos ladridos mi rostro. Si con sus ladridos pudiese hablar mi lenguaje, seguramente que me diría. —No seas un iluso soñador, mi más querido y preciado compañero, no llegues con tu fantástico pensamiento hasta el extremo de acariciar ni tan siquiera cuanto te has imaginado. Comámonos con la alegría de que hacemos gala todos los días, esa mezquina comida que nos da nuestro despreciable amo, y juguemos con la inocente felicidad de siempre, ya que éste será el más grande tesoro que jamás podrás superar en tu vida. ¿Dónde podrás hallar una riqueza que se pueda comparar a la natural y sencilla felicidad que hoy gozas, aunque ésta se haga su camino dentro de la gran pobreza que te acompaña? Pero hoy yo sé fijamente, que aunque mi perro pudiese hablar, haciendo que en tal momento me asustase al presenciar tan grande milagro, y me dijese que no entrase en la cueva, porque lo que dentro de ella iba a encontrar sería mi propia muerte, la verdad es, que ni al mismo Faidor (Dios) en aquellos momentos yo no obedecería, y así de resuelto, encendí el candil, y sin el menor asomo de miedo, ya que la ilusión y la alegría que poblaban mi espíritu en aquel encaldar (hacer) eran tan inmensos, que empequeñecían hasta el ignoro cualquier otro sentimiento. Adentreme en la cueva que era iluminada tenuemente con la pobre luz que el candil despedía, siempre acompañado de Pelayu que tras de mí, el muy tuno de mi aventura se reía, no era larga la caverna, pues a treinta metros no alcanzaría, y cuando llegué al final, no encontré ni las Xanas, ni los Trasgus ni Xumicius, ni la chalga, preciado tesoro que yo perseguía, sólo había muchos cascos de avellanas y de nueces, algunas latas de conservas ya vacías, unos trapos manchados de sangre, unas mantas viejas y apoyadas en la rocosa y húmeda pared de la cueva, había varias armas de fuego que pronto me hicieron olvidar la riqueza que en un principio había imaginado que allí me aguardaría. Por primera vez en mi vida iba a tener juguetes, auténticos juguetes de verdad de los que usaban los hombres para asesinarse vilmente al igual que hacen los lobos cuando por su cuenta cogen un apacible rebano de ovejas. Dejé el candil en el suelo y elegí entre todas aquellas armas una brillante escopeta, lleno de contentura me senté encima de aquellas mantas y empecé a maniobrar con aquel peligroso juguete, yo sabía cómo se manejaba supuesto que mi amo tenía una escopeta muy parecida y le había visto limpiarla y cazar con ella algunas veces, durante algún tiempo estuve jugando con ella, de una canana que allí había saqué dos cartuchos que metía y sacaba dentro de su recámara, yo me creía en aquellos mis felices instantes el más grande cazador del universo. Pelayu que ya se había cansado de husmear por todas las partes y no habiendo encontrado nada donde llancái el diente (hincar) se tumbó en el suelo frente a mi mirándome sonriente y burlonamente, (porque aunque ustedes no lo crean, yo sé que los chuchos saben sonreir). Enojeme de Pelayu al ver como tan descaradamente se mofaba de mí, por eso encañonele con la escopeta con ánimo de amenazarle, pero cambió Pelayu de gesto rápidamente, levantose con rapidez del lugar donde estaba achucáu (costado), enseñome los clientes ladrándome muy enfadado y a la velocidad del rayo salió de la cueva, quizás porque el inteligente animal presentía, de que alguna desgracia iba a lleldar (hacer) yo con aquel mortífero artefacto, y no quería ser él quien primeramente la recibiese en su cuerpo. Aun permanecí algún tiempo en la gruta jugando a mi manera con las armas, y solamente cuando el candil por su guiños me hizo comprender que su luz ya se le estaba escosando (terminando), salí de la caverna con la escopeta en una mano, dos cartuchos en su recámara y el candil en la otra. En el exterior Pelayu correteaba detrás de los grillos y las camporinas (mariposas) al parecer ya libre de todo enfado. Ya cansado de jugar dejé la escopeta en el suelo y senteme tranquilamente al lado del zurrón, y en cuanto mi perro vio que ya había abandonado el arma, vino corriendo hacia mí, moviendo la cola y sonriéndome amigablemente. Allá abajo en la mitad del valle pude ver a mi rebaño cómo subía espenandu (comiendo) los pochitcus (enanas encinas), y yo de nuevo me volví a sentir feliz y contento a pesar de no encontrar la chalga que tanto con su riqueza había soñado e ideado. Comimos a hora desacostumbrada mi perro y yo aquella pobreza de comida, y tras de jugar un rato, él se quedó adormilado y yo comencé a pensar de quién serían aquellas armas. No me cabía la menor duda de que aquel arsenal de armas debía de ser de los fugáus (huidos), seguramente que eran de aquellos cuatro rapazones (mozos) que se entregaran a los soldados que estaban destacados en mi aldea. Yo los había visto en el cuartel que los militares tenían que era en la escuela de mi aldea, un amplio edificio que fuera regalado a la parroquia por unos indianos del chugar (lugar) que retornaran de las américas con la corexa betchá de cuartus (con la cartera llena de dineros). Recuerdo que aquel día que yo los vi, un soldado que de seguro sería el barbero, les estaba cortando el abundante pelo que lucían, y uno de los rapazus le dijo sonrientemente al militar. ¡No hace falta que te molestes mucho camarada, pues cuando un día de estos nos trasladeís a la cárcel de Oviedo, allí lo más seguro es que nos rebanen el pescuezo! EL MACHO CABRÍO Güelgu coyer el filu dóu d'endenantes m'enduébitchaba algamiandu na miou motchera alcuerdancies de cundu you yera guaxe, ya comu tóus non se puén cuntar per filera, per ísu xebreme d'aquín, pa dir p'acuchá, perque toes les couxes tienen la sou xaceda, ya non la quixéramus cataye nuexotrus. (Volviendo coger el hilo de los aconteceres que anteriormente en mi cerebro se barajaban dentro de las añoranzas de mi niñez, y como todos estos acaeceres no se pueden relatar en hilera, por eso me marché de éste, para ir al de más allá, que es de donde vengo ahora, porque todas las cosas tienen su propia postura, y no la que quisiéramos darle nosotros). Y aunque parecía que me había perdido por estar tan llargu lonxe (tan largo lejos) la verdad es que yo no pierdo el tiempo adornando los hechos que no deben de ser adornados, nin fiéndume en xebraures que van esfaese 'n probeces, perque 'l que non ye llicenciáu 'n filloxofía e lletres, non pué faer munches froritures con les pallabres nin les lletres, ya per ístu, tien que encaldase 'n aforrador d'istus dellicáus y'artifixusus monumentus, perque si lus mesmus que güéi día que lus manexan y'atreinan, la metá de les veces non xapien lu que falen, ya llanquen el focicu fasta les urées en telares de Pachu 'l Xabadiegu betcháus de poxa y'escosáus del granu que ye pelu que tóus muramus nista engochá vida, ¿qué fairé you que 'deprendí namái que tres meses nuna escola pública? (Ni me hondeo en deserciones que se deshagan en pobrezas, porque quienes no son licenciados en filosofía y letras, no pueden hacer muchas florituras con las palabras y las letras, y por esta razón, tienen que hacerse ahorrativos de estos delicados y artificiosos monumentos, porque si los mismos que hoy en día los manejan y cuidan, la mitad de las veces no saben muy bien ni la mitad de lo que escriben, ni otra pareja parte de lo que hablan, y meten por estos menesteres el hocico hasta las orejas, en cuestiones que los imposibilitan para después resolverlas, y si se aproximan a este nivelamiento, lo hacen sembrando una hierba productora de mermado grano, que es el punto primordial que todos intentamos recoger en esta cerda vida. Como cuento, si estos señores eruditos en estas materias se equivocan ¿qué puedo hacer yo, ¡pobre de mí!, que tan solamente he tenido la suerte de ir al colegio público tan sólo tres meses?). Cuento yo que me hallaba en aquellos mis infantiles pensares intentando saber a qué huidos pertenecían aquellas armas, y así dejé tal perder el mucho tiempo que me sobraba, cuando mis ojos retrataron el gran combate que a baja altura, muy por debajo de donde yo me encontraba, sostenían tres cuervos, que despiadada y valientemente le atacaban a un águila real, y ésta piando quizás por el dolor que le inferían los efectivos picotazos de los cuervos, o tal vez en su lenguaje maldiciéndoles llena de rabia por el no poder repeler el ataque de que era objeto. No podía defenderse de sus tenaces atacantes, porque todo su cuerpo en gran tensión estaba, ya que al volar tan bajo, todas sus enormes energías las precisaba para mover sin el menor descanso sus grandes alas, con el apremiante fin de salir de aquel espacio que al parecer pertenecía a los belicosos cuervos, que con ardorosa valentía y enquina ofensiva, disputaban tal natural privilegio, a las mismas soberanas de los cielos. Había yo presenciado muchas veces batallas entre las águilas y los cuervos, y siempre éstos las perseguían atacándoles por su parte posterior, hasta la altura donde el águila ya no necesitase mover sus alas para sostenerse, cuando esto sucedía, los cuervos precipitadamente abandonaban el combate, porque ellos sabían, que donde el águila pudiese planear, todo animal viviente que se acercara, encontraría entre sus poderosas garras una rápida muerte. Queriendo yo saber como es natural el por qué los cuervos atacaban a las águilas, un día que cuidando sus cabras junto a mí estaba un paisano llamado Máximo, que por apodo se le llamaba el «Puchegu», porque tenía tantas razones en sus hablares como palabras por su boca se alumbraran, a pesar de que el Puchegu no sabía leer ni escribir, sabía de cuentos más que el mismísimo Quevedo, e igual hacía cuando se le necesitaba de veterinario que de médico, atinaba casi siempre cuando iba a llover o hacer buen tiempo, en fin, que era Máximu el Puchegu en todas aquellas aldeas de mis amores, una Enciclopedia que aventajaría en mucho a todas las que en nuestros días nos sirven las grandes editoriales, industriadas por hombres estudiosos de las ciencias. Empezó mi amigo el Puchegu explicándome, que son los cuervos de las abruptosas montañas más bregáus (valientes) que los que moran en las valladas o pequeñas lomas, y todo porque la escasez de alimentos en las rocosas cumbres, es muy inferior a los que existen en los valles o montículos, y así como a los hombres la abundancia los hace temerosos y a veces hasta pusilánimes, y la necesidad o privaciones los vuelve por ley de vida temerarios y osados, en los animales ocurre en igual medida lo mismo, así pues, el cuervo defiende su pitanza no permitiendo que las águilas cacen a menor altura que la que les pertenece, y si desde tal situación descubren una pieza, y bajan con su endemoniado vuelo de alas plegadas la apresan y luego vuelven a elevarse al lugar que les corresponde, los cuervos no osarán ni tan siquiera molestarlas, pero si por el contrario descienden para dedicarse a cazar desde el lugar que no les pertenece, entonces los cuervos las atacan con verdadera saña y valentía y siempre logran hacerlas ascender hasta la posición que ellos consideran justa. Esto es así, porque desde tal altura las águilas sólo pueden divisar en tierra una pieza que ellos no cazan nunca, como puede ser un conejo, una pequeña res, un zorro, y hasta inclusive el mismo perro que con el pastor cuida el rebano, y también se han dado casos en que las águilas hasta han cazado un lobo, y con él entre sus garras han subido hasta sus utreras (nidos) donde le devoraban con la misma satisfacción que pudieran hacer cuando se afestinaban con las tiernas carnes de un inocente corderillo. Si las águilas pudiesen volar más bajo sin ser por los cuervos molestadas, también podrían cazar con gran facilidad, lagartos, culebras, etc., etc., y es ésta precisamente la comida que el cuervo defiende, por eso ataca al águila cuando ésta intenta apoderarse de la que él cree que es su exclusiva pertenencia. Terminó el águila al fin tras el ardoroso acoso a que la sometieron los cuervos de subir hasta la altura que ellos consideraron lícita, y rápidamente éstos plegando sus alas la abandonaron y en vertiginoso vuelo buscaron el abrigo de los arbustos de sus montañas. Terminó para mí aquel día el maravilloso espectáculo que la soberana del cielo y los bravos cuervos me habían ofrecido, y fue entonces cuando me incorporé del lugar donde me hallaba sentado, para mirar a mis cabras que guarecían (pastiaban) por encima de donde yo estaba a la corta distancia de unos cincuenta metros, lo primero que mis ojos retrataron fue el orgulloso y antipático macho cabrío, que empericotáu (subido) en un cuetaron (peñasco) a la par que espenucaba (arrancaba) las fuéas d'un pótchiscu (hojas de una enana encina), mientras que las enguyía, parecíame a mí que me estaba mirando desafiadora y despreciativamente, con sus grandes y retorcidos cuernos, su larga perilla y enorme cencerro, se me representaba como el diablo que sonriéndose ladinamente se guasaba de mi humilde persona, a la par que de mi buen Pelayu, pues a entrambos y dos el condenado nos había hecho correr infinidad de veces, por eso, tanto Pelayu como yo siempre que teníamos ocasión y traicioneramente, él le mordía sañudamente en sus cadríles (patas) y yo le atizaba barganazus (estacazos) y pedradas donde mejor encaldase (terciase). Ocurriósele a mi mente en aquellos momentos el darle un buen susto a aquel demonio con cuernos y cencerro, por eso así la escopeta con determinación, y cargada como se encontraba con dos cartuchos, apunté por debajo de donde él se hallaba con el firme propósito de tan sólo darle un susto que no olvidase en su vida, y ya sonriéndome adelantadamente por el resultado de la idea que sin más pérdida de tiempo iba llevar a la práctica, apreté los gatillos de la escopeta, y una doble y potente explosión originose que dio conmigo en el suelo por la fuerte sacudida que el arma emburrióu (empujó) con dolor en mi cuerpo. Pero escosóseme d'afechu (marchóseme del todo) tal dolor, cuando entre el repilar (ecos) de la montaña por la explosión, sentí al macho cabrío lanzar al viento grandes berridas, que hiciéronme con preocupada prontitud deducir, que aquel demonio odioso no se quejaba por el susto que pudiera recibir, sino por la perdigonada que sin yo proponérmelo le había albergado en su pelambroso y maloliente cuerpo, levanteme sin demora del pedregoso lecho donde la escopeta con su duro empujón me había acostado, y aún tuve tiempo de ver cómo el semental de mi rebano rodaba por entre los cuetus del xerrapeiru (peñas de la sierra) infiriéndose más heridas en su cuerpo que las que yo por equivocación con los dos disparos le había inferido, siendo quizás su muerte no la perdigonada que le había desequilibrado, sino los argutoxus cuetus (agudos peñascos) que cual cuchillos al rodar su pesado cuerpo por entre ellos le apuñalaban mortíferamente, por eso al detenerse en su poleamientu (rodar) detrás de un pótchiscu (encina) que encontró en su paso, dejó de berrar en el instante, que su vigoroso cuerpo perdiera la vida. Fuime yo corriendo acompañado de Pelayu que me ganó la palma en la carrera, hasta el lugar de aquel desgraciado suceso, y cuando llegué donde el chivo estingarráu (tirado, acostado) ya no contaba como enemigo vivo, vi cómo a torrentes se desangraba, a la par que Pelayu con su nutritiva sangre se fartaba (hartaba). Pensé yo con gran temor cómo decirle a mi amo lo que había pasado, él que sentía por su chivo un orgullo y continuo ponderado casi desmedido, pues siempre que la ocasión se le brindaba cuando con sus vecinos dialogaba, soliales afarrucado (faroleándose, chuleándose) decir, que no había en toda la comarca un macho cabrío que ni con mucho en raza y estatura, se le pudiese parecer al suyo. Era ya casi la hora de afalar (retornar arreando el ganado para casa) cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amo que el chivo por si sólo se había despeñado, así que guardé la escopeta en la cueva y apresuradamente yo temeroso y preocupado y Pelayu contento por hallarse harto, reunimos el rebaño y nos encaminamos hacia la aldea, parecía que hasta las mismas cabras que en otras ocasiones se mostraban rebeldes y saltarinas, aquel desdichado día caminaban cabizbajas y avizorantes, observando en todas las direcciones con pronunciosa alteración, buscando aquel macho cabrío que las dirigía y dominaba con su orgullosa presencia, haciéndose notar en todo momento, por el continuo tañir de su zumbiétchu (cencerro), que por primera vez en el rebaño no se sentía el caidonante ruxíu (dirigente sonido). Pienso yo que solo contento caminaba vigilante mi fiel Pelayu, porque ya nadie en el rebaño se atrevía a discutirle sus ladridos o frágiles mordiscos, cuando por orden mía a las cabras con eficiencia les infería. Más sin embargo yo, al igual que a mis cabras, algo me tenía también apresado, algo extraño para mí, por primera vez a mi espíritu esclavizaba, que ni era tristeza ni pena, pero sí era miedo y grande desesperanza. Siempre que retornaba con mi rebaño a la aldea, cuando en las atardecidas la montaña abandonaba, mi corazón ameruxáu d'allegría (rebosante de alegría) a mi garganta un torrente de cante le rogaba, y ésta inocente y falta de todo perjuicio, sintiéndose tan dichosa como los mismos celestiales ángeles, cantaba recias asturianadas, mientras que todo mi ente, afanosamente afalaba (arreaba) las cabras. Quizás cantara yo aquellas horas con más gracia que en todo el día por alegre que fuera y pudiera tener, porque por así decirlo me acercaba al sencillo y noble vivir de las gentes de mi aldea, pues diez o doce horas en la continua soledad que en las montañas me acompañaba, para un rapacín como yo era, eran muchas horas desamparado de la comunidad humana, y sobre manera yo, que con ser mi cuerpo ágil y fuerte hasta casi rayar en el desuso, empequeñecido se quedaba si le comparaba con mi espíritu tan ensoñador e imaginativo, que todas las cosas al engrandecerlas confundía, menos el miserable pan de la maxera (artesa) que mi amo me entregaba, que a pesar de ser tan escaso, jamás supe imaginar nada para engrandecerle. Estaba mi amo a la entrada de la aldea esperándome como siempre hacía para ayudarme a xebrar el rebaño, ya que como eran tantas cabras, no cogían todas en la misma corte (establo), y había que llevar parte de ellas a otra cortexa (cuadra pequeña) que estaba en la parte opuesta de la aldea. Entretenía siempre su espera el condenado de mi amo, hablando con un artesano del lugar, que se dedicaba a la fabricación de yugos y madreñas, que tenía su taller montado debajo de un hórreo, que estaba asentado a la salida de la aldea, mismamente en la desembocadura del pedregoso y empinado sendero que venía de la montaña. Desde tal lugar él sentía con antelación el potente tañir del zumbiérchu (cencerro) que ximielgaba (movía) con fuerza y hasta con orgullo el estupendo semental de su rebaño, entonces él liquidaba por el momento con el madreñeiru la conversación que estuviesen embargando, y dedicaba toda su atención a su rebano, observando con avarienta atención, en el propiar si sus ganados venían fartus óu famientus (hartos o hambrientos), o si alguna de sus cabras venía coxa (coja) por mor de haberle caído una piedra o cualquier otro accidente que hubiera acaecido, como solía ser normal algunas veces. Pero aquel inolvidable para mi atapecer (atardecer) vio antes sus cabras que escuchara el ya inexistente zumbiétchu, por eso con su vozarrón de trueno, y como una centella por mí temido, me preguntó a la distancia de una piedra lanzada cuesta abajo: —¿Qué fói lu que pasóu Xulín...? —¿El chivu perdiu 'l mayuelu...? —Quería decirme, que si el cencerro que llevaba su chivo, había perdido el majuelo, o pequeño péndulo que lleva dentro el cencerro. —Esto también era frecuente que sucediese. Contestele yo desde aquella altura con mucho menos miedo que si me encontrase ante su presencia, diciéndole que el chivo se había despeñado, y arriba en la montaña se encontraba muerto. Estas mis palabras que en el viento camino de la aldea mi voz empujó con fuerza, fueron escuchadas por mi amo que se encaricotóu (encendió) en una rabiosa tristeza, que si pudiese desahogarla, seguro que en mi persona haría él su complacencia. También la desgracia del chivo, que por mí a voces era anunciada, fue oída por algunos otros vecinos a parte del madreñeiru, y como aquel semental de macho cabrío había sido siempre tan aponderado e idolatrado por el babayu (bocazas, charlatán) de mi amo, que con su dichoso cabrón los vecinos de la aldea ya habían pescado la costumbre de decir siempre que alguien ponderaba una cosa, ¡non si paezme a mín, que moren más castrones que Manín na nuesa aldea! Bueno pues como estoy contando, todo el lugar en pocos minutos se había enterado y en parte congregado a la salida del camino que bajaba de la montaña, ya que la muerte de aquel chivo que había ya dejado entre ellos la ya dicha cantinela, les había algunos los más envidiosos y vengatibles alegrado, y a los otros los más sentimentales y nobles les entristecía la muerte de tan comentado castrón. (También se suele llamar castrones a los chivos muy grandes). Al fin entré yo en la aldea quizás con el mayor recibimiento que jamás a nadie le hicieran, y todos atropelladamente me preguntaban lo que con el dichoso castrón me había sucedido, y yo les repetía a la par que intentaba xebrar las cabras para llevarlas a sus respectivas cuadras, que se había despeñado y que todo descuatramindáu (deshecho, desarmado) se quedara en la montaña. Un ratiquín (un tiempo) más tarde, y ya siendo casi la oscurecida, tres vecinos del lugar haciendo cuadrilla con mi amo, caminaban en pos de Pelayu y mía, otra vez camino de la montaña, para enseñarles donde estaba estrapayáu (aplastado) el chivo, con el propósito de bajarle para casa, con el fin de aprovechar su piel y carnes, que serían curadas bajo las barras del xardu (secadero) una estupendísima cecina. Llegamos a la postre ya con la noche tan negra como la boca de el lobo, al xeitu (sitio) donde el chivo fechu 'n chaceiru (hecho un deshecho) ya en el frío de la muerte sin despertarse dormía, tanto Manín que yera mi amo, como los tres vecinos que le hacían compañía, sudorosos y respirando medio ahogados por el tremendo esfuerzo que suponía subir con tanta rapidez hasta tamaña altura, sin perder un momento amarraron el animal por las cuatro patas juntas haciendo cucara (en montón, juntándolas todas) con una cuerda que para tal menester ya traían, y colgándolas de un fuerte y largo palo del que también venían poseídos, echáronselo al hombro entre dos, y con menor rapidez y mayor precaución, relevándose entre ellos conseguimos llegar sin novedad a la aldea. A pesar de ser casi la media noche, aun había algunos vecinos en reunión dentro de al parecer amena charla que quizás tuviese mucho que ver con el castrón, Manín y con mi desventurada persona, esperándonos en el lugar donde el madreñeiru trabajaba. Entramos todos en procesión rumorosa en la corralada de la casa de Manín, detrás del cabrón que colgado del baral sofitado en los hombros de dos vecinos se xiringaba (balanceaba), vigilado siempre con sonrisa ladina por mi fiel Pelayu, que comprendía que al no tardar, iba a saciarse hasta el no poder manducar más, con los rojos hígados de quien en vida, le hubiera hecho correr con cierto temor con el rabo entre sus piernas. Mientras que mi amo y sus serviciales vecinos se disponían a desfoyar (desollar) colgado de unos garfios que había debajo del hórreo al desgraciado chivo, la muyer (mujer) de Manín sin parar de condolerse, y hasta inclusive queriendo a mi endilgarme parte de la culpa, me dio de cenar una escudilla de farines (harina de maíz cocida) con una taza de leche de cabra, porque la leche de las vacas la tomaban ellos y la que sobraba la hacían en manteca, que tampoco yo nunca la probaba. Por primera vez no se hallaba sentado a mi lado sacando la lengua y relamiéndose, mirándome con sus ojos inteligentes en espera que yo le tirase delante de sus narices una cucharada de mi comida a mi fiel Pelayu, pues él sabía que al lado del castrón, tenía una fiesta grande con sobrada pitanza. Comía yo vorazmente aquellas puliendras (farinas), a tan desusada hora de la noche, sin que mi mente de pensar cesara, y antes de terminar mi miserable cena, una luz que me llenó de cierto temor en mi cerebro escendiose, para decirme con su claridad, que no iba a transcurrir mucho tiempo antes de descubrirse mi mentira, porque al esmianaye 'l pelleyu (quitarle el pellejo) al castrón, le encontrarían incrustadas en su cuerpo las postas que le habían matado, y me interrogarían sobre tal suceso, siendo yo al momento un cómplice y encubridor de la muerte del condenado cabrón, que según parecía me iba a dar guerra hasta después de ser muerto. Seguramente querrían saber el por qué les había mentido, haciéndoles creer que se despeñara, cuando a la prueba estaba que fuera abatido por un tremendo pistoletazo. Bajé después de cenar a la corralada donde los hombres andaban a vueltas en la desfoyadura del castrón, a la luz de un par de candiles de carburo y no llevarían un cuarto de hora reparándoles en su circunstancial oficio de carniceros, cuando Antonón el de la Cuandia dijo sorprendido mirando para mi amo que le alumbraba con el candil en la mano para que los otros vieran mejor en la faena que encalducaban (hacían). ¡Ah Manín, isti castrón non morrióu comu diz el tou criadín despeñáu, pos tién ente 'l coración ya lus polmanes un manegáu de postes llancades, asina que si quiés saber quién l'achuquinóu, pregúntaye 'l tou rapazacu, lu que axucedióu! ¿Qué ye lu que me tas diciendu...? ¿Quién diañus diba pegái 'n tiru 'l miou cabrón ? Antonón arrabucandu d'ente les asaures del chivu cuatru ou cincu postes que yeren de grandies comu arbeyinus rancuayus, díxole 'l miou amu metiénduyes per dellantri 'l focicu: ¡Mira Manín, ístu fói lu qu'achuquinóu 'l tou chivu! (Ah Manín, este cabrón no murió despeñado como dice tu criado, pues tiene entre el corazón y los pulmones un cesto de postas plantadas, así que si quieres saber quién le asesinó, pregúntale a tu muchacho lo que sucedió). (¿Qué es lo que me estás diciendo? ¿Quién demonios le iba a pegar un tiro a mi cabrón?). (Antonón arrancando de entre las asaduras del chivo cuatro o cinco postas que eran de grandes como pequeños guisantes, le dijo al mi amo mostrándoselas por delante de su hocico: ¡Mira Manín, esto ha sido lo que asesinó a tu chivo!). Hallábame yo detrás de ellos a media penumbra, por eso no pudieron ver cómo todo mi cuerpo temblaba, y mis mexiétchas (mejillas) se encendían como las mismas brasas cuando el viento las apuxa (atiza). Quizás si fuese a pleno día, me hubiesen sacado la verdad al descubrir yo mismo por mis síntomas externos la mentira, pero la noche, encubridora de toda claridad que profané sus negras vestiduras, me ayudó a ser firme e inamovible de mi primera mentira. Convencido mi amo de que le había engañado, acercose a mí con el candil en una mano, y llena su despreciable alma de ira, y enloquecida venganza, con la otra su mano, atizome un fatáu de morráes (varias galletas, tortas, guantazos) que dieron con mi cuerpo en el suelo, y antes de que yo pudiese huir del peligro que me rodeaba, levantome del suelo con la misma mano que tan vilmente me castigara, y a la par que alumbraba mi rostro donde la abundante sangre que manaba de mi nariz lo embadurnaba, me dijo mirándome con sus ojillos de bracu (cerdo) donde la maligua ira en un brillo salvaje se enseñoreaba: ¡Ahora mismo me vas a decir hijo de perra y de republicano asesino, que el día que asesinaron a tu padre que era lo mismo que tu un embustero y un bandido, te tenían que haber envenenado a ti, para que no pudieses hacer el mismo mal que hizo tu condenado padre, vamos, dime quién fue el que disparó contra mi chivo, dímelo pronto o terminaré contigo! Y al tenor que esto me estaba diciendo, su dura mano caía una y otra vez sobre mi rostro, y fue entonces cuando aquellos hombres de entre sus manos me arrancaron, pues al no hacerlo, quizás aquella bestia humana, que había luchado en defensa de la (PAZ DE ESPAÑA) fácil me hubiera asesinado, como seguramente acostumbrado debía de estarlo, al haber practicado tal demoníaco proceder, con otros indefensos inocentes, de los miles que asesinados fueron en Nuestra Patria, por cobardes, dañinos y miserables hombres, como lo era mi despreciable amo. Fue curado con agua fresca mi amoratado y sangrante rostro por Antonón de la Cuandia, que me aconsejaba cariñosamente, les dijese lo que con el cabrón me había en la montaña sucedido, y que no tuviera ningún miedo de contar la verdad que se buscaba, pues ella misma me protegería de quien me hubiera amedrantado para que no le delatara. Cuéntanos hijo si fueron los huidos quienes al chivo le dispararon, ya que nadie más que ellos pudo hacer tal cosa, y ten presente que si no nos lo dices ahora, mañana vendrán los guardias y ya verás cómo con ellos no puedes seguir negando. Díjele a Antonón el de la Cuandia, que yo estaba dormido, y que me desperté cuando sentí al cabrón bramar desesperado al tenor que bajaba rodando por entre los peñascos, siendo aquello todo cuanto yo había visto y oído. Volvió otra vez ya más sosegado mi amo a insultarme y amenazarme, y a la postre me ordenó que abandonara su casa, pues él no fartaba bribones que lejos de cuidar su rebaño, permitían que personas tan canallas como yo lo era se lo asesinaran. Marcheme de aquella casa de noche, maltrecho mi cuerpo y deshecha de sufrimientos mi infantil alma, sin más pertrechos que los que llevaba a costillas, que eran los únicos que poseía, y que constaban de un mono de caqui hecho de la guerrera de un soldado, con más remiendinos que de plumas tiene una gallina y de todos los colores que imaginarse puede, calzado con unas alpargatas de esparto donde los calcaños se asentaban en el suelo y los dedos lo mismo hacían por no quedar de las alpargatas nada más que la parte del centro. Por primera vez desde hacía varios meses que Pelayu era o mejor dicho había sido compañero inseparable de hambres y fatigas, de juegos y caricias, de largas soledades entre ambos repartidas, por primera vez digo, mi fiel compañero ya no me seguía, me traicionaba el muy ladino por unas piltrafas que de vez en cuando aquellos hombres que carniceraban en el cabrón, le arrojaban en el empolvado suelo de la corralada, para él valía en aquellos momentos más la asquerosa pitanza, que todo el cariño que yo pudiera brindarle, ya no se recordaba el muy desagradecido de que yo repartía con él a partes iguales la escasa comida que para mi sólo me entregaba el llabascón (cerdo grande) de mi amo, en una palabra, Pelayu era un desagradecido y egoísta, propiedad que en mayor o menor cuantía, va fusionada en el instinto de todo ser mamífero de la Tierra. Llegué aquella primera noche de mi vida, que había sido maltratado, insultado, golpeado, pisoteado, arrastrado y ofendido a tan gran profundidad y altura, que dudo que a mis años en todo el mundo, a nadie le hubiera sucedido tan inhumana atrocidad, cuento yo, que hice mi entrada en la casa de mi madre, que en la sazón se encontraba trabajando en una alejada aldea, en el caserío de otra viuda que su marido había sido asesinado en el cementerio de San Salvador de Oviedo la misma noche y en el mismo paredón que fusilaran a mi padre, así pues, hallábame yo sólo en casa y eso enormemente en aquellos momentos me alegraba, pues si mi madre hubiera estado en la casa, le haría sufrir aviñonándome yo de pena, y quizás ocurriesen peores cosas, ya que mi madre era, y aun sigue siendo, y Dios me la conserve muchos años, pues fue lo mejor y lo único que he tenido en mi existencia, mujer de duro carácter, intrépida y valiente hasta no tener el más pequeño temor, de pelearse ella sólo contra todos los moradores de la aldea. ¡Cómo mi madre, nacen en un siglo pocas mujeres! Al día siguiente que era domingo, y por tener en la parroquia a que pertenecía mi aldea, un cura que para demonio había nacido, ya que el muy condenado había conseguido de las autoridades una ley, que no se quién se la había fabricado, pero el caso es que existía, y condenaba a todos los vecinos a oír la Santa Misa, y a no trabajar ni en las tierras, ni en los prados, ni en nada, bajo pena de una multa que la ley considerara justa por ser injusta. Como yo ya no tenía trabajo, pues cuidar los ganados estaba permitido, y aquel gochu de mi antiguo amo desde aquel día tendría que hacer el trabajo que como un miserable esclavo yo le hacía, me levanté tarde del único xergón de fuéa (jergón de hoja) que en la casa había, que lo había industriado de unos sacos, porque todo cuanto poseíamos que era bien poco, al terminar la guerra el honrado vencedor nos lo había robado, y no contentos con esto, todavía fusilaron a mi padre, acusándole de haber robado grandes cantidades de dinero, de haber hecho esto, lo otro, y lo demás allá, y todo porque se le querían cargar cuatro caciques, como se ha hecho en todos los lugares de mi Patria buena. Noté que me dolía el rostro y que le tenía ensangrentado, no pude mirármelo al espejo. porque éste era un lujo que en mi casa no existía, así pues, me fui hasta el río que por detrás de mi casa pasaba, y me lavé como mejor pude, secándome después a las sucias y ásperas mangas de mi mono, y sin desayunar nada, porque en la casa no habla ni la más mínima consolación de comida, me dirigí a oír la misa, ya que yo de pequeñín era muy creyente y religioso. Estando yo enredando (jugando) con algunos otros guaxinus (niños) de mi aldea, en espera que tocase la última campanada para entrar en la iglesia, vi llegar la pareja de la guardia civil y un vuelco de temor revolvió mi ánimo, que casi consiguió ordenarme que saliese corriendo, huyendo pronto de aquel nuevo peligro que me acechaba. Sin embargo no lo hice, porque o no era lo suficientemente valiente, o lo necesariamente cobarde para hacer tal cosa, lo cierto es que cesé de jugar y me quedé mirando para ellos, lleno de temor, de tristeza, de pena. Preguntaron a alguien quién era yo, uno de mis vecinos me señaló, entonces los guardias me llamaron, y yo hacia ellos avancé, cabizbajo, temeroso y desamparado, igual los niños que los vecinos me miraban sin urniar (decir) palabra, muy posible muchos de ellos, tanto fascistas como rojos, vencedores o vencidos, sintiesen una profunda pena al ver aquel niño, desventurado e inocente ruina que dejó la vil venganza de la posguerra, avanzar sin protección ni cariño de nadie hacia los guardias, al fin llegué junto a ellos y me los quedé mirando, no me gustaron sus rostros, que me parecieron dos demonios, entrambos se quedaron mirando unos momentos en silencio mi rostro, en el que se podía leer la despreciable cobardía y nefastosas intenciones, que se enraizaban en el podrido sentimiento de mi amo, pude comprobar que esbozaban una tenue sonrisa, y no pude descifrar, si era que les alegraba observar el sello del martirio anclado en mi cara, o si por todo lo contrario, me dedicaban un consuelo de lastimosa consideración. Qué enano era yo físicamente en aquella lejana y para mi inolvidable, desgraciada y maestrosa mala época, si desde mi distancia también en el momento mi señora prisionera, proyectó mi mente siempre libre, como el misterioso dios que en cada mente humana vive, cuento yo que si me observé ante toda aquella gente, asustados los unos, hartos de maltratos, satisfechos los otros, por formar parte del mando, e indiferentes los restantes por no contar nada en ningún bando, digo que si me vi tan insignificante en mayor cuantía todos cuantos me rodeaban eran, ya que ninguno de ellos optó, en defender a un niño inocente y lleno de temor, que no había cometido más delito que el matar sin querer a un chivo, que era menos cabrón que todos aquellos papalbus humanos. Uno de los guardias con el mosquetón en la mano, me acarició mi corta y jamás peinada cabellera, pues nada más que tenía dos dedos de larga, mi madre me la rapaba al cero para que los abundantes piojos en ella no sembraran la descendencia de sus miserias, y a la par que esto hacía tan despreciable celador de una ley muy poco justiciera, con palabras que pretendían ser cariñosas y amables me dijo: —Ya veo por las caricias que luces en tu rostro, que con todo merecimiento y sin ninguna duda el señor Manín te ha hecho, que eres un niño rebelde, desobediente y malo, que te niegas a decir la verdad, y por lo tanto por todos estos endemoniados pecados irás al infierno, así es, que si ahora mismo no me dices quién fue el que disparó contra el chivo de tu amo, yo también tendré que castigarte. En esto estábamos el guardia y yo rodeados por los vecinos que no decían ni pío, cuando hizo acto de presencia el señor cura, que relevando a la autoridad de su palabra no así de mi persona, me aconsejó apoyando sus frases en la Divinidad de Señor, para que les contase la verdad que me liberaría de todos mis sufrimientos. Díjele al cura lo mismo que al guardia que yo estaba dormido, y que sólo me había despertado al oír al chivo berrar a la par que bajaba por entre los peñascos rodando. La ruda mano de aquel guardia, que seguramente había sido toda su vida un rústico campesino y que la guerra le había liberado de tan honrado lugar para colocarle en el más delicado de los oficios, como es el de servir con dignidad a la Justicia, cuento yo que aquella pesada mano de aquel hombre que pensaba que las personas había que tratarlas como a las bestias con las que él hubiera vivido siempre, dejó de acariciar mi cabeza y sus dedos se aferraron como si fuesen fuertes murgazas (tenazas) a una de mis uréas (orejas), y sonriéndose como si me estuviese el muy hipócrita acariciándome, a la par que me rogaba que le contase la verdad, me apretujaba con tal fuerza, que el dolor que me inyectaba me hacía ver todas las estrellas. Creo que lo que más le molestaba aquel cobarde representante de la ley, no de la Justicia, era que yo, que la vida ya me había forjado en saber llevar el sufrimiento, ni llorara, ni gritara ni menos me quejara de nada, por eso el infame seguía despiadamente con todas sus fuerzas apretándome, aun es hoy el día, que cada vez que me recuerdo de aquel momento mi oreja se pone tan rápidamente colorada, que hasta me molesta el calor que alumbra. Así en este atroz sufrimiento yo me debatía, sin que nadie de los allí reunidos por mí intercediera, dentro del horripilante dolor que me producía aquel estrapayáu d'uréas (retorcimiento, aplastamiento de orejas), cuando llegó mi madre ante la concurrencia, pues como era domingo, bajaba la pobre de aquella aldea donde toda la semana había estado trabajando, trayendo encima de la cabeza una manieguina (cesta) llena de viandas que en el caserío le habían dado a cuenta de su esfuerzo. Cuando mi madre me vio a mí, en tal escarnecimiento, tiró la manieguca al suelo, y llena de una fuerza airada que la multiplicaba, se acercó tan randa como una centella hasta mi verdugo y arrancándole el mosquetón de un fuerte tirón de entre su mano, le pegó con él tamaño golpe encima de sus costillas, que dio con él como si se tratara de un muñeco de trapo en tierra. Antes de seguir con esta cierta historia, voy hacer un inciso, para describir muy someramente cómo era mi madre en aquella época. Era joven, aun no llegaría a los cuarenta años, y a pesar de su juventud, ya había perdido la pobrecita dentro de los mayores sufrimientos que se puedan imaginar, a dos hijos que luchaban en la guerra, a su marido que fuera fusilado y a todo cuanto poseía. Mi madre como perteneciente a la más ancestral raza astur, era rubia, con el pelo del color de la miel, o de la escanda sazonada, tan abundante lo tenía, que cuando lo llevaba suelto y se acuruxaba (agachaba) le tapaba todo su cuerpo como si lo cubriera con una preciosa manta. Sus ojos eran a veces tan azules como el transparente cielo de una mañana de primavera, y en ocasiones eran tan verdes como los mismos campos de nuestra aldea. Era tan pura y recia como la misma madre naturaleza, inamovible en sus decisiones, honrada y justiciera. Era una auténtica astur procedente de la primera raza que pobló las ubérrimas montañas de mi noble tierra, y no una mistificación como somos hoy en día más del noventa por ciento de las gentes asturianas, enraizados con todos los colonizadores de nuestra tierra. Mi madre enojada era una invencible fiera, y tranquila y serena, era tan hermosa y dulce como incomparablemente lo es mi asturiana tierra. Y ya dicho con suficiente claridad como era esta excepcional mujer, vuelvo a centrarme en el desaguisado que mi madre justicieramente preparara, con una valentía y decisión tal, que dejó a todos perplejos y anonadados, pues el guardia que en posición ridícula espanzarrado moraba en el suelo, desde tal lugar miraba con ojos desorbitados a mi madre que con el mosquetón en la mano y a la par que se lo arrojaba con fuerza y mala sangre contra su pecho le decía: ¡Yes un llimiagu, lu mesmu que toes istes xentes que conxentíen, qu'dellantri de la mesma ilexia del Faedor, y'en prexencia d'isti cura escosáu de coyones ya xusticieres razones, lú mesmu que tous vuexotrus que sois una cabaná de baldreyus, que tu que yes un cachiparru, martirizares a isti nenín pequenu, ya s'ístu faedis con miou fíu qu'entavía 'l probitín non sabe dúnde come, ¿qué faeredis con les prexones mayores? (Eres un rastrero baboso, lo mismo que todas estas gentes que te consienten, que delante de la iglesia de Dios y ante la presencia de este cura que no tiene ni cojones, ni justicieras razones, lo mismo que todos vosotros, que no sois nada más que un rebaño de cobardes, que tú que no eres nada más que un parásito martirizaras a este pequeño niño. Y si esto haceís con mi hijo, que todavía el pobrecito no sabe de dónde come, ¿qué hareis con las personas mayores...?). El otro guardia que sin lugar a dudas parecía un hombre con mejores sentimientos que el gusano que me había martirizado, intentaba sujetar a mi madre propinándole palabras que le aconsejaban que no complicara más las cosas, mientras que su repugnante compañero se levantaba del suelo, y ya con el arma entre sus manos, la enarboló por encima de su cabeza en amago de dejarla caer encima de mi madre a la sazón que con una inquina maligna y cobardosa le decía: ¡Si fuese usted un hombre, ahora mismo le partía la cabeza en dos para que al final de su existencia comprendiera usted, que el deber de todo ciudadano es respetar a la ley! A lo que mi madre le respondió de la siguiente manera: —Si you fora un home, a usté había qu'allevantalu dóu tá, p'ancuandiálu debaxu tierra, que ye 'l llugar quéi cuerresponde a la xentuza baldreyante comu ye usté. Ya tocante a la ley que reprexenta, que ye tan betchá de maldáes comu usté mesmu, pásula you ya toes les prexones decentes pente les piernes ya mexamus per echa. ¡Perque isa lley que tantu cacaréa achuquinóu ya t'achuquinandu a fatáus d'iñocentes, sin respetar nin al vietchu que t'encantu la xepoltura, nin al xoven qu'entavía non golióu 'l tafu de papalbus ya rapiegus que tienen tous los comedores que la endubiechan y'esmarachen! (Si yo fuese un hombre, a usted había que levantarle del lugar donde se encuentra para enterrarle bajo tierra, que es el sitio que le corresponde a la gentuza cobarde como lo es usted. Y tocante a la ley que tanto cacarea, que está tan rica de maldades como usted mismo, la paso yo y todas las personas decentes por entre las piernas y meamos por ella). (¡Porque esa ley que usted representa, ha asesinado y está asesinando a muchos inocentes, sin respetar ni al viejo que ya se encuentra al borde de su sepultura, ni tampoco al joven que todavía no se ha olido, el característico mal hedor que emana de los comedores, indeseables y ladrones que la han hecho, así como ustedes que atropelladamente obligan a punta de pistola y látigo a que se cumpla!). Aun puedo ver en los rostros de todas aquellas gentes que nos rodeaban, desde esta asquerosa celda donde viviendo el presente que me aprisiona en esclavo de unas injustas ordenanzas, mi mente desdoblándose en dimensiones pasadas, añora con tristezas y alegrías, las primeras alumbradoras fuentes de toda mi desgracia. Sí, veo los ojos asustados de algunos de mis convecinos, que al escuchar aquellas graves y acusadoras palabras que mi madre airada, enloquecida y por toparse en su justo desquiciada, le decía a aquel guardia que tan cobardemente la amenazaba. Sí, veo como todos ellos con tristeza pensaban, que mi madre no iba a salir de aquel asunto bien librada. Pues en aquellos tiempos por menor delito, al paredón de fusilamiento llevaban a personas más recomendadas. Vi los ojos de aquel guardia ruin y rastrero, vilos cómo se llenaban de una alegría satánica, quizás en otras ocasiones ya por él vivida, cuando a tantos inocentes martirizaba o asesinaba. Vi cómo dejó de amenazar a mi madre, cómo colgó el mosquetón de su hombro, y metiendo la mano sonriendo canallescamente en su macuto, sacó unas relucientes esposas con las que se disponía a encadenar a mi madre en el lleldar (acaecer) que le decía: —La voy a llevar a usted y a su hijo detenidos hasta el cuartelillo, y allí, le enseñaremos a usted a respetar la ley y el orden, ya verá usted cómo cuando nosotros la dejemos, no se le ocurrirá jamás ofender a la ley y al régimen, ni aun en su propio pensamiento. Y en cuanto a su cachorro, que parece ser tiene su misma casta, también le enseñaremos a decir la verdad aunque tengamos que arrancarle la lengua. Fue entonces cuando uno de los dos principales caciques de la aldea, que también ye menester que cuando encarte les diga cómo eran, le dijo al guardia con palabras amenazadoras: ¡Dexe tranquíl ista muyer ya 'l sou fíu, pos güéi mesmu vou cuntaye you 'l sou xefe la clás de guardia que ta fechu. (Deje tranquila a esta mujer y a su hijo, y hoy mismo le voy a contar a su jefe la clase de guardia que está hecho, que se ha dejado desarmar por una mujer cuando cobardemente usted martirizaba a su hijo, poco puedo poder yo si no le hago catar covixu noitre ufixu (oficio), perque nisti de guardia paeme amindi que nun ten llixa (arte, valer, etc.). La fuerza y poder que tenían aquellos desalmados caciques en aquellos tiempos de desalmados vivires, achindi mesmu xuntu lus mious güétchus (allí mismo frente a mis ojos) quedaba bien claro, porque aquel guardia aviñonáu de miéu (lleno de miedo), se justificaba rastrera y servilmente pidiéndole perdón aquel hombre que no había sido en toda su vida nada más que un verdadero canalla, per ístu miou má noxá fasta cuaxí la llocura dista maneira le falóu (por esto mi madre enojada hasta casi la locura de esta manera le habló). —Lu que me faltaba per uyír, que tena que debéi cumplíus a isti baldrayu d'achuquín, que dexóu la nuexa 'ldina xemá de güerfaninus dexamparáus de la mán del Faidor ya de lus homes. (Lo que me faltaba por escuchar, que tenga yo que deberle favores a este cobarde de asesino que dejó la aldea sembrada de huérfanos desamparados de la mano de Dios y de los hombres). ¿Nun foste tóu sou banduerru de lus enfermus el que denuncióu 'l miou home paque me l'achuquinaren na cárxel d'Uviéu? (¿No has sido tu comedor, canalla de los infiernos el que ha denunciado a mi marido para que me lo asesinasen en la cárcel de Oviedo?). ¿Ya con lus fíus de Manolón el Gocheiru...? ¿Qué foi lu que fixiste conechus baldrayán? Que yeren un par de rapazus más bonus qu'el pan d'escanda qu'enxamás fixerun mal a naide, ya cundu taben per aquíndi de millicianus, ya tóu t'encovaxabes fugáu per les branes, tóus xapiemus na cabana que t'empayaretabes, ya tantu nuexóitres perque yeras veicín comu aquechus ñocentinus rapazus qu’achuquinasti deximiémuste xempre pa que nun te prendieren. Que fatiquinus forun lus probetayus rapazus, y'anxín pagarun con las sous vides les sous fatezas, pos se te viexen deñunciáu, nistes gores tabes fechu 'n meruxéiru de merucus, xustamente lu que yes, y'echus taríen vivus al lláu de lus sous pás. (¿Y qué has hecho con los hijos del Cerdero?, que eran un par de mozos más buenos que el pan de escanda, que no han hecho más mal los pobrecitos, que cuando fueron al servicio militar por la quinta; y estuvieron por estos contornos de milicianos, mientras que tu andabas por la braña huido, y sabiendo nosotros en la cabaña donde te refugiabas, no te hemos denunciado porque eras nuestro vecino, aunque tuvieras la idea política que te diera la gana, que no debe de ser ninguna, porque te parió tu madre canalla desde la entraña, pues como te estoy diciendo, tanto aquellos grandes rapazos como nosotros, te olvidábamos siempre para que nunca te cazaran. ¡Qué tontos fueron aquellos pobres y desgraciadinos muchachos, y así pagaron con sus vidas sus tontezas, pues si te hubiesen denunciado, a estas horas, tu estarías hecho una verbena de gusanos, que ni más ni menos es lo que eres, y ellos estarían vivos al lado de sus desesperantes padres!). Todos escuchaban a mi madre silenciosos y asustados, considerando algunos con tristeza, que mi madre se había vuelto turulata (loca) para atraverse a manifestar acusadoramente ante los guardias, el cura y el pueblo, lo que todas las gentes de la aldea sabían que era cierto, pero no se detuvo mi madre en el acuse que le hacía aquel villano de todas sus bellaquerías, pues al no encontrar nadie que la importunara, siguió con su palabra y con igual fuerza mortificándole de esta manera: —E nus tiempus d'endenantes, cundu lus roxus mandaben lu mesmu que vuexotrus facedis nagora, non trañia l'esquilona de l'ilexa p'axuntanus en conceyu p'uyír la misa tres el cura, perque pieschada taba la casa del Faidor, ya con lus curas lus roxus nagua querían, peru a pesar de tar tan lexus del Faidor, a naide s'achuquinóu n'aldea, ya se morrierun un par de rapazus, fói nel frenti, peru nagora que tenemus l’ilexa 'l entestate, y'un cura que coyius de la man quiér chevanus a tóus pel atayu de non sei que Dios, ya non sei que cielu, pos con tou isti telar, entremedáu de cures, ya caciques comu lu yes tóu, de confexones, mises ya xermones, achuquinasteis n'aldea 'n poucus dies, más xentes que de mala manera, enxamás de lus xamases en Asturies murrierun. Se tóu xupiés so lladrón achuquinante, lu mesmu que toes istes xentes que m'acorrelan, lu que you tenu xufriu nes comunicaciones de la muerte que se encaldaben na cárxel d'Uvieu, dúnde 'l miéu ya 'l espavoríu facien fuercia, únde 'l fríu enxenebráu la entraña te queimaba, únde les chárimes esbocáes en el glayíu xapoixaben, atristeyáus ya dollores qu'eszarapicaben, tous lus xentíus de cuantus escuchaban. Non puéu apoixar de mious videtches, lus güeyus enfervecíus de aquechus homes, qu'agoxáes allumbraben engafuráes chárimes, con les manes tembluqueántes per el miéu, acoyendu con desesperación las rexes de fierru, que non lus dexaben en postreira vez, abrazar a la sou muyer ya lus sous fíus, qu'ameruxáus de cariñu, ya betcháus de dollor, choraben ya glayaben, xiringáus per el amore que profexaben naquel home, que yera 'l pá de lus fíus, el mantín desous quereres, y’l caidonal del sou llare. Naide algamía per mor de aqueches rexes de fierru entemedades, falagar cómu postreira despedida, a la muyer nin al home, nin lus pequeninus fíus, que güerfaninus naquecha nueche diben quedaré, perque banduerrus baldreyus lu mesmu que tóu, lus deñunciaben y'acusaben de faer fatáus de couxes, que ni nel xoñéu lus probetayus dacuandu lleldaren. Tóus nun mirabamus atristeyáus per debaxu la borrina qu'acobertoriaba lus güeyus encarnispáus pe les chárimes, ya lexus de falanus tantes couxes, nel tiempu tan escosu que nus daben, esfaíamonus en playíus choramiqueirus llastimeirus e nes fanes más mortales. Enclicáus tous per un dollor que nes entrañes esquiciáu t'esgarduñaba, tabamus fatáus de xocenes muyeres que güéi toes viudes y'esgraciaínes semos, enlloquecides y'engarrinchades a les rexes que a la llibertá ya la xusticia trincotiaben. Nagua podiamus decinus, perque la pallabra afogábase na conguetcha qu’el alma esfaída pe la tristieza sacupaba, sous penares nel gargüélu, a munchus el dollor añuedábayes el celebru con tal prietura, que esmurgazábanse col xentíu perdíu nel enllabanáu xuelu. Alcuérdume comu s’agora mesmu fora, ya xamás de lus xamases tal desxusticiáu, endiañáu, baldreyóuxu ya chuquinamientu de xentes abondes d'eches tan iñocentes comu isti rapacín, que la mesma lley qu'achuquinóu a suo padre, martirizóulu a él, ante 'l cura, que mangonéa la mitá la aldea, y'isti banduerru de cacique dumeña entrambas partes, ya tous voxoutrus qu'empaparáus per el miéu, olvidósebus defender tou lo güenu per lu que lus vuesus homes llucharun ya morrierun ¡Sin alcuerdume d'aqueches canallesques comunicaciones que se lleldaben na cárxel d'Uvieu, ya non esborraránseme de les mious vidatches metantu que la vida me acompañe! (En los tiempos ya pasados, cuando los rojos mandaban lo mismo que vosotros hacéis ahora, no tañía la campana de la iglesia, para llamarnos y rejuntarnos a todos en fraternal comunidad, para escuchar la misa detrás de un cura, porque cerrada estaba la Casa de Dios, y con los curas los rojos no querían saber nada. Pero a pesar según parecía de que se encontraban muy lejos del Hacedor, a nadie asesinaron en la aldea, y si han muerto un par de jóvenes, ha sido luchando en el frente. Sin embargo ahora, que tenemos la iglesia siempre abierta y un cura que asidos de la mano, quiere llevarnos a todos por el camino más corto para alcanzar, no sé a qué dios, ni tampoco a qué cielo, pues con todos estos sucederes que ahora están pasando, entretejidos por los curas, y por caciques como lo eres tú, de confesiones, misas y sermones, habéis asesinado en la aldea en pocos días, más gentes que de mala manera, jamás de los jamases no contando estos tiempos, en todo Asturias han muerto. Si tu supieras so ladrón y asesino, lo mismo que todas estas gentes que nos rodean, lo que yo he sufrido en las famosas comunicaciones de la muerte que se hacían en la cárcel de Oviedo, donde el miedo y el pavor, hacían fuerza, donde el helado frío que el temor producía, al mismo tiempo las entrañas te quemaba, donde las lágrimas deslocadas en gritos lastimeros se posaban, haciendo tristezas y dolores tan inmensos, que despedazaban todos los sentidos de cuantos escuchaban. No puedo apear de mi cerebro los ojos enardecidos de aquellos hombres, que a cestadas alumbraban envenenadoras lágrimas, y con sus manos temblorosas por el miedo, cogían con desesperación las rejas de hierro, que les prohibían por última vez, abrazar a sus mujeres e hijos, que llenos de cariño y ricos de dolor, lloraban y gritaban desesperadamente, movidos por el amor que profesaban a aquel hombre, que era el padre de los hijos que quedarían ya para siempre desamparados, el amante esposo de sus quereres, y el fuerte guía de sus lares. Nadie alcanzaba por la causa de aquellas rejas de hierro fuertemente entretejidas, halagar como última despedida, a la mujer ni al hombre, ni a los amados y pequeños hijos, que huerfanitos aquella noche si iban a quedar, porque indeseables cobardes lo mismo que tu eres, les habían denunciado y acusado, de haber hecho muchas y malas cosas, que ni en el sueño los pobrecitos, jamás ni habían pensado. Todos nos mirábamos entristecidos, por debajo de la niebla que nublaba los ojos enrojecidos por las lágrimas, y lejos de hablar de tantas cosas en el tiempo tan corto que nos daban, nos deshacíamos en lamentos lastimosos, que nos precipitaban en los abismos más mortales. Agachados todos por un dolor que en nuestras entrañas enloquecido sin piedad las arañaba, estábamos en aquella triste ocasión, muchas jóvenes mujeres que hoy todas viudas y desgraciadas somos, enloquecidas y agarradas con desespero a aquellas rejas, que a la Libertad y a la Justicia pisoteaban. Nada podíamos decirnos, porque las palabras ahogábanse en la garganta, que el alma deshecha por la tristeza, vertía en ella sus penares. A muchos el dolor les aprisionaba el cerebro con tal fuerza, que se desvanecían privados del sentido entre las losas que poblaban el suelo. Recuerdo como si ahora mismo estuviese sucediendo, y nunca jamás, tal injusticia, endiablada cobardía, y canallesco asesinamiento de gentes, muchas de ellas tan inocentes como este pequeño, que la misma ley que asesinó a su padre, le está martirizando ahora, precisamente ante la presencia del cura, que es el dueño de la mitad de la aldea, y de este indeseable de cacique, que domina entrambas partes, y de todos vosotros que llenos y dominados por el miedo, os olvidasteis de defender todo lo bueno y hermoso, por lo que vuestros hombres lucharon y murieron). (¡Sí recuerdo aquellas canallescas comunicaciones que se hacían en la cárcel de Oviedo, y que ya nunca podrán borrarse de mis sienes, mientras que la vida me acompañe!). Recuerdo perfectamente cómo todas aquellas gentes escuchaban a mi madre entre asombrados, y compasivos, entre temerosos avergonzados y ofendidos, y quizás hubiesen escuchado muchas más injusticias que habían hecho no los caballeros y valientes soldados, que denodadamente lucharon hasta conseguir la victoria, ni tampoco las juventudes que militaban en el partido triunfador, sino las gentes maduras, caciques que habían conservado la vida en entrambos bandos, que llenas de un odio vengativo y endiablado, habían hecho ellas más muertes criminales en la paz de la posguerra que todos los leales luchadores de enemigos bandos. Digo yo que mi madre con su cordura de mente les hubiese seguido acusando, si el cura, muy oportuno y diplomático, como son todos los religiosos de carrera larga, no se ausentara sin decir palabra, y ordenara al sacristán que tocase la última campanada, para entrar a la iglesia con el fin de escuchar la misa. Y ahora diré, que mal dicho está que yo diga que el sacristán tocase la campana, porque no había tal campana, ni en la iglesia de mi aldea ni en ninguna otra en todo el valle, ya que los rojos, se las habían llevado todas, no sé con qué fin ni propósito, como tampoco puedo comprender porque quemaban los santos que jamás les harían ningún daño, y dejaban con vida a indeseables como los caciques asesinos de mi aldea. Lo cierto es, que como campana de la vieja iglesia de mi aldea, había un trozo de raíl colgado del pórtico con una alambre, donde aporreaba el sacristán, con un martillo medio deshecho de los de cabruñar la guadaña. Nada más que el toque comenzó hacerse sentir, fueron las gentes desfilando tras la llamada de la postrera campanada, sin que nadie se osara replicarle a mi madre ni tan sola una palabra, bien fuese de desagrado o de conformidad con cuanto había enardecidamente manifestado. Todos se adentraron en la casa del Señor donde yo creo, que si el Nazareno pudiese apoixase (apearse) de la Cruz, no dudo que a todos ellos una tocata de barganazus les esfargayara. (Paliza de palos que en ellos prodigara). Dejó mi madre de reñir a voz en grito, pero siguió haciéndolo muy quedadamente, a la par que con gran remango recogía su cesta, que colocándola esta vez debajo el brazo, nos encaminamos para nuestro lar, mientras que aquellas gentes, culpables unas e inocentes las otras, le rogaban a Dios, los unos por sus pecados monstruosos ya cometidos, que en El no habían pensado cuando los ordenaban, los otros, quizás le pidieran paz y prosperidad para ellos, sus cosechas y ganados, pero Dios no escucharía ni menos ayudaría, ni al pecador tal vez arrepentido, ni al inocente libre de pecado, y lo sé por propia experiencia, porque yo, tantas veces le he llamado, suplicado y rogado, siempre a cuestas con el temor, la miseria y el desprecio que el mundo en mi había sembrado, y jamás El se dignó ni tan siquiera escucharme, porque si me hubiese escuchado, y no remediara con prontitud ni nefastoso sufrimiento, yo diría ya sin el menor equívoco, que el Dios que todos tememos y adoramos, no es nada más que un diablo. Y esto sin lugar a dudas es así, porque Nuestro Señor está harto de nosotros hasta la misma coronilla, y por eso pensó ya en inmemoriales tiempos, que o liquidarnos a todos, y olvidarse sin pena y con prontitud del mal invento que había industriado, o dejarnos vivir a nuestro aire, sin preocuparse ya para nada de nuestros haceres, hasta que la muerte nos lleve a su presencia. Caminaba yo detrás de mi madre, sujetándome con la mano mi dolorosa y sangrante oreja, que más doloroso sufrimiento me había reportado, cuando aquel imbécil y canalla de guardia me la había retorcido, que si me hubiesen molido todo mi cuerpo a palos. Llegamos a la postre a nuestra humilde casa, y siempre sin parar de reñir mi madre, de maldecir y de amenazar, estongóu 'l llar (limpió la cocina) de añejas cenizas, y con la rapidez con que ella solía hacer las cosas, tizóu ‘l fuéu (prendió el fuego) y después, puso un cazo lleno de agua con sal y unas hierbas (que ahora no sé cómo se llaman, pero que son muy buenas para las heridas) a hervir, y mientras que hervía, s'encaldóu nel trabayu de pulgar patacas (se hizo en el trabajo de mondar patatas), de las que había traído de la aldea de donde venía. Cuando el agua estuvo en su punto, que fue en el momento que ella terminara de aliñar las patatas ya listas para ser fritas, se dispuso mi madre a curarme, y al tenor que lo estaba haciendo, y viendo yo en su rostro retratado el cariñoso sufrimiento que por mí sentía, ella como siempre intentando disimular toda emoción, me preguntó dando muestras de un enfado cariñoso, ¿que qué era lo que había sucedido, o en qué líos me había yo alojado, para que los guardias me hubiesen puesto el rostro como un Ecce Homo? —Díjele a mi madre que el guardia no me había hecho nada más que estrapayáu l'uréa (deshecho la oreja), y que las otras heridas me las proporcionara el amo Manín, por las causas del condenado cabrón que ustedes ya saben. —Vi cómo las recias manos de mi madre temblaban al tenor que a mis heridas con aquella agua milagrosa me lavaba, sentí cómo su voz enardecida juraba y perjuraba contra aquel Manín de los infiernos, al cual ella decía, le iba a colgar la foiz (hoz) del pescuezo. Dio por terminada mi cura y en instantes me preparó la comida, que consistía en un buen cazo de patatas fritas con grasa de tocino, un gran cantezu (pedazo) de pan de escanda, y un escudiecháu de lleiche con borona (taza de leche con pan de maíz), y ya fartuquín fasta ‘l rutiar (harto hasta el eructo), preguntele que si podía ir a dar una vuelta por la aldea, a lo que ella me respondió afirmativamente, recordándome con amenazas, el que non m'engarricra con lus oitres rapacinus. (Que no me pelease con los otros niños). Cuando me dirigía al lugar donde todos los chicos por costumbre teníamos de reunirnos para enredar (jugar), en una de las callejas de mi aldea, me topé con Pelayu, que seguramente habría abandonado a su amo en el monte, por el extraño de no verme a mi como sucedía siempre. ¿Porque qué animal o persona con sentimientos nobles y cariñosos, podría vivir en la soledad del monte en la compañía de una repugnante bestia, como lo era Manín nuestro amo...? Viome primero Pelayu que yo a él le avistara, y casi estoy por asegurar, que me había olfateado antes de que yo desembocara en la calleja, donde él buscándose la vida por todos los rincones husmeaba. Porque yo jamás había visto a Manín, darle al pobre de Pelayu de comer nada, ya que Manín solía decir dándoselas siempre de razonero eficiente, que el perro no se le podía dar la esllaba óu llabaza de fregar lus cacíus (las aguas sucias residuos de lavar los cacharros de la cocina) porque estaban los bracus na cobil urniándu per llapalas (cerdos en el cubil gruñendo por tomarlas), que al perro lo único que se le podía dar, era aquello que no tuviese aprovechamiento para nada, como les llixes de les vaques cundu betchaban, de las uvées ya les cabras, óu cuallesquier oitra molicie que paque nún fediera menester yera encuandiála (como las libraduras de las vacas, de las ovejas y las cabras cuando parían, o cualquier otra porquería que para que no oliese mal, fuera necesario enterrarla). Vino Pelayu hacia mí envuelta su alma perruna por una gozasa alegría, pero me di cuenta con pena profunda, que no hacía tal acercamiento dentro del desenfado y gracial camaradería que en todas las ocasiones él conmigo usara, pues por primera vez mi buen Pelayu, para acercarse a mí, rastreramente se arrastraba, no era por el miedo de que yo le apaleara, ya que jamás ni de palabra le había ofendido, era sin duda porque se sentía muy avergonzado de haberme abandonado la pasada noche, cuando tan triste y solo me encontraba, y quizás más le necesitara. ¡Pobre Pelayu! ¡Qué alma más humana tenía, y a cuántos humanos, el alma de los rabiosos perros les dirigía! Me agabuxé (agaché) a su lado, envuelto yo por una sana, jovial, y angelical alegría, le besé su rostro varias veces entusiasmado, y acaricié con gozo su fino y sedoso cuerpo, y olvidándonos entrambos él de su cobardía y yo del rencor que pudiera por su gesto guardarle, nos fusionamos en un abrazo risueño y cariñoso, donde él dando pequeños ladridos por los que manifestaba su alegría y pena, me lamía una y mil veces las heridas que adornaban mis mexietchas (mejillas), y quizás se estuviese jurando, que aunque le costase la vida, nunca de mi lado se alejaría. Toda aquella tarde, estuve jugando al «llanque» y a la «palombietcha» con el único amigo de verdad que en la aldea tenía que se llamaba Muel. Pobre amigo mío, murió cuando apenas tenía veintiocho años, reventado por el más duro y esclavizante trabajo, que desde su niñez y en mi compañía, fustigados por el hambre y la necesidad, entrambos y dos a las severas órdenes de su padre, como serradores en casi todos los montes de mi Asturias, habíamos llevado a cabo, al final, su cuerpo ya deshecho, explotado y gastado, fue consumiéndose en la triste soledad del sanatorio del Naranco, donde murió devorado por una tisis galopante. Tenía Muel dos o tres años más que yo, y sin embargo éramos los dos de la misma estatura, y empezamos a serrar madera manualmente los dos en el mismo día, teniendo yo en la sazón, tan sólo trece años, fue nuestro maestro su propio padre, y nos trataba como nadie se puede imaginar, ya que no había día, que no nos untara ‘l focicu (nos azotaba) por lo menos un par de veces. No es que aquel hombre y excepcional trabajador fuese malo, no nada de eso, es que el pobre precisaba por fuerza mayor, para poder desarrollar el duro trabajo del serrador, que nosotros hiciésemos el trabajo de hombres y no éramos nada más que dos niños. Digo yo que aquella tarde, le conté a mi amigo Muel, como había encontrado en la montaña la cueva de las armas, y así hablando de nuestros proyectos, acordamos que al día siguiente subiríamos hasta ella, para jugar hasta cansarnos con aquellos juguetes de verdad. Así es que a la oscurecida retornamos cada uno para su casa, saboreando por adelantado lo felices que al día siguiente habíamos de ser. Caminaba en pos de mí, tan contento y satisfecho como siempre mi buen Pelayu, sin preocuparse para nada de que él, era un esclavo de Manín, y no un ser libre que pudiese hacer lo que más le conviniese, pero al llegar a la esplanada donde asentada estaba la bolera, lugar clave donde se reunían todos los vecinos de la aldea, después que concluían sus trabajos, bien fuese para charlas y cambiar impresiones, o para jugar unas partidas a los bolos, como cuento, allí estaba Manín, en diálogo con unos vecinos, ya de retirada para su casa después de haber encerrado las cabras, cuando vio a su desleal Pelayu, que muy contento y moviendo con gran felicidad su rabo, me acompañaba a mí, como si yo fuese en vez de él su amo, dejó a su contertulio con la palabra en la boca, y cambiando su pacífica charla por la riña loca, embistiome a mi con ofensiva y pecaminosa palabra, al mismo tiempo que con la vara que portaba en su mano, descargó sobre el confiado Pelayu tal varazo, que a quedarse el pobre tan sólo un segundo condoliéndose del acuciante dolor que en su cuerpo se anidaba, seguramente que hubiese llevado sobrada ración de varazos, que fácil la dejarían sin vida in situ. Pero no hizo tal cosa mi buen Pelayu, sino que salió huyendo como alma que se lleva el diablo, lanzando en el aire ladridos, que yo creo que no eran por el profundo sufrir que le proporcionara el castigo, sino que en su lenguaje, seguramente maldeciría aquella bestia con figura humana, que era capaz de azotar despiadadamente a un inocente niño, o de asesinarle a él mismo, que no se encontraba con más culpa, que de despreciar a su amo, por canalla y miserable. Y lo propio que Pelayu hizo, no lo dejé yo para más pensado, y a la vez que me perdía en la carrera, huyendo de aquel reptil repugnante y asqueroso, recuerdo que con rabia enloquecida yo le dije: ¡Fíu de put, baldreyu, llimiagu! (Hijo de puta, cobarde, rastrero, baboso..., etc., etc.). Pero miren ustedes por donde, estaba mi madre allí cerca en casa de una vecina hablando de sus cosas tranquilamente, cuando al sentir al Manín que me ofendía, al perro ladrar por la caricia que había recibido, y a mi insultándole poniéndole como un pingayu (de lo peor), salió mi madre de casa de su vecina, con todos sus muchos ánimos aviesporáus (envenenados, aguijoniantes), y cogiendo un palo que allí a mano había, bien seco y sudado, porque hiciera su servicio sirviéndole de mango a una fexoria (azada), se dirigió con extrema rapidez y silenciosamente al lugar donde Manín estaba, y sin decirle ni una sola palabra, empezó a darle palos con aquel formidable mango, que la suerte a Manín le cupió de que nuestros vecinos la detuvieran, porque sino, creo que le hubiese matado. «LA MULTA O EL REFORMATORIO» Al día siguiente, mi amigo Muel, yo y Pelayu, subíamos alegremente hacia la montaña, con locas ansias de llegar pronto a la cueva, con el infantil y firme deseo, de jugar hasta saciarnos con aquellas armas, recuerdo a mi querido amigo, futuro candidato al igual que yo, a la penosa esclavitud que como serradores nos aguardaba, la veo con su sana sonrisa, pintada en sus pequeños y vivarachos ojillos azules, acariciar una y otra vez, con una alegría inmensa aquellas armas, no existía para nosotros en el mundo, en aquellos felices momentos, nada que pudiésemos apreciar tanto, como aquellos mortíferos juguetes, de los que en la sazón, éramos los únicos señores y dueños, nos hallábamos fuera de la cueva, enredando cada uno con su escopeta, y una canana repleta de cartuchos colgada del hombro a la bandolera, Pelayu, desentendiéndose de nosotros mitigaba su hambre cazando grillos y mariposas, o cualquier otro insecto que plugiérale y fuérale rentable para entretener su enflaquecido estómago. Después de cansarnos de hacer la instrucción marcando el paso con la escopeta al hombro, emulando a los soldados cuando hacían prácticas en nuestra aldea, yo le dije a mi amigo señalándole el lugar, que desde aquel mismo sitio, yo había tumbado de dos certeros disparos al cabrón de mi amo. Muel, sacando dos cartuchos de la canana y metiéndolos dentro de la recámara de su escopeta, me dijo que él también pudiera haberlo hecho, y para asegurármelo de que no marraría el tiro, me señaló una piedra rojiza que había muy cerca de donde muriera el chivo, y a la par que se ponía la escopeta en el hombro para materializar lo que había asegurado, me decía ilusionado: —¡Fíxate Xulín!, ya veras cómu la desfaigu nun fatáu de cachiquinus—. (—¡Fíjate Julín!, ya verás como la deshago en mil pedazos—). El doble disparo retumbó dentro del natural silencio de la montaña, como si se tratase de un ruidoso trueno de las tormentas de los veranos, las águilas y los cuervos, así como todos los pájaros y animales que moraban por aquellos aledaños, moviéronse de sus lugares, graznando las aves al levantar el vuelo, y quizás las alimañas agudizasen al oído para saber el peligro que pudiese traerles aquel espanto. Hasta Pelayu dejó su caza insectívora para ladrar desaforado, como si presintiera que otro cabrón había sido abatido, que le haría de nuevo volver a hartarse, o tal vez nos estuviese reprimiendo, queriendo con su lenguaje decirnos, que aquella xuxeante folixa (crecido ruido, alegría, juerga, etc., etc.) que tan amanicomiadamente entamábamos (enloquecido ruido que hacíamos) no iba a reportarnos buenos resultados. Lo cierto fue que mi querido amigo Muel, no atinó a deshacer aquella rojiza piedra contra la que había disparado, y yo alegrándome por su fracaso, cargué con rapidez mi escopeta, me la puse en el hombro, y disparé contra aquel blanco otros dos disparos, tampoco pude yo hacer puntería, y él mofándose de mí, cargó de nuevo su escopeta con notoria alegría, a la vez que me aseguraba que de aquella no fallaría, volvía a disparar sin importarle para nada el tremendo culatazo que nos solían dar aquellos guerreros artefactos. Y así, una y otra vez, atenazados por un gozo y felicidad que nunca con tanta fuerza a nuestros juveniles espíritus había con entera libertad creado, disparábamos con alegría ilusionada contra aquel aproxetáu cuctu (enrojecida piedra), creyéndonos guerreros invencibles, o cazadores afamados. Muy posible yo me creyera un jefe poderoso, justiciero y honrado, que cada disparo que hacía, l'eszarapaba les vidatches d'uno de lus baldreyus homes, que habíen achuquináu ‘l miou padre. (Le deshacía las sienes de algunos de los cobardes hombres que habían asesinado a mi padre). Lo cierto fue, que tras de quemar veintitantos cartuchos cada uno, la piedra seguía en su sitio, y nosotros un poco desilusionados, hicimos un pequeño descanso, en el que acordamos cambiar de blanco. Disponíamos de nuevo hacer más atinadas prácticas sobre el rugoso y fuerte tronco de una encina, cuando Pelayu salió de junto nosotros y con apremiante prisa ladrando, contra un intruso que nos visitaba, guiado al parecer por el atronador ruido, que con nuestros alegrativos disparos formábamos. Era nuestro mal recibido visitador un rapazacu (mozalbete) que andaba por aquellos montes a la caza de la perdiz, que había endemasía nutridos bandos, que bajaban a veces hasta los sembrados d'arbeyinus y'oitres semáus (de guisante y otros sembrados) más alejados de la aldea, y ni el gran espantapáxaru tenía llixa de xebrayus (espantapájaros tenía fuerza para espantarlos). Jerónimo se llamaba aquel jovenzuelo indeseable, que había heredado de su padre toda la cobardía y males tales, que muchas gentes de mis lugares, le estarían rabiosa y odiativa, despreciable y asquerosamente maldiciendo, hasta que el Hacedor les llevara de este mundo tan poco lleno de humanidades. Era hijo de este sujeto tan maldecido, cacique de mi aldea con vuelos tales, que no del todo satisfecho con enviar para el otro barrio algunos de sus inocentes convecinos, en el acaecer se dedicaba, a que a sus vecinos la ley, que había, muy moldeable para dar por buenas todas las denuncias avaladas por caciques facciosos como él, se ensañara con crecidas multas, que al no tener dinero la gente aldeana para satisfacerlas, tenían que vender parte de sus ganados, y sabedores los tratantes por ser lobos de la misma camada aunque con diferente collor (color), que los campesinos tenían que vender sus reses con abonda priexa (mucha prisa) para satisfacer aquellas multas antes que se enrodietcharen (enredaran) peores males, pues como cuento, aquellas aves de rapiña de tratantes, se unían todos de tal manera, que lograban desbaratar los mercados hasta tal punto, que más que comprar, lo que hacían, era robar dentro de la ley a los aflijidos y siempre maltratados campesinos. Al quedarse los desdichados aldeanos sin sus ganados, por la causa de aquellas multas, que la verdad era nadie sabía que era lo que castigaban, aquellas asesinantes multas que la ley les inxertaba (injertaba), que les hacía dentro del acuciante temor que en aquel lleldar (ácaecer) era aterrante, deshacerse de sus ganados para pagar tan diabólicas y desnaturalizantes sanciones. Y como los campesinos, por lo menos en todas las embrujadoras aldeas de mi melgueira tierrina (dulce tierra), y me supongo que tal sucederá en todas las aldeyuelas del mundo, sin ganados de tiro no pueden trabajar sus erus (tierras), tenían que por fuerza mayor, agenciárselo aunque fuese dentro de las más viles condiciones, y así, el canalla de cacique de mi aldea, daba vacas, yegüas, cabras, y ovejas a la comuña (condición) que tan sólo el agobio de la desesperante necesidad hacíales aceptar, con lo que se condenaban a ser esclavos de un ganado que no era de ellos, siendo en la mayor parte de las ocasiones las ganancias completamente nulas, pues si una res se moría, se despeñaba, la mataban los lobos o la devoraba el oso, no la perdía el dueño, sino el comuñero, y así, de esta miserable forma, este canalla de cacique, explotaba vilmente a muchos campesinos que por imperativa necesidad, eran comuñeros de este indeseable asesino, que no había hecho la guerra en las trincheras, porque su cobardía era tan grande, que le había obligado a pasar toda la contienda escondido en los montes, y ahora que la guerra ya terminara, era cuando él verdaderamente la hacía, en la entristecida y enlutada paz que poseían las gentes de mis aldeas. ¿Cuántos despreciables seres como este nefasto individuo había en mi Patria... ? ¡¡Yo creo que honradamente debemos todos de reconocer, que había un par de ellos en cada aldea, y en las villas y ciudades me supongo que morarían muchos más!! Cuento que llegó el Jerónimo con su escopeta al hombro acompañado de su perro perdiguero ante la nuestra presencia, y ufanándose altaneramente quizás pensando que nos iba a hacer, lo que le diera la gana, nos dijo con apariencia muy enojada, al mismo tiempo que nos ofendía con sus palabras: ¡Haber decirme pronto, ¿dónde habéis robado estas escopetas?, si no queréis que vos falague ‘l llombu con ista bardiaca! (que nos moliera a palos todo el cuerpo con una vara que portába en sus manos). No despegó sus labios en el momento mi amigo Muel, porque el padre de aquel llabasquín (cerdo pequeño) era el dueño de los ganados de su casa, y por aquello de que el amo siempre, sin la razón con la ganancia anda, no le refutó pequeña palabra. Pero yo que ya me había creído que aquel babayu de guaxón (farolero, fantasma de mozalbete) se iba apoderar de mis armas, las que yo creía que eran de mi entera propiedad, le dije sin miedo y desafiantemente, que aquellas escopetas eran mías, y que ni él ni nadie sería capaz de quitármelas. Entonces Jerónimo mirándome acusadoramente me replicó seguidamente con estas palabras que me condenaban: ¡Entonces... tu fuiste el que mató antes de ayer al chivo de Manín? ¡Si yo fui!, le dije envalentonado y poseído de una airada rabia, a la vez que le encañonaba con la escopeta y amenazándole firmemente le aconsejaba: ¡Fáinus el favore de dexanus nel nuexu antroxu, ya colar pel mesmu xeitu per únde sen chamate 'llegasti, se nun quiés que faiga nel tou ventrón, el mesmu buracu quei fexe nus fégadus del cabrón de Manín! (¡Haznos el favor de dejarnos con nuestra alegría, y márchate por el mismo sitio, por donde sin llamarte has llegado, si no quieres que haga en tu barriga, un orificio parecido, al que le hice en los hígados del cabrón de Manín!). —Y fue entonces cuando Muel valientemente apoyándome con su amenazante escopeta y con sus advertientes palabras le dijo: ¡Mira Jerónimo, no tiene nada que ver que mi padre se arrastre frente a vosotros, por el miedo de que le quitéis el ganado, pero yo ahora no soy mi padre, y si no sales en el momento corriendo como una exhalación (centella, rápido), me parece a mí, que te vamos a coser a perdigonazos! Justificándose Jerónimo con el atropello que en el miedo se cosecha, dio media vuelta y casi a las carreras, tomó las de villadiego, a la par que se alejaba murmurando no se qué amenazas. Su perro, quedose unos instantes olisqueándose con Pelayu, al que yo achuché (azuzé), y Pelayu que para engarradiercharse (pelearse) era una ardorosa fiera, saltó como un león, atacando con un furor endemoniado al fino can perdigonero, y si no es por Muel, me parece que allí en el mismo lugar que había muerto el chivo, Pelayu hubiera despachado, aquel hermoso, cariñoso e inocente perro. Quedámonos muy satisfechos y gozosos, a la par que en nuestros espíritus, navegaba el orgullo perfumándose con la vanidad Humana, y todo, por haber acoyanáu ya féchule moscar ameruxáu de miéu (acojonado y haberle hecho huir, lleno de miedo) al hijo de uno de los amos de la aldea, que en un principio se había creído, que le sería sencillo hacer con nosotros cuanto le viniese en gana. Durante algún tiempo, estuvimos llindiándu (vigilando, cuidando) a Jerónimo por ver el camino que se tomaba, pues teníamos el temor que se ocultara para después sorprendernos, pero no fue así, y al final muy contentos ya le vimos corriendo que se las pelaba en compañía de su perro, desembocando en el pedregoso camino que le conducía a la aldea. Sabiéndonos libres del temor del adefesio de Jerónimo, y olvidándonos en el mismo instante de cuanto con él nos había acontecido, volvimos a nuestro peligroso juego, de disparar las escopetas contra diferentes blancos, y así, hablando de nuestras cosas con satisfacción que nos embargaba dentro de una felicidad pasajera, deslizábase el tiempo sin enterarnos, hasta que a la postre, dimos fin a todos los cartuchos que teníamos, y fue entonces, cuando decidimos esconder las armas en la cueva, y con los hombros doloridos por las sacudidas que nos propinaban las escopetas por los disparos, disponíamosnos muy contentos en el regreso para nuestras casas, y para simular que veníamos de la leña, agenciámosnos unos tochacus de pochiscus (leños de encina) y poniéndonoslos al hombro, bajamos corriendo por entre los vericuetos y las serpenteantes sendas, hasta llegar al camino real que nos conduciría a la aldea. El ubérrimo valle de alegría alborazada, que poblaba por entero nuestros espíritus, viose en unos segundos nublado y con rapidez cubierto, por un zozobrante y temeroso manto, nacido del retrato que nuestros ojos hicieran, cuando a la entrada de la aldea, justamente en el mismo lugar donde por costumbre, mi amo solía esperarme para xebrar (apartar) sus cabras, estaban aguardándonos los guardias, en la alegre compañía de Jerónimo, que poseyendo las mismas indeseables zunas (costumbres) que su padre, no había perdido ningún tiempo en ir hasta el cuartelillo para delatarnos. Yo tentado estuve cuando me percaté que eran los mismos guardias que el día anterior me habían cobardosamente martirizado, de tirar los garbetus (leños) que llevaba en el hombro, y salir corriendo para huir de aquel verdugo que sonriéndose ladinamente, quizás estuviese pensando su enrevesada y nefastosamente, el volver a esforgayame (arrancarme, estriparme, deshacerme) la única oreja que me quedaba sana. Sin embargo, logré dominar el miedo, y dejando a Muel que abriera la marcha, llegamos a la postre ante la presencia de ellos, y aquel canalla de guardia, no se dirigió a Muel a pesar que unos metros delante de mí iba, sino que vino sonriendo malignamente hacia mí, con las mismas asesinas intenciones que el hambriento lobo lleva, cuando para satisfacer sus ansias del espíritu y la carne, sin el menor miedo se lanza, sobre el inocente corderillo que no tiene a nadie que le defienda. Antes de dirigirme la palabra, aquel demonio con tricornio, que a fe mía desprestigiaban, porque hermosa para el pueblo es la esclava de la Justicia, cuando todas sus obligaciones y credos justamente da cumplidas. Digo yo, que lo primero que hizo fue cogerme mi oreja sana, apretarme un poco para ponerme en atención, y luego mirándome altanera y sonrientemente me dijo: ¡Ahora ya no me negarás de que no has sido tu quien disparó sobre el cabrón de tu amo, y me supongo que también me dirás, dónde has conseguido las armas, maldito pilluelo, hijo de una bruja y de un rojo republicano, o comunista sin entrañas! Tiré los tochucus (leños secos) al suelo apremiado por el dolor que de rabia me desencaldaba (deshacía), con tan mala fortuna que por mí no había sido pensada, que diéronle en las piernas de aquella fiera uniformada, y gran dolor en él tuvo que lleldarse (hacerse), porque dejó de esfarugarme (deshacerme la oreja), para acariciar con gestos de dolor la caña de una de sus piernas, al mismo tiempo que yo hacía lo propio con mi oreja, que ya colorada como una guinda, me resquemaba como si estuviese ardiendo. Mirome con ojos extraviados por la rabia que le enloquecía, y siendo mayor la fuerza de su cobardosa entraña ya en poder de las iras que lo movilizaban, que el dolor que su cuerpo sentía, soltome de revés dos guantazos, que dieron conmigo en tierra, con el rostro manando abundante sangre. Fácil siguiese abofeteándome, pues ya estaba enclicándose (agachándose) para hacer conmigo vayan ustedes saber qué, cuando intercedió su compañero que asiéndole por un hombro, con desprecio y enfado le dijo: ¡Lo que terminas de hacer con este pequeño es una canallada, y como otra vez intentes tocarle del pelo la ropa, te las vas a entender conmigo! ¡¡Estoy harto de tus abusos, y de tus odios y desprecios por todas las gentes desgraciadas!! Ayudome aquel buen guardia a levantarme, y después con su propio pañuelo limpiábame el rostro de sangre, y al parojo que esto hacía cariñosamente me decía: ¡Te juro que nadie te volverá a martirizar más pequeño, y ahora si tu quieres, y que conste que ni te ordeno ni te obligo a contarnos nada, dinos de una vez dónde están esas malditas armas que tanto doloroso daño te han originado! Dime cuenta pronto que de seguir negando no sacaría en limpio nada, ya que el baldroyán (cobarde) de Jerónimo había descubierto ya todo, y a poco listos que fuesen, nada más que les conduciese al lugar donde nos había sorprendido, darían pronto con la cueva, donde se ocultaban las armas. Así que acompañado de Muel y de Pelayu, y seguido de cerca por los dos guardias y el delator de Jerónimo, guielos a paso rápido por entre las vegetativas y pedregosas sendas que serpenteaban por casi inaccesibles lugares, pronto me alegré al comprobar cómo aquel despreciable guardia que tan sañudamente me había martirizado, abarquinaba (respiraba) con penoso trabajo, al mismo tiempo que se deshacía en copiosos sudores el condenado, lo mismo que la manteca fresca expuesta al sol en el verano. Al observar el penoso esfuerzo que aquel guardia repugnante y gordo, imbécil y malvado, tenía que realizar para seguirnos, apreté más aun el paso, que casi se convirtió en carrera y que sólo Muel y Pelayu pudieron aguantarme alejándanos en cuestión de segundos un largo trecho de nuestros enemigos, que en el lleldar (acontecer), ya se habían detenido para hacer acopio de energías unos momentos. Aproximadamente aun no habíamos caminado ni una décima parte del trayecto que nos separaba de la cueva, y ya el llimiagu (baboso) de aquel guardia, se encontraba casi d'afechu despaxaretáu (deshecho), seguramente que antes de llegar al final, en la mente de aquel fucheiru (estercolero) humano, se dibujaría el ruin pensamiento, de maldecir a la ley que como enyordiáu pioyu (sucio piojo) servía, al cachiparru (parásito) que me había delatado, y a mí, por no haber seguido negando. Muel y yo con satisfacción nos reíamos de aquellas gentes, que en nuestras infantiles y sin cultivar mentes, habíamos retratado como personas que tenían menos llixa (fuerza, arte, valer, etc.) que un mure entre las zarpas de un gato. Estaríamos como a la mitad de la andadura, cuando la distancia que nos separaba ya era enorme, y a pesar que de continuo nos ordenaban que no corriésemos tanto y que procuráramos ir siempre a su lado, la verdad es, que ya les habíamos perdido todo miedo y que no les hacíamos el menor caso. Fue entonces cuando se me ocurrió la idea de decirle a mi amigo Muel, que cuando llegásemos al potchisquéiru (encinal), yo me adelantaría corriendo con todas mis fuerzas, para volver aquel mismo lugar antes que ellos lo hicieran, pero después de haber ya ido a la cueva, para poder esconder para nosotros, dos pistolinas muy atongadetas (bonitas, curiosas), que era una pena que se llevaran los guardias, y que nosotros podíamos esconder en cualquier lado. Y así lo hice, y logré regresar, mucho antes de que ellos, llegaran escadriláus (derrengados), claro que descontando a Jerónimo, porque éste andaba tanto como con la lengua si quisiera andarlo. El caso fue que los guardias aquel día se llevaron las armas, y a los cinco o seis días, regresaron a la aldea preguntando por mi madre y el padre de Muel, para llevarles hasta el cuartelillo, con el fin de no sé qué preguntarles o darles. Cuando mi madre en compañía del padre de Muel regresaron del cuartel, estábamos nosotros xugaretiándu (jugando) debajo del ñoceón (nogal grande) que había a la entrada de la aldea, que tanto como tenía de frondoso y grande, eran de pequeñas, escasas e insípidas sus nueces. De donde viene un adagio asturiano que dice: ¡Mucher grandie ande óu non ande, peru tantu s'espatuxa, comu senún lu fixera, en dalgún lláu fae bona atongadura! (Mujer grande, ande, o no ande, pero tanto si camina, como si no lo hace, por grande en todos los lugares estorba). «Claro que se me olvidó decir, que menos en el catre, para añuedar el cibietchu cundu nun hay oitra, pequenina, atongaina ya melgucira». (Para hacer el amor, cuando no hay otra, pequeñita, bien hecha, y tan dulce como lo que debe ser vivir en la gloria). Digo yo que al ver nuestros padres corrimos hacia ellos, y cuando ante su presencia nos encontramos, casi sin darme cuenta vi a mi amigo rodar por el suelo, por la fuerza vigorosa del tremendo castañazo que su padre le llantó nuna mexietcha (le plantó en una mejilla), pero antes de que yo me percatara del peligro que sobre mí se cernía, vime acochetáu (cojido, sacudido) por mi madre, que me allumbróu (alumbró) un mamplenáu (muchos) pescozones, tan seguidos y atinados, que me parecía que todos me llegaban en ringlera, no teniendo que esperar uno por el otro, para que no se enfadasen ninguno. Y allí mismo por este procedimiento que nuestros progenitores nos hacían, comprendimos que nada bueno los guardias a nuestros padres les habían hecho. Y claro que no era nada respetable ni justo, sino un atropello despiadado, inhumano, mezquino, repugnante y apartado de la Justicia a tanta distancia, como la que existe desde la Tierra hasta el Infinito Cielo. Resulta que la canallesca ley que en aquella para mí inolvidable época existía, nos había condenado a ir a un reformatorio, o a que pagasen nuestros padres una multa de ciento cincuenta pesetas en papel del Estado, en el término de treinta días. Y fue entonces cuando yo empecé a preguntarme, ¿que qué era lo que tenían que reformar en mi...? ¿Acaso entraba en la reforma que aquella ley que estaba por todos los rincones de la Patria haciendo encima de los vencidos y sus descendientes, asesinar a nuestros padres, hermanos, parientes y hasta madres, privarnos de nuestra libertad, y robarnos cuánto teníamos? —¿Aquella ley digo, todavía tenía que reformar algo más en mí, que en un principio ya no hubiese inhumana y endemoniadamente reformado? Yo que era en aquel lleldar un pobre niño de poco más de ocho años, condenado precisamente por la misma ley, a no tener jamás ya el amoroso cariño de mi padre, yo que había sido condenado como todos los jóvenes hijos de los vencidos y encarcelados y asesinados padres, yo que estaba lleno de hambre, de miseria, de sufrimiento y de una soledad inconsolable, yo que si quería comer un trozo de pan duro, tenía que caminar descalzo y medio desnudo, por entre las zarzas y guijarros de las montañas, esclavizando mi cuerpo y mis sentidos, en el cuidado de unos ganados que no eran míos, a mí, a un ser así de natural, puro, desamparado y desgraciado, ¿aún quería aquella entroyada (sucia) ley reformarme por considerarme malo? —Yo nunca he sido político, pienso ahora, ni tampoco con mis palabras harto vulgares y aldeanescas, pretendo fomentar el odio hacia nadie, soy ante todo un liberal disciplinado, que ama a mi Patria, por la que estoy en cualquier momento dispuesto a morir, pero me creo con el suficiente derecho de contar al mundo de cuanto yo he sufrido, que es el retrato de tantos otros huérfanos de guerra que lo mismo que yo tanto sufrieron, aunque más en duda, pongo que lo hubieran hecho, quiero contar todo lo que considero que siendo verdad, no debe ser olvidado, y desearía con toda mi alma, que mis palabras tuviesen repílos (ecos) más clarividentes, que los que en su origen se formaron, para que llegasen a todos los oídos, y en sus mentes gigantesca Humanidad digna y justa edificasen, que diera paso a una libertad liberal y disciplinada, que atrancase (cerrase, peslase) sus puertas a todo cuanto no fuese digno y honrado, de esta sencilla y natural manera, la fraternidad sería por primera vez, el tesoro más puro, luminoso y deseado, que la Humanidad en toda su existencia hubiese conquistado. En este relato, que para muchos críticos comedores, que sólo saben fartase comu gochus (comer como cerdos) e intentar con sus medios deshacer lo que alguien con más capacidad creativa que ellos, más bien o peor ha edificado, digo yo, que muchos críticos fanáticos defensores de normas idealísticas, que con sus leyes en la ocasión asquerosamente convencionales, que lograron deshacer el destino que a mi vida creo que le pertenecía, al igual que a toda la generación de los hijos de los perdedores, no les agradara en absoluto, que un hombre que fue despojado de cuanto poseía, y empujado vengativa y canallescamente al arroyo, cuando él por ser un niño, no podía defenderse, tenga ahora la osadía, con sus pobres medios culturales, d’abayucar la trelda (revolver la porquería), que nadie hasta el presente, tan ajustada y verídicamente pudiera contar jamás. Digo porquerías, pues es eso precisamente lo que suelen dejar las secuelas de una guerra civil, y pobre de aquellos países que la sufran, porque sus hijos quedarán divididos, y los perdedores, tendrán que soportar un yugo, que más flojo, o menos prieto, esclavizándolos los ha de postergar. En este relato retrato yo, al vencedor y al vencido, menos al perdedor de quien soy hijo, ya que he tenido la desgracia de conocerle cuando el desventurado ya era un vencido, pero con el vencedor he vivido siempre, sirviéndole con decencia y honradez, silenciosamente observándole siempre, y no recibiendo de él, nada más que calamidades y ofensas, y sin embargo, nunca le odié, siempre disciplinadamente le serví, y si en el lleldar se siente ofendido por lo que de verdad digo, espero que se comporte conmigo, de la misma manera que con él siempre yo he hecho. Sé que estas narraciones no se han de publicar en mi Patria, porque la censura no permitirá que el hijo más humilde, cuente una verdad que denigra no a mi querida y noble España, sino algunos de sus inamovibles sistemas, pero tengo la firme certeza, que algún querido hermano país, sin el menor odio ni rencor sí ha de hacerlo, y con esta mi voz del pueblo, sencilla y natural, ubérrima y estéril, millones de seres de la Tierra habrán de saber, que hoy todavía, vive en mi Patria, la mitad de una generación, descendiente de los perdedores de la sanguinaria Guerra Civil que empobreció a la más maravillosa nación del mundo como es mi España, apartados de todo acceso a cualquier puesto de responsabilidad, bien en el gobierno, en los sindicatos, o en cualquier otro lugar, de responsabilidad de la Patria. Y desde aquí, invito a todos los españoles para que investiguen esto que he dicho, y ya verán como es una verdad, que no admite discusión posible. Cuánto placer sentiría yo si me pudiese expresar con ustedes en la maravillosa, ancestral y rica Lengua Asturiana, pues para mí, decir las cosas en Castellano es un verdadero fastidio, con tantos puntos y comas, y demás signos ortográficos, que para un hombre sin estudios de ninguna clase como yo, es una verdadera tortura, pues mi imaginación que idea y piensa con la fuerza de un enorme río enloquecido, a la hora de querer contar estas copiosas cosechas, que hasta en los mismos sueños me alumbra, cuando me pongo a escribir todos estos pensamientos y acaeceres, al expresarlos en español, meto la pata hasta los corbétchones, por esto ruego me perdonen, y háganse a la idea, de quién les está hablando, no es nada más que un humilde aldeano, sin más escuela que la siempre dura universidad de la vida. Y con la fortuna o desgracia de haber nacido con el embrujador duende de ser soñador, no por aparentar, por ocio o por estudio, sino con la intima necesidad que me tortura el alma, al mismo tiempo que me embarga dentro de una felicidad, que me hace en ocasiones ser dichoso, sin jamás haber sido feliz, y en otras dimensiones me llena de tal tristeza, que en apariencia sin sucederme nada, me encuentro tan apenado y deprimido, que todo cuanto me rodea y hasta yo mismo, me parece la pestilente porquería, con que se harta sin jamás hastiarse, el nefasto diablo al que entusiasmados y egoístas servimos. Enteponíu colaba you dellantre de miou madre, espatuxandu caleya adiantre, afalau per las engafuráes pallabres de miou má, camín de la nuesa teixá. (Conducido corría yo delante de mi madre, caminando rápido calleja arriba, arreado por las envenenadoras palabras que mi madre me dirigía, a la vez que hacia nuestro hogar nos acercábamos. Yo miraba arisco para ella, pensando que me iba alcanzar presto, para propinarme ante mis vecinos, otra somanta (paliza) como la que de aun mi cuerpo se condolía. Al fin llegamos a nuestra casa, y ya en ella encoyíu (encogido) por el temor, aguardaba resignado que mi madre calmara su furia dándome una nueva cuera, que mereciéndola, no la merecía. Estaba visto que llevaba unos días, que todos los golpes me habían elegido a mí para sus descansos, primero el cobarde de mi amo, que con sus asquerosas manos, me había puesto el rostro, tan descalabrado que no había en él un lugar sano donde coyera una guya (cupiera una aguja), después el canalla del guardia, que me dejara las orejas tan maltratadas, que me parecía que no eran mías, y para finalizar mi madre con aquella argurtóuxa tocata que m'apurriera (alta paliza que me propinara), que según me parecía, no había sido nada más que la parba (desayuno breve) de la que se esperaba Furibunda y desesperada asiome mi madre por mis maltrechos hombros, y al mirarme yo en sus hermosos y enojudos ojos, pude ver en lo más profundo de ellos, el desmesurado amor que la pobre me tenía, y lejos de azotarme como yo pensaba, sólo me preguntó muy apenada y preocupada: ¿De dónde vamos a sacar esas ciento cincuenta pesetas Xulín? ¡En alguna parte hijo, nos las agenciaremos, porque yo no permitiré que esta canallesca ley, hecha por indeseables sin entrañas, te lleven al reformatorio, donde ellos se tenían primero que reformar, para no seguir sembrando entre los desventurados vencidos, tanta vengativa y nefastosa canallada! Al día siguiente al rayar el alba, después de desayunar el rabón, (leche ácida cocida con harina de maíz) del que yo sí que me harté, pero ella la pobre apenas comió unas cucharadas, armada mi madre de un azáu (hacha) que había pedido prestado a un vecino, y yo de una foiceta (hoz) de podar la leña, fuimos al monte comunal a baltiar (cortar) leña, pues un carro de leña de encina, roble y espinero, que pesaba más de tres mil kilos, pagaba el maestro panadero, de la única panadería que había en el concejo, cincuenta pesetas por él, así que teníamos todo un mes por delante, para preparar los nueve mil kilos de leña, que nos proporcionarían las ciento cincuenta pesetas, con las que calmaríamos las iras de aquella inhumana ley, que tan despiadadamente nos había castigado. Parecía que mi madre poseía la fuerza del más intrépido de los hombres, talmente era un gigante que con una fiereza incomparable, chorreando sudor y espelurciada su rubia cabellera al viento, cortaba sin el menor descanso encinas, robles y espineros, mientras que yo imitándola en cuanto podía, podaba aquellos arbustos con el más grande de todos mis entusiasmos. Serían las tres de la tarde y no habíamos hecho aun el más pequeño descanso, cuando mi madre me dijo que buscase caracoles, que se criaban en abundancia por aquellos lugares, tal cosa hice mientras que ella prendía un buen fuego, y allí asamos los caracoles que al ser atacados por el calor, estiraban su cuerpo asándose perfectamente, y fue aquella asquerosa comida la que mitigó nuestra hambre. Y así un día, y quince, y veinte, hasta que logramos preparar sin desfallecer ni descansar, los tres carros de leña, acarreándolos a las costillas, en otras ocasiones poleándolos (haciéndoles rodar) por entre los zarzales y las peñas, hasta poder llegar con tan copiosa cantidad de leña, al estratégico lugar donde el panadero con su carro, pudiera cargar la leña. Estábamos embalagándola (apilándola) mi madre y yo muy ufanos y satisfechos, de la difícil victoria que habíamos en tan escaso tiempo conseguido, porque en duda pongo, que pocas gentes en todo el Universo en las circunstancias que nosotros nos encontrábamos hubieran podido lograrlo. Digo yo que en tal trabajo nos encontrábamos amontonando aquella leña, que todos los tochos (leños) medio descortezados por la cantidad de veces, que fue menester rodarlos por entre los cuetus (piedras) que poblaban aquel xerrapeíru (sierra) daban señales y no por los cortes de las herramientas, de haber sufrido lo indecible por encontrarse despeyexáus (despellejados) hasta casi el total emporricamiento (desnudez) de las arnas (cortezas) que los cubrían. Nuestras físicas humanidades se encontraban tan maltrechas después de tantos días de sobrehumano trabajo y de raquíticos y deplorables alimentos, que tal parecía que éramos cadabres (cadáveres) vivientes, sino supiesen cuantos nos conocían, que éramos dos invencibles barras del más puro acero. Yo descalzo de afechu (del todo) y mi madre con las alpargatas dándoles vueltas alrededor del tobillo, imposibilitadas del menor encatesu (remiendo) todas nuestras escasas vestiduras lucíanse tan acuchilladas, como si fatáus (muchos) puñales anárquicamente las hubieran rasgado. Y nuestras pieles por todos los lados se encontraban arraguñáes (arañadas), pinchadas, magulladas, en definitiva martirizadas por las piedras, por los espinos, por la infinidad de arbustos que en aquella sierra casi inaccesible para las mismas cabras, yo y mi madre como dos guerreros invencibles, cortamos aquellos tres carros de leña, que al decir de mi madre, servirían estupendísimamente bien para amagostar (asar) a la propia ley, y a los sinvergüenzas y deshumanizadores fascistones que la vieran fechu (hubieran hecho). Y en postura tan deplorable se empobrecían nuestros desventurados cuerpos, por todo lo contrario, nuestros espíritus se lucían sanos y fortalecidos, orgullosos y alegres, por haber conseguido aquel trabajoso y casi imposible triunfo. También solía decir mi madre dentro de una rabia y desilusión enfurecida, que si los «roxus» (rojos) hubiesen batallado con el mismo ardor, e indómito entusiasmo que nosotros habíamos puesto, todos los fascistones de Europa serían nada para vencerlos, ni en lo más mínimo. Vuelvo a repetir, que concluíamos mi madre y yo de empericotar (apilar) los cuatro leños que faltaban para dar por terminada aquella proeza, cuando la diosa fortuna nos vino a visitar en la forma de Falu el maderero, que más o menos, esto fue lo que nos hizo, y nos dijo: ¡Buenas tardes Lluza!, que así era como llamaban en asturiano a mi madre, ya que en castellano su gracia es Luzdivina. ¡Se ‘l tou home allevantara la motchera, ya te viera a tí ya ‘l tuo fiyiquín, nel estáu que vus deixó la llamazoúsa ley del venceor, paime amín, qu'el probetayu espavoríu per tan grandie inxusticia, oitra vez se morrería! (Si tu marido volviera al mundo y te viera a ti y a tu pequeño hijo, en la situación que os ha dejado la fangosa ley del vencedor, me parece a mí, que el pobre lleno de un enloquecedor pavor por tan grande injusticia, otra vez se volvería a morir). —Recuerdo yo muy bien, lo mismo que si en este momento de nuevo lo estuviese viviendo, lo que me ha hecho esta canallesca ley que ahora a ti te martiriza, cuando en los frentes de Teruel me cogieron prisionero. Me internaron en un campo de concentración, y me dieron más palos que días me quedan de vida, aunque muerra tan viétchu (muera tan viejo) como Marcelín el de Fresnedo, que le llevó Dios cuando pasaba de los ciento diez años. Como comida nos daban una lata redonda de sardinas o bonito, que los prisioneros le llamábamos «el reloj», ya que así era de pequeña. Cuando te salía podre, que sucedía la mayor parte de las veces, te pasabas el día haciendo vigilia. ¿Cuánto te va a dar el panadero por esta leña Lluza? ¡Hombre yo creo que son tres carros buenos, y como está pagándose a diez duros el carro, pues me dará treinta! ¿Algamate? (alcánzate para la multa). ¡Sí Falu, ye lu xustu! (Es lo justo). Rafael, que así se llamaba Falu, (uno de los hombres más honrados, trabajadores y enteros que yo he conocido), a la vez que del bolsillo interior de su chaqueta sacaba la cartera dijo: ¡Mera compañera, voy a venir con el camión de la compañía maderera y llevar toda esta montaña de leña a Trubia, yo te voy a entregar ahora por ella trescientas pesetas, si después vale más, ya te daré el resto, y si vale menos, considera ese dinero que te di, como regalo de un roxu decente ya honráu comu tú le yes miou neña! (Rojo decente y honrado como tú lo eres mujer). Al día siguiente que era feria semanal en la capital del concejo, pidiole mi madre prestado a una buena vecina amiga suya un paxiechacu (traje, vestido) y unas zapatillas, y así vestida de prestado la pobre, se trasladó bien de mañana a la Villa, pagó la multa a aquellos canallas que servían a una ley tan ultrajante, que a los vencidos y sus inocentes descendientes peor que a apestosos esclavos nos trataba. Luego, después, compró ella un paxietyín (un vestidito), unas zapatillas y unas madreñas, para mí, un buzo, que era la vestimenta que entre los pobres se estilaba, unas alpargatinas y unas fuertes madreñas, y después de mercar algunas cosas necesarias, vino para casa la mar de contenta y satisfecha. Y ahora yo me pregunto a muchos años de distancia, viviendo aquellos por mí vividos pisoteados y vengativos tiempos, ¿a qué asesinas, sucias y cobardosas manos, irían a parar, aquellos nuestros dineros, ganados con el sobrehumano esfuerzo y la más justa honradez, manchados por la sangre de nuestras heridas producidas en el agotador trabajo, y mojados por tantas gotas de sudor, como de estrellas debe de haber en el infinito cielo? ¿No se dan cuenta amigos lectores, que injusticias como ésta, o de otra índole aun mayores, deben de contarse al Mundo, pese a quien pese, para quienes las escuchan forjen en sus sentimientos, de que en toda guerra, y sobre todo las civiles, dejan tras de sí, primeramente el dolor más deshumanizante, después las venganzas más pervertidas, que darán vida con fuerza ilimitada, a la repugnante, sanguinaria y odiosa fiera, que todo ser humano, desde los primitivos tiempos de su nacencia, lleva celosamente escondida, en el apartamiento más oscuro y más brillante de su espíritu, donde se mueve gozoso el sentimiento humano, tras de saber que a su Prójimo bien le ha hecho, y se revuelve envilecido, encanallado y airado por el odio y las iras endiabladas, cuando también comprende que a sus semejantes, en el dolor y el sufrimiento los ha sumergido. Y fue precisamente a estos desatinados sentimientos, manejantes en aquellos tristes momentos, de las inhumanas leyes que regían los destinos de mi Patria, donde fueron a parar mis dineros, mis primeros dineros, ganados con más santidad y honradez, que pueda llevar dentro la propia Hostia Santa, que es tanto como decir, que sólo los mismos demonios faltos de toda conciencia y sin el más mínimo sentimiento de honestidad, podrían sin sentir asco de sus propias personas, apoderarse de los honrados y muy fatigosos trabajos, de una viuda de los roxus (izquierdistas, rojos, por el mismo estilo), y de un huérfano de los mismos. ¡¡Yo creo, que como aún no habían satisfecho sus ansias asesinas, con la muerte de mi padre y de tantos inocentes, precisaban en el momento que preciso les venía, afestinarse en postres con el esfuerzo y sufrimiento de sus deudos!! Durante algunos días viví yo jugueteando por la aldea, mi vida sin ninguna preocupación, muy contento porque iba vestido con aquel mono nuevo, más delgado que un papel de fumar, ya que se me había esgazáu (roto) por más de media docena de lugares, pero aún así, a mí me parecía que llevaba puesto, mejores galas que el mismo vencedor, que poco lucía sobre sus costillas, que se le pudiera denominar verdaderamente honrado. Mi madre mientras tanto, seguía incansablemente trabajando por las tierras de los vecinos, sin jamás cobrarles ni una peseta de sueldo, pues ella tan sólo quería, que al cambio de sus sudores le dieran una cestina de patatas, una fontadina de farina, ou de fabes lu mesmu foran prietes que blanques, d'arbeyinus ou d'oitra cebeira, dalgún terreñaín de lleiche, mazá, tarabazá, ‘n culiestrus ou cabantes de brañar. (Una fuente de harina, o de alubias de cualquier marca o color que fueran, de guisantes o de cualquier otro cereal que fuera, algún jarro de leche, desnatada, cuajada, o la que alumbran las vacas recién paridas, o de la que terminasen de ordeñar a una vaca de leche). Ella llegaba todos los atardeceres a nuestra casa, sudorosa y cansada, pero resplandeciente de alegría, porque en su mandil traía mi comida. Luego, después de que yo me hartaba, nos acostábamos los dos en aquel jergón de sacos, repleto de hojas de maíz y también de pulgas, y abrazada a mí, se quedaba muy pronto profundamente dormida. Yo que desde niño he dormido poco siempre, quizás para hacer bueno el dicho que de camino me invento, que considera al que poco duerme más infeliz, que quienes tienen la dicha de dormir prácticamente, dentro de estos mis desvelos, en la silenciosa tranquilidad de la noche de aquella amplia sala desmueblada, cuyas paredes y techo estaban del sarro que deja el humo, y plagadas de arroxetáus (enrubiecidos) goterones, que ponían al descubierto las primeras pinturas que habían tenido, fendíu (cortado) de continuo este silencio, por el risueño y sórdido murmullo que alumbraba el pequeño río que vertiginosamente se deslizaba a menos de diez metros de nuestra casa, y otras veces también era enruxeráu (alterado) aquel silencio, por los ladridos de los perros de la aldea, o por el cante siempre misterioso y apabullador que hacen las curuxas (buhos) en la noche, cuento yo en que estos desvelos, observaba el placenteroso dormir de mi madre, con su respirar acompasado, fuerte y sano, con todos sus acerosos músculos, con naturalidad relajados, talmente parecía mi madre del todo inofensiva, mas sin embargo, aquel perfecto y vigoroso cuerpo que acoplaba fuerzas en el descanso, de la misma natural manera que agigantadamente dormido descansaba, cuando despierto se hallaba, se transformaba en un invencible e incansable guerrero, condenada ya a luchar en l'engarradiétcha del trabayu (la pelea del trabajo), todos los momentos de su vida, por los mismos endemoniados vencedores, que primeramente le habían achuquináu ‘l sou home ya lus sous fíus. (Asesinado a su marido y a sus hijos). Y ahora que ya todo ha pasado, y lejos de olvidarlo se agiganta cada día más en mi mente, yo me pregunto, que si mi madre no hubiese sido así de luchadora, de brava, de valiente y honrada, qué seria de mí y de ella misma, acosados en todo momento por la ley insana del vencedor, y xunius (uncidos) también para siempre, en el desventuroso carro de la esclavitud bien vigilada, por el látigo y la pistola del triunfador.

    Primer Diccionario Enciclopédicu de la Llingua Asturiana > carraca

  • 16 trabajado

    Del verbo trabajar: ( conjugate trabajar) \ \
    trabajado es: \ \
    el participio
    Multiple Entries: trabajado     trabajar
    trabajado
    ◊ -da adjetivo ‹diseño/bordado/plan elaborate

    trabajar ( conjugate trabajar) verbo intransitivo 1 ( en general) to work; trabajado jornada completa or a tiempo completo to work full-time; trabajado media jornada to work part-time; trabajado mucho to work hard; ¿en qué trabajas? what do you do (for a living)?; estoy trabajando en una novela I'm working on a novel; trabajado DE or COMO algo to work as sth 2 ( actuar) to act, perform;
    ¿quién trabaja en la película who's in the movie?
    verbo transitivo 1
    a)campo/tierra/madera to work
    2 (perfeccionar, pulir) to work on
    trabajado,-a adjetivo
    1 (elaborado) worked
    2 (cansado) overworked
    3 (penoso) full of hardships
    4 (un escrito, una obra) elaborate
    la relación entre los personajes está muy trabajada en esta novela, the relationship between the main characters in this novel is artificial
    trabajar
    I verbo intransitivo
    1 to work: trabaja de secretaria, she works as a secretary
    trabaja en los astilleros, she works in the shipyard
    trabaja bien, he's a good worker
    2 Cine (actuar) to act: en esta película trabaja mi actriz favorita, my favourite actress is in this movie
    II verbo transitivo
    1 (pulir, ejercitar, estudiar) to work on: tienes que trabajar más el estilo, you have to work on your style
    2 (la madera) to work (un metal) to work (la tierra) to work, till (cuero) to emboss
    2 (comerciar) to trade, sell: nosotros no trabajamos ese artículo, we don't stock that item ' trabajado' also found in these entries: Spanish: elaborada - elaborado - trabajada English: elaborate - since

    English-spanish dictionary > trabajado

  • 17 trabajo

    Del verbo trabajar: ( conjugate trabajar) \ \
    trabajo es: \ \
    1ª persona singular (yo) presente indicativo

    trabajó es: \ \
    3ª persona singular (él/ella/usted) pretérito indicativo
    Multiple Entries: trabajar     trabajo
    trabajar ( conjugate trabajar) verbo intransitivo 1 ( en general) to work; trabajo jornada completa or a tiempo completo to work full-time; trabajo media jornada to work part-time; trabajo mucho to work hard; ¿en qué trabajas? what do you do (for a living)?; estoy trabajando en una novela I'm working on a novel; trabajo DE or COMO algo to work as sth 2 ( actuar) to act, perform;
    ¿quién trabaja en la película who's in the movie?
    verbo transitivo 1
    a)campo/tierra/madera to work
    2 (perfeccionar, pulir) to work on
    trabajo sustantivo masculino 1
    a) ( empleo) job;
    buscar trabajo to look for work o for a job;
    quedarse sin trabajo to lose one's job; un trabajo fijo a steady job; un trabajo de media jornada a part-time job; un trabajo de jornada completa or a tiempo completo a full-time job
    b) ( lugar) work;
    ir al trabajo to go to work 2 (actividad, labor) work; el trabajo de la casa housework; los niños dan mucho trabajo children are hard work; ¡buen trabajo! well done!; trabajo de campo fieldwork; trabajos forzados hard labor( conjugate labor); trabajos manuales handicrafts (pl); trabajo voluntario voluntary o (AmE) volunteer work 3
    a) ( tarea) job;
    (en universidad, escuela) essay 4 ( esfuerzo): me cuesta trabajo creerlo I find it hard to believe
    trabajar
    I verbo intransitivo
    1 to work: trabaja de secretaria, she works as a secretary
    trabaja en los astilleros, she works in the shipyard
    trabaja bien, he's a good worker
    2 Cine (actuar) to act: en esta película trabaja mi actriz favorita, my favourite actress is in this movie
    II verbo transitivo
    1 (pulir, ejercitar, estudiar) to work on: tienes que trabajar más el estilo, you have to work on your style
    2 (la madera) to work (un metal) to work (la tierra) to work, till (cuero) to emboss
    2 (comerciar) to trade, sell: nosotros no trabajamos ese artículo, we don't stock that item
    trabajo sustantivo masculino
    1 work: hoy tengo poco trabajo, I have little work today
    2 (empleo) job: no tiene trabajo, he is unemployed
    3 (esfuerzo) work, effort: nos costó mucho trabajo hacerlo, it was hard to do it
    4 Educ (sobre un tema) paper (de manualidades) craft work
    5 (tarea) task
    un trabajo de chinos, a laborious job ' trabajo' also found in these entries: Spanish: abarcar - abundancia - actual - adicta - adicto - afanosa - afanoso - agencia - agobiada - agobiado - agobiante - antigüedad - ascender - asquerosidad - aterrizar - balde - bestialidad - bicoca - bolsa - bordar - buscar - cadena - calendario - calle - cambiar - campo - capear - cara - cargada - cargado - caterva - chapucera - chapucero - chapuza - chollo - colocarse - como - condición - condicionamiento - construcción - cuanta - cuanto - cubierta - cubierto - dar - dejar - desbandada - descansada - descansado - descargar English: abandon - acclaim - actual - allocation - ambivalent - anxiety - apathetic - application - apply - apply for - apprentice - arm-twisting - artwork - assignment - at - attack - backlog - backup - barrel - be-all and end-all - begrudge - better - blouse - blue - board - bog down - boiler suit - book - botch - bother - bread-and-butter - bulk - burn out - bury - busywork - by - capacity - careless - carry over - casual - catch up - chapter - choose - chuck in - clerical - collaboration - colleague - comedown - commute - commuter

    English-spanish dictionary > trabajo

  • 18 cansar

    v.
    1 to tire (out).
    me cansa mucho leer sin gafas I get very tired if I read without my glasses
    El relato cansa a la audiencia The story tired the audience.
    2 to be tiring.
    esta tarea cansa mucho it's a very tiring job o task
    3 to be tiresome, to get tedious, to bore, to get tiresome.
    Su actitud cansa His attitude is tiresome.
    4 to get tired of.
    Me cansa trabajar hasta tarde I get tired of working late.
    5 to be tiresome to.
    Cansa trabajar tanto It is tiresome to work so much.
    * * *
    1 (causar cansancio) to tire, tire out, make tired
    2 (molestar) to annoy; (aburrir) to tire, bore
    ¿no te cansa ver la televisión cada día? don't you get tired of watching TV every day?
    3 (tierra) to exhaust
    1 (causar cansancio) to be tiring
    2 (aburrir) to be boring
    ¡cómo cansan esas clases! those clases bore me stiff!
    1 (padecer cansancio) to get tired, tire
    2 figurado (hartarse) to get tired (de, of), get fed up (de, with)
    * * *
    verb
    * * *
    1. VT
    1) (=fatigar) to tire, tire out

    me cansa mucho trabajar en el jardín — I get really tired working in the garden, working in the garden really tires me out, I find working in the garden really tiring

    cansar la vista — to strain one's eyes, make one's eyes tired

    2) (=aburrir)

    me cansa ir siempre a los mismos baresI get tired of o bored with always going to the same old bars, it's boring always going to the same old bars

    3) (Agr) [+ tierra] to exhaust
    2. VI
    1) (=fatigar) to be tiring
    2) (=hartar)
    3.
    See:
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    a) ( fatigar) to tire, tire... out, make... tired

    le cansa la vista — it makes her eyes tired, it strains her eyes

    b) (aburrir, hartar)

    ¿no te cansa oír siempre la misma música? — don't you get tired of listening to the same music all the time?

    2.
    cansar vi
    a) ( fatigar) to be tiring
    b) (aburrir, hartar) to get tiresome
    3.
    cansarse v pron
    a) ( fatigarse) to tire oneself out
    b) (aburrirse, hartarse) to get bored

    cansarse de algo/alguien — to get tired of something/somebody, get bored with something/somebody

    cansarse de + inf — to get tired of -ing

    * * *
    = wear + a little thin, fatigue, weary.
    Ex. His jauntiness can wear a little thin, and the buff will be sorry there is no index, but there is much to be grateful for in this book.
    Ex. Always snivelling, coughing, spitting; a stupid, tedious, ill-natured fellow, who was for ever fatiguing people.
    Ex. She wearies of the constant procession of visitors, and the round of invitations and commissions, which swallow up her time.
    ----
    * cansar la vista = cause + eyestrain.
    * cansarse = tire, get + tired.
    * * *
    1.
    verbo transitivo
    a) ( fatigar) to tire, tire... out, make... tired

    le cansa la vista — it makes her eyes tired, it strains her eyes

    b) (aburrir, hartar)

    ¿no te cansa oír siempre la misma música? — don't you get tired of listening to the same music all the time?

    2.
    cansar vi
    a) ( fatigar) to be tiring
    b) (aburrir, hartar) to get tiresome
    3.
    cansarse v pron
    a) ( fatigarse) to tire oneself out
    b) (aburrirse, hartarse) to get bored

    cansarse de algo/alguien — to get tired of something/somebody, get bored with something/somebody

    cansarse de + inf — to get tired of -ing

    * * *
    = wear + a little thin, fatigue, weary.

    Ex: His jauntiness can wear a little thin, and the buff will be sorry there is no index, but there is much to be grateful for in this book.

    Ex: Always snivelling, coughing, spitting; a stupid, tedious, ill-natured fellow, who was for ever fatiguing people.
    Ex: She wearies of the constant procession of visitors, and the round of invitations and commissions, which swallow up her time.
    * cansar la vista = cause + eyestrain.
    * cansarse = tire, get + tired.

    * * *
    cansar [A1 ]
    vt
    1 (fatigar) to tire, tire … out, make … tired
    dar clase me cansa mucho I find teaching really tiring, teaching really tires me out
    le cansa la vista it makes her eyes tired o it strains her eyes
    2
    (aburrir, hartar): ¿no te cansa oír siempre la misma música? don't you get tired of listening to the same music all the time?
    3 ‹tierra› to exhaust
    ■ cansar
    vi
    1 (fatigar) to be tiring
    un trabajo que cansa mentalmente a job which is mentally tiring
    2 (aburrir, hartar) to get tiresome
    1 (fatigarse) to tire oneself out
    se le cansa la vista her eyes get tired
    2 (aburrirse, hartarse) to get bored
    se cansó y dejó de asistir a las clases she got bored and stopped going to the classes o she got tired of the classes and stopped going
    cansarse DE algo/algn to get tired OF sth/sb, get bored WITH sth/sb, tire OF sth/sb cansarse DE + INF to get tired OF -ING, tire OF -ING
    * * *

    cansar ( conjugate cansar) verbo transitivo
    a) ( fatigar) to tire, tire … out;


    b) ( aburrir):

    ¿no te cansa oír la misma música? don't you get tired of listening to the same music?

    verbo intransitivo


    cansarse verbo pronominal



    cansarse de algo/algn to get tired of sth/sb, get bored with sth/sb, cansarse de hacer algo to get tired of doing sth
    cansar
    I verbo transitivo
    1 to tire
    2 (hartar, aburrir) to get tired: tus quejas me cansan, I'm getting tired of your complaints
    II verbo intransitivo
    1 (agotar las fuerzas) to be tiring
    2 (hartar, aburrir) to get tiresome
    ' cansar' also found in these entries:
    Spanish:
    hartar
    - machacar
    - agotar
    English:
    pall
    - strain
    - tire
    - weary
    * * *
    vt
    1. [producir cansancio] to tire (out);
    me cansa mucho leer sin gafas I get very tired if I read without my glasses
    2. [tierra] to exhaust
    vi
    to be tiring;
    esta tarea cansa mucho it's a very tiring job o task;
    la misma música todos los días acaba por cansar the same music every day gets a bit wearying, you get tired of hearing the same music every day
    * * *
    v/t
    1 tire
    2 ( aburrir) bore
    * * *
    cansar vt
    fatigar: to wear out, to tire
    cansar vi
    : to be tiresome
    * * *
    cansar vb
    1. (fatigar) to tire / to tire out
    2. (causar cansancio) to be tiring
    3. (aburrir) to tire / to bore

    Spanish-English dictionary > cansar

  • 19 por

    prep.
    1 because of (causa).
    por mí no te preocupes don't worry about me
    ¿por qué? why?
    ¿por qué lo dijo? why did she say it?
    ¿por qué no vienes? why don't you come?
    ¿por? (informal) why?
    se enfadó por tu comportamiento she got angry because of your behavior
    lo hizo por amor he did it out of o for love
    2 (in order) to.
    lo hizo por complacerte he did it to please you
    lo hice por ella I did it for her
    3 by (medio, modo, agente).
    por mensajero/fax/teléfono by courier/fax/telephone
    estuvimos hablando por teléfono we were talking on the phone
    por escrito in writing
    lo cogieron por el brazo they took him by the arm
    el récord fue batido por el atleta the record was broken by the athlete
    4 through.
    vamos por aquí/allí let's go this/that way
    iba paseando por el bosque/la calle she was walking through the forest/along the street
    pasar por la aduana to go through customs
    5 for (a cambio de, en lugar de).
    lo ha comprado por poco dinero she bought it for very little
    cambió el coche por la moto he exchanged his car for a motorbike
    él lo hará por mí he'll do it for me
    6 per.
    mil unidades por semana a thousand units a o per week
    uno por uno one by one
    20 kms por hora 20 km an o per hour
    7 for.
    baja por tabaco go down to the shops for some cigarettes, go down to get some cigarettes
    a por for
    vino a por las entradas she came for the tickets
    8 times, multiplied by.
    * * *
    1 (gen) for
    2 (a través de) through, by
    3 (calle, carretera) along, down, up
    íbamos por la calle cuando... we were walking along the street when...
    4 (lugar aproximado) in, near, round
    5 (causa) because of
    6 (tiempo) at, for
    7 (medio) by
    10 (tras) by
    12 (a favor de) for, in favour of, US in favor of
    14 (en lugar de) instead of, in the place of
    15 (multiplicado por) times, multiplied by
    tres por cuatro, doce three fours are twelve, three times four is twelve
    16 por adjective que no matter how adjective
    por caro que sea, lo voy a comprar no matter how expensive it is I'm going to buy it
    por viejo que parezca funciona even though it looks old, it still works
    \
    estar por + inf (a punto de) to be on the point of + - ing
    estar por hacer to remain to be done, not to have been done yet
    por aquí around here
    por lo tanto therefore
    por lo visto apparently
    por más que + subjuntivo however much, no matter how much
    por mucho que + subjuntivo however much, no matter how much
    por mí as far as I am concerned
    ¿por qué? why?
    por supuesto of course
    por tanto therefore, so
    * * *
    prep.
    1) for
    3) by
    7) per
    8) from
    * * *
    PREPOSICIÓN
    1) [causa]
    a) + sustantivo because of

    nos encontramos por casualidadwe met by chance

    lo hago por gustoI do it because I like to

    por temor a — for fear of

    b) + infin
    c) + adj
    2) [objetivo]
    a) + sustantivo for
    b) + infin

    por no llegar tarde — so as not to arrive late, in order not to be late

    3) (=en favor, defensa de) for

    hazlo por mí — do it for me, do it for my sake

    4) [elección]
    5) [evidencia] judging by, judging from

    por lo que dicenjudging by o from what they say

    por la cara que pone no debe de gustarlejudging by o from his face I don't think he likes it

    por las señas no piensa hacerlo — apparently he's not intending to do it, it doesn't seem like he's intending to do it

    6) [medio]

    por correoby post

    por marby sea

    hablar por señasto use sign language

    7) [agente] by

    "dirigido por" — "directed by"

    8) [modo] by

    por orden alfabético — in alphabetical order

    9) [lugar]

    ¿por dónde? — which way?

    10) [aproximación]

    por aquí cercanear o around here

    por la feriaround about o around carnival time

    11) [tiempo]
    12) [duración] for
    13) [sustitución, intercambio] (=a cambio de) for; (=en lugar de) instead of
    14) [representación]

    interceder por algn — to intercede on sb's behalf, intercede for sb

    vino por su jefehe came instead of o in place of his boss

    15) [distribución]

    80km por hora80km per o an hour

    tres dólares por persona — three dollars each, three dollars per person

    16) [en multiplicaciones]

    cinco por tres, quince — five times three is fifteen, five threes are fifteen

    17) (=en cuanto a)

    por mí no hay inconvenientethat's fine as o so far as I'm concerned

    por mí, que se vaya — as o so far as I'm concerned he can go, for all I care he can go

    por mí, como si quieres pasar una semana sin comer — I don't care if you want to go for a week without eating

    si por mi fuera, tú estarías trabajando — if it were o was down to me, you'd be working

    18) (=como)

    tomar a algn por esposo/esposa — to take sb to be one's husband/wife

    le tienen por tontothey think he's stupid

    19) [concesión]
    + subjun

    por mucho que lo quisieran — however much they would like to, much as they would like to

    por más que lo intenteno matter how o however hard I try, try as I might

    20) [acción inacabada]
    + infin
    21) ir (a) por algo/algn (=en busca de) to go and get sth/sb

    voy a por él[a buscarle] I'll go and get him; [a atacarle] I'm going to get him

    solo van a por las pelas* they're only in it for the money

    ¡a por ellos! — get them!

    22) [en preguntas]
    por qué why

    ¿por qué no vienes conmigo? — why don't you come with me?

    ¿por? * why (do you ask)?
    * * *
    1) ( en relaciones causales) because of

    por falta de dinerobecause of o owing to lack of money

    si no fuera por mi hijo... — if it wasn't for my son...

    por + inf — for -ing

    2) ( según)

    por lo que parece... — it seems o it would seem...

    ¿por qué no vienes conmigo? — why don't you come with me?

    por si — in case; acaso, mosca II

    por más que me esfuerzohowever hard o no matter how hard I try

    por (muy) fácil que seahowever easy o no matter how easy it is

    5)

    colócalos por orden de tamaño/altura — put them in order of size/height

    por avión/barco/carretera — by air/sea/road

    me enteré por un amigoI heard from o through a friend

    c) (Educ) from
    6)

    cobra $30 por clase — he charges $30 a o per class

    uno por uno — one by one; ciento II

    tres por cuatro (son) doce — three times four is twelve, three fours are twelve

    7)
    a) (en relaciones de sustitución, intercambio, representación) for
    b) ( como)

    ¿acepta usted por esposa a Carmen? — do you take Carmen to be your (lawful wedded) wife?

    9) (expresando finalidad, objetivo)

    por + inf: daría cualquier cosa por verla — I'd give anything to see her

    por que + subj ( here por que can also be written porque): estaba ansioso por que lo escucharan — he was eager for them to listen to him

    10) (indicando consideración, favor) for
    11) (indicando inclinación, elección)

    salió/fue por or (Esp) a por pan — he went (out) for some bread, he went (out) to get some bread

    por mí que haga lo que quiera — as far as I'm concerned, he can do what he likes

    por + inf: tengo la casa por limpiar — I've got the house to clean

    15) (esp AmL)

    estar por + inf — ( estar a punto de)

    16) (indicando lugar de acceso, salida, trayectoria)

    ¿el 121 va por (la) Avenida Rosas? — does the 121 go along Rosas Avenue?

    ¿por dónde has venido? — which way did you come?

    ¿puedes pasar por la tintorería? — could you call in at o drop by the drycleaner's?

    17)

    ¿por dónde está or queda el hotel? — whereabouts is the hotel?

    ¿qué tal te fue por Londres? — how did you get on in London?

    por todos lados or por todas partes — everywhere

    voy por la página 15I'm up to o I'm on page 15

    pasa un trapo por el piso — give the floor a quick wipe; ver tb afuera, adentro, dentro, fuera, encima, etc

    por aquella época or por aquel entonces — at that time

    19) (Esp) ( indicando una ocasión) for
    20) ( durante) for

    por el momento or por ahora — for the time being o for now; ver tb mañana III, tarde II, noche

    * * *
    = across, along, around, because of, by, by, down, for the sake of, in connection with, in the gift of, on account of, on the grounds that/of, per, through, times, under, x, as a matter of, out of, through the agency of.
    Ex. This arrangement may facilitate browsing across different kinds of materials.
    Ex. This means that a large number of messages can be combined together along the same line, giving economies of scales.
    Ex. I wouldn't expect you to be detailed in your report in terms of where the bookmible would stop around town and where you'd park it.
    Ex. This makes him feel somehow defficient and all because of his difficulty in making sense out of words in print with which his troubles began.
    Ex. A set of government publications could be filed alphabetically by the issuing bureau, and then by title of the particular series in numerical order.
    Ex. Micrographic and computer technologies and their integration will become increasingly efficacious as agents for change with respect to the continued existence of the traditional 75 by 125 millimeter card.
    Ex. Some users find the format of KWIC indexes unacceptable, they find alphabetical arrangement by keywords down the centre of a page, and wrapped-round titles awkward.
    Ex. The advocates of ISBD originally argued that it was for the sake of the computer.
    Ex. There is an index to the schedules, but this has been criticised in connection with the size of the entry vocabulary.
    Ex. Its notability is seen to lie in the fact that it has significantly broken the stranglehold upon postgraduate studentships in the gift of the Science and Engineering Research Council.
    Ex. Partly on account of the variety of bases for coverage there is significant overlap between the assortment of abstracting and indexing services.
    Ex. AACR2 has been criticised on the grounds that it does not identify the cataloguing unit to which the rules refer.
    Ex. Indexing can thus be achieved at a detailed level, with often many terms per document, with almost no indexing effort.
    Ex. The contributions are input to the data base, then referred and any suggestion made by the referee are communicated through the data base to the editor.
    Ex. 4 days times 30 cents per day = 120 cents.
    Ex. One of the outcomes of entry under title has been the proliferation of serials titles.
    Ex. Card catalogues or indexes comprise a set of cards often 5x3 inches (122x72 mm), with each entry on a separate card.
    Ex. Most drivers stop at stop signs: Some do under duress -- there may be a policeman concealed in nearby bushes, others as a matter of prudence -- a fast car with the right of way can be injurious.
    Ex. But these and other interested people collected this type of books out of a mixture of curiosity and sentiment.
    Ex. This article argues that critical thinking, a long sought after goal in the US educational system, may be taught efficiently through the agency of library use instructions within the college environment.
    ----
    * actuar por impulso = act on + impulse.
    * aprendizaje por medio del ordenador = computer-based learning (CBL).
    * aunque por otro lado = but otherwise.
    * búsqueda por medio de menús = menu-assisted searching.
    * coger por sorpresa = catch out.
    * Día + por la tarde = late + Día.
    * digamos por ejemplo = let us say.
    * dominar por completo = sweep + the board.
    * encontrar por casualidad = come across.
    * encuadernación por encargo = bespoke binding.
    * error por omisión = omission failure.
    * estar por delante de = be ahead of.
    * hecho por encargo = bespoke.
    * introducir por primera vez = pioneer.
    * leer por encima = browse.
    * llamar por teléfono = call up.
    * muy por encima de todo = over and above all.
    * Nombre + por primera vez = Nombre + ever.
    * ordenado por fecha = in date order.
    * pasar por alto = bypass [by-pass], skip over, pass + Nombre/Pronombre + by.
    * pongamos por ejemplo = let us say.
    * por accidente = accidentally.
    * por adelantado = advance, in advance (of), up-front [up front].
    * por ahí = out there.
    * por ahora = as of right now, as yet, at present, at the moment, at this point, for the present, for the time being, just yet, for now, at this time, as of now, at the present, by now, for the nonce.
    * por ahora todo va bien = so far, so good.
    * por alguna razón = for some reason, for whatever reason.
    * por algún motivo = for whatever reason.
    * por algún tiempo = for sometime.
    * por allí = nearby [near-by].
    * por amor al arte = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por analogía = by analogy.
    * por anticipado = in advance (of).
    * por antonomasia = quintessential, unique.
    * por añadidura = in addition (to), on top of everything else.
    * por aquel entonces = at the time, about that time, by this time.
    * por aquí = around here, nearby [near-by], round here.
    * por aquí y por allí = hanging about.
    * por así decir = as it were.
    * por boca de = by word of mouth.
    * por bondad = out of the goodness of + Posesivo + heart.
    * por buena dirección = a step in the right direction.
    * por buen camino = a step in the right direction.
    * por cabeza = per person.
    * por cable = wireline, corded.
    * por caminos apartados = off-road.
    * por capas = multilayered [multi-layered/multi layered], layered, tiered.
    * por casualidad = by chance, coincidentally, fortuitously, by accident, by happenstance, happen to + Infinitivo, chance to + Infinitivo, accidentally, by a fluke, by luck, by a stroke of (good) luck.
    * por chiripa = by chance, by a fluke, by luck, by a stroke of (good) luck.
    * por ciento = per cent [percent] (%).
    * por cierto = coincidentally, incidentally, by the way, anecdotally, by the by(e), speaking of which.
    * por coincidencia = by coincidence.
    * por comodidad = for convenience, for the sake of + convenience.
    * por completo = fully.
    * por confirmar = to be announced, to be confirmed.
    * por consideración a = out of respect for.
    * por consideración a = out of consideration for.
    * por consiguiente = consequently, then, thence, by implication, therefore.
    * por contra = in contrast.
    * por conveniencia = for convenience, for the sake of + convenience.
    * por correo = by post, mailed.
    * por cortesía de = courtesy of.
    * por cualquier motivo = for whatever reason.
    * por cualquier razón = for whatever reason.
    * por cuanto que = because.
    * por cuenta ajena = vicariously.
    * por cuenta de uno = privately.
    * por cuenta propia = freelance, self-employed, at + Posesivo + own expense.
    * por cuenta y riesgo de Uno = at + Posesivo + peril.
    * por curiosidad = out of curiosity.
    * por debajo de = below, beneath, underneath.
    * por debajo de + Cantidad = under + Cantidad.
    * por debajo de cero = sub-zero, below-freezing.
    * por debajo del 10 por ciento = single digit, single figure.
    * por debajo de la media = sub-par, below-average.
    * por debajo de las posibilidades = below + Posesivo + capabilities.
    * por debajo de lo normal = below-normal.
    * por debajo de lo óptimo = sub-optimal [suboptimal].
    * por debajo del peso nomral = underweight.
    * por décadas = ten-yearly.
    * por decidir = to be decided.
    * por decirlo así = so to speak, in a manner of speaking.
    * por decirlo de alguna manera = so to speak.
    * por decirlo de algún modo = in a manner of speaking, so to speak.
    * por decisión propia = by choice.
    * por defecto = by default, default.
    * por deferencia a = in deference to.
    * por definición = by definition.
    * por delante = ahead.
    * por delante de = ahead of.
    * por delante de la competencia = ahead of the game.
    * por delante y por detrás = front and back.
    * por dentro = inwardly.
    * por desgracia = unfortunately, sadly, unhappily, disappointingly.
    * por despecho = spitefully, out of spite.
    * ¡por dios! = in heaven's name, for God's sake, gosh.
    * ¡por Dios! = for crying out loud!.
    * por diversión = for sport, for fun, (just) for the hell of (doing) it, for kicks, (just) for the fun of (doing) it.
    * por divertirse = for kicks.
    * por doquier = all around.
    * por dos años = two-year.
    * por ejemplo = e.g. (latín - exempli gratia), for example, for instance, say, to illustrate, for the sake of + argument.
    * por (el) amor a = for the love of.
    * ¡por el amor de Dios! = for crying out loud!.
    * por el bien del saber = for knowledge's sake.
    * por el contrario = by contrast, conversely, however, in contrast, instead, on the contrary, by way of contrast, to the contrary, quite the opposite, by comparison, contrariwise, quite the contrary, quite the reverse.
    * por el cual = whereby, whereupon.
    * por el detalle = for detail.
    * por el día = by day, daytime [day-time], during the daytime, in the daytime, during daytime.
    * por el día o por la noche = day or night.
    * por el día y por la noche = day and night, night and day.
    * por elección propia = by choice.
    * por el gobierno = governmentally + Adjetivo.
    * por el gobierno federal = federally.
    * por el hecho de que = because of the fact that.
    * por el hombre = humanly.
    * por ello = on this basis, on that basis, accordingly.
    * por el mero hecho de saber = for knowledge's sake.
    * por el método de ensayo y error = by trial and error, trial and error.
    * por el modo = by the way.
    * por el momento = for the time being, momentarily, at the moment, for the nonce, for the present.
    * por el placer de hacerlo = (just) for the fun of (doing) it.
    * por el que se puede cobrar = chargeable.
    * por el receptor = at the receiving end.
    * por el sexo = gendered.
    * por encargo = custom, bespoke.
    * por encima = overhead, cursorily.
    * por encima de = across, beyond, beyond all, over, over and above, beyond the range of, well over + Expresión Numérica, overarching, above.
    * por encima de + Cantidad = in excess of + Cantidad.
    * por encima de eso = beyond that.
    * por encima del 10 por ciento = double digit, double figure.
    * por encima de la media = above average.
    * por encima de la tierra = aboveground.
    * por encima de toda crítica = beyond reproach, above reproach.
    * por encima de toda duda = beyond reproach, above reproach.
    * por encima de toda razón = beyond reason.
    * por encima de toda sospecha = above suspicion.
    * por encima de todo = at all costs, at any cost, at any price.
    * por ende = thereby, accordingly, therefore.
    * por enfado = out of anger.
    * por enojo = out of anger.
    * por error = by mistake.
    * por esa razón = thereby, for that reason.
    * por escrito = in writing, in print, written.
    * por eso = on that score, therefore.
    * por eso que = hence.
    * por esta razón = for this reason.
    * por esta única razón = for this reason alone.
    * por este motivo = for this reason.
    * por esto = thus, accordingly, therefore.
    * por etapas = staged.
    * por excelencia = par excellence, quintessential, unique.
    * por exceso = excessively, to excess.
    * por explotar = untapped.
    * por + Expresión Temporal = by the + Expresión Temporal.
    * por extensión = by extension.
    * por extenso = in full, at length.
    * por falta de = for want of, for lack of.
    * por fases = staged.
    * por favor = please.
    * por favor, responda = RSVP [R.S.V.P.].
    * por fin = at length, at last, finally, at long last.
    * por fin llegó la hora (de) = it's about time (that).
    * por frustración = out of frustration.
    * por fuera = outwardly, outwardly.
    * por grupos = in batches.
    * por gusto = for kicks, (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por hora = hourly.
    * por horas = on an hourly basis.
    * por igual = alike, on an equitable basis, equally, in equal measure(s).
    * por imitación = copycat.
    * por incremento gradual = incremental.
    * por incrementos graduales = incrementally.
    * por individuo = per capita, per person.
    * por iniciativa de = at the instigation of, under the auspices of.
    * por instinto = instinctively.
    * por interés = out of interest.
    * por interés personal = self-interested.
    * por investigar = unresearched.
    * por invitación = invitational.
    * por invitación de = at the invitation of.
    * por la borda = overboard.
    * por la cantidad de + Número = amounting to + Cantidad.
    * por la forma = by the way.
    * por la friolera de + Cantidad = to the tune of + Cantidad.
    * por la fuerza = forcibly.
    * por la mala fortuna = by ill fate.
    * por la mala suerte = by ill luck, by bad luck, by ill fate.
    * por la manera = by the way.
    * por la mañana = in the morning.
    * por la mañana y por la noche = morning and night.
    * por la noche = overnight, at night, night-time, after dark, by night.
    * por la posibilidad de = at the prospect of.
    * por la presente = hereby.
    * por las buenas o por las malas = by hook or by crook.
    * por la sencilla razón = for no other reason.
    * por las nubes = soaring.
    * por la tarde = in the evening.
    * por ley = mandated.
    * por libre = freelance.
    * por línea telefónica = over the telephone line.
    * por lo general = on the whole, all in all, in general, generally, generally speaking, in the normal run of events, in the normal run of things.
    * por lo pronto = for the time being.
    * por lo que = so.
    * por lo que concierne a = as far as + Nombre + be + concerned, so far as + Nombre + be concerned.
    * por lo que concierne a Uno = on + Posesivo + side.
    * por lo que dicen todos = by all accounts.
    * por lo que es = in + Posesivo + own right.
    * por lo que incumbe a Uno = on + Posesivo + side.
    * ¡Por lo que más quieras! = for God's sake.
    * por lo que se refiere a = moving on to.
    * por lo que son = in + Posesivo + own right.
    * por lo que yo sé = to the best of my knowledge.
    * por los pelos = by the skin of + Posesivo + teeth, close call, close shave.
    * por los siguientes motivos = on the following counts.
    * por los suelos = in tatters.
    * por lo tanto = consequently, ergo, so, then, thereby, therefore, thus, it follows that.
    * por lo visto = apparently, apparently.
    * por mala fortuna = unfortunately, unhappily, sadly.
    * por mala suerte = by ill luck, by bad luck, by a stroke of bad luck, by ill fate.
    * por mal camino = astray.
    * por más que lo intento = for the life of me.
    * por materias = subject-based, topically.
    * por mecionar sólo unos cuantos = to mention only a few.
    * por medio = out of.
    * por medio de = by means of, by way of, in the form of, through, via, via the medium of, by dint of, through the agency of.
    * por medio de isótopos = isotopically.
    * por medio de otro(s) = by proxy.
    * por medio de una agencia = on a bureau basis.
    * por mencionar sólo algunos = to mention but a few of, to mention only a few.
    * por mencionar sólo unos cuantos = to mention but a few of, to name only some.
    * por mencionar sólo unos pocos = to name but a few.
    * por mencionar unos pocos = just to name a few.
    * por menús = menu-driven.
    * por méritos = meritorious.
    * por mes = per month.
    * por miedo de = for fear of/that.
    * por millones = in the millions, by the millions.
    * por mor de = because of, out of consideration for, out of respect for.
    * por motivo de = in the interest(s) of.
    * por motivos de = for the sake of, on grounds.
    * por motivos de + Nombre = for + Nombre's sake.
    * por muchas razones = in many ways.
    * por mucho que lo intento = for the life of me.
    * por mucho tiempo = for long, for long periods of time.
    * por muy + Adjetivo/Adverbio + Nombre + que + Subjuntivo = however + Adjetivo/Adverbio + Nombre + Verbo.
    * por muy + Adjetivo/Adverbio + que sea = however + Adjetivo/Adverbio.
    * por muy + Adjetivo + be = Adjetivo + though + Nombre + be.
    * por muy difícil que parezca = difficult though it may seem, difficult as it may seem.
    * por muy extraño que parezca = oddly enough, strangely enough, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange, funnily enough, funnily.
    * por muy increíble que parezca = incredible though it may seem, incredibly, incredibly enough, incredible as it may seem, although it may seem incredible.
    * por muy mentira que parezca = incredibly, incredible though it may seem, strangely enough, incredibly enough, incredible as it may seem, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange, although it may seem incredible.
    * por muy raro que parezca = strangely enough, oddly enough, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange.
    * por nada = for nothing.
    * por nada del mundo = for the life of me.
    * por nada or casi nada = at little or no extra cost.
    * por naturaleza = by nature, by definition, characteristically, natural-born, naturally, inherently.
    * por necesidad = of necessity, out of necessity.
    * por niveles = multilayered [multi-layered/multi layered], multilayer, layered, tiered.
    * por no decir algo peor = to put it mildly.
    * por no decir nada de = to say nothing of.
    * por no decir nunca = if ever.
    * por no decir otra cosa peor = to say the least.
    * por nombrar (sólo) + Número = to name (only) + Número.
    * por nombrar sólo unos cuantos = to name only some.
    * por nombrar sólo unos pocos = to name but a few.
    * por + Nombre = on a + Adjetivo + basis.
    * por no mencionar = not to mention.
    * por norma = as a rule.
    * por + Número + cosas = on + Número + counts.
    * por orden de = mandated.
    * por orden del congreso = congressionally mandated.
    * por orden de llegada = on a first come first served basis.
    * por orden numérico = in numerical order.
    * por otra parte = on the other hand, on the other side, on the flip side.
    * por otro lado = alternatively, however, on the other hand, on the other side, for another thing, on the flip side, on another topic, on another matter, on another note, on other matters.
    * por parejas = in pairs.
    * por parte de = on the part of.
    * por parte de uno = on + Posesivo + part.
    * por pasar el rato = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por pereza = lazily.
    * por + Período de Tiempo = for + Expresión Temporal.
    * por persona = per person.
    * por placer = for kicks, (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por poco dinero = cheaply.
    * por poco o nada = at little or no extra cost.
    * por poderes = by proxy.
    * por poner un ejemplo + Adjetivo = to take a + Adjetivo + example.
    * por poner un ejemplo sobre + Nombre = to take + Nombre.
    * por + Posesivo + cuenta = at + Posesivo + own expense.
    * por + Posesivo + parte = for + Posesivo + part.
    * por + Posesivo + propia cuenta = at + Posesivo + own expense.
    * por + Posesivo + (propia) naturaleza = in + Posesivo + nature.
    * por primera vez = first + Verbo, for the first time, for once.
    * por principio = on principle.
    * por principios = as a matter of principle.
    * por probar nada se pierde = nothing ventured, nothing gained.
    * por + Pronombre + mismo = all by + Reflexivo, by + Reflexivo.
    * por propia iniciativa = self-directed.
    * por pura curiosidad = just out of interest, (just) as a mater of interest.
    * por pura diversión = for kicks.
    * por puro entretenimiento = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por puro placer = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por qué = why.
    * por razones + Adjetivo = for + Nombre + purposes.
    * por razones de = for the sake of.
    * por razones de seguridad = for security reasons, for safety reasons.
    * por razones éticas = on moral grounds.
    * por razones morales = on moral grounds.
    * por razones personales = for personal reasons.
    * por + Reflexivo + cuenta = for + Reflexivo.
    * por rencor = out of spite.
    * por respeto a = out of respect for, out of consideration for.
    * por rumores = grapevine.
    * por rutina = routinely.
    * por sacos = by the sackful.
    * por satélite = satellite-based.
    * por segunda vez = a second time, the second time around, a second time around.
    * por seguridad = for safety reasons.
    * por semana = per week.
    * por separado = at different times, in isolation, separately, singly.
    * por ser + Adjetivo = as being + Adjetivo.
    * por sexo = along gender lines.
    * por si = in the chance that.
    * por si acaso = in case of, on the off chance, just in case, on spec, for good measure.
    * por si casualidad = in the chance that.
    * por si era poco = for good measure.
    * por si fuera poco = to boot, for good measure, to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.
    * por si hace falta consultarlo en el futuro = for future reference.
    * por si las moscas = just in case, on spec.
    * por sí mismo = for its/their own sake, in itself, in + Posesivo + own right, itself, unto + Reflexivo, in and of + Reflexivo.
    * por sí mismos = in themselves.
    * por simple curiosidad = (just) as a mater of interest, just out of interest.
    * por si sirve de algo = for what it's worth [FWIW].
    * por sí solo = by itself, for its/their own sake, on its own, in and of + Reflexivo, in itself.
    * por sí solos = by themselves, in themselves.
    * por si + tener + suerte = on spec.
    * por sorpresa = unawares.
    * por su cuenta y riesgo = at + Posesivo + own risk.
    * por suerte = luckily, fortunately, happily.
    * por suerte o por desgracia = for better or (for) worse, by luck or misfortune.
    * por su naturaleza = by + Posesivo + nature.
    * por su papel = in its role.
    * por su parte = in + Posesivo + own right.
    * por su propia voluntad = of its own accord.
    * por su propio derecho = in + Posesivo + own right.
    * por supuesto = of course, surely, to be sure, certainly.
    * ¡por supuesto que no! = heaven forbid, heaven forbid.
    * por suscripción = subscriber + Nombre.
    * por su volatilidad = mercurially.
    * por su volubilidad = mercurially.
    * por tanto = consequently, ergo, so, then, thereby, therefore, thus, it follows that.
    * por teléfono = on the telephone, by tele(phone), over the phone, over the telephone.
    * por temas = topically.
    * por temor a = for fear of/that.
    * por temor a represalias = under duress.
    * por término medio = on average.
    * por toda la ciudad = citywide [city-wide].
    * por toda la Internet = Internet-wide.
    * por toda la nación = nationwide [nation-wide].
    * por toda la provincia = province-wide.
    * por toda la vida = lifetime [life-time].
    * por todas las instituciones oficiales = government-wide.
    * por todas partes = all over the place, everywhere, widely, all around, far and wide.
    * por toda una vida = lifetime [life-time].
    * por todo = all over, throughout, all the way through.
    * por todo el campus universitario = campus-wide [campuswide].
    * por todo el continente = continent-wide.
    * por todo el distrito = district-wide [districtwide].
    * por todo el gobierno = government-wide.
    * por todo el mundo = worldwide [world-wide], around the world, across the globe, around the globe, across the world, around the planet, the world over.
    * por todo el planeta = across the planet, planet-wide.
    * por todo el servicio = service-wide.
    * por todo lo alto = grandly, on a grand scale.
    * por todo + Lugar = up and down + Lugar.
    * por todo + Nombre de Lugar = across + Nombre de Lugar.
    * por todos conocido = well-known.
    * por todos lados = left, right and centre, far and wide.
    * por todos los medios = by all means.
    * por todos sitios = everywhere.
    * por triplicado = in triplicate.
    * por trueque = in kind.
    * por turnos = on a rotating basis, on a rota basis, on a rota system, on a rota.
    * por última vez = for the last time, one last time.
    * por último = finally, last, lastly, ultimately.
    * por último pero no menos importante = last but not least.
    * por una lado... por otro = at one end... at the other.
    * por unanimidad = unanimously.
    * por una parte = on the one hand, on the one side.
    * por un gran margen = by a huge margin.
    * por un gustazo, un trancazo = a kingdom for a kiss.
    * por unidad = per unit.
    * por un lado = for one, on the one hand, on the one side.
    * por un lado entra + Nombre + y por otro sale + Nombre = in go + Nombre + at one end, and out come + Nombre + at the other.
    * por un momento = for a moment.
    * por uno mismo = on + Posesivo + own, for + Reflexivo.
    * por unos momentos = for a few moments, for a short time.
    * por uno solo = solo.
    * por un período de tiempo limitado = on a short-term basis.
    * por un tiempo = for a time.
    * por un tiempo indefinido = for an indefinite time to come, for indefinite time.
    * por valor de + Cantidad = amounting to + Cantidad.
    * por varias razones = for a variety of reasons, for a number of reasons.
    * por varios motivos = for a number of reasons.
    * por venganza = out of spite.
    * por voluntad propia = voluntarily.
    * quedar por ver = remain + to be seen.
    * tirar dinero y esfuerzo por la borda = be money and effort down the drain.
    * transporte por tierra = land transport.
    * utilizar por primera vez = pioneer.
    * venta al por mayor = wholesaling.
    * * *
    1) ( en relaciones causales) because of

    por falta de dinerobecause of o owing to lack of money

    si no fuera por mi hijo... — if it wasn't for my son...

    por + inf — for -ing

    2) ( según)

    por lo que parece... — it seems o it would seem...

    ¿por qué no vienes conmigo? — why don't you come with me?

    por si — in case; acaso, mosca II

    por más que me esfuerzohowever hard o no matter how hard I try

    por (muy) fácil que seahowever easy o no matter how easy it is

    5)

    colócalos por orden de tamaño/altura — put them in order of size/height

    por avión/barco/carretera — by air/sea/road

    me enteré por un amigoI heard from o through a friend

    c) (Educ) from
    6)

    cobra $30 por clase — he charges $30 a o per class

    uno por uno — one by one; ciento II

    tres por cuatro (son) doce — three times four is twelve, three fours are twelve

    7)
    a) (en relaciones de sustitución, intercambio, representación) for
    b) ( como)

    ¿acepta usted por esposa a Carmen? — do you take Carmen to be your (lawful wedded) wife?

    9) (expresando finalidad, objetivo)

    por + inf: daría cualquier cosa por verla — I'd give anything to see her

    por que + subj ( here por que can also be written porque): estaba ansioso por que lo escucharan — he was eager for them to listen to him

    10) (indicando consideración, favor) for
    11) (indicando inclinación, elección)

    salió/fue por or (Esp) a por pan — he went (out) for some bread, he went (out) to get some bread

    por mí que haga lo que quiera — as far as I'm concerned, he can do what he likes

    por + inf: tengo la casa por limpiar — I've got the house to clean

    15) (esp AmL)

    estar por + inf — ( estar a punto de)

    16) (indicando lugar de acceso, salida, trayectoria)

    ¿el 121 va por (la) Avenida Rosas? — does the 121 go along Rosas Avenue?

    ¿por dónde has venido? — which way did you come?

    ¿puedes pasar por la tintorería? — could you call in at o drop by the drycleaner's?

    17)

    ¿por dónde está or queda el hotel? — whereabouts is the hotel?

    ¿qué tal te fue por Londres? — how did you get on in London?

    por todos lados or por todas partes — everywhere

    voy por la página 15I'm up to o I'm on page 15

    pasa un trapo por el piso — give the floor a quick wipe; ver tb afuera, adentro, dentro, fuera, encima, etc

    por aquella época or por aquel entonces — at that time

    19) (Esp) ( indicando una ocasión) for
    20) ( durante) for

    por el momento or por ahora — for the time being o for now; ver tb mañana III, tarde II, noche

    * * *
    = across, along, around, because of, by, by, down, for the sake of, in connection with, in the gift of, on account of, on the grounds that/of, per, through, times, under, x, as a matter of, out of, through the agency of.

    Ex: This arrangement may facilitate browsing across different kinds of materials.

    Ex: This means that a large number of messages can be combined together along the same line, giving economies of scales.
    Ex: I wouldn't expect you to be detailed in your report in terms of where the bookmible would stop around town and where you'd park it.
    Ex: This makes him feel somehow defficient and all because of his difficulty in making sense out of words in print with which his troubles began.
    Ex: A set of government publications could be filed alphabetically by the issuing bureau, and then by title of the particular series in numerical order.
    Ex: Micrographic and computer technologies and their integration will become increasingly efficacious as agents for change with respect to the continued existence of the traditional 75 by 125 millimeter card.
    Ex: Some users find the format of KWIC indexes unacceptable, they find alphabetical arrangement by keywords down the centre of a page, and wrapped-round titles awkward.
    Ex: The advocates of ISBD originally argued that it was for the sake of the computer.
    Ex: There is an index to the schedules, but this has been criticised in connection with the size of the entry vocabulary.
    Ex: Its notability is seen to lie in the fact that it has significantly broken the stranglehold upon postgraduate studentships in the gift of the Science and Engineering Research Council.
    Ex: Partly on account of the variety of bases for coverage there is significant overlap between the assortment of abstracting and indexing services.
    Ex: AACR2 has been criticised on the grounds that it does not identify the cataloguing unit to which the rules refer.
    Ex: Indexing can thus be achieved at a detailed level, with often many terms per document, with almost no indexing effort.
    Ex: The contributions are input to the data base, then referred and any suggestion made by the referee are communicated through the data base to the editor.
    Ex: 4 days times 30 cents per day = 120 cents.
    Ex: One of the outcomes of entry under title has been the proliferation of serials titles.
    Ex: Card catalogues or indexes comprise a set of cards often 5x3 inches (122x72 mm), with each entry on a separate card.
    Ex: Most drivers stop at stop signs: Some do under duress -- there may be a policeman concealed in nearby bushes, others as a matter of prudence -- a fast car with the right of way can be injurious.
    Ex: But these and other interested people collected this type of books out of a mixture of curiosity and sentiment.
    Ex: This article argues that critical thinking, a long sought after goal in the US educational system, may be taught efficiently through the agency of library use instructions within the college environment.
    * actuar por impulso = act on + impulse.
    * aprendizaje por medio del ordenador = computer-based learning (CBL).
    * aunque por otro lado = but otherwise.
    * búsqueda por medio de menús = menu-assisted searching.
    * coger por sorpresa = catch out.
    * Día + por la tarde = late + Día.
    * digamos por ejemplo = let us say.
    * dominar por completo = sweep + the board.
    * encontrar por casualidad = come across.
    * encuadernación por encargo = bespoke binding.
    * error por omisión = omission failure.
    * estar por delante de = be ahead of.
    * hecho por encargo = bespoke.
    * introducir por primera vez = pioneer.
    * leer por encima = browse.
    * llamar por teléfono = call up.
    * muy por encima de todo = over and above all.
    * Nombre + por primera vez = Nombre + ever.
    * ordenado por fecha = in date order.
    * pasar por alto = bypass [by-pass], skip over, pass + Nombre/Pronombre + by.
    * pongamos por ejemplo = let us say.
    * por accidente = accidentally.
    * por adelantado = advance, in advance (of), up-front [up front].
    * por ahí = out there.
    * por ahora = as of right now, as yet, at present, at the moment, at this point, for the present, for the time being, just yet, for now, at this time, as of now, at the present, by now, for the nonce.
    * por ahora todo va bien = so far, so good.
    * por alguna razón = for some reason, for whatever reason.
    * por algún motivo = for whatever reason.
    * por algún tiempo = for sometime.
    * por allí = nearby [near-by].
    * por amor al arte = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por analogía = by analogy.
    * por anticipado = in advance (of).
    * por antonomasia = quintessential, unique.
    * por añadidura = in addition (to), on top of everything else.
    * por aquel entonces = at the time, about that time, by this time.
    * por aquí = around here, nearby [near-by], round here.
    * por aquí y por allí = hanging about.
    * por así decir = as it were.
    * por boca de = by word of mouth.
    * por bondad = out of the goodness of + Posesivo + heart.
    * por buena dirección = a step in the right direction.
    * por buen camino = a step in the right direction.
    * por cabeza = per person.
    * por cable = wireline, corded.
    * por caminos apartados = off-road.
    * por capas = multilayered [multi-layered/multi layered], layered, tiered.
    * por casualidad = by chance, coincidentally, fortuitously, by accident, by happenstance, happen to + Infinitivo, chance to + Infinitivo, accidentally, by a fluke, by luck, by a stroke of (good) luck.
    * por chiripa = by chance, by a fluke, by luck, by a stroke of (good) luck.
    * por ciento = per cent [percent] (%).
    * por cierto = coincidentally, incidentally, by the way, anecdotally, by the by(e), speaking of which.
    * por coincidencia = by coincidence.
    * por comodidad = for convenience, for the sake of + convenience.
    * por completo = fully.
    * por confirmar = to be announced, to be confirmed.
    * por consideración a = out of respect for.
    * por consideración a = out of consideration for.
    * por consiguiente = consequently, then, thence, by implication, therefore.
    * por contra = in contrast.
    * por conveniencia = for convenience, for the sake of + convenience.
    * por correo = by post, mailed.
    * por cortesía de = courtesy of.
    * por cualquier motivo = for whatever reason.
    * por cualquier razón = for whatever reason.
    * por cuanto que = because.
    * por cuenta ajena = vicariously.
    * por cuenta de uno = privately.
    * por cuenta propia = freelance, self-employed, at + Posesivo + own expense.
    * por cuenta y riesgo de Uno = at + Posesivo + peril.
    * por curiosidad = out of curiosity.
    * por debajo de = below, beneath, underneath.
    * por debajo de + Cantidad = under + Cantidad.
    * por debajo de cero = sub-zero, below-freezing.
    * por debajo del 10 por ciento = single digit, single figure.
    * por debajo de la media = sub-par, below-average.
    * por debajo de las posibilidades = below + Posesivo + capabilities.
    * por debajo de lo normal = below-normal.
    * por debajo de lo óptimo = sub-optimal [suboptimal].
    * por debajo del peso nomral = underweight.
    * por décadas = ten-yearly.
    * por decidir = to be decided.
    * por decirlo así = so to speak, in a manner of speaking.
    * por decirlo de alguna manera = so to speak.
    * por decirlo de algún modo = in a manner of speaking, so to speak.
    * por decisión propia = by choice.
    * por defecto = by default, default.
    * por deferencia a = in deference to.
    * por definición = by definition.
    * por delante = ahead.
    * por delante de = ahead of.
    * por delante de la competencia = ahead of the game.
    * por delante y por detrás = front and back.
    * por dentro = inwardly.
    * por desgracia = unfortunately, sadly, unhappily, disappointingly.
    * por despecho = spitefully, out of spite.
    * ¡por dios! = in heaven's name, for God's sake, gosh.
    * ¡por Dios! = for crying out loud!.
    * por diversión = for sport, for fun, (just) for the hell of (doing) it, for kicks, (just) for the fun of (doing) it.
    * por divertirse = for kicks.
    * por doquier = all around.
    * por dos años = two-year.
    * por ejemplo = e.g. (latín - exempli gratia), for example, for instance, say, to illustrate, for the sake of + argument.
    * por (el) amor a = for the love of.
    * ¡por el amor de Dios! = for crying out loud!.
    * por el bien del saber = for knowledge's sake.
    * por el contrario = by contrast, conversely, however, in contrast, instead, on the contrary, by way of contrast, to the contrary, quite the opposite, by comparison, contrariwise, quite the contrary, quite the reverse.
    * por el cual = whereby, whereupon.
    * por el detalle = for detail.
    * por el día = by day, daytime [day-time], during the daytime, in the daytime, during daytime.
    * por el día o por la noche = day or night.
    * por el día y por la noche = day and night, night and day.
    * por elección propia = by choice.
    * por el gobierno = governmentally + Adjetivo.
    * por el gobierno federal = federally.
    * por el hecho de que = because of the fact that.
    * por el hombre = humanly.
    * por ello = on this basis, on that basis, accordingly.
    * por el mero hecho de saber = for knowledge's sake.
    * por el método de ensayo y error = by trial and error, trial and error.
    * por el modo = by the way.
    * por el momento = for the time being, momentarily, at the moment, for the nonce, for the present.
    * por el placer de hacerlo = (just) for the fun of (doing) it.
    * por el que se puede cobrar = chargeable.
    * por el receptor = at the receiving end.
    * por el sexo = gendered.
    * por encargo = custom, bespoke.
    * por encima = overhead, cursorily.
    * por encima de = across, beyond, beyond all, over, over and above, beyond the range of, well over + Expresión Numérica, overarching, above.
    * por encima de + Cantidad = in excess of + Cantidad.
    * por encima de eso = beyond that.
    * por encima del 10 por ciento = double digit, double figure.
    * por encima de la media = above average.
    * por encima de la tierra = aboveground.
    * por encima de toda crítica = beyond reproach, above reproach.
    * por encima de toda duda = beyond reproach, above reproach.
    * por encima de toda razón = beyond reason.
    * por encima de toda sospecha = above suspicion.
    * por encima de todo = at all costs, at any cost, at any price.
    * por ende = thereby, accordingly, therefore.
    * por enfado = out of anger.
    * por enojo = out of anger.
    * por error = by mistake.
    * por esa razón = thereby, for that reason.
    * por escrito = in writing, in print, written.
    * por eso = on that score, therefore.
    * por eso que = hence.
    * por esta razón = for this reason.
    * por esta única razón = for this reason alone.
    * por este motivo = for this reason.
    * por esto = thus, accordingly, therefore.
    * por etapas = staged.
    * por excelencia = par excellence, quintessential, unique.
    * por exceso = excessively, to excess.
    * por explotar = untapped.
    * por + Expresión Temporal = by the + Expresión Temporal.
    * por extensión = by extension.
    * por extenso = in full, at length.
    * por falta de = for want of, for lack of.
    * por fases = staged.
    * por favor = please.
    * por favor, responda = RSVP [R.S.V.P.].
    * por fin = at length, at last, finally, at long last.
    * por fin llegó la hora (de) = it's about time (that).
    * por frustración = out of frustration.
    * por fuera = outwardly, outwardly.
    * por grupos = in batches.
    * por gusto = for kicks, (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por hora = hourly.
    * por horas = on an hourly basis.
    * por igual = alike, on an equitable basis, equally, in equal measure(s).
    * por imitación = copycat.
    * por incremento gradual = incremental.
    * por incrementos graduales = incrementally.
    * por individuo = per capita, per person.
    * por iniciativa de = at the instigation of, under the auspices of.
    * por instinto = instinctively.
    * por interés = out of interest.
    * por interés personal = self-interested.
    * por investigar = unresearched.
    * por invitación = invitational.
    * por invitación de = at the invitation of.
    * por la borda = overboard.
    * por la cantidad de + Número = amounting to + Cantidad.
    * por la forma = by the way.
    * por la friolera de + Cantidad = to the tune of + Cantidad.
    * por la fuerza = forcibly.
    * por la mala fortuna = by ill fate.
    * por la mala suerte = by ill luck, by bad luck, by ill fate.
    * por la manera = by the way.
    * por la mañana = in the morning.
    * por la mañana y por la noche = morning and night.
    * por la noche = overnight, at night, night-time, after dark, by night.
    * por la posibilidad de = at the prospect of.
    * por la presente = hereby.
    * por las buenas o por las malas = by hook or by crook.
    * por la sencilla razón = for no other reason.
    * por las nubes = soaring.
    * por la tarde = in the evening.
    * por ley = mandated.
    * por libre = freelance.
    * por línea telefónica = over the telephone line.
    * por lo general = on the whole, all in all, in general, generally, generally speaking, in the normal run of events, in the normal run of things.
    * por lo pronto = for the time being.
    * por lo que = so.
    * por lo que concierne a = as far as + Nombre + be + concerned, so far as + Nombre + be concerned.
    * por lo que concierne a Uno = on + Posesivo + side.
    * por lo que dicen todos = by all accounts.
    * por lo que es = in + Posesivo + own right.
    * por lo que incumbe a Uno = on + Posesivo + side.
    * ¡Por lo que más quieras! = for God's sake.
    * por lo que se refiere a = moving on to.
    * por lo que son = in + Posesivo + own right.
    * por lo que yo sé = to the best of my knowledge.
    * por los pelos = by the skin of + Posesivo + teeth, close call, close shave.
    * por los siguientes motivos = on the following counts.
    * por los suelos = in tatters.
    * por lo tanto = consequently, ergo, so, then, thereby, therefore, thus, it follows that.
    * por lo visto = apparently, apparently.
    * por mala fortuna = unfortunately, unhappily, sadly.
    * por mala suerte = by ill luck, by bad luck, by a stroke of bad luck, by ill fate.
    * por mal camino = astray.
    * por más que lo intento = for the life of me.
    * por materias = subject-based, topically.
    * por mecionar sólo unos cuantos = to mention only a few.
    * por medio = out of.
    * por medio de = by means of, by way of, in the form of, through, via, via the medium of, by dint of, through the agency of.
    * por medio de isótopos = isotopically.
    * por medio de otro(s) = by proxy.
    * por medio de una agencia = on a bureau basis.
    * por mencionar sólo algunos = to mention but a few of, to mention only a few.
    * por mencionar sólo unos cuantos = to mention but a few of, to name only some.
    * por mencionar sólo unos pocos = to name but a few.
    * por mencionar unos pocos = just to name a few.
    * por menús = menu-driven.
    * por méritos = meritorious.
    * por mes = per month.
    * por miedo de = for fear of/that.
    * por millones = in the millions, by the millions.
    * por mor de = because of, out of consideration for, out of respect for.
    * por motivo de = in the interest(s) of.
    * por motivos de = for the sake of, on grounds.
    * por motivos de + Nombre = for + Nombre's sake.
    * por muchas razones = in many ways.
    * por mucho que lo intento = for the life of me.
    * por mucho tiempo = for long, for long periods of time.
    * por muy + Adjetivo/Adverbio + Nombre + que + Subjuntivo = however + Adjetivo/Adverbio + Nombre + Verbo.
    * por muy + Adjetivo/Adverbio + que sea = however + Adjetivo/Adverbio.
    * por muy + Adjetivo + be = Adjetivo + though + Nombre + be.
    * por muy difícil que parezca = difficult though it may seem, difficult as it may seem.
    * por muy extraño que parezca = oddly enough, strangely enough, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange, funnily enough, funnily.
    * por muy increíble que parezca = incredible though it may seem, incredibly, incredibly enough, incredible as it may seem, although it may seem incredible.
    * por muy mentira que parezca = incredibly, incredible though it may seem, strangely enough, incredibly enough, incredible as it may seem, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange, although it may seem incredible.
    * por muy raro que parezca = strangely enough, oddly enough, strange though it may seem, strange as it may seem, although it may seem strange.
    * por nada = for nothing.
    * por nada del mundo = for the life of me.
    * por nada or casi nada = at little or no extra cost.
    * por naturaleza = by nature, by definition, characteristically, natural-born, naturally, inherently.
    * por necesidad = of necessity, out of necessity.
    * por niveles = multilayered [multi-layered/multi layered], multilayer, layered, tiered.
    * por no decir algo peor = to put it mildly.
    * por no decir nada de = to say nothing of.
    * por no decir nunca = if ever.
    * por no decir otra cosa peor = to say the least.
    * por nombrar (sólo) + Número = to name (only) + Número.
    * por nombrar sólo unos cuantos = to name only some.
    * por nombrar sólo unos pocos = to name but a few.
    * por + Nombre = on a + Adjetivo + basis.
    * por no mencionar = not to mention.
    * por norma = as a rule.
    * por + Número + cosas = on + Número + counts.
    * por orden de = mandated.
    * por orden del congreso = congressionally mandated.
    * por orden de llegada = on a first come first served basis.
    * por orden numérico = in numerical order.
    * por otra parte = on the other hand, on the other side, on the flip side.
    * por otro lado = alternatively, however, on the other hand, on the other side, for another thing, on the flip side, on another topic, on another matter, on another note, on other matters.
    * por parejas = in pairs.
    * por parte de = on the part of.
    * por parte de uno = on + Posesivo + part.
    * por pasar el rato = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por pereza = lazily.
    * por + Período de Tiempo = for + Expresión Temporal.
    * por persona = per person.
    * por placer = for kicks, (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por poco dinero = cheaply.
    * por poco o nada = at little or no extra cost.
    * por poderes = by proxy.
    * por poner un ejemplo + Adjetivo = to take a + Adjetivo + example.
    * por poner un ejemplo sobre + Nombre = to take + Nombre.
    * por + Posesivo + cuenta = at + Posesivo + own expense.
    * por + Posesivo + parte = for + Posesivo + part.
    * por + Posesivo + propia cuenta = at + Posesivo + own expense.
    * por + Posesivo + (propia) naturaleza = in + Posesivo + nature.
    * por primera vez = first + Verbo, for the first time, for once.
    * por principio = on principle.
    * por principios = as a matter of principle.
    * por probar nada se pierde = nothing ventured, nothing gained.
    * por + Pronombre + mismo = all by + Reflexivo, by + Reflexivo.
    * por propia iniciativa = self-directed.
    * por pura curiosidad = just out of interest, (just) as a mater of interest.
    * por pura diversión = for kicks.
    * por puro entretenimiento = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por puro placer = (just) for the fun of (doing) it, (just) for the hell of (doing) it.
    * por qué = why.
    * por razones + Adjetivo = for + Nombre + purposes.
    * por razones de = for the sake of.
    * por razones de seguridad = for security reasons, for safety reasons.
    * por razones éticas = on moral grounds.
    * por razones morales = on moral grounds.
    * por razones personales = for personal reasons.
    * por + Reflexivo + cuenta = for + Reflexivo.
    * por rencor = out of spite.
    * por respeto a = out of respect for, out of consideration for.
    * por rumores = grapevine.
    * por rutina = routinely.
    * por sacos = by the sackful.
    * por satélite = satellite-based.
    * por segunda vez = a second time, the second time around, a second time around.
    * por seguridad = for safety reasons.
    * por semana = per week.
    * por separado = at different times, in isolation, separately, singly.
    * por ser + Adjetivo = as being + Adjetivo.
    * por sexo = along gender lines.
    * por si = in the chance that.
    * por si acaso = in case of, on the off chance, just in case, on spec, for good measure.
    * por si casualidad = in the chance that.
    * por si era poco = for good measure.
    * por si fuera poco = to boot, for good measure, to add insult to injury, to add salt to injury, to rub salt in the wound.
    * por si hace falta consultarlo en el futuro = for future reference.
    * por si las moscas = just in case, on spec.
    * por sí mismo = for its/their own sake, in itself, in + Posesivo + own right, itself, unto + Reflexivo, in and of + Reflexivo.
    * por sí mismos = in themselves.
    * por simple curiosidad = (just) as a mater of interest, just out of interest.
    * por si sirve de algo = for what it's worth [FWIW].
    * por sí solo = by itself, for its/their own sake, on its own, in and of + Reflexivo, in itself.
    * por sí solos = by themselves, in themselves.
    * por si + tener + suerte = on spec.
    * por sorpresa = unawares.
    * por su cuenta y riesgo = at + Posesivo + own risk.
    * por suerte = luckily, fortunately, happily.
    * por suerte o por desgracia = for better or (for) worse, by luck or misfortune.
    * por su naturaleza = by + Posesivo + nature.
    * por su papel = in its role.
    * por su parte = in + Posesivo + own right.
    * por su propia voluntad = of its own accord.
    * por su propio derecho = in + Posesivo + own right.
    * por supuesto = of course, surely, to be sure, certainly.
    * ¡por supuesto que no! = heaven forbid, heaven forbid.
    * por suscripción = subscriber + Nombre.
    * por su volatilidad = mercurially.
    * por su volubilidad = mercurially.
    * por tanto = consequently, ergo, so, then, thereby, therefore, thus, it follows that.
    * por teléfono = on the telephone, by tele(phone), over the phone, over the telephone.
    * por temas = topically.
    * por temor a = for fear of/that.
    * por temor a represalias = under duress.
    * por término medio = on average.
    * por toda la ciudad = citywide [city-wide].
    * por toda la Internet = Internet-wide.
    * por toda la nación = nationwide [nation-wide].
    * por toda la provincia = province-wide.
    * por toda la vida = lifetime [life-time].
    * por todas las instituciones oficiales = government-wide.
    * por todas partes = all over the place, everywhere, widely, all around, far and wide.
    * por toda una vida = lifetime [life-time].
    * por todo = all over, throughout, all the way through.
    * por todo el campus universitario = campus-wide [campuswide].
    * por todo el continente = continent-wide.
    * por todo el distrito = district-wide [districtwide].
    * por todo el gobierno = government-wide.
    * por todo el mundo = worldwide [world-wide], around the world, across the globe, around the globe, across the world, around the planet, the world over.
    * por todo el planeta = across the planet, planet-wide.
    * por todo el servicio = service-wide.
    * por todo lo alto = grandly, on a grand scale.
    * por todo + Lugar = up and down + Lugar.
    * por todo + Nombre de Lugar = across + Nombre de Lugar.
    * por todos conocido = well-known.
    * por todos lados = left, right and centre, far and wide.
    * por todos los medios = by all means.
    * por todos sitios = everywhere.
    * por triplicado = in triplicate.
    * por trueque = in kind.
    * por turnos = on a rotating basis, on a rota basis, on a rota system, on a rota.
    * por última vez = for the last time, one last time.
    * por último = finally, last, lastly, ultimately.
    * por último pero no menos importante = last but not least.
    * por una lado... por otro = at one end... at the other.
    * por unanimidad = unanimously.
    * por una parte = on the one hand, on the one side.
    * por un gran margen = by a huge margin.
    * por un gustazo, un trancazo = a kingdom for a kiss.
    * por unidad = per unit.
    * por un lado = for one, on the one hand, on the one side.
    * por un lado entra + Nombre + y por otro sale + Nombre = in go + Nombre + at one end, and out come + Nombre + at the other.
    * por un momento = for a moment.
    * por uno mismo = on + Posesivo + own, for + Reflexivo.
    * por unos momentos = for a few moments, for a short time.
    * por uno solo = solo.
    * por un período de tiempo limitado = on a short-term basis.
    * por un tiempo = for a time.
    * por un tiempo indefinido = for an indefinite time to come, for indefinite time.
    * por valor de + Cantidad = amounting to + Cantidad.
    * por varias razones = for a variety of reasons, for a number of reasons.
    * por varios motivos = for a number of reasons.
    * por venganza = out of spite.
    * por voluntad propia = voluntarily.
    * quedar por ver = remain + to be seen.
    * tirar dinero y esfuerzo por la borda = be money and effort down the drain.
    * transporte por tierra = land transport.
    * utilizar por primera vez = pioneer.
    * venta al por mayor = wholesaling.

    * * *
    A en relaciones causales
    B según
    C ¿por qué?
    D en locuciones
    E en expresiones concesivas
    F
    1 en expresiones de modo
    2 indicando el medio
    3 Educación
    G
    1 en relaciones de proporción
    2 en multiplicaciones
    H
    1 en relaciones de sustitución etc
    2 por ejemplo
    I como
    A al expresar finalidad, objetivo
    B indicando consideración, favor
    C indicando inclinación, elección
    D en busca de
    E en lo que respecta a
    F indicando una situación pendiente
    G estar por
    A indicando lugar de acceso, salida
    B
    C expresando lugar determinado
    D indicando extensión
    A expresando tiempo aproximado
    B indicando una ocasión
    C durante
    he puesto esto aquí por el gato I've put this here because of the cat
    nunca se lo dijo por miedo a perderla he never told her out of fear of losing her o because he was afraid of losing her
    eso te pasa por crédulo that's what you get for being (so) gullible
    lo conseguimos por él we got it thanks to him
    ella es así por naturaleza she's like that by nature
    lo hace por necesidad he does it out of necessity
    no se acabó por falta de dinero it wasn't finished for o because of o owing to lack of money
    el final no por conocido me resulta menos triste knowing how it ends doesn't make it any less sad
    por su alto contenido en proteínas because of o owing to its high protein content
    tanto por su precio como por su practicidad both for its price and its practical design
    fue por eso por lo que no te llamé or fue por eso que no te llamé that was the reason o that was why I didn't call you
    precisamente por eso no dije nada that's precisely why I didn't say anything
    la muerte se produjo por asfixia he suffocated, death was caused by suffocation ( frml)
    éste serviría si no fuera por el color this one would do if it weren't for the color
    fue elogiado por su excelente actuación he was praised for his excellent performance
    por + INF for -ING
    me pidió perdón por haberme mentido he apologized for lying o for having lied to me
    B (según) from
    por lo que he oído from what I've heard
    por lo que parece no va a volver it seems o it would seem he's not coming back
    por mi experiencia diría que … from my experience, I would say that …
    C ( fam):
    ¿por? why?
    ¿con quién vas? — con Daniel ¿por? who are you going with? — with Daniel, why? o why do you want to know?
    ¿por qué lloras? why are you crying?
    ¿por qué no vienes a almorzar a casa? why don't you come to my house for lunch?
    por si in case
    llévate una muda, por si tuvieras que quedarte take a change of clothes (just) in case you have to stay
    acaso, mosca2 (↑ mosca (2))
    por más que me esfuerzo me sigue saliendo mal no matter how hard I try o however hard I try, I still can't get it right
    (+ subj): por (muy) fácil que se lo pongan, no creo que lo sepa hacer however easy o no matter how easy they make it for him I don't think he'll be able to do it
    F
    1
    (en expresiones de modo): clasifícalos por tamaño classify them according to size o by size
    colóquense por orden de altura line up in order of height
    por adelantado in advance
    por escrito in writing
    2
    (indicando el medio): se lo comunicaron por teléfono they told him over the phone
    lo dijeron por la radio they said it on the radio
    lo mandaron por avión/barco they sent it by air/sea
    por carretera by road
    la conocí por la voz I recognized the o her voice, I recognized her by her voice
    me enteré por un amigo I heard from o through a friend
    lo intenté por todos los medios I tried everything possible o every possible way
    es doctor honoris causa por Oxford he has an honorary doctorate from Oxford
    un graduado en ciencias políticas por la universidad de Granada a graduate in political science from the university of Granada
    G
    1
    (en relaciones de proporción): cobra $30 por clase he charges $30 a o per class
    120 kilómetros por hora 120 kilometers an o per hour
    lo venden por metro they sell it by the meter
    tú comes por tres you eat enough for three people
    había un hombre por cada dos mujeres there was one man to every two women
    tiene tres metros de largo por uno de ancho it's three meters long by one meter wide
    ya hemos hecho bastante por hoy we've done enough for today
    los hizo entrar uno por uno she made them come in one by one o one at a time
    examinar un escrito punto por punto to go through a document point by point
    ciento2 (↑ ciento (2))
    (en multiplicaciones): tres por cuatro (son) doce three times four is twelve, three fours are twelve
    H
    1
    (en relaciones de sustitución, intercambio, representación): su secretaria firmó por él his secretary signed for him o on his behalf
    yo puedo ir por ti I can go for you o in your place
    por toda respuesta se encogió de hombros all he did was shrug his shoulders
    tú podrías pasar por inglesa you could pass as English o for an Englishwoman
    te dan uno nuevo por dos viejos they give you one new one in exchange for two old ones
    es senador por Canarias he's a senator for the Canary Islands
    2
    (como): por ejemplo for example
    ¿acepta usted por esposa a Carmen? do you take Carmen to be your (lawful wedded) wife?
    un lugar frecuentado por muchos famosos a place frequented by many famous people
    se vieron sorprendidos por una tormenta they were caught in a sudden storm
    la ocupación de la fábrica por (parte de) los obreros the occupation of the factory by the workers
    ver tb parte2 f B. (↑ parte (2))
    A
    (al expresar finalidad, objetivo): se estaban peleando por la pelota they were fighting over the ball
    lo hace por el dinero he does it for the money
    te lo digo por tu bien I'm telling you for your own good
    por + INF:
    daría cualquier cosa por verte contento I'd give anything to see you happy
    no entré por no molestar I didn't go in so as not to disturb him o because I didn't want to disturb him
    eso es hablar por hablar that's talking for the sake of talking o for the sake of it
    estaba ansioso por que lo escucharan he was eager for them to listen to him
    recemos por que lleguen a un acuerdo let's pray that they'll come to an agreement
    siguieron luchando por que se hiciera justicia they continued fighting for justice to be done
    B
    (indicando consideración, favor): haría cualquier cosa por ti I'd do anything for you
    intercede por nosotros intercede for us
    por mí no lo hagas don't do it just for me o for my sake
    C
    (indicando inclinación, elección): su amor por la música her love of music
    demostró gran interés por el cuadro he showed great interest in the painting
    no siento nada por él I don't feel anything for him
    opté por no ir I chose not to go
    votó por ella he voted for her
    ¿por la afirmativa? all those in favor?
    se manifestaron por el derecho al aborto they demonstrated for the right to abortion
    estar por algn ( fam); to be crazy about sb
    D
    (en busca de): salió/fue poror ( Esp) a por pan he went (out) for some bread, he went (out) to get some bread
    E
    (en lo que respecta a): por mí no hay inconveniente I don't mind
    que haga lo que le dé la gana, por mí … let him do what he likes, as far as I'm concerned …
    tengo toda la casa por limpiar I've got the whole house to clean
    estos cambios aún están por hacer these changes have still not been made o are yet to be made
    ver2 vt C 1. (↑ ver (2))
    G
    ( AmL) estar por + INF (estar a punto de): deben de estar por llegar they should be arriving any minute
    la leche está por hervir the milk's about to boil
    A
    (indicando lugar de acceso, salida, trayectoria): entró por la ventana he came in through the window
    sal por aquí go out this way
    el acceso al edificio es por la calle Lamas you enter the building from Lamas Street
    el piano no va a pasar por la puerta the piano won't go through the door
    se cayó por la escalera he fell down the stairs
    subieron por la ladera este they went up by the east face
    ¿el 121 va por (la) Avenida Rosas? does the 121 go along Rosas Avenue?
    fuimos por el camino más largo we took the longer route
    no vayas por ahí que te vas a perder don't go that way, you'll get lost
    ¿por dónde has venido? which way did you come?
    ¿puedes pasar por la tintorería? could you call in at o drop by the drycleaner's?
    B
    (expresando lugar indeterminado): está por ahí he's over there somewhere
    ¿por dónde está or queda el restaurante? whereabouts is the restaurant?
    viven por el sur/por mi barrio they live in the south somewhere/around my area
    hace mucho que no lo vemos por aquí we haven't seen him around here for ages
    ¿qué tal te fue por Londres? how did you get on in London?
    C
    (expresando lugar determinado): corta por aquí cut here
    voy por la página 15 I'm up to o I'm on page 15
    empieza por el principio start at the beginning
    agárralo por el mango hold it by the handle
    D
    (indicando extensión): lo he buscado por todos lados or por todas partes I've looked everywhere for it
    la epidemia se extendió por todo el país the epidemic spread throughout the (whole) country
    estuvimos viajando por el norte de Francia we were traveling around o in the North of France
    fuimos a caminar por la playa we went for a walk along the beach
    pasa un trapo por el piso give the floor a quick wipe
    A
    (expresando tiempo aproximado): por aquella época at that time
    por aquel entonces vivían en Pozuelo at that time they were living in Pozuelo
    sucedió por allá por 1960 it happened some time back around 1960
    me lo regalaron por mi cumpleaños they gave it to me for my birthday
    por Semana Santa pensamos ir a Londres we're thinking of going to London for Easter
    C (durante) for
    por los siglos de los siglos for ever and ever
    no se lo confío ni por un minuto I wouldn't trust him with it for a minute
    puede quedar así por el momento or por ahora it can stay like that for the time being o for now
    ver tb mañana3 (↑ mañana (3)), tarde2 (↑ tarde (2)), noche
    * * *

     

    por preposición
    1 ( causa) because of;
    por falta de dinero because of o owing to lack of money;

    por naturaleza by nature;
    por necesidad out of necessity;
    por eso no dije nada that's why I didn't say anything;
    fue por eso que no te llamé that was why I didn't call you;
    si no fuera por mi hijo … if it wasn't for my son …;
    me pidió perdón por haberme mentido he apologized for lying o for having lied to me
    2 ( en locs)

    no dijo por qué he didn't say why;
    ¿por qué no vienes conmigo? why don't you come with me?;
    por si in case;
    por si no entiende in case he doesn't understand;
    See Also→ acaso 2, mosca
    3 ( en expresiones concesivas):
    por más que me esfuerzo however hard o no matter how hard I try;

    por (muy) fácil que sea however easy o no matter how easy it is
    4
    a) ( modo):


    por adelantado in advance;
    por escrito in writing
    b) ( medio):


    lo dijeron por la radio they said it on the radio;
    por avión by air;
    la conocí por la voz I recognized her by her voice;
    me enteré por un amigo I heard from o through a friend
    5

    cobra $30 por clase he charges $30 a o per class;

    120 kilómetros por hora 120 kilometers an o per hour;
    por metro/docena by the meter/dozen;
    tú comes por tres you eat enough for three people;
    tiene tres metros de largo por uno de ancho it's three meters long by one meter wide;
    uno por uno one by one;
    See Also→ ciento sustantivo masculino b


    6

    su secretaria firmó por él his secretary signed for him o on his behalf;

    pasa por inglesa she passes for an Englishwoman
    b) ( como):


    7 ( introduciendo el agente) by;

    1 (finalidad, objetivo):

    lo hace por el dinero he does it for the money;
    no entré por no molestarlo I didn't go in because I didn't want to disturb him;
    por que + subj (here por que can also be written porque): estaba ansioso por que lo escucharan he was eager for them to listen to him
    2 (indicando inclinación, elección):

    no siento nada por él I don't feel anything for him;
    votó por ella he voted for her
    3 ( en busca de): salió/fue por or (Esp) a por pan he went (out) for some bread, he went (out) to get some bread
    4 ( en lo que respecta a):
    por mí que haga lo que quiera as far as I'm concerned, he can do what he likes

    5 (esp AmL) estar por + inf ( estar a punto de) to be about to + inf;

    deben (de) estar por llegar they should be arriving any minute
    1
    a) ( lugar):


    sal por aquí go out this way;
    se cayó por la escalera he fell down the stairs;
    ¿el 121 va por (la) Avenida Rosas? does the 121 go along Rosas Avenue?;
    ¿por dónde has venido? which way did you come?;
    está por ahí he's over there somewhere;
    ¿por dónde está el hotel? whereabouts is the hotel?;
    viven por mi barrio they live around my area;
    voy por la página 15 I'm up to o I'm on page 15;
    empieza por el principio start at the beginning;
    agárralo por el mango hold it by the handle
    b) ( indicando extensión): por todos lados or por todas partes everywhere;

    viajamos por el norte de Francia we traveled around o in the North of France;

    ver tb dentro, fuera, encima, etc
    2 ( tiempo) for;

    por el momento or por ahora for the time being, for now;
    ver tb mañana, tarde, noche
    3 (Esp) ( ocasión) for;

    por preposición
    1 (autoría) by: está escrito por mí, it was written by me
    2 (camino, lugar) through: viajamos por Castilla, we travelled round Castilla
    3 (medio) lo enviaron por avión, they sent it by plane
    me enteré por el periódico, I read about it in the newspaper
    4 (motivo, causa) because of
    por tu culpa, because of you
    (en favor de) for: hazlo por ellos, do it for their sake
    por la libertad, for freedom
    5 (en torno a) por San Juan, near Saint John's Day
    6 (durante) por la mañana/noche, in the morning/at night
    por el momento, for the time being
    7 (a través) entramos por la puerta, we got in through the door
    miramos por la ventana, we looked out (of) the window
    pasamos por la ciudad, we went through the town
    8 (sobre, por encima de) cruzaremos por el puente, we'll cross the bridge
    9 (delante de) paso todos los días por tu casa, I go by your house every day
    10 (a cambio de) for: te doy mi helado por tu yogur, I'll swap you my ice-cream for your yoghurt
    11 (en una distribución, cálculo) por cabeza, a head, per person
    mil pesetas por hora, a thousand pesetas per hour
    dos mil revoluciones por minuto, two thousand revolutions per minute
    12 (en una multiplicación) dos por dos, cuatro, two times two is four
    un diez por ciento, ten per cent
    13 (con infinitivo) in order to, so as to
    trabajar por trabajar, to work for the sake of it
    ♦ Locuciones: por así decirlo, so to speak
    por más/mucho que..., no matter how...
    por qué, why
    ' por' also found in these entries:
    Spanish:
    A
    - abogar
    - abonar
    - abonarse
    - abotargada
    - abotargado
    - abuelo
    - acabar
    - acaso
    - accidente
    - acercarse
    - acertar
    - aclamación
    - acomplejada
    - acomplejado
    - acomplejarse
    - acoquinar
    - acostumbrar
    - actual
    - adelantada
    - adelantado
    - adivinar
    - admitir
    - adoración
    - aérea
    - aéreo
    - afanarse
    - afectada I
    - afectado
    - afición
    - agradecer
    - aguantar
    - ahí
    - ahogada
    - ahogado
    - ahora
    - ahorcarse
    - ahorrar
    - aire
    - alegrarse
    - algo
    - allá
    - allí
    - almacén
    - alquiler
    - alta
    - alto
    - aludida
    - aludido
    - amarga
    English:
    A
    - aback
    - ablaze
    - about
    - above
    - absence
    - absorb
    - accident
    - accidentally
    - acclaim
    - accompany
    - accord
    - accordingly
    - account
    - accustom
    - actual
    - actually
    - add to
    - advocate
    - after
    - afternoon
    - again
    - against
    - air
    - airmail
    - alert
    - allowance
    - alone
    - alphabetically
    - alternately
    - amble
    - amends
    - amok
    - angry
    - annihilate
    - annoy
    - answer for
    - answering service
    - antipathy
    - anxious
    - anywhere
    - apologetic
    - apologize
    - appal
    - appall
    - apparently
    - appearance
    - appease
    - appointment
    - appreciate
    * * *
    por prep
    1. [indica causa] because of;
    llegó tarde por el tráfico she was late because of the traffic;
    lo hizo por amor he did it out of o for love;
    me disculpé por llegar tarde I apologized for arriving late;
    miré dentro por simple curiosidad I looked inside out of pure curiosity;
    accidentes por conducción temeraria accidents caused by reckless driving;
    muertes por enfermedades cardiovasculares deaths from cardiovascular disease;
    no quise llamar por la hora (que era) I didn't want to call because of the time;
    cerrado por vacaciones/reformas [en letrero] closed for holidays/alterations;
    por mí no te preocupes don't worry about me;
    Esp
    fue por eso por lo que tuvimos tantos problemas, Am [m5] fue por eso que tuvimos tantos problemas that's why we had so many problems;
    eso te pasa por (ser tan) generoso that's what you get for being so generous;
    la razón por (la) que dimite the reason (why) she is resigning;
    ¿por qué? why?;
    ¿por qué no vienes? why don't you come?;
    ¿por qué lo preguntas? – por nada why do you ask? – no reason;
    Fam
    ¿por? why?;
    por si in case;
    por si se te olvida in case you forget
    2. [indica indicio]
    por lo que me dices/lo que he oído no debe de ser tan difícil from what you say/what I've heard, it can't be that difficult;
    por lo que tengo entendido, viven juntos as I understand it, they live together, my understanding is that they live together;
    por lo visto, por lo que se ve apparently
    3. [indica finalidad] (antes de infinitivo) (in order) to;
    * * *
    prp
    1 motivo for, because of;
    lo hace por mí he does it for me;
    lo hizo por amor she did it out of o for love;
    luchó por sus ideales he fought for his ideals;
    por miedo a ofenderle for fear of upsetting her;
    vino por verme he came to see me
    2 medio by;
    por avión by air;
    por correo by mail, Br
    tb by post
    :
    por un año/un segundo for a year/a second;
    por la mañana in the morning;
    por Navidad around Christmas
    :
    por la calle down the street;
    por un tunel through a tunnel;
    por aquí this way
    5 posición aproximada around, about;
    está por aquí it’s around here (somewhere);
    vive por el centro de la ciudad she lives somewhere around the center of town
    :
    por cincuenta pesos for fifty pesos;
    por cabeza each, a head
    :
    por hora an o per hour;
    dos por dos two times two;
    ¿por qué? why?;
    por el que … the reason why …;
    esa factura aún está por pagar that invoice still has to be paid;
    por difícil que sea however difficult it might be
    * * *
    por prep
    1) : for, during
    se quedaron allí por la semana: they stayed there during the week
    por el momento: for now, at the moment
    2) : around, during
    por noviembre empieza a nevar: around November it starts to snow
    por la mañana: in the morning
    3) : around (a place)
    debe estar por allí: it must be over there
    por todas partes: everywhere
    4) : by, through, along
    por la puerta: through the door
    pasé por tu casa: I stopped by your house
    por la costa: along the coast
    5) : for, for the sake of
    lo hizo por su madre: he did it for his mother
    ¡por Dios!: for heaven's sake!
    6) : because of, on account of
    llegué tarde por el tráfico: I arrived late because of the traffic
    dejar por imposible: to give up as impossible
    7) : per
    60 millas por hora: 60 miles per hour
    por docena: by the dozen
    8) : for, in exchange for, instead of
    su hermana habló por él: his sister spoke on his behalf
    9) : by means of
    hablar por teléfono: to talk on the phone
    por escrito: in writing
    10) : as for
    por mí: as far as I'm concerned
    11) : times
    tres por dos son seis: three times two is six
    12) según: from, according to
    por lo que dices: judging from what you're telling me
    13) : as, for
    por ejemplo: for example
    14) : by
    hecho por mi abuela: made by my grandmother
    por correo: by mail
    15) : for, in order to
    lucha por ganar su respeto: he struggles to win her respect
    estar por : to be about to
    por ciento : percent
    por favor : please
    por lo tanto : therefore, consequently
    ¿por qué? : why?
    por... que : no matter how
    por mucho que intente: no matter how hard I try
    por si or
    por si acaso : just in case
    * * *
    por prep
    1. (a través de) through
    2. (la calle) along / down
    3. (indica camino) via / by
    6. (a causa de) because of
    7. (a fin de) to / in order to
    10. (multiplicado) times
    12. (en vez de) instead of
    ir por / ir a por to fetch
    ¡ve a por mis zapatillas, por favor! fetch my slippers, please!
    por + adjetivo however + adjective
    por lo general generally / usually
    por si... in case...
    ¿por qué? why?

    Spanish-English dictionary > por

  • 20 land

    lænd
    1. noun
    1) (the solid part of the surface of the Earth which is covered by the sea: We had been at sea a week before we saw land.) tierra
    2) (a country: foreign lands.) tierra
    3) (the ground or soil: He never made any money at farming as his land was poor and stony.) terreno, tierras
    4) (an estate: He owns land/lands in Scotland.) tierras

    2. verb
    1) (to come or bring down from the air upon the land: The plane landed in a field; They managed to land the helicopter safely; She fell twenty feet, but landed without injury.) aterrizar
    2) (to come or bring from the sea on to the land: After being at sea for three months, they landed at Plymouth; He landed the big fish with some help.) desembarcar
    3) (to (cause to) get into a particular (usually unfortunate) situation: Don't drive so fast - you'll land (yourself) in hospitalouble!) acabar; ir a parar

    (a type of strong motor vehicle used for driving over rough ground.)

    - landing-gear
    - landing-stage
    - landlocked
    - landlord
    - landmark
    - land mine
    - landowner
    - landslide
    - landslide victory
    - landslide
    - landslide defeat
    - land up
    - land with
    - see how the land lies

    land1 n tierra
    land2 vb aterrizar / tomar tierra
    tr[lænd]
    1 (gen) tierra
    2 (soil) suelo, tierra
    3 (country, region) tierra
    1 (plane etc) aterrizar, tomar tierra; (bird) posarse
    2 (disembark) desembarcar
    3 (fall) caer
    1 (plane etc) hacer aterrizar
    2 (disembark) desembarcar; (unload) descargar
    3 (fish) sacar del agua
    4 familiar (get) conseguir
    5 familiar (hit) asestar
    \
    SMALLIDIOMATIC EXPRESSION/SMALL
    land ahoy! ¡tierra a la vista!
    the land of milk and honey la tierra de la leche y la miel
    to be in the land of the living estar entre los vivos
    to get landed with something familiar (tener que) cargar con algo
    to land on one's feet caer de pies
    to make a living from the land vivir de la tierra
    to make land llegar a tierra
    to see how the land lies tantear el terreno
    farm land tierras nombre femenino plural de cultivo
    land agent SMALLBRITISH ENGLISH/SMALL encargado,-a de una granja, cortijero,-a
    land forces SMALLMILITARY/SMALL ejército de tierra
    land mass masa continental
    land reform reforma agraria
    land register registro de la propiedad
    native land tierra natal, patria
    land ['lænd] vt
    1) : desembarcar (pasajeros de un barco), hacer aterrizar (un avión)
    2) catch: pescar, sacar (un pez) del agua
    3) gain, secure: conseguir, ganar
    to land a job: conseguir empleo
    4) deliver: dar, asestar
    he landed a punch: asestó un puñetazo
    land vi
    1) : aterrizar, tomar tierra, atracar
    the plane just landed: el avión acaba de aterrizar
    the ship landed an hour ago: el barco atracó hace una hora
    2) alight: posarse, aterrizar
    to land on one's feet: caer de pie
    land n
    1) ground: tierra f
    dry land: tierra firme
    2) terrain: terreno m
    3) nation: país m, nación f
    4) domain: mundo m, dominio m
    the land of dreams: el mundo de los sueños
    adj.
    agrario, -a adj.
    terrestre adj.
    n.
    país s.m.
    suelo s.m.
    terreno s.m.
    tierra s.f.
    v.
    aterrar v.
    aterrizar (Aeronáutica) v.
    desembarcar v.
    lænd
    I
    1) u
    a) ( Geog) tierra f

    to know the lie o lay of the land — saber* qué terreno se pisa

    to see how the land liestantear el terreno

    to spy out the landreconocer* el terreno; (before n) <animal, defenses> de tierra, terrestre

    land forcesfuerzas fpl terrestres or de tierra

    b) (ground, property) tierra f

    a plot of land — un terreno, una parcela; (before n)

    land registryregistro m catastral, catastro m

    land reformreforma f agraria

    c) ( Agr)
    2) c (country, realm) (liter) país m, nación f; ( kingdom) reino m

    to be in the land of Nod — estar* dormido

    to be in the land of the living — (hum) estar* vivito y coleando (hum)


    II
    1.
    1)
    a) (Aerosp, Aviat) \<\<aircraft/spaceship/pilot\>\> aterrizar*; ( on the moon) alunizar*; ( on water) acuatizar*; ( on sea) amarizar*, amerizar*, amarar
    b) ( fall) caer*
    2) (arrive, end up) (colloq) ir* a parar (fam)
    3) ( Naut) \<\<ship\>\> atracar*; \<\<traveleroops\>\> desembarcar*

    2.
    vt
    1)
    a) ( from sea) \<\<passengersoops\>\> desembarcar*; \<\<cargo\>\> descargar*
    b) ( from air) \<\<plane\>\> hacer* aterrizar; \<\<troops\>\> desembarcar*; \<\<supplies\>\> descargar*
    2)
    a) ( in fishing) \<\<fish\>\> sacar* del agua
    b) (win, obtain) \<\<contract\>\> conseguir*; \<\<job/husband\>\> conseguir*, pescar* (fam)
    c) ( strike home) (colloq) \<\<punch\>\> asestar (fam)
    3) ( burden) (colloq)

    to land somebody WITH something/somebody, to land something/somebody ON somebody — endilgarle* or encajarle algo/a alguien a alguien (fam)

    4) ( cause to end up) (colloq)

    to land somebody IN something: that venture landed her in prison con aquel negocio fue a parar a la cárcel (fam); to land somebody/oneself in trouble — meter a alguien/meterse en problemas (fam)

    Phrasal Verbs:
    [lænd]
    1. N
    1) (=not sea) tierra f

    land ho, land ahoy! — ¡tierra a la vista!

    to goavel by land — ir/viajar por tierra

    dry land — tierra f firme

    to make land — (Naut) tomar tierra

    there was action at sea, on land, and in the air — se combatió en mar, tierra y aire

    to sight land — divisar tierra

    2) (Agr, Constr) (=ground) tierra f, tierras fpl

    agricultural land — tierra(s) f(pl) agrícola(s), terreno m agrícola

    grazing land — tierra(s) f(pl) de pastoreo, tierra(s) f(pl) para pastos

    the lay or lie of the land — (lit) la configuración del terreno

    a piece/ plot of land — un terreno, una parcela

    the land — (Agr) la tierra

    to work on the landtrabajar or cultivar la tierra

    - see how the land lies
    arable 1.
    3) (=property) tierras fpl

    get off my land! — ¡fuera de mis tierras!

    4) (Geog) (=region)

    desert/ equatorial/ temperate lands — tierras fpl desérticas/ecuatoriales/templadas

    5) (=nation, country) país m

    a land of opportunity/contrasts — un país de oportunidades/contrastes

    - be in the land of the living
    - be in the Land of Nod
    fantasy, native 3., promise 2., 1)
    2. VI
    1) (after flight) [plane] aterrizar; (on water) amerizar, amarizar; (on moon) alunizar

    to land on sth — [bird, insect] posarse en algo

    2) (from boat) [passenger] desembarcar
    3) (after fall, jump, throw) caer

    to land on one's feet — (lit) caer de pie; (fig) salir adelante

    4) * (also: land up) (in prison, hospital) ir a parar * (in a); acabar (in en)

    he landed in hospitalfue a parar al hospital *, acabó en el hospital

    3. VT
    1) (=disembark, unload) [+ passengers] desembarcar; [+ cargo] descargar
    2) (=bring down) [+ plane] hacer aterrizar
    3) (=catch) [+ fish] pescar, conseguir pescar; (fig) [+ job, contract] conseguir; [+ prize] obtener
    4) *
    a) (=put, dump)

    to land a blow on sb's chin, land sb a blow on the chin — asestar a algn un golpe en la barbilla

    they landed the children on me — me endilgaron or endosaron a los niños *

    b)

    to land sb in sth, his comments landed him in court — sus comentarios hicieron que acabara en los tribunales, sus comentarios hicieron que fuera a parar a los tribunales *

    to land sb in it *fastidiar or jorobar a algn pero bien *

    to land o.s. in trouble — meterse en problemas

    c) (=encumber)

    to land sb with sth/sb — endilgar algo/a algn a algn *, endosar algo/a algn a algn *

    I got landed with the jobme endilgaron or endosaron el trabajo *

    how did you land yourself with all these debts? — ¿cómo acabaste tan endeudado?

    4.
    CPD

    land agent Nadministrador(a) m / f de fincas

    land defences NPLdefensas fpl de tierra

    land forces NPLfuerzas fpl de tierra

    land management Nadministración f de fincas

    land reclamation Nreclamación f de tierras

    land reform Nreforma f agraria

    land register, land registry N(Brit) catastro m, registro m catastral, registro m de la propiedad inmobiliaria

    Land Rover ® N — (Aut) (vehículo m) todo terreno m

    land tax Ncontribución f territorial

    land use Nuso m de la tierra

    LAND OF HOPE AND GLORY
    Land of Hope and Glory es el título de una canción patriótica británica. Para muchos ciudadanos, sobre todo en Inglaterra, es un símbolo más del país, casi como el himno o la bandera nacional. Se suele entonar al final del congreso anual del Partido Conservador y en la última noche de los Proms, junto con otras conocidas canciones patrióticas.
    See:
    * * *
    [lænd]
    I
    1) u
    a) ( Geog) tierra f

    to know the lie o lay of the land — saber* qué terreno se pisa

    to see how the land liestantear el terreno

    to spy out the landreconocer* el terreno; (before n) <animal, defenses> de tierra, terrestre

    land forcesfuerzas fpl terrestres or de tierra

    b) (ground, property) tierra f

    a plot of land — un terreno, una parcela; (before n)

    land registryregistro m catastral, catastro m

    land reformreforma f agraria

    c) ( Agr)
    2) c (country, realm) (liter) país m, nación f; ( kingdom) reino m

    to be in the land of Nod — estar* dormido

    to be in the land of the living — (hum) estar* vivito y coleando (hum)


    II
    1.
    1)
    a) (Aerosp, Aviat) \<\<aircraft/spaceship/pilot\>\> aterrizar*; ( on the moon) alunizar*; ( on water) acuatizar*; ( on sea) amarizar*, amerizar*, amarar
    b) ( fall) caer*
    2) (arrive, end up) (colloq) ir* a parar (fam)
    3) ( Naut) \<\<ship\>\> atracar*; \<\<traveler/troops\>\> desembarcar*

    2.
    vt
    1)
    a) ( from sea) \<\<passengers/troops\>\> desembarcar*; \<\<cargo\>\> descargar*
    b) ( from air) \<\<plane\>\> hacer* aterrizar; \<\<troops\>\> desembarcar*; \<\<supplies\>\> descargar*
    2)
    a) ( in fishing) \<\<fish\>\> sacar* del agua
    b) (win, obtain) \<\<contract\>\> conseguir*; \<\<job/husband\>\> conseguir*, pescar* (fam)
    c) ( strike home) (colloq) \<\<punch\>\> asestar (fam)
    3) ( burden) (colloq)

    to land somebody WITH something/somebody, to land something/somebody ON somebody — endilgarle* or encajarle algo/a alguien a alguien (fam)

    4) ( cause to end up) (colloq)

    to land somebody IN something: that venture landed her in prison con aquel negocio fue a parar a la cárcel (fam); to land somebody/oneself in trouble — meter a alguien/meterse en problemas (fam)

    Phrasal Verbs:

    English-spanish dictionary > land

См. также в других словарях:

  • trabajar — (Del lat. *tripaliāre, de tripalĭum). 1. intr. Ocuparse en cualquier actividad física o intelectual. Trabajar en la tesis doctoral. [m6]Trabaja poco y mal. 2. Tener una ocupación remunerada en una empresa, una institución, etc. ¿Trabajas o… …   Diccionario de la lengua española

  • trabajar — (Del lat. vulgar *tripaliare, torturar.) ► verbo intransitivo 1 Realizar un esfuerzo físico o mental en una actividad: ■ el escritor trabaja en su estudio; he estado trabajando en el huerto. ANTÓNIMO vaguear 2 OFICIOS Y PROFESIONES Realizar un… …   Enciclopedia Universal

  • trabajar — {{#}}{{LM SynT39175}}{{〓}} {{CLAVE T38220}}{{\}}{{CLAVE}}{{/}}{{\}}SINÓNIMOS Y ANTÓNIMOS:{{/}} {{[}}trabajar{{]}} {{《}}▍ v.{{》}} = {{<}}1{{>}} bregar • azacanear • luchar • pelear • esforzarse • afanarse • matarse (col.) • sudar (col.) • currar… …   Diccionario de uso del español actual con sinónimos y antónimos

  • Tierra baja — Retrato de Àngel Guimerà, autor de Tierra Baja, en Santa Cruz de Tenerife. Tierra baja (en catalán: Terra baixa) es una obra teatral del dramaturgo y poeta español Àngel Guimerà, y una de las más popul …   Wikipedia Español

  • La buena Tierra — Saltar a navegación, búsqueda La Buena Tierra (The Good Earth) es una novela escrita por Pearl S. Buck y publicada en 1931. Fue con esta obra que la autora obtuvo un Premio Pulitzer en 1932. La novela es la primera de la trilogía La familia Wang …   Wikipedia Español

  • La buena tierra — Este artículo o sección sobre literatura necesita ser wikificado con un formato acorde a las convenciones de estilo. Por favor, edítalo para que las cumpla. Mientras tanto, no elimines este aviso puesto el 6 de julio de 2009. También puedes… …   Wikipedia Español

  • Unión de Trabajadores Rurales Sin Tierra de Mendoza — La Unión de Trabajadores Rurales Sin Tierra de Mendoza es una organización de campesinos y trabajadores rurales organizados en grupos de base de distintas comunidades rurales de Mendoza . Contenido 1 Objetivos 2 Forma de trabajo 3 Esquema… …   Wikipedia Español

  • Frente de Liberación de la Tierra — El Frente de Liberación de la Tierra (FLT), más conocida por sus nombre en inglés, Earth Liberation Front (ELF), pero también como Elfos o Los Elfos,[1] es el nombre de un colectivo anónimo y autónomo de individuos o células, que, de acuerdo con… …   Wikipedia Español

  • Turberas de Tierra del Fuego — Las turberas de Tierra del Fuego están ubicadas en el sector argentino de la isla Grande de Tierra del Fuego. Son la concentración más austral de turba en el mundo, con 110 millones de toneladas que representan el 95% de las existentes en todo el …   Wikipedia Español

  • Edades de la tierra — Saltar a navegación, búsqueda La edades de la tierra son varias sin embargo 3 son las principales la de piedra,la de bronce y la de hierro. LA EDAD DE PIEDRA La Edad de Piedra1 es el período de la Prehistoria durante el cual, los seres humanos… …   Wikipedia Español

  • La tierra de los abetos puntiagudos — La tierra de los abetos puntiagudos, en inglés, The Country of the Pointed Firs, es una novela de 1896 escrita por Sarah Orne Jewett que está considerada por algunos críticos literarios como su mejor obra. Henry James la describió como su bello… …   Wikipedia Español

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»